1

PRAWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA

Postępowanie administracyjne.

prawo administracyjne:

prawo formalne – zasady postępowania przed organami
administracji rządowej i samorządowej na linii urząd – obywatel
(reguluje Kodeks postępowania administracyjnego)
prawo materialne – zbiór reguł regulujących poszczególne
dziedziny życia realizowane poprzez takie normy prawne jak
ustawy, rozporządzenia, zarządzenia, normy techniczne itp.

2

Kodeks - akt prawny, zawierający logicznie usystematyzowany

zbiór przepisów regulujących daną dziedzinę stosunków

społecznych.

Kodeks Postępowania Administracyjnego

Kodeks Karny

Kodeks Cywilny

Kodeks Rodzinny

Kodeks Pracy

Kodeks Hammurabiego
Kodeks Napoleona
Kodeks Bushido

Kodeks postępowania administracyjnego

z dnia 1960-06-14 (Dz.U. 1960 Nr 30, poz. 168)

Kodeks postępowania administracyjnego (KPA) normuje

postępowanie:

•

przed organami administracji publicznej w należących do

właściwości tych organów sprawach indywidualnych

rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych,

•

przed innymi organami państwowymi oraz przed innymi

podmiotami, gdy są one powołane z mocy prawa lub na

podstawie porozumień do załatwiania spraw

•

w sprawach rozstrzygania sporów o właściwość między

organami jednostek samorządu terytorialnego i organami

administracji rządowej

•

w sprawach wydawania zaświadczeń.

3

Postępowanie administracyjne

Kiedy mamy do czynienia z postępowaniem administracyjnym?

1.

postępowanie musi się toczyć przed organami administracji

publicznej

2.

postępowanie dotyczy sprawy indywidualnej

3.

sprawy te rozstrzygane są w drodze decyzji administracyjnych

Ze względu na swe powiązanie, wszystkie powyższe przesłanki muszą

być spełnione łącznie

Administracja publiczna

Administracja publiczna - zespół organów administracyjnych i

obsługujących je urzędów, które są powołane
do praktycznego realizowania zadań państwa.

Rada Ministrów

Wojewodowie

Administracja rządowa

Jednostki

administracji

niezespolonej

Zarząd gminy

Administracja
samorządowa

Wójt

Burmistrz

Prezydent

Zarząd powiatu

starosta

Zarząd

województwa

marszałek

Jednostki

administracji

zespolonej

4

Organy administracji

niezespolonej

zespolonej

•

Dowódcy okręgów wojskowych,

szefowie wojewódzkich sztabów

wojskowych, wojskowi komendanci

uzupełnień

•

Izby skarbowe, urzędy skarbowe,

inspektorzy kontroli skarbowej

•

……

•

Dyrektorzy okręgowych urzędów

probierczych i naczelnicy obwodowych

urzędów probierczych

•

Dyrektorzy regionalnych zarządów

gospodarki wodnej

•

Dyrektorzy urzędów celnych

•

Dyrektorzy urzędów morskich

•

Dyrektorzy urzędów statystycznych

•

Dyrektorzy urzędów żeglugi
ś

ródlądowej

•

…..

•

Komendant Wojewódzki Państwowej

Straży Pożarnej

•

Komendant Wojewódzki Policji

•

Wojewódzki Konserwator Zabytków

•

……

•

Wojewódzki Inspektor Ochrony Roślin

i Nasiennictwa

•

Wojewódzki Inspektor

Farmaceutyczny

•

Wojewódzki Inspektor Ochrony
Ś

rodowiska

•

Wojewódzki Inspektor Inspekcji

Handlowej

•

Wojewódzki Lekarz Weterynarii

•

Wojewódzki Inspektor Nadzoru

Budowlanego

•

……

Organy wyższego stopnia w rozumieniu kodeksu
(do kogo się odwoływać)

Administracja publiczna

Jednostki

samorządu

terytorialnego

Samorządowe

kolegia

odwoławcze

Wojewoda

Minister

właściwy w

sprawie

5

.

Organy naczelne w rozumieniu kodeksu:

Administracja publiczna

Jednostki

samorządu

terytorialnego

Jednostki

administracji

rządowej

Premier lub właściwy minister

Administracja publiczna

Który organ ma się zająć sprawą?

