„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Zbigniew Gregorczyk

Ocena jakościowa, rozsortowanie i przechowywanie skór
wyprawionych z okrywą włosową 744[03]Z3.06

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:

dr inż. Marian Grabkowski

inż. Stanisław Pietryka

Opracowanie redakcyjne:

mgr inż. Zbigniew Gregorczyk

Konsultacja:

mgr inż. Zdzisław Feldo

Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 744[03]Z3.06
„Ocena jakościowa, rozsortowanie i przechowywanie skór wyprawionych z okrywą
włosową” zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu garbarz skór.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

9

5.1. Podstawowe wskaźniki oceny jakości skór wyprawionych z włosem.

Właściwości fizyczne, wytrzymałościowe i estetyczne okrywy włosowej
i tkanki skórnej

9

5.1.1. Ćwiczenia

9

5.2. Klasyfikacja jakościowa skór futerkowych

11

5.2.1. Ćwiczenia

11

5.3. Charakterystyka podstawowych asortymentów skór wyprawionych

13

5.3.1. Ćwiczenia

13

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

19

7. Literatura

26

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1.

WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie garbarz skór.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne,

−

szczegółowe cele kształcenia,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych ze wskazaniem zalecanych metod nauczania-uczenia się oraz środków
dydaktycznych,

−

wykaz literatury z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, na przykład:
–

pokazu z objaśnieniem,

–

tekstu przewodniego,

–

ćwiczeń praktycznych.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel

może posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym
różnego rodzaju zadania.

W rozdziale tym podano również:

–

plan testu w formie tabelarycznej,

–

punktację zadań i uczenia się,

–

propozycje norm wymagań,

–

instrukcję dla nauczyciela,

–

instrukcję dla ucznia,

–

zestaw zadań testowych,

–

kartę odpowiedzi.

Bezpieczeństwo i higiena pracy

W czasie realizacji programu uczeń musi przestrzegać regulaminów, przepisów

bezpieczeństwa i higieny pracy oraz instrukcji przeciwpożarowych, wynikających z rodzaju
wykonywanych prac. Z tymi przepisami należy zapoznać uczniów podczas trwania nauki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

744[03].Z3.04

Uszlachetnianie okrywy

włosowej skór

744[03].Z3.05

Uszlachetnianie tkanki

skórnej skór z włosem

744[03].Z3

Technologia wykończenia

i uszlachetniania skór z włosem

744[03].Z3.01

Natłuszczanie skór z okrywą

włosową

744[03].Z3.02

Suszenie skór wyprawionych

z okrywą włosową

744[03].Z3.03

Przygotowanie skór

wyprawionych z okrywą włosową do

uszlachetniania

744[03].Z3.06

Ocena jakościowa,

rozsortowanie i przechowywanie

skór wyprawionych z okrywą

włosową

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2.

WYMAGANIA

WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej „Ocena jakościowa,

rozsortowanie i przechowywanie skór wyprawionych z okrywą włosową” uczeń powinien
umieć:

−

rozpoznawać rodzaje skór futerkowych,

−

rozpoznawać sposoby wykończania i uszlachetniania skór z włosem,

−

stosować podstawowe metody badań organoleptycznych,

−

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii,

−

dobierać i stosować odzież ochrony osobistej na stanowiskach oceny jakości, znakowania
i pakowania skór,

−

stosować zasady bezpiecznej pracy przy transporcie skór między stanowiskami pracy,

−

korzystać z różnych źródeł informacji.

−

pracować w grupie i indywidualnie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3.

CELE

KSZTAŁCENIA

Po realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

– wskazać i scharakteryzować wady i uszkodzenia skór wyprawionych z okrywą włosową,
– określić właściwości okrywy włosowej i tkanki skórnej skór wyprawionych,
– scharakteryzować

skóry

wyprawione

i

uszlachetnione

z

okrywą

włosową

w podstawowych asortymentach,

– dokonać sortować skóry według wielkości i przeznaczenia,
– oznakować, dokonać pakowania i przechowywania skór gotowych zgodnie

z obowiązującymi normami.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4.

