„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Jolanta Górska

Rozpoznawanie rodzajów skór surowych
744[03].O2.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
dr inż. Tadeusz Sadowski
dr inż. Jan Żarłok

Opracowanie redakcyjne:
inż. Jolanta Górska

Konsultacja:
mgr inż. Zdzisław Feldo

Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej

744[03].O2.01 „Rozpoznawanie rodzajów skór surowych” zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu Garbarz skór 744[03].

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

11

5.1. Charakterystyka skór surowych wyprawianych bez włosa

11

5.1.1. Ćwiczenia 11
5.2. Charakterystyka skór zwierząt domowych wyprawianych z włosem

12

5.2.1. Ćwiczenia 12
5.3. Charakterystyka skór pochodzących z łowiectwa i hodowli zwierząt

futerkowych

15

5.3.1. Ćwiczenia 15
5.4. Wady i uszkodzenia skór surowych

18

5.4.1. Ćwiczenia 18
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

20

7. Literatura

36

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela „Rozpoznawanie rodzajów skór

surowych”, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole
kształcącej w zawodzie garbarz skór 744[03].

W poradniku zamieszczono:

– wymagania wstępne,
– wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,
– przykładowe scenariusze zajęć,
– propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności

praktycznych,

– wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem:
– pokazu z objaśnieniem,
– tekstu przewodniego,
– metody projektów,
– ćwiczeń praktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel

może posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych,
zawierającym różnego rodzaju zadania.

W tym rozdziale podano również:

– plan testu w formie tabelarycznej,
– punktacje zadań,
– propozycje norm wymagań,
– instrukcję dla nauczyciela,
– instrukcję dla ucznia,
– kartę odpowiedzi,
– zestaw zadań testowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

744[03].O2.05

Rozpoznawanie i dobieranie materiałów

podstawowych i środków pomocniczych

Moduł 744[03].O2

Surowce podstawowe i materiały

pomocnicze

744[03].O2.02

Określanie warstwowej i topograficznej

budowy tkanki skórnej i okrywy

włosowej skór surowych

744[03].O2.04

Sortowanie skór surowych według

przeznaczenia

744[03].O2.01

Rozpoznawanie rodzajów skór surowych

744[03].O2.03

Konserwacja i magazynowanie skór

surowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej „Rozpoznawanie rodzajów

skór surowych” uczeń powinien umieć:
– wykorzystywać podstawowe prawa chemii, fizyki i mechaniki w procesach wyprawy

skór,

– posługiwać się dokumentacją technologiczną i techniczną stosowaną w procesach

garbarskich,

– stosować podstawowe badania organoleptyczne i oznaczenia laboratoryjne do

określania jakości skór surowych,

– posługiwać się przyrządami pomiarowymi,
– organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii,
– korzystać z różnych źródeł informacji,
– przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej

oraz ochrony środowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji ćwiczeń podanych w poradniku uczeń powinien umieć:

– rozróżnić i scharakteryzować podstawowe rodzaje skór ze zwierząt domowych

(krów, byków, koni, świń, cieląt, owiec, kóz),

– rozróżnić i scharakteryzować podstawowe rodzaje skór ze zwierząt hodowlanych

(lisów szlachetnych, królików, nutrii, tchórzofretek, norek, jagniąt),

– rozróżnić i scharakteryzować podstawowe rodzaje skór ze zwierząt łownych

(dzików, zajęcy, kun, tchórzy, piżmaków, lisów rudych, saren, jeleni, borsuków,
jenotów),

– scharakteryzować skóry ze zwierząt morskich,
– scharakteryzować skóry z gadów, ptaków i płazów,
– określić przeznaczenie różnych rodzajów skór surowych,
– rozpoznać wady i uszkodzenia skór surowych i półfabrykatów,
– rozpoznać i scharakteryzować półfabrykaty skórzane: golce piklowane, bestardy,

wet-blue, wet-white, wet-brown, crust.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania: Garbarz skór 744[03]
Moduł: Surowce podstawowe i materiały pomocnicze 744[03].O2.
Jednostka modułowa: „Rozpoznawanie rodzajów skór surowych” 744[03].O2.01

Temat: Charakterystyka skór lisów
Cel ogólny: kształtowanie umiejętności rozróżniania różnych odmian skór lisów

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
– scharakteryzować właściwości okrywy włosowej i tkanki skórnej skór lisów,
– rozróżnić okrywę włosową lisa pospolitego i polarnego,.
– rozróżnić odmiany barwne skór lisów pospolitych i polarnych.

