1
PRZEDSI BIORSTWO NA
RYNKU GLOBALNYM
dr Malwina Szczepkowska
UNIWERSYTET SZCZECI SKI
WYDZIA NAUK EKONOMICZNYCH I ZARZ DZANIA
INSTYTUT EKONOMIKI I ORGANIZACJI PRZEDSI BIORSTW
ZAK AD EKONOMIKI PRZEDSI BIORSTW
Informacje wst pne
PRZEDSI BIORSTWO NA RYNKU GLOBALNYM
gr. 630, 631, 632, 633
Semestr zimowy 2010/2011, kierunek Z USM studia zaoczne
(5 wy/4 w)
dr Malwina Szczepkowska
Katedra Ekonomiki Przedsi biorstwa
Konsultacje: czwartek 14-16, pok. 26 IEP,
tel. 444 20 15
email: m.szczepkowska@aol.pl
WYK ADY
L.p
.
Data zaj
Godzina
zaj
Temat zaj
1.
04.12.2010
8.30-11.00
s. 0106
Proces globalizacji – istota, przyczyny i skutki
2.
Firma globalna, definicja, cechy, wyró niki
3.
Fuzje a przej cia na rynku globalnym
4.
19.12.2010
8.30-10.00
s. 0106
Metody wej cia i strategie firm na rynkach globalnych
5.
WICZENIA
L.p
.
Data zaj
Godzina
zaj
Temat zaj
1.
04.12.2010
11.12.2010
Firma globalna – case study
2.
Fuzje, przej cia na rynku globalnym – case study
3.
Marketing globalny – case study
4.
08.01.2010
13.00-13.45
s. 3IEP
Zaliczenie
2
Informacje wst pne
Literatura podstawowa:
Elementy nauki o przedsi biorstwie, pod red. S. Marka, Oekonomicus,
Szczecin, 2008. Rozdzia XI – pkt. 11.5.
Wybrane problemy funkcjonowania przedsi biorstw, pod red. K. Wietrzyk-
Szczepkowskiej, Oekonomicus, Szczecin 2007. Rozdzia V
Literatura uzupe niaj ca:
Biznes mi dzynarodowy. Od internacjonalizacji do globalizacji, pod red. M.K.
Nowakowski, Wyd. SGH, Warszawa 2005.
Duliniec E., M arketing mi dzynarodowy, PWE, Warszawa 2004.
Yip G.S.: Strategia globalna, PWE, Warszawa 2004.
Flejterski S., Wahl P. T., Ekonomia globalna, Difin, 2003.
Rymarczyk J., Internacjonalizacja przedsi biorstwa, PWE, Warszawa 2002.
Stonehouse G., Hamill J., Campbell D., Pruide T., Globalizacja. Strategia i zarz dzanie,
Wyd. Felberg SJA, Warszawa 2001.
Biznes mi dzynarodowy - obszary decyzji strategicznych, pod red. M.K. Nowakowski,
Key Text, Warszawa 2000.
Gesteland R., Ró nice kulturowe a zachowania w biznesie, PWN, Warszawa 2000.
Zorska A., Ku globalizacji, przemiany w korporacjach transnarodowych i w
gospodarce wiatowej, PWN, Warszawa 1998.
WYK AD 1
Proces globalizacji – istota,
przyczyny i skutki
HISTORIA POCZ TKÓW
GLOBALIZACJI
XVw.
Pierwsze pa stwa globalne: Hiszpania i Portugalia.
Era kolonialna. 1492- odkrycie Ameryki, 1494- podzia Nowego
wiata mi dzy oba pa stwa.
1522
Pierwsza wiarygodna mapa wiata.
Ferdynand Magellan z Hiszpanii op ywa kul ziemsk .
1588
Rozkwit najwi kszego pa stwa globalnego – Wielkiej
Brytanii.
1588- pokonanie hiszpa skiej armady, 1901- koniec
ery wiktoria skiej.