PRZYKŁADOWE

SCENARIUSZE

ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca .....................................................................................................................
Modułowy program nauczania: Garbarz skór 744[03].
Moduł: Technologia wykończenia i uszlachetniania skór z włosem 744[03].Z3
Jednostka modułowa: Ocena jakościowa, rozsortowanie i przechowywanie skór

wyprawionych z okrywą włosową. 744[03].Z3.06

Temat: Charakteryzowanie okrywy włosowej różnych rodzajów skór.
Cel ogólny: kształtowanie umiejętności jakościowego oceniania gotowych skór

futerkowych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−

charakteryzować okrywę włosową różnych rodzajów skór,

−

oceniać jakość okrywy włosowej,

−

wyjaśniać sposoby klasyfikowania skór z okrywą włosową,

−

określać wady okrywy włosowej,

−

określać przeznaczenie skór futerkowych.

Metody nauczania:

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

grupowa.

Czas: 180 minut
Środki dydaktyczne:

−

różnego rodzaju skóry z włosem: królików, lisów, nutrii, norek, piżmaków,

−

stoły do sortowania,

−

odzież ochronna.

Przebieg zajęć:

1. Powitanie uczniów.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Podział na grupy ćwiczeniowe i przydział skór do oceny.
4. Określenie pochodzenia skóry futerkowej.
5. Charakteryzowanie okryw włosowej skór otrzymanych do ćwiczenia.
6. Wskazanie wad okrywy włosowej otrzymanych skór.
7. Zaprezentowanie ćwiczenia dla całej grupy.

Zakończenie zajęć

Praca domowa
Na podstawie wiadomości teoretycznych scharakteryzuj skóry karakułów i tchórzy.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach
–

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca .....................................................................................................................

Modułowy program nauczania: Garbarz skór 744[03].
Moduł: Technologia wykończenia i uszlachetniania skór z włosem 744[03].Z3
Jednostka modułowa: Ocena jakościowa, rozsortowanie i przechowywanie skór

wyprawionych z okrywą włosową. 744[03].Z3.06

Temat: Cechowanie gotowych skór futerkowych.
Cel ogólny: rozumienie celu i kształtowanie umiejętności cechowania skór futerkowych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−

cechować wykończone skóry futerkowe,

−

rozpoznawać symbole używane do cechowania,

−

określać pochodzenie, rodzaj, wielkość, gatunek i tym podobne na podstawie
oznakowania umieszczonego na skórach gotowych.

Metody nauczania:

−

wykład z elementami pokazu

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna

Czas: 45 minut
Środki dydaktyczne:

−

przezrocza przedstawiające sposób znakowania skór gotowych,

−

stemple do znakowania,

−

plansze przedstawiające zasady cechowania skór futerkowych,

−

plansze przedstawiające cechy dla danego znaku,

−

rzutnik przezroczy.

Przebieg zajęć:

1. Powitanie uczniów.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Omówienie celu znakowania gotowych skór futerkowych.
4. Wymienienie znaków używanych przy cechowaniu.
5. Wyjaśnienie znaczenia poszczególnych znaków.
6. Omówienie zasad znakowania skór.
7. Pokaz sposobów znakowania skór.
8. Uczniowie robią notatki z wykładu.
9. Nauczyciel pyta uczniów czy mają jakieś pytania i ewentualnie udziela na nie

odpowiedzi.

Zakończenie zajęć

Praca domowa
Na podstawie wiadomości uzyskanych w trakcie zajęć zaproponuj oznakowanie skóry z lisa
srebrzystego.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach
–

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

5.

ĆWICZENIA

5.1. Podstawowe wskaźniki oceny jakości skór wyprawionych

z włosem. Właściwości fizyczne, wytrzymałościowe
i estetyczne okrywy włosowej i tkanki skórnej

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ wymagania dotyczące okrywy włosowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposoby wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym wymagań okrywy włosowej,
2) wypisać na kartce papieru, w formie tabelarycznej, jakie czynniki decydują o wartości

skóry futerkowej ze względu na okrywę włosową,

3) scharakteryzować poszczególne czynniki,
4) zaprezentować ćwiczenie.

Czynnik

Charakterystyka

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

kartki papieru,

−

przybory szkolne.

Ćwiczenie 2

Określ wymagania dotyczące właściwości tkanki skórnej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposoby wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym wymagań tkanki skórnej,
2) wypisać na kartce papieru, w formie tabelarycznej, jakie czynniki decydują o wartości

skóry futerkowej ze względu na tkankę skórną,

3) scharakteryzować poszczególne czynniki,
4) zaprezentować ćwiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Czynnik

Charakterystyka

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne

Środki dydaktyczne:

−

kartki papieru,

−

przybory szkolne.