Metody nauczania:
– ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
– grupowa

Czas: 180 min.
Środki dydaktyczne:
– skóry lisów rudych,
– skóry lisów stepowych – korsaków,
– skóry lisów pospolitych hodowlanych: srebrzystego, platynowego, pastelowego,

płomienistego, złocistego, białopyskiego w różnych typach barwnych,

– skóry lisa polarnego białego, cienistego i niebieskiego w różnych typach barwnych,
– plansze, zdjęcia przedstawiające odmiany skór lisów,
– literatura z rozdziału 7.

Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
4. Realizacja tematu:

– podział uczniów na grupy ćwiczeniowe ( od 3 do 5 osób w grupie),
– pogadanka nauczyciela ilustrowana zdjęciami i planszami,
– rozdanie uczniom przygotowanych skór ( każda grupa musi otrzymać co najmniej

po jednej skórze lisa rudego, stepowego, pospolitego hodowlanego i polarnego),

– uczniowie dokonują obserwacji zwracając uwagę na charakterystykę okrywy

włosowej,

– ustalenie rodzajów włosów, ich gęstości i długości,
– określenie zabarwienia okrywy włosowej,
– porównanie obserwacji z opisami odmian lisów w literaturze,
– przyporządkowanie ocenianych skór do odpowiedniej odmiany,

5. Grupa przedstawia na forum klasy ocenę otrzymanych skór.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

6. Klasa klasyfikuje skóry do odpowiednich odmian.
7. Nauczyciel analizuje prace uczniów i stwierdza czy wykonali ja poprawnie.
8. Uczniowie zapisują w zeszytach swoje obserwacje.
9. Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny pracy poszczególnych grup

uczniów.

Zakończenie zajęć

Praca domowa:

Odszukaj w literaturze (Internecie) informacje, jakie i ile skór lisów produkowanych

jest
w Polsce i na świecie.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
– anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych

umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania: Garbarz skór 744[03]
Moduł: Surowce podstawowe i materiały pomocnicze 744[03].O2.
Jednostka modułowa: „Rozpoznawanie rodzajów skór surowych” 744[03].O2.01

Temat: Wady i uszkodzenia okrywy włosowej skór surowych futrzarskich

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności rozpoznawania wad i uszkodzeń skór surowych

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
– rozpoznać występujące w skórach surowych wady okrywy włosowej,
– określić przyczynę powodującą wadę.

Metody nauczania:
– ćwiczenia praktyczne z instruktażem
Formy organizacyjne pracy uczniów:
– indywidualna

Strategia: uczenie się przez doświadczenie

Środki dydaktyczne:
– skóry surowe różnych zwierząt,
– normy przedmiotowe,
– zdjęcia i rysunki różnych wad,
– stół sortowniczy,
– literatura z rozdziału 7,
– materiały do pisania i rysowania.

Czas: 180 min.

Przebieg zajęć:

Zadanie dla ucznia

Przedmiotem zadania jest prawidłowe rozpoznanie wad okrywy włosowej

występujących w danej skórze.

FAZA WSTĘPNA
Czynności organizacyjno-porządkowe, podanie tematu lekcji.

FAZA WŁAŚCIWA
INFORMACJE
1. Jak dzielimy wady występujące w skórach surowych?
2. Jakie są przyczyny powstawania wad?
3. Jakie wady okrywy włosowej występują w skórach surowych?