(właściwość organów)

Organy administracji publicznej przestrzegają sprawy wg swojej

właściwości

•

rzeczowej:

–

jest ona ustalana na podstawie zakresu działania organu

(kompetencje)

•

miejscowej:

–

w sprawach dotyczących nieruchomości - według miejsca jej

położenia; jeżeli nieruchomość położona jest na obszarze

właściwości dwóch lub więcej organów, orzekanie należy do

organu, na którego obszarze znajduje się większa część

nieruchomości,

–

w sprawach dotyczących prowadzenia zakładu pracy - według

miejsca, w którym zakład pracy jest, był lub ma być prowadzony

–

w innych sprawach - według miejsca zamieszkania

6

Urząd wojewódzki (Wydział Środowiska i Rolnictwa)
•

wydawanie pozwolenia zintegrowanego

•

wydawanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na

realizację przedsięwzięcia

•

wydawanie pozwolenia wodnoprawnego,

•

wydawanie pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do

powietrza z instalacji,

•

wydawanie decyzji o obowiązku wykonania przeglądu ekologicznego,

•

wydawanie zgody w drodze decyzji na zakup przez prowadzącego

instalację dodatkowych uprawnień do emisji z krajowej rezerwy

uprawnień, w związku z przejęciem produkcji likwidowanych instalacji

•

wydawanie zgody (zezwolenia) na prowadzenie badań naukowych na

terenach rezerwatów przyrody,

•

wydawanie decyzji w sprawie ustalenia warunków prowadzenia robót,

polegających na regulacji wód oraz budowie wałów

przeciwpowodziowych, a także robót melioracyjnych, odwodnień

budowlanych oraz innych robót ziemnych zmieniających stosunki

wodne - na terenach o szczególnych wartościach przyrodniczych

Administracja publiczna

starostwo powiatowe w Krakowie
•

Wydział Ochrony środowiska, Rolnictwa i Leśnictwa

(starostwo powiatowe w Krakowie)

– wydawanie zezwoleń na prowadzenie działalności w zakresie

zbierania lub transportu odpadów

– wydawanie zezwoleń na prowadzenie działalności w zakresie

odzysku lub unieszkodliwiania odpadów wydawanie pozwoleń
na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych lub odpadów innych
niż niebezpieczne wydawanie pozwoleń na wprowadzanie

gazów lub pyłów do powietrza

– wydawanie pozwoleń na emitowanie hałasu do środowiska
– wydawanie pozwoleń na emitowanie pól elektromagnetycznych

przez linie i stacje elektroenergetyczne oraz przez instalacje
radiokomunikacyjne, radionawigacyjne i radiolokacyjne

– wydawanie pozwoleń wodnoprawnych

urząd gminy (Gniezno)
•

Do zadań stanowiska ds. planowania przestrzennego,

budownictwa należą:

– wydawanie

decyzji

o

warunkach

zabudowy

i

zagospodarowania terenu

Administracja publiczna

7

Postępowanie ogólne dotyczyć musi

sprawy indywidualnej.

Chodzi o to, że jest to sprawa indywidualnie oznaczonego
podmiotu w konkretnej sprawie

Postanowienie SN z dnia 25.03.1999 r. III RN 156/98, (OSNAP z
2000 r., nr 3, poz. 91): uchwała rady gminy odrzucająca (w
całości lub części) zarzuty do miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego

jest formą prawną

załatwienia indywidualnej sprawy z zakresu administracji
publicznej i podlega zaskarżeniu do Naczelnego Sądu
Administracyjnego.

Wyrok NSA w Warszawie z dnia 21.02.1996, I SA 1308/95
(Palestra z 1996 r., nr 9 - 10, s.198): uchwała Komisji
Odwoławczej, rozpatrującej odwołanie kandydata na I rok studiów
w szkole wyższej,

nie stanowi rozstrzygnięcia w indywidualnej

sprawie, w rozumieniu przepisów k.p.a., lecz wyraża jedynie
stanowisko tej komisji, co do zasadności odwołania.

Sprawa indywidualna

Postępowanie ogólne kończy się wydaniem

decyzji administracyjnej.

Jest to rodzaj aktu administracyjnego, które można określić jako
oparte na przepisach prawa administracyjnego oświadczenie woli
organu administracji publicznej,

Wyrok NSA z 24.11.1999 r., II SA 995/99 (Wokanda z 2000 r., nr 5, s.
32): "Zgoda na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele
nierolnicze i nieleśne

stanowi decyzję administracyjną, wydawaną na

wniosek zarządu gminy".

