Punkt izoelektryczny (pI) -jest to takie pH, przy którym
jego wypadkowy ładunek jest równy zeru. W tym pH
ruchliwość elektroforetyczna jest równa zeru, ponieważ
wypadkowy ładunek cząsteczki białka wynosi zero. Metoda
rozdzielenia białek ze względu na ich punkt izoelektryczny
nazywa się ogniskowaniem izoelektrycznym.
Funkcje Białek
1 Kataliza enzymatyczna. Prawie wszystkie
reakcje enzymatyczne zachodzące w układach żywych są
katalizowane przez enzymy, które są bardzo silnymi
katalizatorami. Zwiększają szybkość reakcji chem.
przynajmniej milion razy. Prawie wszystkie znane enzymy
są białkami. Białka zatem są odpowiedzialne za kierunek
przemian w układach biologicznych.2 Transport i
magazynowanie. Transport wielu małych cząsteczek i jonów
zachodzi z udziałem białek. Np. hemoglobina, przenosząca
tlen w krwinkach czerwonych oraz mioglobina
odpowiedzialna za transport tlenu w mięśniach.3 Ruch
uporządkowany. Są głównym składnikiem mięśni.
Przesunięcie się dwu rodzajów włókien białkowych
względem siebie prowadzi do skurczu mięśnia.4 Funkcje
mechaniczno- strukturalne. 5 Ochrona immunologiczna.
Białka o dużej swoistości, które rozpoznają substancje obce
dla ustroju i łączą się z nimi to przeciwciała. Odgrywają
więc istotną rolę w rozróżnianiu między tym, co własne i
obce dla danego organizmu.6 Wytwarzanie i przekazywanie
impulsów nerwowych Reakcja komórek nerwowych na
specyficzne bodźce przebiega z udziałem białek
receptorowych, np. rodopsyny.7 Kontrola wzrostu i
różnicowania Kontrola odpowiedniej kolejności ekspresji
informacji genetycznej jest zasadniczym warunkiem
uporządkowania wzrostu i różnicowania komórek.
Aktywność różnych komórek koordynują hormony, wiele z
nich jest białkami np. insulina. Białka funkcjonują w
komórkach jako czujniki kontrolujące przepływ energii i
materii.
Hemoglobina i mioglobina to dwa białka wiążące tlen,
występujące w dużych wielokomórkowych organizmach.
Hemoglobina transportuje tlen do krwi i znajduję się
erytrocytach; mioglobina stanowi magazyn tlenu w
mięśniach.
Mioglobina- białko globularne, utworzone przez
pojedynczy łańcuch polipeptydowi złożony z 153
aminokwasów i fałdujący się w 8 alfa helis. Grupa
prostetyczna w postaci hemu jest umiejscowiona w
hydrofobowym zagłębieniu pofałdowanego łańcucha.
Hemoglobina – ma strukturę czwartorzędową, ponieważ
jest zbudowana z czterech łańcuchów polipeptydowych;
dwóch łańcuchów alfa i dwóch beta, z których każdy
zawiera grupę prostetyczną. Mimo niewielkiego
podobieństwa struktury pierwszorzędowej, poszczególne
łańcuchy polipeptydowe hemoglobiny wykazują strukturę
przestrzenną niemal identyczną z łańcuchem
polipeptydowym mioglobiny.
Hemowa grupa prostetyczna składa sie z pierścienia
protoporfiryny IX i centralnie położonego atomu Fe2+,
który tworzy 4 wiązania z pierścieniem porfiryny. Poza tym
po jednej stronie płaszczyzny pierścieniem porfiryny Fe2+
tworzy wiązanie z histydyną proksymalna- ósmym
aminokwasem w helisie F hemoglobiny. Szóstym wiązaniem
Fe2+ łączy się z cząsteczką tlenu. W pobliżu miejsca
wiązania tlenu (O2) znajduje się druga reszta histydyny,
histydyna dystalna, która przeciwdziała wiązaniu się tlenku
węgla.
1. cukry proste- monosacharydy, jednocukry – glukoza,
fruktoza, galaktoza, ryboza (5 węglowa), fosforybuloza
(ketoza) C6H12O6 są to ketozy albo aldozy (aldoza -
Glukoza), najdłuższe cukrowce.
Najprostszymi monosacharydami są trójwęglowe triozy:
aldehyd glicerynowy (aldotrioza)
Białe substancje krystaliczne, łatwo rozpuszczalne w
wodzie, nierozpuszczalne w rozpuszczalnikach
niepolarnych, większość z nich ma słodki smak.
Anomerami mogą być monosacharydy mające 5 lub więcej
atomów węgla – trwałe pierścienie.
Najczęściej występują pentozy C5 i heksozy C60
Proste cukry można także podzielić na:- aldozy
charakteryzujące się grupą aldehydową i jest to np.:
dezoksyryboza, ryboza, glukoza- ketozy charakteryzujące
się grupą ketonową i jest to np.: fruktoza
2. cukry złożone, dzielące się na: i. disacharydy -
dwucukry złożone z dwóch reszt cukrów prostych;
Sacharoza C12H22O11 (glukoza + fruktoza) alfa 1,2
glikozydowe
Maltoza C12H22O11 (glukoza + glukoza) alfa 1,4
glikozydowe
Laktoza (Glukoza + galaktoza) beta 1,4 glikozydowe (cukier
mleka ssaków)
Sacharoza – cukier buraczany, trzcinowy, główny związek
transportowy węgla w roślinach, słodzik.
Właściwości: Właściwości redukujące – np. maltoza
wiązanie alfa 1,4 glikozydowe (pierwszy węgiel pierwszej
cząsteczki z 4 węglem drugiej cząsteczki) otwieranie się
pierścienia.
Nieredukujące – glukoza, polisacharydy wiązanie alfa 1,2
glikozydowe( wiązanie od pierwszego węgla glukozy i od 2
węgla fruktozy, czyli przy grupach ketonowej i
aldehydowej, nie otwiera się pierścień)
ii. oligosacharydy - kilkocukrowce złożone z kilku (3-6)
reszt jednocukrów;
aktywny transport przez błonę
iii. polisacharydy - wielocukry, których cząsteczki
zbudowane są z kilkuset do kilku tysięcy reszt
monosacharydów;
Powstają w wyniku polikondensacji monosacharydów
Wiązania o-glikozydowe, bezwodnikowe
Skrobia – polimer glukozy, materiał zapasowy w nasionach i
bulwach
Glikogen – polimer glukozy, materiał zapasowy u zwierząt,
wątroba i mięśnie szkieletowe
Celuloza – najwięcej, polimer glukozy, funkcja podporowa u
roślin
Chityna – substancja podporowa w ścianie komórkowej
grzybów.
Funkcje cukrowców:- materiał zapasowy (skrobia,
glikogen)- materiał budulcowy (celuloza, chityna)-
metabolity pośrednie (fosforany cukrów)- antygeny
(glikoproteiny)- szkielet DNA i RNA