PLANOWANIE
1. Ustal jak dokonasz oględzin okrywy włosowej ocenianej skóry.
2. Ustal jak dokonasz rozpoznania i podziału wad występujących w okrywie włosowej

skóry.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

UZGODNIENIE
1. Omów wszystkie punkty z fazy planowania z nauczycielem.
2. Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela.

WYKONANIE
1. Przyjrzyj się dokładnie badanej skórze od strony okrywy włosowej.
2. Rozpoznaj spostrzeżone wady i uszkodzenia.
3. Narysuj w zeszycie rozpoznane wady i uszkodzenia.
4. Określ prawdopodobną przyczynę wady.
5. Przedstaw rozpoznane wady.

SPRAWDZANIE
1. Czy poprawnie rozpoznano wszystkie wady i uszkodzenia?
2. Czy prawidłowo określono prawdopodobną przyczynę?

ANALIZA

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im

najwięcej trudności. Nauczyciel podsumowuje całe ćwiczenie, wskazuje, jakie nowe i
ważne umiejętności zostały wykształcone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich
unikać
w przyszłości.

FAZA KOŃCOWA

Zakończenie zajęć

Praca domowa:
Odszukaj w literaturze wiadomości o wadach tkanki skórnej skór surowych.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
– anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności

podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1. Charakterystyka skór surowych wyprawianych bez włosa

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj rodzaj skóry surowej po kształcie i charakterze okrywy włosowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego

zakres
i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przedstawić plan działania,
4) dokonać szczegółowych oględzin przygotowanych skór surowych,
5) zapisać wyniki oględzin w zeszycie,
6) rozpoznać rodzaj skóry,
7) zaprezentować wyniki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne,

Środki dydaktyczne:

– skóra surowa bydlęca,
– skóra surowa cielęca,
– skóra surowa końska,
– skóra surowa świńska,
– skóra surowa kozia lub owcza,
– stół,
– przybory do pisania
– literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Rozpoznaj rodzaje półfabrykatów skórzanych

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego

zakres i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przedstawić plan działania,
4) dokonać szczegółowych oględzin przygotowanych półfabrykatów,
5) zapisać wyniki oględzin w zeszycie,
6) zaprezentować wyniki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne,

Środki dydaktyczne:

– skóra Wet-Blue,
– skóra Wet-White
– skóra Wet-Brown
– skóra Crust
– stół,
– literatura z rozdziału 7,
– przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5.2. Charakterystyka skór zwierząt domowych wyprawianych

z włosem

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj rodzaj skóry surowej futrzarskiej po charakterze okrywy włosowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego

zakres
i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przedstawić plan działania,
4) dokonać szczegółowych oględzin przygotowanych próbek skór futrzarskich

zwracając szczególną uwagę na cechy okrywy włosowej,

5) zapisać wyniki oględzin w zeszycie,
6) rozpoznać rodzaj skóry,
7) zaprezentować wyniki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne,

Środki dydaktyczne:

– skóra cielęca z włosem,
– skóra źrebięca z włosem,
– skóra owcza,
– skóra karakułowa,
– skóra kozia z włosem,
– skóra kota domowego
– stół,
– przybory do pisania,
– literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Rozpoznawanie rodzajów loków skór karakułowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego

zakres i technikę wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przedstawić plan działania,
4) dokonać szczegółowych oględzin przygotowanych próbek skór karakułowych,
5) zapisać wyniki oględzin w zeszycie,
6) zaprezentować wyniki wykonanego ćwiczenia,

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne,

Środki dydaktyczne:

– skóry karakułowe o różnych rodzajach loków: rurki, fasolki, grzywki, pierścienie,

groszki korkociągi oraz skóry z morą,

– stół,
– literatura z rozdziału 7,
– przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.3. Charakterystyka skór pochodzących z łowiectwa i hodowli

zwierząt futerkowych

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj rodzaj skóry surowej futrzarskiej po charakterze okrywy włosowej.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego

zakres i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przedstawić plan działania,
4) dokonać szczegółowych oględzin przygotowanych próbek skór futrzarskich

zwracając szczególną uwagę na cechy okrywy włosowej,

5) zapisać wyniki oględzin w zeszycie,
6) rozpoznać rodzaj skóry,
7) zaprezentować wyniki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– skóry futerkowe według wyboru nauczyciela (po 5 próbek dla ucznia),
– stół,
– przybory do pisania,
– literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Rozpoznaj odmiany barwne skór lisów polarnych i pospolitych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego

zakres i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przedstawić plan działania,
4) dokonać szczegółowych oględzin przygotowanych próbek skór lisów,
5) zapisać wyniki oględzin w zeszycie,
6) zaprezentować wyniki wykonanego ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– skóry lisów pospolitych i polarnych różnych odmian,
– stół,
– literatura z rozdziału 7,
– przybory do pisania.

Ćwiczenie 3

Rozpoznaj i scharakteryzuj skóry zwierząt wodnolądowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego

zakres i technikę wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przedstawić plan działania,
4) dokonać szczegółowych oględzin przygotowanych próbek skór zwierząt

wodnolądowych,

5) zapisać wyniki oględzin w zeszycie,
6) podaj cechy charakterystyczne rozpoznanych skór,
7) zaprezentować wyniki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne

Środki dydaktyczne:

– skóry: bobra, nutrii, piżmaka, wydry,
– stół,
– literatura z rozdziału 7,
– przybory do pisania.

Ćwiczenie 4

Rozpoznaj i scharakteryzuj skóry zwierząt szlachetnych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego

zakres i technikę wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przedstawić plan działania,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

4) dokonać szczegółowych oględzin przygotowanych próbek skór zwierząt

szlachetnych,

5) zapisać wyniki oględzin w zeszycie,
6) podaj cechy charakterystyczne rozpoznanych skór,
7) zaprezentować wyniki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– skóry: norki, kuny, piżmaka, gronostaja, szynszyli
– stół,
– literatura z rozdziału 7,
– przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

5.4. Wady i uszkodzenia skór surowych

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Organoleptyczne rozpoznaj wady i uszkodzenia okrywy włosowej skór futerkowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego

zakres i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) rozłożyć przygotowaną przez nauczyciela skórę futerkową na stole,
4) dokładnie obejrzeć okrywę włosową badanej skóry,
5) ustalić występujące w okrywie włosowej wady i uszkodzenia,
6) zapisać obserwacje w zeszycie,
7) przedstawić wady zaobserwowane w skórze.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– surowe skóry futerkowe według wyboru nauczyciela (co najmniej 3 dla każdego

ucznia),

– stół ,
– normy przedmiotowe,
– przybory do pisania,
– literatura z rozdziału 7,

Ćwiczenie 2

Rozpoznaj wady tkanki skórnej w skórach bydlęcych i końskich.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego

zakres i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) rozłożyć przygotowaną przez nauczyciela skórę na stole,
4) dokładnie obejrzeć skórę od strony lica i mizdry,
5) ustalić występujące w skórze wady i uszkodzenia,
6) zapisać obserwacje w zeszycie,
7) przedstawić wady zaobserwowane w skórze.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– surowa skóra bydlęca,
– surowa skóra końska,
– stół ,
– normy przedmiotowe,
– przybory do pisania,
– literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Rozpoznawanie rodzajów
skór surowych”

Test składa się z 20 zadań, z których:

– zadania 1,2,3,5,6,7,8,9,13,14,16,17,18,20, są z poziomu podstawowego,
– zadania 4, 10,11,12,15,19 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej

brak uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma
następujące oceny szkolne:

– dopuszczający – za uzyskanie co najmniej 8 punktów
– dostateczny – za uzyskanie co najmniej 11 punktów,
– dobry – za uzyskanie 15 punktów, w tym co najmniej 2 punktów z poziomu

ponadpodstawowego,

– bardzo dobry – za uzyskanie 18 punktów, w tym co najmniej 4 punktów z poziomu

ponadpodstawowego,

– celujący za uzyskanie 20 punktów.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. a, 3. b, 4. d, 5. a, 6. c, 7. b, 8. c, 9. a, 10. d, 11. b,
12. a, 13. a, 14. c, 15. c, 16. d, 17. b, 18. b, 19. a, 20. d