Postanowienie NSA z 12.06.1990 r., S.A./Kr 368/90 (ONSA z 1990r., nr
2 - 3, poz. 48): "Odmowa udzielenia przez organy szkoły wyższej urlopu
dziekańskiego studentowi

nie jest decyzją administracyjną.

Dla istoty decyzji sama nazwa nie jest ważna. W wielu przepisach
jest ona różnie określona (np. pozwolenie, koncesja, nakaz,
zezwolenie). Liczy się tu jednak jej treść i struktura

Decyzja administracyjna

8

Zasady

praworządności - organy administracji publicznej działają na
podstawie przepisów prawa
prawdy obiektywnej - w toku postępowania organy administracji
publicznej stoją na straży praworządności i podejmują wszelkie kroki
niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do
załatwienia sprawy
pogłębiania zaufania - organy administracji publicznej obowiązane
są prowadzić postępowanie w taki sposób, aby pogłębiać zaufanie
obywateli do organów Państwa oraz świadomość i kulturę prawną
obywateli.
udzielania informacji - organy administracji publicznej są
obowiązane do należytego i wyczerpującego informowania stron o
okolicznościach, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i
obowiązków będących przedmiotem postępowania
administracyjnego. Organy czuwają nad tym, aby strony i inne osoby
uczestniczące w postępowaniu nie poniosły szkody z powodu
nieznajomości prawa, i w tym celu udzielają im niezbędnych
wyjaśnień i wskazówek.

Postępowanie administracyjne

wysłuchania stron - organy administracji publicznej obowiązane są
zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a
przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do
zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.
wyjaśniania zasadności przesłanek - organy administracji
publicznej powinny wyjaśniać stronom zasadność przesłanek,
którymi kierują się przy załatwieniu sprawy,
szybkości i prostoty postępowania - organy administracji
publicznej powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując
się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia
ugodowego załatwiania spraw - organ administracji publicznej,
powinien podejmować czynności skłaniające strony do zawarcia
ugody administracyjnej
pisemności - sprawy należy załatwiać w formie pisemnej.
dwuinstancyjności - postępowanie administracyjne jest
dwuinstancyjne (stronie przysługuje prawo odwołania od decyzji do
organu II instancji)
trwałości decyzji - decyzje, od których nie służy odwołanie są
ostateczne.

Postępowanie administracyjne

9

Jak to się zaczyna?

Wszczęcie postępowania

na wniosek - wniosek składa strona do właściwego organu
administracji publicznej
Organy administracji publicznej prowadzą na swoich stronach www
szczegółowy opis procedur związanych z załatwianiem spraw
z urzędu - organ administracji publicznej może ze względu na
szczególnie ważny interes strony wszcząć z urzędu postępowanie
także w sprawie, w której przepis prawa wymaga wniosku strony.
Organ obowiązany jest uzyskać na to zgodę strony w toku
postępowania, a w razie nieuzyskania zgody - postępowanie
umorzyć.

Strona w postępowaniu - Stroną jest każdy, czyjego interesu
prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda
czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek.

Postępowanie administracyjne

Strona w postępowaniu
Stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy
postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój
interes prawny lub obowiązek.
Stronami mogą być osoby fizyczne i osoby prawne, a gdy chodzi o
państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne i organizacje
społeczne - również jednostki nie posiadające osobowości prawnej.

Osobowość prawną posiadają (między innymi):
spółka z o o

spółka akcyjna

,

spółdzielnia

przedsiębiorstwo państwowe

wyższa uczelnia

fundacja

Stowarzyszenie

związek zawodowy

partia polityczna

kościół ( diecezje, parafie,…)

samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej

jednostki samorządu terytorialnego: gmina, powiat,

województwo

Postępowanie administracyjne

10

11

12

Wszczęcie postępowania

Braki formalne

•

Jeżeli w podaniu nie wskazano adresu wnoszącego i nie ma możności
ustalenia tego adresu na podstawie posiadanych danych,

podanie

pozostawia się bez rozpoznania.

•

Jeżeli podanie nie czyni zadość innym wymaganiom ustalonym w
przepisach prawa, należy wezwać wnoszącego do usunięcia braków w
terminie siedmiu dni z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje
pozostawienie podania bez rozpoznania.