Ćwiczenie 3

Omów wskaźniki jakości gotowych skór futerkowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposoby wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym wskaźników jakości gotowych skór

futerkowych,

2) wypisać na kartce papieru ogólny podział wskaźników jakości,
3) określić w każdej grupie szczegółowe czynniki decydujące o jakości gotowej skóry

futerkowej,

4) zapisać zadanie w formie tabeli,
5) zaprezentować ćwiczenie.

Ogólny podział

Szczegółowe czynniki

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne

Środki dydaktyczne:

−

kartki papieru,

−

przybory szkolne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5.2. Klasyfikacja jakościowa skór futerkowych

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj oceny organoleptycznej przedstawionych Ci skór.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem teoretycznym jednostki modułowej,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) dokonać oceny organoleptycznej okrywy włosowej,
4) dokonać oceny organoleptycznej tkanki skórnej,
5) omówić poszczególne rodzaje przedstawionych skór,
6) zapisać spostrzeżenia i wnioski w dzienniczku ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia teoretyczne,

Środki dydaktyczne:

–

różne gatunki skór,

–

stół do sortowania,

–

boczki lub koziołki,

–

odzież ochronna.

Ćwiczenie 2

Do sortowania przydzielono Ci 30 sztuk norek w różnych kolorach. Dokonaj klasyfikacji

ze względu na wielkość, klasy, kolory.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposoby wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z zasadami sortowania skór na klasy wielkości i kolory,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) dokonać sortowania otrzymanych skór,
4) oznakować skóry,
5) zapisać w dzienniczku jak dokonałeś podziału,
6) zaprezentować ćwiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne, objaśnienia, obserwacje

Środki dydaktyczne:

–

stół roboczy,

–

skóry do sortowania,

–

tusz do stemplowania,

–

znaki do sortowania i klasyfikacji,

–

odzież ochronna.

Ćwiczenie 3

Masz do dyspozycji po 20 sztuk skór z norek i jagnięcych. Spakuj skóry i przygotuj do

transportu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposoby wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem teoretycznym jednostki modułowej,
2) spasować ze sobą skóry z norek i powiązać w wiązki,
3) zwrócić uwagę na sposób przygotowania wiązek skór,
4) spakować skóry z jagniąt w paczki,
5) zapakować skóry do transportu,
6) zaprezentować ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne, objaśnienia, obserwacje

Środki dydaktyczne:

–

skóry z norek i jagniąt,

–

stół roboczy,

–

sznurek,

–

worki papierowe,

–

pudła,

–

plombownica,

–

odzież ochronna.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5.3. Charakterystyka podstawowych asortymentów skór

wyprawionych

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj oceny właściwości okrywy włosowej skóry z nutrii i norki.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposoby wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się wiadomościami z zakresu właściwości okrywy włosowej skór z nutrii,
2) zapoznać się wiadomościami z zakresu właściwości okrywy włosowej skór z norki,
3) dokonać porównania tkanki skórnej obu rodzajów skór,
4) określić kolor i połysk włosa obu rodzajów skór,
5) określić wady i zalety obu rodzajów skór,
6) dokonać oceny jakościowej,
7) zapisać spostrzeżenia i wnioski w dzienniczku ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne, obserwacje

Środki dydaktyczne:

–

stół do sortowania,

–

skóry z norek w różnych kolorach,

–

różne rodzaje skór nutrii,

–

odzież ochronna,

–

rękawice gumowe, okulary.

Ćwiczenie 2

Dokonaj oceny właściwości skór owczych i przyporządkuj jakość okrywy włosowej do

wykonania danej imitacji.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposoby wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się wiadomościami z zakresu uszlachetniania skór owczych,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia zgodnie z wymogami bhp,
3) zapoznać się z wiadomościami dotyczącymi określania charakteru tkanki skórnej

i okrywy włosowej skór owczych,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

4) zapoznać się z budową, właściwościami i charakterem tkanki skórnej wykonywanych

imitacji,

5) określić na jaką imitację możemy przerobić daną skórę,
6) omówić metodę przeprowadzenia operacji imitacji,
7) zapisać wnioski w zeszycie ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne, obserwacje.

Środki dydaktyczne:

–

różne rodzaje skór owczych, o różnym charakterze tkanki skórnej i okrywy włosowej,

–

boczki i podesty,

–

stół roboczy,

–

metodyki wykonywania imitacji,

–

odzież ochronna.