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1. rozpoznać rodzaj skór bydlęcych B P

c

2. rozróżnić właściwości skór końskich B

P

a

3.

rozróżnić właściwości skóry
świńskiej

B P

b

4. analizować właściwości skóry owczej

C

PP

d

5. rozpoznać półfabrykaty skór

A

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

6.

rozpoznać rodzaje okrywy włosowej
skór karakułowych

B P

c

7 rozpoznać rodzaje skór owczych

B

P

b

8 charakteryzować skóry lisów rudych

B

P

c

9 rozpoznać skórę nutrii

C

P

a

10 analizować właściwości skór

D

PP

d

11

rozróżniać właściwości okrywy
włosowej skór kun

C PP

b

12

porównać sposoby zdejmowania skór
różnych zwierząt

D PP

a

13 charakteryzować skóry gronostaja

B

P

a

14 charakteryzować skóry szynszyli

B

P

c

15 charakteryzować skóry piżmaka C

PP

c

16 rozpoznawać skóry świstaków A

P

d

17 określać właściwości skór fok

B

P

b

18 określać właściwości skór ptaków

B

P

b

19 analizować rodzaje skór surowych

C

PP

a

20 określać metody zdejmowania skór

B

P

d

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z co najmniej

jednotygodniowym wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami

punktowania.

4. Przeprowadź z uczniami próbę rozwiązywania testów z zadaniami wielokrotnego

wyboru.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

6. Zapewnij uczniom warunki do samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi oraz podaj czas

przeznaczony na rozwiązanie testu.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania testu

(rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed końcem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie

niepowodzeń dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test zawiera 20 pytań dotyczących rozpoznawania i charakteryzowania rodzajów

skór surowych. Wszystkie pytania są pytaniami wielokrotnego wyboru.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:
6. W pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku

pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie
zakreślić odpowiedź prawidłową).

7. Odpowiedzi udzielaj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję

z wykonanego zadania i .

8. Trudności mogą przysporzyć Ci pytania: 4, 10, 11, 12, 15 i 19 gdyż są one na

poziomie trudniejszym niż pozostałe.

9. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego

rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

10. Na rozwiązanie

testu

masz

60

min.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

– instrukcja,
– zestaw zadań testowych,
– karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Skóra bydlęca ze zwierzęcia karmionego wyłącznie mlekiem, odznaczająca się

prawie równomierną grubością, z lekkim ścienieniem boków i lekkim zgrubieniem
karku to skóra:

a) bukata,
b) byka,
c) cielęca,
d) jałówki.

2. Skóry końskie przeznaczone do wyprawy są najczęściej niskiej jakości. Przyczyną

tego jest pozyskiwanie tych skór z:

a) koni starych lub padłych,
b) koni młodych karmionych mlekiem matki,
c) klaczy przed pierwszym źrebieniem,
d) koni kastrowanych tzw. wałachów.

3. Wytrzymałość na rozciąganie skóry świńskiej jest mniejsza niż skóry bydlęcej

ponieważ skóra świńska:

a) jest mniejsza,
b) nie ma warstwy siatkowej,
c) jest większa,
d) nie ma warstwy termostatycznej.

4. Po wyprawie skóra owcze z reguły jest:

a) ścisła, o dużej wytrzymałości na rozciąganie, mało ciągliwa,
b) luźna, wytrzymała na rozdzieranie, ciągliwa, o małej porowatości,
c) bardzo zwarta, o duże wytrzymałości mechanicznej i termicznej,
d) nieścisła, mało wytrzymała na rozciąganie, ciągliwa, porowata i nasiąkliwa.

5. Skóry Wet- Blue są zagarbowane:

a) chromowo,
b) roślinnie,
c) aldehydowo,
d) żelazowo.

6. Najcenniejsze rodzaje loków na skórze karakułowej to:

a) grzywki i pierścienie,
b) fale i groszki,
c) rurki i fasolki,
d) korkociągi i mora.