1600
Pierwsza
organizacja
globalna
–
Kompania
Wschodnioindyjska. Mia a
prawo
zawierania
uk adów,
utrzymywania fortec i wojska, prowadzenia wojen, bicia monety,
stanowienia
prawa na zajmowanych
terenach.
Celem
by o
przejmowanie kontroli nad portami i faktoriami. Toczy a walki
z Francuzami, Portugalczykami oraz Holendrami. Nawi za a
stosunki handlowe z Chinami.
3
HISTORIA POCZ TKÓW
GLOBALIZACJI
1866
Telegraf globalny - uruchomienie
cza
mi dzy
Europ
i
Ameryk .
Dzi ki
telegrafowi
wiadomo ci z dowolnego miejsca na Ziemi mog y
dotrze
do innego w ci gu tego samego dnia.
Wzrost mi dzynarodowych korporacji, rozwój kolei
transkontynentalnych,
przyspieszenie
rozwoju
rodków masowego przekazu.
1914
Pierwsza wojna wiatowa.
Udzia 33 pa stw, 70 mln
nierzy, nowy podzia
granic w Europie, Azji i Afryce.
1929
Wielki kryzys gospodarczy.
Najwi ksze za amanie gospodarcze
wiata, obj o
wszystkie
kraje
i
dziedziny
ich
gospodarek,
spowodowa o powa ne zmiany polityczne (np. w
Niemczech)
HISTORIA POCZ TKÓW
GLOBALIZACJI
1939 II wojna wiatowa – najwi ksza
operacja
gospodarcza ludzko ci. Uczestniczy o w nim 61
pa stw, 110 mln
nierzy, zgin o 55 mln osób.
czne wydatki na prowadzenie wojny osi gn y
1,166
biliona
dolarów
Zako czy a
si
dwubiegunowym
podzia em
wiata,
zapocz tkowa a zimn wojn .
1956
Telefon globalny - podwodne
cze
mi dzy Europ i Ameryk .
HISTORIA POCZ TKÓW
GLOBALIZACJI
20 lipca 1969 - pierwszy cz owiek postawi stop
na Ksi
ycu i zobaczy Ziemi
jako ca
. Ta
nowa perspektywa uzmys owi a wielu, e Ziemia
pomimo zró nicowania jest planet
jednolit .
pocz. lat 70.
- Raport Klubu
Rzymskiego
„Granice wzrostu”. Autorzy raportu zastosowali w
nim
podej cie
globalne.
Przeprowadzone
obliczenia (równie
w skali globalnej) dotyczy y
degradacji rodowiska.
4
POJ CIE „GLOBALIZACJA”
Termin globalizacja ma co najmniej trzy
znaczenia:
odnosi si do procesu umi dzynarodawiania
si stosunków spo ecznych,
oznacza now faz modernizacji i rozwoju
kapitalizmu z uwielokrotnieniem stosunków
mi dzynarodowych,
okre la nowe tendencje w rozwoju kultury.
POJ CIE „GLOBALIZACJA”
Globalizacja jest wykrystalizowan
pod
koniec XX wieku i ci gle b
w fazie
transformacji now struktur spo eczno-
ekonomiczn
dominuj
we
wspó czesnym
wiecie, a wynikaj
z
kompleksu
podobnych
procesów
zachodz cych
jednocze nie
w
skali
ca ego globu ziemskiego.
POJ CIE „GLOBALIZACJA”
Proces globalizacji obj
cz
globu ziemskiego, któr
okre la si mianem TRIADY.
Triad tworz nast puj ce obszary: Europa Zachodnia,
Ameryka
Pó nocna
i
cz
Azji
Po udniowo-
Wschodniej.
Tworzy j oko o 30 pa stw, czyli 15% wszystkich krajów
wiata, zajmuj cych powierzchni
23% Ziemi, i
zamieszkiwanych przez 15% ludno ci wiata.