Ćwiczenie 3

Masz do dyspozycji skóry nutrii. Wykonaj imitację na skóry wydry i łasicy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposoby wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się wiadomościami dotyczącymi uszlachetniania skór,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia zgodnie z wymogami bhp,
3) przeprowadzić strzyżenie okrywy włosowej skór nutrii,
4) wybarwić okrywę włosową na ciemny brąz i uzyskać imitację skóry wydry,
5) dokonać wybielenia okrywy włosowej, osobno na grzbiecie i brzuszku, otrzymując

imitację skóry łasicy,

6) zaprezentować ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne, obserwacje

Środki dydaktyczne:

–

2 skóry nutrii,

–

strzyżarka,

–

środki do barwienia,

–

środki do wybielania,

–

bębenki Wacker z aparatem do obracania,

–

stół roboczy,

–

instrukcja obsługi strzyżarki,

–

metodyki barwienia i wybielania,

–

odzież ochronna, rękawice gumowe, okulary.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Ćwiczenie 4

Masz do dyspozycji 40 skór lisów. Dokonaj ich podziału ze względu na wielkość.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposoby wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się wiadomościami z zakresu klasyfikowania skór ze względu na wielkość,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia zgodnie z wymogami bhp,
3) dokonać pomiarów skór lisów,
4) przydzielić je do klas wielkości,
5) zapisać w dzienniczku wyniki pomiarów i podział na klasy wielkości.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne, obserwacje.

Środki dydaktyczne:

–

skóry lisa,

–

linijka lub taśma mierząca,

–

stół roboczy,

–

odzież ochronna, rękawice gumowe, okulary.

Ćwiczenie 5

Masz do dyspozycji skóry królika. Wykonaj operacje uszlachetniania tych skór w celu

uzyskania imitacji ocelota i foki.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposoby wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się wiadomościami z zakresu uszlachetniania skór królików,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia zgodnie z wymogami bhp,
3) dobrać skóry do przeprowadzenia operacji uszlachetniania,
4) dokonać strzyżenia skór do odpowiedniej wysokości włosa,
5) przeprowadzić barwienie szablonowe w celu uzyskania imitacji ocelota,
6) przeprowadzić epilowanie i barwienie na kolor czarny w celu uzyskania imitacji foki,
7) zaprezentować ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne, obserwacje

Środki dydaktyczne:

–

skóry królika,

–

strzyżarka,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

–

środki do barwienia,

–

bębenki Wacker z aparatem do obracania,

–

stół roboczy,

–

szablony,

–

instrukcja obsługi strzyżarki,

–

metodyki barwienia,

–

odzież ochronna, rękawice gumowe, okulary.

Ćwiczenie 6

Masz do dyspozycji 30 skór norek. Przeprowadź sortowanie skór według koloru

i wielkości.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposoby wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się wiadomościami z zakresu klasyfikowania skór ze względu na wielkość

i kolor,

2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia zgodnie z wymogami bhp,
3) rozsortować skóry ze względu na kolor,
4) dokonać pomiarów skór norek,
5) przydzielić je do klas wielkości,
6) zapisać w dzienniczku wyniki pomiarów i podział na klasy wielkości.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne, obserwacje

Środki dydaktyczne:

–

skóry norek,

–

linijka lub taśma mierząca,

–

stół roboczy,

–

odzież ochronna, rękawice gumowe, okulary.

Ćwiczenie 7

Dokonaj porównania skór bobrów i norek.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposoby wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się wiadomościami dotyczącymi charakterystyki skór bobrów i norek,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia zgodnie z wymogami bhp,
3) scharakteryzować skóry bobrów,
4) scharakteryzować skóry norek,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

5) określić różnicę między porównywanymi skórami,
6) zapisać wnioski w dzienniczku ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne, obserwacje

Środki dydaktyczne:

–

skóry norek,

–

skóry bobrów,

–

stół roboczy,

–

odzież ochronna, rękawice gumowe, okulary.

Ćwiczenie 8

Dokonaj oceny okrywy włosowej skór zdjętych z karakułów w różnym wieku.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposoby wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się wiadomościami dotyczącymi charakterystyki skór karakułów,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia zgodnie z wymogami bhp,
3) scharakteryzować skóry karakułów, zwracając szczególną uwagę na wiek zwierzęcia

z którego pochodzą skóry

4) określić różnicę między porównywanymi skórami,
5) zapisać wnioski w dzienniczku ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne, obserwacje

Środki dydaktyczne:

–

skóry karakułów,

–

stół roboczy,

–

odzież ochronna, rękawice gumowe, okulary.