7. Smuszki to skóry:

a) karakułów dorosłych,
b) krzyżówek karakułów,
c) owiec stepowych,
d) samców owiec karakułowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

8. Na zdjęciu przedstawiona jest skóra:

a) wilka,
b) lisa polarnego,
c) lisa rudego,
d) psa.

9. Skóra nutrii przedstawiona jest na rysunku:

1 2 3 4

a) 1,
b) 2,
c) 3,
d) 4.

10. Najtrwalsze w użytkowaniu są skóry:

a) szynszyli,
b) królika,
c) piżmaka,
d) wydry.

11. Skóry kuny leśnej mają okrywę włosową o barwie włosa ościstego:

a) takiej samej jak barwa włosa puchowego,
b) ciemniejszej niż barwa włosa puchowego,
c) jaśniejszej niż barwa włosa kierunkowego,
d) ciemniejszej niż włosa kierunkowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

12. Sposobem workowym zdejmuje się skóry:

a) sobola, kuny i norki,
b) owcy, królika i szynszyli,
c) lisa polarnego, wilka i .kota domowego,
d) karakuła golaka, cielęce i kozie.

13. Skóra gronostaja charakteryzuje się:

a) białą barwą okrywy włosowej z czarnym ogonem,
b) czarną barwą okrywy włosowej z białym ogonem,
c) białą barwą okrywy włosowej,
d) czarną barwą okrywy włosowej.

14. Cechą charakterystyczną okrywy włosowej szynszyli jest:

a) bardzo duża szorstkość,
b) duża liczba włosów ościstych,
c) bardzo duża miękkość,
d) długi włos ościsty.

15. Na zdjęciu przedstawiono skórę piżmaka. Cechą charakterystyczną tego rodzaju skór

jest:

a) jednolita okrywa włosowa na całej powierzchni skóry,
b) duża różnica w okrywie włosowej na tułowiu oraz na głowie i łapach,
c) duża różnica w charakterze okrywy włosowej na grzbiecie i na brzuchu,
d) duża miękkość okrywy włosowej na grzbiecie.

16. Skóry świstaka mongolskiego noszą nazwę skór:

a) świstaków azjatyckich,
b) świstaków górskich,
c) tumaków,
d) tarbaganów.

17. Najlepsze skóry futrzarskie z fok pochodzą z:

a) ze zwierząt nienarodzonych,
b) ze zwierząt kilkudniowych,
c) ze zwierząt kilkumiesięcznych,
d) ze zwierząt kilkuletnich.

18. Wyprawie poddaje się skóry ptaków:

a) drapieżnych,
b) wodnych,
c) domowych,
d) leśnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

19. Do wyprawy skór bez włosa i z włosem można użyć skóry:

a) owcze,
b) nutrii,
c) lisów,
d) krokodyli.

20. Workowo z zachowaniem łba, noska, uszu, łapek z pazurkami i ogonem zdejmuje się

i wyprawia skóry

a) królików,
b) szynszyli,
c) nutrii,
d) norek.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Rozpoznawanie rodzajów skór surowych

Zakreśl poprawną odpowiedź

Numer

pytania

Odpowiedź Punktacja

1

a b c d

2

a b c d

3

a b c d

4

a b c d

5

a b c d

6

a b c d

7

a b c d

8

a b c d

9

a b c d

10

a b c d

11

a b c d

12

a b c d

13

a b c d

14

a b c d

15

a b c d

16

a b c d

17

a b c d

18

a b c d

19

a b c d

20

a b c d

Razem

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

TEST 2

„Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Rozpoznawanie
rodzajów skór surowych”

Test składa się z 20 zadań, z których:
– zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 12, 13, 14, 117, 18, są z poziomu podstawowego,
– zadania 10, 15, 16, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej

brak uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma
następujące oceny szkolne:

– dopuszczający – za uzyskanie co najmniej 8 punktów
– dostateczny – za uzyskanie co najmniej 12 punktów,
– dobry – za uzyskanie 16 punktów, w tym co najmniej 2 punktów z poziomu

ponadpodstawowego,

– bardzo dobry – za uzyskanie 18 punktów, w tym co najmniej 4 punktów z poziomu

ponadpodstawowego,

– celujący za uzyskanie 20 punktów.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. c, 3. b, 4. d, 5. c, 6. a, 7. b, 8. a, 9. a, 10. d, 11. c,
12. b, 13. d, 14. a, 15. b, 16. a, 17. c, 18. c, 19. d, 20. b

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1. określić właściwości skóry końskiej B P

a

2. rozróżnić skóry bydlęce A

P

c

3. rozpoznać właściwości skór świńskich C

P

b

4. rozpoznać półfabrykaty skórzane

B

P

d

5. rozróżnić skóry Crust

A

P

c

6. rozpoznać skóry brajtszwanców

B

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

7 rozpoznać skórę kozią C

P

b

8

określić metodę zdejmowania skór
karakułowych

B P

a

9 rozróżniać skóry królików

B

P

a

10 rozróżnić skóry kotów domowych

D

PP

d

11

rozpoznać typy loków występujących
w skórach karakułowych.

B P

c

12 rozróżnić skóry lisa srebrzystego

C

P

b

13 rozróżniać skóry lisów polarnych

C

P

d

14 rozpoznać skóry jenota

D

P

a

15 rozróżnić metody zdejmowania skóry

D

PP

b

16

rozróżniać właściwości okrywy
włosowej sobola

D PP

a

17 rozpoznać odmianę skór szynszyli

B

P

c

18 rozpoznać skórę popielicy

B

P

c

19 rozróżnić skóry susłów C

PP

d

20

analizować okrywę włosową zwierząt
morskich

D PP

b

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z co najmniej

jednotygodniowym wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami

punktowania.

4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,

jakie będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas

przeznaczony na udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

9. dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
10. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

11. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
12. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
13. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

14. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
15. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie

niepowodzeń dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test zawiera 20 pytań dotyczących rozpoznawania rodzajów skór surowych.

Wszystkie pytania są pytaniami wielokrotnego wyboru

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:
6. W pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku

pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie
zakreślić odpowiedź prawidłową),.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania

.

8. Trudności mogą przysporzyć Ci pytania: 10, 15, 16, 19, 20 gdyż są one na poziomie

trudniejszym niż pozostałe.

9. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego

rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

10. Na rozwiązanie

testu

masz

60

min.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

– instrukcja,
– zestaw zadań testowych,
– karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Skóra końska przed przerobem garbarskim jest zazwyczaj rozcinana na przody i zady

końskie. Jest to spowodowane:

a) różnicą w grubości i zwartości tkanki skórnej,
b) dużą powierzchnią skóry,
c) innym układem włosów,
d) różnicą w szerokości skóry.

2. Skóry bydlęce przeznacza się przede wszystkim do wyprawy skór bez włosa. Jednak

część z nich może być wyprawiana z włosem. Są to najczęściej skóry:

a) bukatów,
b) krów,
c) cielęce,
d) żarłoków.

3. Najłatwiejsze do przerobu garbarskiego są skóry świni rasy wielka biała ostroucha

ponieważ charakteryzują się:

a) dużą powierzchnią,
b) najmniejszą zawartością tłuszczu,
c) białym kolorem,
d) Równomierną tkanką skórną.

4. Skóry owcze poddane strzyżeniu w miejscu pochodzenia i poddane piklowaniu

noszą nazwę:

a) bastardów,
b) żarłoków,
c) smuszek,
d) golców.

5. Półfabrykaty skórne wygarbowane, natłuszczone i wysuszone noszą nazwę:

a) boksów chromowych,
b) Wet – Blue,
c) Crust,
d) Wet – Blue.

6. Skóry zdjęte z niedonoszonych jagniąt rasy karakuł zabitych na 10 – 15 dni przed

terminem wykotu to:

a) brajtszwance,
b) golaki,
c) karakuł – karakulcza,
d) wyporki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

7. Skórę kozy przedstawiono na zdjęciu :

1 2

3 4

a) 1,
b) 2,
c) 3,
d) 4.