Kraje Triady generuj
49%
wiatowego PKB, s
ród em 95%
wiatowych zasobów ZIB, uczestnicz
w 78% w
wiatowym eksporcie i ponosz
97%
wydatków na sfer B+R.
5
POJ CIE „GLOBALIZACJA”
Proces globalizacji charakteryzuje kilkana cie cech, takich jak:
wielowymiarowo
(gospodarka, polityka, wojskowo
, kultura, itd),
ono
i wielow tkowo
(rozwój rynku finansowego,
globalizacja dzia alno ci przedsi biorstw, globalny problem
ekologii),
wielopoziomowo
(skala wiata, sektorów, ró nych rynków).
Obszary globalizacji:
globalizacja finansów,
globalizacja rynków i strategii, w szczególno ci konkurencji,
globalizacja technologii i co si z tym wi
e, bada i rozwoju oraz
wiedzy,
globalizacja stylów ycia i modeli konsumpcji, w rezultacie,
globalizacja kultury,
globalizacja rz dzenia i regulacji prawnych,
globalizacja jako polityczne ujednolicanie wiata.
POJ CIE „GLOBALIZACJA”
Globalna gospodarka jest to gospodarka, w
której
czynniki
produkcji
–
bogactwa
naturalne, kapita , technologia i si a robocza –
a tak e produkty i us ugi kr
po ca ym
wiecie. Oznacza to wykonywanie ka dego
komponentu oraz ka dej czynno ci, w takim
miejscu na kuli ziemskiej, gdzie mo na to
zrobi
najtaniej,
oraz
sprzedawanie
produktów lub us ug tam, gdzie ceny i zyski
najwy sze.
ISTOTA GLOBALIZACJI
Proces, który jest tworzony przez zjawiska lub dzia ania o
wymiarze ogólno wiatowym;
Ogólny stan, w jakim znajduje si gospodarka wiatowa;
Wzrost ró nego rodzaju powi za mi dzy podmiotami ycia
mi dzynarodowego;
Zjawisko ekonomiczne zachodz ce w wymiarze
ogólno wiatowym, które niesie ze sob skutki polityczne;
Proces o nieznanej dot d skali i niezbadanych
nast pstwach;
Sk ada si na ni bardzo niejednorodny zbiór zjawisk,
procesów, tendencji widocznych w yciu ekonomicznym,
spo ecznym i politycznym wspó czesnego wiata.
6
PRZEJAWY GLOBALIZACJI
Powstanie globalnej gospodarki
Delokalizacja dzia alno ci gospodarczej
Denacjonalizacja produktu
Deterytorializacja procesów produkcji
RÓD A GLOBALIZACJI
Istoty globalizacji nale y doszukiwa si przede
wszystkim w nat
eniu dwóch rodzajów przep ywów:
1) szeroko poj tego kapita u,
2) komunikatów.
Umo liwi y to dwa rodzaje czynników:
- regulacyjne
- techniczne.
Do tych pierwszych zaliczy mo na liberalizacj obrotów
kapita owych
(znoszenie
barier
prawnych)
i
deregulacj
sektora
finansowego
(otwarcie
tego
sektora dla kapita u zagranicznego).
Do
tych
drugich
–
rozwój
techniki
komputerowej,
informatyki
i
telekomunikacji,
który
umo liwi
zawieranie olbrzymich transakcji finansowych w ci gu
kilu sekund.
KONTROWERSJE WOKÓ
GLOBALIZACJI
GLOBALIZACJA generuje nowe polaryzacje bogactwa i
biedy w skali globalnej i wewn trz poszczególnych
krajów i regionów; powi kszone bogactwo wiata
ulega nowej redystrybucji wed ug starego schematu:
bogatsi s coraz bogatsi,
biedni troch mniej biedni,
pewna, nieznaczna cz
bogatych ulega relatywnej
pauperyzacji,
pewna, nieznaczna cz
biednych przechodzi do
klasy bogatych.
