PREDYSPOZYCJA

PREDYSPOZYCJA

PERSWAZYJNA

PERSWAZYJNA

Em Gryffin, Podstawy komunikacji społecznej,

Gdańsk 2003
Kevin Hogan, Psychologia perswazji, Warszawa

1996
Hein Retter, Komunikacja codzienna w pedagogice,

Gdańsk 2005

CZYNNIKI KSZTAŁTUJĄCE

PREDYSPOZYCJE PERSWAZYJNE

Wiara. Przekonania. Stereotypy narodowe.
Utrwalanie tego wszystkiego przez media,

film, szkołę, kulturę, język itd.

Możliwości sceptycyzmu.
Pojawienie się TV (obraz nie kłamie) i jej

potężne możliwości wpływu.

Media nie mówią nam, co mamy myśleć,

ale „o czym mamy myśleć i w jaki
sposób” – budują standardowe ścieżki
interpretacji.

MOŻLIWOŚCI MANIPULACJI

W KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ

Uczenie się oddziaływania.
Określenie możliwości i predyspozycji

wpływów.

Uświadomienie i sposoby walki z

manipulacją.

MOŻLIWOŚCI MANIPULACJI

W KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ

Czynniki sprzyjające manipulacji:
Zasada „unikania wysiłku” – zastąpienie

własnego wyboru opcji przez gotową

argumentację.

Zasada „śpiącej świadomości” – przy

odpowiednim podaniu opcji nie budzi ona

wątpliwości i jest przyjmowana

bezkrytycznie. Odbiorca nie potrzebuje

wyczerpującej argumentacji.

Podstawowe dylematy współczesnej

demokracji: wolność słowa – oszczędzanie

wysiłku – propaganda.

MOŻLIWOŚCI MANIPULACJI

W KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ

Zasada „konserwatyzmu” – raz przyjęta

orientacja ma tendencje do stabilizacji i

budowania racjonalizacji do odrzucenia

innych opcji. Przeżywanie emocji związanych

z danym zagadnieniem wzmacnia

konserwatyzm.

Zasada „minimum wiedzy” –

najdogodniejsza pozycja rozpoczęcia

perswazji, gdyż nadawca może w sposób

dowolny wybierać i hierarchizować

informację i komentarze. Potem

konserwatywna postawa odbiorców pomaga

w perswazji utrwalającej.

TEORIA SKOORDYNOWANEGO

GOSPODAROWANIA ZNACZENIEM

W. Barnett Pearce i Vernon Cronen

Świat społeczny (pluralistyczny) – jest tworzony

zbiorowo (jest wytwarzany raczej niż odkrywany).

Świat indywidualny (pojedynczy) a świat różnych

kultur.

Wiedza obserwatora, a wiedza uczestnika (know how).
Dobra komunikacja – to koordynacja działań z

innymi: tworzenie świata społecznego, w którym

można żyć z godnością, honorem, radością i

miłością (komunikacja kosmopolityczna: otwarta).

Prawdziwi komunikacyjni kosmopolici są rzadcy,

ponieważ potrzebna im „wiedza mędrca,

cierpliwość świętego i umiejętności

terapeuty”.

TEORIA SKOORDYNOWANEGO

GOSPODAROWANIA ZNACZENIEM

W. Barnett Pearce i Vernon Cronen

Rozstrzyganie sporów.
Osoby-w-rozmowie: ciekawski uczestnik komunikacji

– mediator: ułatwianie dojścia do kompromisu

stron przy pomocy ich własnych słów (magid).

Sposób, w jaki ludzie się komunikują jest często

ważniejszy, niż treść wypowiedzi.

Kryzys interakcji: wzajemne oskarżanie i wyzywanie

(strategia kłótni). Przegrywają obydwie strony.

Wybór specyfikacji i nazw.
Usuwanie toksycznych elementów z interakcji.

Obopólne zwycięstwo-kompromis. Ekologia

społeczna.

TEORIA INTERPERSONALNEGO

OSZUSTWA

David Buller, Judee Burgoon

Ludzie kłamią, bo:

nie chcą zranić lub obrazić innej osoby,
chcą podkreślić własne najlepsze strony,
nie chcą dopuścić do konfliktu,
chcą umocnić lub osłabić związek z inną osobą

Strategie kłamstwa:

zafałszowanie: fikcja,
ukrycie: sekret,
dwuznaczność (nieokreśloność): uniknięcie

odpowiedzi

Wykrycie oszustwa: obserwacja symptomów

niewerbalnych

TEORIA INTERPERSONALNEGO

OSZUSTWA

David Buller, Judee Burgoon

Sztuka manipulacji: (teoria Mejercholda i

Stanisławskiego) przemyślana strategia
+ wysiłek intelektualny (poznawcze
przeładowanie mózgu)

Spontaniczna niekonsekwencja

(przecieki):
informacyjne (niespójność),
emotywne (nieadekwatna reakcja)

Dobre i złe oszustwo.

TEORIA PENETRACJI SPOŁECZNEJ

Irwin Altman, Dalmas Taylor

Zbliżenie: od powierzchownego do

intymnego poziomu wymiany społecznej.

Osobowość – wielowarstwowa cebula.
Ja społeczne i Ja prywatne.
Chwyt – zwierzenia.
Depenetracja – wycofywanie się z

intymności.

Regulacja: bilans zysków i strat.
Satysfakcja relatywna – poziom odniesienia

(wartość progowa atrakcji).

Wpływ doświadczeń: umiejętność

kontaktowania się z innymi

UTRZYMYWANIE ZWIĄZKU

Paul Watzlawick

Podejście interakcyjne: jak zachowanie się wpływa na

innych uczestników systemu (rodzina, grupa itd.)

Zachowanie się ludzi – to złożony wynik relacji w grupie
Człowiek nie może się nie komunikować
Komunikacja jest zawsze albo symetryczna (równowaga

władzy) albo komplementarna (różnice w podziale

władzy)

Człowiek nie może nie wywierać wpływu
Treść: co? (ideacja) oraz relacja: po co? i jak? (interakcja)
Wypowiedzi dominujące (przejęcie kontroli nad interakcją),

podrzędne (oddanie kontroli nad interakcją),

symetryczne i poprzeczne (neutralizowanie kontroli).

Systemy są oporne na zmianę, człowiek z całych sił dąży

do utrzymania status quo

GRUPY PERSWAZYJNE

Kevin Hogan

Rozterki między rolą społeczną i celami życiowymi:
dyspozycyjność : spontaniczność;
uczucie : wymaganie partnera;
obowiązek : zaangażowanie itd.
Aby przezwyciężyć ślepą uliczkę systemu należy

wyjść na zewnątrz i przeformułować relacje:

„budzenie się ze snu”.

Znajomość predyspozycji perswazyjnej (określenie

przynależności do grupy perswazyjnej) umożliwia

dokonanie efektywnego wpływu.

Manipulacja jako zły wpływ.
Misja uczonego – przeciwstawienie się nadużyciom

perswazji.