Ćwiczenie 9

Porównaj okrywę włosową skór jenota i lisa polarnego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposoby wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się wiadomościami dotyczącymi charakterystyki skór jenotów i lisów

polarnych,

2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia zgodnie z wymogami bhp,
3) scharakteryzować okrywę włosową skór jenotów,
4) scharakteryzować okrywę włosową skór lisów polarnych,
5) określić różnicę między porównywanymi skórami,
6) zapisać wnioski w dzienniczku ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne, obserwacje

Środki dydaktyczne:

–

skóry lisa polarnego,

–

skóry jenota

–

stół roboczy,

–

odzież ochronna, rękawice gumowe, okulary.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

6.

EWALUACJA

OSIĄGNIĘĆ

UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Ocena jakościowa,
rozsortowanie i przechowywanie skór wyprawionych z okrywą włosową”

Test składa się z 10 zadań, wielokrotnego wyboru (pytania 1-7, 15,18,19) oraz 10 zadań

otwartych (pytania 9-14, 16,17,20) z których:

−

zadania 1-14 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 15-20 są z poziomu ponadpodstawowego

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt, za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

–

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

–

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

–

dobry – za rozwiązanie co najmniej 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego,

–

bardzo dobry – za rozwiązanie co najmniej 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego,

Plan testu

Klucz odpowiedzi

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna odpowiedź

1.

Określić wpływ okrywy włosowej
na wartość skór futerkowych

A

P

b

2.

Charakteryzować budowę okrywy
włosowej

A

P

c

3.

Wyjaśnić związek miękkości
okrywy włosowej z budową włosa

B

P

a

4.

Określić związek między budową
tkanki skórnej a jakością gotowych
skór futerkowych

C

P

b

5.

Znać podział skór na gatunki

C

P

c

6.

Określić zasady cechowania
gotowych skór z okrywą włosową

C

P

a

7.

Określić sposób podziału skór z
norek

B

P

a

8.

Wskazać kryteria klasyfikacji skór
futerkowych

B

P

- według jakości,
- według przeznaczenia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

9.

Określić podstawowe właściwości
decydujące o jakości skór
futerkowych

C

P

- właściwości okrywy

włosowej,

- właściwości tkanki

skórnej,

- właściwości skóry

futerkowej jako całości

10. Znać sposoby pakowania gotowych

skór futerkowych

C

P

- pojedynczo lub parami,
- paczki lub wiązki

11. Znać podział skór z lisów

A

P

- lisa rudego,
- lisa polarnego,
- lisa pospolitego

12

Określić z jakich zwierząt
pozyskujemy skóry karakułowe

B

P

skóry z jagniąt rasy
karakuł pozyskane
w 1-7 dni po urodzeniu

13. Określić czynniki decydujące o

umaszczeniu i gęstości okrywy
włosowej skór sobolich

B

P

- od miejsca

pochodzenia,

- czasu pozyskania skór

14. Znać budowę skór nutrii

C

P

duża różnica między:
okrywą zewnętrzną
a włosem puchowym
oraz stroną grzbietową
i brzuszną

15. Określić sposób oznaczania

ciągliwości skór futerkowych

C

PP

a

16. Określić podstawowy podział

wskaźników jakości skór
futerkowych

C

PP

- estetyczne,
- techniczno-użytkowe

17. Znać podział gotowych skór

futerkowych na wielkości

D

PP

D – duże
S – średnie
M – małe

18. Określić warunki magazynowania

gotowych skór futerkowych

C

PP

a

19. Znać podział skór z bobra

C

PP

c

20. Określić pochodzenie skór

nazywanych golakami

B

PP

skóry z niedonoszonych
jagniąt owiec
grubowełnistych

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
6. Zapytaj czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wyjaśnij wszystkie wątpliwości.
7. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

8. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

9. Zbierz i sprawdź testy a wyniki wpisz do arkusza zbiorczego.
10. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

11. Ustal przyczyny niepowodzeń uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
12. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mające na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test zawiera 10 pytań wielokrotnego wybory (1-7, 15,18,19 i 10 pytań otwartych (8-14,

16,17,20). Pytania 1-14 są z poziomu podstawowego a pytania 15-20 z poziomu
ponadpodstawowego.