7
KONTROWERSJE WOKÓ
GLOBALIZACJI
Pi
korporacji transnarodowych opanowa o:
70% wiatowego rynku towarów konsumpcyjnych
trwa ego u ytku,
50% wiatowego rynku elektroniki i urz dze
elektrycznych,
34% wiatowego rynku chemikaliów.
Dziesi
korporacji kontroluje:
70% wiatowego rynku komputerów,
85% wiatowego rynku pestycydów,
86% wiatowego rynku telekomunikacji.
KONTROWERSJE WOKÓ
GLOBALIZACJI
Panuje powszechna opinia, e si sprawcz
globalizacji s :
korporacje transnarodowe,
wielkie banki mi dzynarodowe,
ponadnarodowe organizacje :
Mi dzynarodowy Fundusz Walutowy (IMF),
Bank wiatowy (World Bank),
Organizacja Handlu wiatowego (WTO).
KONTROWERSJE WOKÓ
GLOBALIZACJI
Ruch antyglobalistyczny:
1994 r. – powstanie spo eczno ci india skiej w
meksyka skim
stanie
Chiapas
m.in.
przeciwko
uk adowi NAFTA,
1999 r. – zamieszki na szczycie WTO w Seattle.
Mi dzynarodowe Forum Globalizacji
(International Forum on Gobalization, IFG)
zrzesza wiele organizacji z ca ego wiata
(powo ane w 1994 r. w San Francisco).
8
Proglobali ci versus antyglobali ci
Globalizacja wed ug:
Proglobalistów:
Antyglobalistów:
Ogranicza liczb g oduj cych na
wiecie
Zwi ksza liczb g oduj cych na
wiecie
Zmniejsza ró nice dochodowe w
skali wiata
Zwi ksza ró nice dochodowe w
skali wiata
Wzmaga wzrost i rozwój nawet w
krajach najbiedniejszych
Powoduje spadek tempa wzrostu
lub recesj w krajach biednych
Zmniejsza bezrobocie i w krajach
biednych i bogatych
Zwi ksza bezrobocie i w krajach
biednych i bogatych
Dywersyfikuje podmiotowo
rynku
wiatowego
Monopolizuje lub oligopolizuje rynek
wiatowy
Polepsza jako
rodowiska
naturalnego
Dramatycznie pogarsza jako
rodowiska naturalnego
Upowszechnia demokracj na
wiecie
Sprzyja korupcji i obni eniu poziomu
demokracji na wiecie
Proglobali ci versus antyglobali ci
Globalizacja wed ug:
Proglobalistów:
Antyglobalistów:
Tworzy globalne spo ecze stwo
obywatelskie
Niszczy poczucie wspólnoty i
przynale no ci
Wzmacnia instytucj pa stwa
Niszczy instytucj pa stwa i
zwi zane z nim warto ci
Buduje spo ecze stwo wiedzy i
upowszechnia edukacj
Sprzyja upowszechnianiu si
postaw konsumpcjonizmu
atwia kontrol nad
przest pczo ci
Umo liwia powstanie sieci
mi dzynarodowej przest pczo ci
Umo liwia walk z
mi dzynarodowym terroryzmem
Jest przyczyn powstania
mi dzynarodowego terroryzmu
Oznacza liberalizacj handlu – co
jest pozytywem
Oznacza liberalizacj handlu – co
jest przekle stwem
Jest jedyn rozs dn opcj rozwoju
wiata
Jest drog prowadz
wiat do
globalnej katastrofy
SYNTEZA –
KORZY CI GLOBALIZACJI
wzrost efektywno ci i konkurencyjno ci,
spadek kosztów produkcji i komunikacji,
liberalizacja i demokratyzacja systemu wiatowego,
mo liwo
przyspieszenia wzrostu w obszarach zacofanych,
zwi kszona mo liwo
uczestnictwa w procesach wiatowych,
wy anianie si nowych rynków i pomiotów gospodarczych,
wzrost jako ci wyrobów i us ug,
powstanie nowych zawodów,
stopniowe zanikanie barier we wspó pracy mi dzynarodowej,
atwiejszy dost p do dóbr i us ug, nowych technologii, instytucji,
kultury,
przyspieszona dyfuzja post pu naukowo-technologicznego,
normalizacja i standaryzacja w skali wiatowej,
mo liwo
transferu kapita u do s abiej rozwini tych
gospodarek.