8. Skóry karakułowe zdejmowane są:

a) płasko z rozcięciem brzusznym,
b) workowo od zadu,
c) workowo od głowy,
d) płasko z rozcięciem bocznym.

9. Ze względu na umaszczenie okrywy włosowej skóry królików dzieli się na:

a) białe i kolorowe,
b) gładkie i łaciate,
c) jednobarwne i kolorowe,
d) czarne i kolorowe.

10. Okrywa włosowa kotów domowych jest podobna do okrywy włosowej::

a) nutrii,
b) tygrysa,
c) jagnięcych,
d) królików.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

11. Rysunek przedstawia skórę karakułową o lokach w formie:

a) pierścieni,
b) grzywek,
c) fasolek,
d) rurek.

12. Skóra lisa srebrzystego przedstawiona jest na rysunku:

a) 1,
b) 2,
c) 3,
d) 4.

1 2 3 4
13. Odmianą lisa polarnego jest lis:

a) białopyski,
b) platynowy,
c) złocisty,
d) niebieski.

14. Zdjęcie przedstawia zwierzę dostarczające skór futerkowych pochodzących

z łowiectwa i hodowli o długowłosej okrywie włosowej o dużej różnorodności
umaszczenia uwarunkowanej zmiennością indywidualną . Jest to:

a) jenot,
b) wilk,
c) lis korsak,
d) kidus.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

15. Sposobem płaskim zdejmuje się skóry:

a) sobola, kuny i norki,
b) karakuła golaka, cielęce i kozie,
c) królika, piżmaka i szynszyli,
d) lisa polarnego, wilka i .kota domowego.

16. Okrywa włosowa sobola jest:

a) bardzo gęsta, jedwabista, miękka, puszysta, o wysokim połysku,
b) rzadka, sztywna o dużej ilości włosów pokrywowych,
c) dość gęsta, krótka, płasko położona na skórze,
d) bardzo miękka, o dużej skłonności do spilśniania.

17. W naturze zabarwienie okrywy włosowej szynszyli jest zbliżone do barwy okrywy

włosowej odmiany:

a) czarnej,
b) beżowej,
c) standard,
d) białej.

18. Popielica to odmiana:

a) szynszyli,
b) łasicy,
c) wiewiórki,
d) norki.

19. Najładniejszych skór dostarcza:

a) suseł amerykański,
b) suseł pospolity,
c) suseł piaskownik,
d) suseł perełkowy.

20. Skóry futerkowe młodych zwierząt morskich charakteryzują się:

a) cienką i luźną tkanką skórną,
b) miękką i puszystą okrywą włosową,
c) małą trwałością,
d) szorstką okrywą włosową.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Rozpoznawanie rodzajów skór surowych

Zakreśl poprawną odpowiedź

Numer

pytania

Odpowiedź Punktacja

1

a b c d

2

a b c d

3

a b c d

4

a b c d

5

a b c d

6

a b c d

7

a b c d

8

a b c d

9

a b c d

10

a b c d

11

a b c d

12

a b c d

13

a b c d

14

a b c d

15

a b c d

16

a b c d

17

a b c d

18

a b c d

19

a b c d

20

a b c d

Razem

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

7. LITERATURA

1. Duda I.: Skóry surowe futrzarskie. AE, Kraków 1992
2. Duda I.: Towaroznawstwo gotowych skór futrzarskich. SWP, Łódź 1980
3. Iwanowski J., Persz T.: Garbarstwo. Część I. WPLiS, Warszawa 1965
4. Persz T.: Materiałoznawstwo dla techników przemysłu skórzanego. WSiP, Warszawa

1992

5. Sadowski T.: Materiałoznawstwo dla kuśnierzy. Wyd. II. WSiP, Warszawa 1989
6. Woźniakiewicz W.: Materiałoznawstwo futrzarskie. WPLiS, Warszawa 1965