13

Postępowanie administracyjne

zawiadomienie o

wszczęciu postępowania

Postępowanie administracyjne

zawiadomienie o

wszczęciu postępowania

•

1 lutego br. w świetlicy wiejskiej w Borowie z inicjatywy Wójta Gminy
zorganizowane zostało zebranie z mieszkańcami. Celem zebrania było
wyjaśnienie mieszkańcom Borowa zasad wydawania tzw. decyzji
ś

rodowiskowej, której wynikiem może być uznanie zasadności realizacji

przedsięwzięcia bądź odmowa wydania zgody na realizację przedsięwzięcia.

W styczniu br. na wniosek przedsiębiorcy z Borowa Wójt Gminy wszczęła

postępowanie w sprawie wydania zainteresowanemu decyzji o
ś

rodowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia polegającego na

wydobywaniu kopalin ze złoża granitu "Borów - Południe". Przepisy związane z
wydawaniem decyzji obowiązują od niedawna, więc znaczna część
mieszkańców nie była zorientowana, jak będzie przebiegała cała procedura
przygotowania rozstrzygnięcia w tej sprawie.

Mieszkańcy zostali poinformowani o tym, na jakim etapie będą mogli uczestniczyć

w postępowaniu oraz jakie prawa przysługują stronom tego postępowania.
Wójt Gminy przekazała, że obecnie jest określany zakres raportu oddziaływania
na środowisko planowanego przedsięwzięcia. Po opracowaniu tego dokumentu
przez biegłych będzie on wyłożony do publicznego wglądu na okres 21 dni.

Wójt Gminy wysłuchała również opinii mieszkańców na temat ich obaw

związanych z bliskim usytuowaniem przedsięwzięcia od zabudowań
mieszkalnych. Temat planowanego wyrobiska wzbudził duże zainteresowanie
wśród mieszkańców, w zebraniu wzięło udział niemal 60 osób.

14

•

Jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się

do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem.

•

Organ administracji publicznej jest obowiązany w sposób

wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy

•

Gdy w sprawie wymagane są wiadomości specjalne, organ

administracji publicznej może zwrócić się do biegłego lub

biegłych o wydanie opinii.

•

Jeżeli po wyczerpaniu środków dowodowych lub z powodu ich

braku pozostały nie wyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia

sprawy, organ administracji publicznej dla ich wyjaśnienia może

przesłuchać stronę.

Postępowanie administracyjne

Dowody, biegli, zeznania stron

•

Organ administracji publicznej przeprowadzi w toku
postępowania rozprawę w każdym przypadku, gdy zapewni to
przyspieszenie lub uproszczenie postępowania bądź osiągnięcie
celu wychowawczego albo gdy wymaga tego przepis prawa.

•

Organ powinien przeprowadzić rozprawę, gdy zachodzi potrzeba
uzgodnienia interesów stron oraz gdy jest to potrzebne do
wyjaśnienia sprawy przy udziale świadków lub biegłych albo w
drodze oględzin.

Postępowanie administracyjne

Rozprawa

15

Postępowanie administracyjne

Decyzja

16

17

Składniki decyzji

Oznaczenie organu

wydającego decyzję

Podstawa prawna

Rozstrzygnięcie

Okres obowiązywania decyzji

Informacja o możliwości odwołania

Uzasadnienie

Data wydania decyzji

Oznaczenie stron

postępowania

Podpis upoważnionego

przedstawiciela organu

Postępowanie administracyjne

Decyzja

Postępowanie administracyjne

Decyzja

18

Postępowanie administracyjne

Decyzja

Odmowa wydania decyzji dla fermy w Krąplewicach
Wojewoda Kujawsko-Pomorski wydał decyzję odmawiającą ustalenia programu

dostosowawczego dla Fermy Krąplewice Sp. z o.o. w Krąplewicach. W wyniku
prac (…) oraz postępowania wyjaśniającego stwierdzono, że: Ferma Krąplewice
nie dysponuje areałem gruntów spełniających wymogi ustawy z dnia 26 lipca
2000 r. o nawozach i nawożeniu.

Planowane wg programu dostosowawczego niektóre zmierzenia wymagają

uzyskania pozwolenia na budowę i ponadto w związku ze zwiększeniem obsady
zwierząt w przeliczeniu na duże jednostki przeliczeniowe (DJP) wymagane jest
przeprowadzenie postępowania w sprawie oceny oddziaływania na
ś

rodowisko.