5. Udziel odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

- w pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku

pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić
odpowiedź prawidłową),

- w pytaniach z krótką odpowiedzią wpisz odpowiedź w wyznaczone pole.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonania zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudności, wtedy odłóż jego

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 90 minut.

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

Część I
1. Najbardziej wartościowe są skóry futerkowe, które posiadają okrywę włosową

a) strzyżoną,
b) naturalną,
c) farbowaną,
d) umartwianą.

2. Okrywa skór futerkowych składa się z włosów

a) ościstych,
b) puchowych,
c) ościstych, puchowych i kierunkowych,
d) kierunkowych.

3. Miękkość okrywy włosowej zależy od

a) grubości włosów,
b) długości włosów,
c) gęstości włosów,
d) koloru włosów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

4. Tkanka skór z okrywą włosową powinna być

a) sztywna, pulchna,
b) miękka, ciągliwa,
c) gruba, sztywna,
d) zwarta, miękka.

5. Gotowe skóry futerkowe dzielimy na

a) 2 gatunki,
b) 10 gatunków,
c) 5 gatunków,
d) 8 gatunków.

6. Cechy na skórach powinny być wykonane przez

a) stemplowanie od strony mizdry
b) stemplowanie od strony włosowej
c) wypalanie
d) wydrapanie.

7. Skóry z norek ogólnie dzielimy na

a) standard i kolorowe.
b) standard i czarne.
c) czarne i kolorowe.
d) białe i czarne.

8. Według jakich kryteriów klasyfikujemy skóry futerkowe?
9. Jakie właściwości bierzemy pod uwagę przy klasyfikacji gotowych skór futerkowych?
10. Jak pakujemy gotowe skóry futerkowe?
11. Wymień najbardziej znane skóry z lisów.
12. Z jakich zwierząt pochodzą karakuły?
13. Od czego zależy barwa i gęstość włosów skór z sobola?
14. Przedstaw ogólną charakterystykę skór nutrii.

Część II

15. Ciągliwość skóry futerkowej to wytrzymałość skóry w momencie

a) zerwania próbki w trakcie rozciągania.
b) rozciągania do 50% długości próbki.
c) zgniatania.
d) prasowania.

16. Jaki jest podstawowy podział wskaźników jakości gotowych skór futerkowych?
17. Jakimi symbolami oznaczamy wielkość gotowych skór futerkowych przy cechowaniu?.
18. Temperatura w magazynie skór wyprawionych powinna wynosić

a) 5-25

o

C.

b) 0-5

o

C.

c) 30-40

o

C.

d) poniżej 0

o

C.

19. Skóry bobra dzielimy na skóry

a) bobra afrykańskiego.
b) bobra syberyjskiego.
c) bobra rzecznego i kanadyjskiego.
d) bobra australijskiego.

20. Czym charakteryzują się golaki?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...................................................................................................

„Ocena jakościowa, rozsortowanie i przechowywanie skór wyprawionych
z okrywą włosową” 744[03].Z3.06

Zakreśl poprawną odpowiedź lub udziel krótkiej odpowiedzi

Numer

zad.

Odpowiedź

Punkty

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

a

b

c

d

16.

17.

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

Razem

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

TEST 2

Test praktyczny typu – „próba pracy” do jednostki modułowej „Ocena

jakościowa, rozsortowanie i przechowywanie skór wyprawionych z okrywą
włosową” 744[03].Z3.06

Treść zadania

Rozsortuj skóry lisów. Dokonaj podziału ze względu na kolor i wielkość. Scharakteryzuj

okrywę włosową. Wskaż wady skór charakterystyczne dla poszczególnych rodzajów. Dobierz
odzież ochronną obowiązującą przy wykonaniu tego zadania. Czas na wykonanie zadania
określi nauczyciel w zależności od rodzaju skór i wyposażenia technicznego zakładu.

Instrukcja dla nauczyciela

W badaniu osiągnięć ucznia w nabywaniu umiejętności praktycznych przewidzianych
w celach jednostki modułowej zaleca się zastosowanie zadania testowego typu „próba pracy”.
Zadanie jest tak dobrane aby pozwoliło sprawdzić poziom ukształtowanych umiejętności
w zakresie wiedzy teoretycznej i sprawności wykonywania czynności praktycznych.
Uczniowi należy stworzyć możliwość inwencji w zaplanowaniu poszczególnych etapów
wykonywania zadania i zorganizowania stanowiska pracy. Jest to jednocześnie możliwość
samodzielnego sprawdzenia przez ucznia poziomu nabytych umiejętności i dokonania analizy
podjętych działań praktycznych. Zadaniem nauczyciela jest stworzenie warunków
umożliwiających uczniowi wykonanie zadania zgodnie z zasadami technologicznymi
i w określonym czasie.