9
SYNTEZA –
KOSZTY GLOBALIZACJI
zaostrzenie agresywnej konkurencji mi dzynarodowej,
wzrost bezrobocia,
rozszerzenie si obszarów n dzy i g odu,
wzrost przest pczo ci mi dzynarodowej,
ograniczenie suwerenno ci pa stw,
spadek roli rz dów narodowych,
kryzys instytucji mi dzynarodowych,
chwiejno
wiatowego systemu finansowego,
szybkie rozprzestrzenianie si kryzysów na zintegrowanych rynkach,
spadek popytu na prace niewykwalifikowane,
zanikanie niektórych zawodów,
rosn ca polaryzacja dochodowa i maj tkowa,
uzale nienie od wytworów nauki i technologii,
brak kontroli nad tre ciami w internecie,
homogenizacja systemów warto ci,
zanikanie ró nic kulturowych u odr bno ci narodowych,
odradzanie si nacjonalizmów, separatyzmów i fundamentalizmu,
WYK AD 2
Istota firmy globalnej
POJ CIE „GLOBALIZACJA”
Generalnie
globalizacja
oznacza
raptowne
zwi kszanie
liczby
ponadnarodowych
instytucji
i
organizacji,
przenikanie
si
ró nych
kultur
i
konsolidacji
rodków
komunikacji
masowej
na
przestrzeni
nie
narodowej a globalnej.
Socjologowie wi
to poj cie z integracj
w
skali ca ego globu. Efektem tego procesu s
przeobra enia
wiadomo ci
spo ecznej,
rosn ce poczucie wzajemnego uzale nienie
pomi dzy mieszka cami ca ego globu.
10
FIRMA GLOBALNA
wzrost liczby przedsi biorstw posiadaj cych zagraniczne filie z
7 tys. w 1969 r. do 40 tys. w roku 1994, a liczby ich filii do 265
tysi cy (w 2000r. 60 000 KTN i 800 000 filii);
ród
100
najwi kszych
KTN
znajduj
si
tylko
przedsi biorstwa z krajów Triady – grupa ta stanowi oko o 0,5%
ogólnej liczby korporacji na wiecie, ale na ich zagraniczne filie
przypada prawie 25%
wiatowej sprzeda y realizowanej przez
wszystkie
filie
korporacji
i
a
80%
obrotów
wyrobami
elektronicznymi na wiecie;
w d ugim okresie inwestycje, produkcja i eksport KTN wzrastaj
bardziej dynamicznie ni w gospodarce wiatowej ogó em;
grupa 300 najwi kszych KTN kontroluje obecnie ponad 25%
maj tku produkcyjnego na wiecie;
wiele z nich dysponuje maj tkiem wi kszym ni
niektóre
pa stwa;
spo ród 100 najwi kszych jednostek ekonomicznych na wiecie
jedn po ow stanowi pa stwa narodowe, a drug KTN;
FIRMA GLOBALNA
oko o 25% wiatowego PKB wytwarzane jest przy udziale KTN;
oko o 75% wiatowej wymiany handlowej realizowane jest przy
udziale KTN przy czym 30-40% handlu stanowi
obroty
wewn trzkorporacyjne
(transakcje
mi dzy
central
i
zagranicznymi filiami oraz mi dzy filiami);
ogólna warto
sprzeda y lokalnej – na rynkach krajów
goszcz cych oraz eksportowej – na rynku mi dzynarodowym
dokonywanej przez zagraniczne filie KTN jest o 30% wi ksza
ni warto
wiatowego eksportu;
strumienie i skumulowana warto
ZIB s
w g ównej mierze
generowane przez KTN, których udzia
si ga ponad 70%
warto ci lokat;
oko o
97%
skumulowanej
warto ci
nap ywu
omawianych
inwestycji przypada na KTN z krajów Triady;
KTN
stanowi
najbardziej
znacz
grup
podmiotów
prowadz cych
komercyjn
dzia alno
B+R
(oko o
80%
prywatnych nak adów B+R na wiecie).