•

Od decyzji wydanej w pierwszej instancji służy stronie odwołanie

tylko do

jednej instancji.

•

Odwołanie wnosi się do

organu administracji publicznej wyższego

stopnia.

•

Odwołanie

nie wymaga szczegółowego uzasadnienia. Wystarczy, jeżeli z

odwołania wynika, że strona nie jest zadowolona z wydanej decyzji.

•

Odwołanie

wnosi się do właściwego organu odwoławczego za

pośrednictwem organu, który wydał decyzję.

•

Odwołanie

wnosi się w terminie czternastu dni od dnia doręczenia

decyzji stronie, a gdy decyzja została ogłoszona ustnie - od dnia jej
ogłoszenia stronie.

•

Przed upływem terminu do wniesienia odwołania

decyzja nie ulega

wykonaniu (chyba, ze ma klauzulę natychmiastowej wykonalności).

•

Organ odwoławczy nie rozpatruje zaskarżanej decyzji ale rozpatruje całą

sprawę ponownie.

Postępowanie administracyjne

Odwołania

19

.

•

Organ odwoławczy wydaje decyzję, w której

–

utrzymuje w mocy zaskarżoną decyzję,

–

uchyla zaskarżoną decyzję w całości albo w części,

–

umarza postępowanie odwoławcze

.

Organ odwoławczy nie może wydać decyzji na niekorzyść strony

odwołującej się, chyba że zaskarżona decyzja rażąco narusza
prawo lub rażąco narusza interes społeczny

Postępowanie administracyjne

Odwołanie

Organ adm. Publicznej I stopnia

Postępowanie administracyjne

Struktura odwoławcza

Wojewódzki sąd

administracyjny

Naczelny sąd

administracyjny NSA

Organ adm. Publicznej II stopnia

odwołanie

zaskarżenie

Sędziowie sądów
administracyjnych
w sprawowaniu
swojego urzędu są
niezawiśli i
podlegają tylko
Konstytucji oraz
ustawom

20

Wydawanie zaświadczeń

• Organ administracji publicznej wydaje

zaświadczenie na żądanie osoby ubiegającej się
o zaświadczenie.

• Zaświadczenie powinno być wydane bez

zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie
siedmiu dni.

• Odmowa wydania zaświadczenia bądź

zaświadczenia o treści żądanej przez osobę
ubiegającą się o nie następuje w drodze
postanowienia, na które służy zażalenie.

Wydawanie zaświadczeń

21

Postępowanie administracyjne

Informatyzacja

• Organ administracji publicznej doręcza pisma za

pokwitowaniem przez pocztę, przez swoich

pracowników lub przez inne upoważnione osoby

lub organy.

• Doręczenie może nastąpić za pomocą środków

komunikacji elektronicznej w rozumieniu

przepisów o świadczeniu usług drogą

elektroniczną,

Art. dodany

Ustawą o informatyzacji działalności

podmiotów realizujących zadania publiczne z

dnia 2005-02-17 (Dz.U. 2005 Nr 64, poz. 565)

Powiązania

•

Ustawa o administracji rządowej w województwie z dnia 1998-06-05

(Dz.U. 1998 Nr 91, poz. 577)

•

Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę

o pracownikach samorządowych z dnia 1990-05-10 (Dz.U. 1990 Nr 32,

poz. 191) - US

•

Ustawa o samorządowych kolegiach odwoławczych z dnia 1994-10-12

(Dz.U. 1994 Nr 122, poz. 593)

•

Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi z dnia 2002-

08-30 (Dz.U. 2002 Nr 153, poz. 1270) – US

•

Prawo o ustroju sądów administracyjnych z dnia 2002-07-25 (Dz.U.

2002 Nr 153, poz. 1269) – US

•

Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie organizacji przyjmowania i

rozpatrywania skarg i wniosków z dnia 2002-01-08 (Dz.U. 2002 Nr 5,

poz. 46)

22

Pytania kontrolne

• 3 warunki stanowiące o tym, że postępowanie

jest postępowaniem administracyjnym.

• Właściwość rzeczowa i miejscowa w

postępowaniu administracyjnym

• Zasady prowadzenia postępowania

administracyjnego

• Składniki decyzji administracyjnej

• Organy wyższego stopnia, organy naczelne w

rozumieniu KPA, struktura odwoławcza