Uczeń powinien mieć udostępnione:

−

różne rodzaje skór z lisów,

−

narzędzia pomiarowe.

Nauczyciel powinien:

−

zadbać o przygotowanie odpowiedniego stanowiska pracy w warsztatach szkolnych lub

zakładzie produkcyjnym,

−

zabezpieczyć różne rodzaje gotowych skór z lisów ,

−

przypomnieć uczniom zasady bezpieczeństwa i higieny pracy i nakazać bezwzględne

ich przestrzeganie,

−

skontrolować użycie właściwego ubioru ochronnego,

−

przydzielić uczniom odpowiednie skóry,

−

określić czas na wykonanie zadania,

−

na bieżąco nadzorować pracę uczniów,

−

dokonać oceny wykonanej pracy.

Instrukcja dla ucznia

Uczeń powinien wykonać następujące czynności:

−

dobrać i założyć odzież ochronną,

−

obejrzeć i scharakteryzować przydzielone skóry,

−

rozsortować skóry ze względu na kolor,

−

omówić właściwości okrywy włosowej – zalety i wady,

−

rozsortować skóry ze względu na wielkość i przyporządkować je do stopnia wielkości,

−

przedstawić wykonanie ćwiczenia do oceny nauczycielowi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Umiejętności podlegające ocenie

Lp.

Czynność wykonywana przez ucznia

Punkty

do

uzyskania

Punkty

przyznane

1. Dobranie odzieży ochronnej.

5

2. Zaplanowanie kolejnych czynności.

10

3. Dobranie urządzeń pomiarowych.

5

4. Przygotowanie stanowiska pracy:

−

czystość i porządek miejsca pracy,

−

zabezpieczenie pod względem BHP,

−

przygotowanie potrzebnych narzędzi pomocniczych.

10

5. Wykonywanie zadania:

−

rozsortowanie ze względu na kolor okrywy włosowej

– sposób i dokładność przeprowadzenia,

−

charakterystyka okrywy włosowej – sposób

i dokładność przeprowadzenia,

−

wskazanie wad okrywy włosowej – sposób

i dokładność przeprowadzenia,

−

mierzenie skór – sposób i dokładność

przeprowadzenia,

−

przyporządkowanie do klas wielkości.

50

6. Wykonanie oględzin i ocena wykonania pracy.

5

7. Ułożenie skór po wykonaniu pracy.

5

8. Zaprezentowanie wykonania zadania.

10

Razem

100

Normy wymagań na poszczególne oceny szkolne:

Ocena

Liczba uzyskanych punktów

dopuszczający

70

dostateczny

85

dobry

90

bardzo dobry

100

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

7.

LITERATURA

1. Bieńkiewicz K.: Fizykochemia wyprawy skór. WNT, Warszawa 1977
2. Duda I.: Skóry surowe futrzarskie. WNT, Warszawa 1992
3. Duda I.: Towaroznawstwo gotowych skór futrzarskich. SWP, Łódź 1980
4. Kopański R.: Zarys futrzarstwa. PWRiS, Warszawa 1965
5. Lasek W., Persz T.: Technologia wyprawy skór. Cz. II. Wykończanie. WSiP, Warszawa

1985

6. Michalec T.: Technologia garbarstwa i futrzarstwa – ćwiczenia laboratoryjne. Skrypt

uczelniany nr 7. WSI, Radom 1996

7. Persz T.: Materiałoznawstwo dla zasadniczych szkół skórzanych. WSiP, Warszawa 1997
8. Praca zbiorowa: Vademecum garbarza. ITE, Radom 1996
9. Praca zbiorowa: Kuśnierstwo. WNT, Warszawa 1971
10. Sadowski T.: Materiałoznawstwo dla kuśnierzy. WSiP, Warszawa 1989
11. Woźniakiewicz W.: Materiałoznawstwo futrzarskie. WPLiS, Warszawa 1965
12. Woźniakiewicz W.: Technologia futrzarstwa. WPLiS, Warszawa 1956