FIRMA GLOBALNA
MAJ TEK KTN - 1998
Przedsi biorstwo
Kraj
Maj tek zagraniczny
w mld $
Obroty zagraniczne
w mld. $
Shell/Royal Dutch
WB/Holandia
79
80
Ford
USA
69
41
General Electric
USA
69
17
Exxon
USA
66
96
General Motors
USA
54
47
Volkswagen
Niemcy
49
37
IBM
USA
41
45
Toyota
Japonia
36
50
Nestle
Szwajcaria
33
47
Mitsubishi
Japonia
-
51
Bayer
Niemcy
28
19
ABB
Szwaj./Szwecja
27
-
11
FIRMA GLOBALNA
NAJBARDZIEJ PODZIWIANE WG FORTUNE
przedsi biorstw
o
kraj
sektor
miejsce
2004
miejsce
2003
General Electric
USA
elektronika
1
2
Wal-Mart
Stores
USA
handel
detaliczny
2
1
Dell
USA
komputery
3
6
Microsoft
USA
oprogramowani
e
4
3
Toyota
Japonia
samochody
5
8
Procter&Gambl
e
USA
kosmetyki
6
9
Johnson&Johns
on
USA
leki
7
4
FedEx
USA
przesy ki
8
10
IBM
USA
komputery
9
7
DEFINICJA KTN
FIRMA
GLOBALNA,
SPRZEDAJE
SWOJE
PRODUKTY I US UGI NA CA YM
WIECIE, MA
MI DZYNARODOW
SIE
SPRZEDA Y
ORAZ
WYPOSA ENIE PRODUKCYJNE UMO LIWIAJ CE
UZYSKANIE PRZEWAGI KONKURENCYJNEJ W
WYNIKU WYKORZYSTANIA SKALI OPERACJI I
TECHNOLOGII W PRZEKROJU
WIATOWYM
(R. G. Schroeder)
ORGANIZACJA,
KTÓRA
KOORDYNUJE
DZIA ALNO
PRODUKCYJNO – HANDLOW ,
RÓ NYCH JEDNOSTEK, MIESZCZ CYCH SI
W
RÓ NYCH
KRAJACH
Z
JEDNEGO
O RODKA
PODEJMUJ CEGO
DECYZJE
STRATEGICZNE
(KTN wg. A. Zorskiej)
CECHY KTN
SUWERENNO
ONO
ROZPROSZENIE
SPECJALIZACJA
ZDOLNO
ARBITRA OWANIA
ELASTYCZNO
ORGANIZOWANIA
GLOBALNA EFEKTYWNO
12
MI DZYNARODOWE FUNKCJE
KTN
przemieszczanie
zasobów
i
zdolno ci
wytwórczych;
pobudzanie
wzrostu
i
efektywno ci
gospodarek krajów goszcz cych;
stymulowanie restrukturyzacji – w wymiarze
mikroekonomicznym i makroekonomicznym;
aktywizowanie lokalnych zasobów i konkurencji
na rynku;
transmitowanie nowych metod i wzorców;
wyrównywanie warunków dzia ania;
integrowanie
dzia alno ci
przedsi biorstw
i
gospodarek.
EWOLUCJA KTN
Okres
Strategia mi dzynarodowa danego okresu
Lata 50. i 60.
