Zaburzenia gospodarki wodno-

elektrolitowej u zwierząt

Zakład Chorób Zwierząt

Gospodarskich i Koni

Katedry i Kliniki Chorób

Wewnętrznych Zwierząt

Całkowita woda ustrojowa

Całkowita woda w ustroju obejmuje 60% masy ciała

dorosłego organizmu i 80% wagi ciała u noworodków

Całkowita woda jest podzielona pomiędzy 2

przestrze-niami:



wewnątrzkomórkową obejmującą 30 – 40% wagi,

głównym elektrolitem jest K

i fosforany



pozakomórkową obejmującą 20 – 30% wagi, 30% u

dorosłych zwierząt, główne elektrolity to Na

i Cl

Osocze krwi stanowi 4 – 6 %

Płyn śródmiąższowy stanowi 10 – 12%

Płyn transkomórkowy stanowi 8 – 10% (płynna

zawartość przewodu pokarmowego, płyn jam

stawowych)

Bilans wody

Pobór wody:

Woda preformowana = woda wypijana przez

zwierzę i woda zawarta w pokarmie

KONIE 54 ml/kg/dobę, BYDŁO 80 ml/kg/dobę, ŚWINIE

100 ml/kg/dobę

Woda oksydacyjna (woda metaboliczna)

100g białka tworzy 41,3 g wody

100g tłuszczu tworzy 107,1 g wody

100g skrobi tworzy 55,5 g wody

100g alkoholu tworzy 117,4 g wody

Bilans wody

Utrata wody

Przez płuca i skórę (

perspiratio insensybilis

)

Przez przewód pokarmowy (woda w kale)

Przez nerki (woda w moczu)

Przykład bilansu wodnego konia o masie 450 kg

Woda preformowana 450 x 54 ml = 24 300 ml

Woda oksydacyjna 2 700 ml

Parowanie obligatoryjne 8 500 ml

Utrata z moczem 5 000 ml

Utrata z kałem 13 500 ml

Odwodnienie (

dehydratio

Odwodnienie hipotoniczne

(

odwodnienie z braku soli)

Stan organizmu w którym utrata elektrolitów

przewyższa utratę wody i tym samym

dochodzi do obniżenia osmolarności płynu

pozakomórkowego i przesunięcie wody do

komórek.



liczby erytrocytów,



stężenia białka całk.,



Hb,



Ht,



SOK,



stężenie Na

we krwi,



SSH

Badania laboratoryjne do

określania rodzaju i stopnia

odwodnienia

Badanie

Zachowanie się w chorobie

Ht [PCV]

Wzrost przy odwodnieniu, na każde 2-3%

odw. Ht wzrasta o 5% u koni, 3% u bydła

Wzrost przy odwodnieniu

BUN, mocznik

Powolny wzrost przy odwodnieniu

Białko całkowite

Wzrost przy odwodnieniu, >8 g/dl przy

10% odw.

Sód

Wzrost przy odw. hipertonicznym, spadek

przy odw. hypotonicznym

SSH [MCHC]

Wzrost przy odw. hipertonicznym, spadek

przy odw. hypotonicznym

SOK

Wzrost w odw. hypotonicznym a spadek

przy odw. hipertonicznym

Korekcja odwodnienia

Przy nawadnianiu zwierząt musimy

odpowiedzieć na następujące pytania:



Jaki jest stopień odwodnienia ?



Jaka jest utrata wody i elektrolitów (jaki

rodzaj odwodnienia) ?



Ile podać płynów ?



Jaką drogą podać płyny ?



Jaki wyrównać zaburzenia elektrolitowe ?



Jak wyrównać zaburzenia gosp. kwasowo-

zasadowej ?



Jak często podawać płyny ?

Korekcja odwodnienia

Wyliczenie ilości płynów do korekcji odwodnienia

(masa ciała w kg) x % odwodnienia = ilość litrów

płynu

Przykład:

Koń o masie 450 kg, ostra kolka, odwodnienie 5%

Ht – 45%, białko całkowite 8,0 g/dl, kreatynina

3,3 mg/dl

Obliczenia: dobowe zapotrzebowanie na płyny

450 kg x 50 ml/kg = 22 500 ml (22,5 litra)

450 kg x 0,05 = 22,5 litra

Dodatkowo dodajemy ilość płynu z refluksu

żołądkowego

Minimalna ilość podanych płynów na dobę to 8,5

litra (parowanie obligatoryjne)

Zaburzenia w stężenia sodu we

krwi

Hiponatremia (

obniżenie stężenia Na

<120

mEq/L

)



przyczynia się do obrzęku komórek (obrzęk

mózgu)



występuje w odw. hipotonicznym ale również

izo- i hipertonicznym



jest najważniejszym jonem płynu

pozakomór-kowego warunkującym molalność

osocza

= 2,1 x [Na

]

norma 280 – 320

mOsm/L



1 gram NaCl = 17 mEq Na

lub Cl



Korekcja hiponatremii

Należy w pierwszej kolejności podnieść stężenie sodu

do 125 mEq/L w ciągu 6 – 8 h jeżeli występują objawy

obrzęku mózgu i w ciągu 24 h jeżeli nie ma objawów.

Podajemy hipertoniczne roztwory NaCl, 3%, 5%, 7%,

10% np. 4 ml/kg 7% NaCl iv

Początkowy deficyt sodu [mEq] = masa ciała [kg] x 0,6

x (125 – aktualne stężenie Na

)

Po osiągnięciu stężenia Na

na poziomie 125 mEq/L w

ciągu 24 – 48 h kontynuujemy podawanie płynów do

stężenia 140 mEq/L

Deficyt sodu [mEq] = masa ciała [kg] x 0,6 x (140 –

aktualne stężenie Na

)

Podajemy 0,9% NaCl (wybór płynu ma już mniejsze

znaczenie)

Korekcja hipernatremii

Hipernatremia (

stężenie Na

>160 mEq/L

)



Utrata czystej wody (odwodnienie hipertoniczne)



Nadmierna podaż soli

Sposób wyrównania:

ilość litrów wody = masa ciała [kg] x 0,6 x (1 – 140/

aktualne stężenie Na

)



Podajemy powoli w ciągu 24 – 48 h



Podajemy sondą wodę



Podajemy roztwory bezelektrolitowe 1dnia 50%

wyliczonej dawki, 2 dnia 30% wyliczonej dawki, 3

dnia 20% wyliczonej dawki



Przy występowaniu biegunki podajemy 5 – 10%

glukozę lub 2,5% glukozę + 0,45% NaCl

Zaburzenia w stężeniu potasu we

krwi

Suplementacja potasu:



kiedy stężenie we krwi <3,0 mEq/L



brak apetytu przez kilka dni



Utrata potasu przez przewód pokarmowy i nerki

Sposoby wyrównania:

Drogą dożylną –

podaje się koncentrat KCl (1 – 4

mEq/ml) w dawce 0,5 – 1 mEq K

/kg/h lub 5 – 40

mEq K

1 gram KCl = 13 mEq K

lub Cl

Doustnie –

40 – 80 gram/450 kg/dzień, 10 – 20

gram dla konia, 20 – 40 gram dla dorosłego

przeżuwacza

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13

Zaburzenia gospodarki wodno elektrolitowej

Document Outline