Wielonarodowa ekspansja poprzez ustanowienie miniaturowych replik
korporacji w postaci filii zagranicznych. Przewaga strategii wielu
rynków
wewn trznych,
na
których
dzia aj
w
du ym
stopniu
autonomiczne
filie
zagraniczne
obs uguj ce
rynki
lokalne
i/lub
regionalne. Ograniczona globalna koordynacja lub integracja dzia
w
ró nych cz ciach wiata
Lata 70.
Wycofanie si
firm wielonarodowych: zbywanie, racjonalizowanie i
zamykanie zak adów w krajach inwestycji
Lata 80.
Przesuni cie
uwagi
korporacji
w
kierunku
koordynowanych
i
zintegrowanych strategii globalnych realizowanych przez stabilne PWN
(przedsi biorstwa
wielonarodowe);
skupienie
si
na
globalnej
konkurencyjno ci
i
stosowaniu
zasi gu
globalnego
jako
broni
konkurencyjnej w sektorach globalnych zwi zanych ze specjalizacj
zak adów i narodow wspó zale no ci
EWOLUCJA KTN
Okres
Strategia mi dzynarodowa danego okresu
Lata 90.
Przej cie do strategii globalnych i transnarodowych. Firmy koncentruj si
na rozwoju kluczowych kompetencji z jednoczesnym wydzieleniem innych,
pobocznych dzia
. Rezultatem tego jest rozwój sieci globalnych i
partnerstwa strategicznego
zarówno
w
kierunku
poziomym,
jak i
pionowym. Wzrastaj cy nacisk na wiedz jako cz
aktywów; rozwijaj
si wczesne formy organizacji ucz cej si .
Od roku 2000
Era korporacji wirtualnej i inteligentnej
13
UMI DZYNORODOWIENIE KTN
RODZAJ FIRMY
CHARAKTERYSTYKA
PRZEDSI BIORSTWO
KRAJOWE
Nie jest zainteresowane ekspansj
zagraniczn . Rynek zbytu jest
zlokalizowany na terenie kraju. Eksport
mo e wyst powa pod wp ywem nacisków
zewn trznych
PRZEDSI BIORSTWO
EKSPORTUJ CE
Zainteresowanie zagranic sprowadza si
do poszukiwania rynków zbytu. Centralny
rodek interesów znajduje si w kraju
PRZEDSI BIORSTWO
MI DZYNARODOWE
Produkcja mo e by zlokalizowana poza
granicami kraju macierzystego. Centralny
rodek interesów znajduje si w kraju
UMI DZYNORODOWIENIE KTN
PRZEDSI BIORSTWO
WIELONARODOWE
Nie ma podzia ów na dzia alno
krajow i zagraniczn . Jednostki
zagraniczne uzyskuj wzgl dn
niezale no od centrum wskutek
nacisku w adz lokalnych. Kierownictwo
znajduje si w r kach przedstawicieli
kraju macierzystego, którzy d
do
centralizacji zarz dzania.
PRZEDSI BIORSTWO GLOBALNE
Wykorzystuje si „globalny” model
organizacji firmy. Du a skala
wytwarzania produktów w niewielu
miejscach maj cych optymalne warunki
produkcyjne, - efekt – obni ka kosztów.
Sprzeda niezbyt szerokiego
asortymentu jest realizowana na wielu
rynkach przez liczne filie.
UMI DZYNORODOWIENIE KTN
PRZEDSI BIORSTWO
TRANSNARODOWE
asno i zarz dzanie firm
podzielone jest mi dzy przedstawicieli
ograniczonej liczby pa stw bez
preferencji narodowych. Przyk adem
jest firma Scandinavian Airlines System
(SAS), gdzie w
cicielem jest w 3/7
Szwecja, w 2/7 Dania i 2/7 Norwegia.
PRZEDSI BIORSTWO
PONADNARODOWE
Dzia alno oparta jest na
porozumieniach mi dzynarodowych.
Zwykle otwarta na innych cz onków,
którzy mog by przyj ci po spe nieniu
okre lonych warunków. Zarz d
rozdzielony jest mi dzy przedstawicieli
ró nych pa stw wed ug wcze niej
przyj tych regu . Przyk adem jest Bank
wiatowy.
14
WYK AD 3
Fuzje i przej cia na rynku
globalnym
ZARZ DZANIE GLOBALNYMI
FUZJAMI, PRZEJ CIAMI I ALIANSAMI
Okres
ówne motywy
Liczba
transakcji
1897 – 1904
Tworzenie
monopoli
w
okresie
przy pieszenia rewolucji przemys owej
1300
1916 – 1929
Ustawy antymonopolowe sk aniaj
do
integracji pionowej
1280
1965 – 1969
Po czenia pod wp ywem liberalizacji
rynków
5930
1984 – 1989
Strategia
dywersyfikacji
i
tworzenie
konglomeratów
3000
1993-2000
Globalizacja, podnoszenie kursu akcji,
wykorzystanie Internetu
9220
od 2004
Nadwy ki
kapita owe
po
masowej
restrukturyzacji wywo anej fal
bessy
gie dowej lat 2000-2002
9300
ZARZ DZANIE GLOBALNYMI
FUZJAMI, PRZEJ CIAMI I ALIANSAMI
ROZWÓJ ZEWN TRZNY:
Zwi zki kooperacyjne:
alianse strategiczne
Koncentracja (konsolidacja):
fuzje,
przej cia
15
ALIANS STRATEGICZNY
Sojusz
nawi zywany
mi dzy
przedsi biorstwami rywalizuj cymi
ze
sob
(lub
potencjalnymi
konkurentami) w celu osi gni cia
lepszej pozycji konkurencyjnej.
ALIANS STRATEGICZNY
Typy
porozumie
Podstawowe cechy
Joint venture
Porozumienia mi dzy dwoma lub
wi cej przedsi biorstwami,
których celem jest utworzenie
nowej jednostki
Firma – sie
Koalicja wielu partnerów wokó
najwa niejszego partnera
Porozumienia
bez udzia u
kapita owego
Wspólnota dzia alno ci w
dziedzinie marketingu, promocji,
itp.
Porozumienia
Jeden partner zajmuje si
POWODY TWORZENIA
ALIANSÓW STRATEGICZNYCH:
Partnerzy aliansu uzyskuj efekty
wynikaj ce z korzy ci skali i
skumulowanych kompetencji, nie trac c
przy tym autonomii;
Alianse pozwalaj korzysta z efektów
synergii wskutek komplementarnego
uj cia zakresu wspó pracy;
Alianse redukuj ryzyko, zw aszcza w
odniesieniu do nowo podejmowanej
dzia alno ci;
16
POWODY TWORZENIA
ALIANSÓW STRATEGICZNYCH:
Uczestnicy aliansu osi gaj korzy ci z tytu u
wymiany technologii, uzupe niania zasobów,
udost pniania kana ów dystrybucji i rynków
oraz wymiany do wiadcze w zarz dzaniu;
Sojusze wzmacniaj potencja partnerów
(techniczny, ekonomiczny, organizacyjny);
Alianse s relatywnie atwo odwracalne, co
mam znaczenie w podejmowaniu decyzji
strategicznych np. w odniesieniu do
perspektywicznej dzia alno ci.
ZAGRO ENIA ALIANSÓW
STRATEGICZNYCH
Asymetria oczekiwa partnerów w odniesieniu
do przysz ych efektów oraz rzeczywistych
korzy ci;
Obawa, e jeden z partnerów umacnia si
kosztem drugiego;
Niew
ciwe skonstruowanie umów,
ograniczaj cych swobod w tworzeniu strategii,
co mo e prowadzi do nadu
;
Niejasne zapisy w umowach, daj ce mo liwo
wykupu, przej cia a nawet wyeliminowania
partnera z rynku.
TYPY ALIANSÓW
STRATEGICZNYCH
Alians komplementarny – sektor
elektroniki u ytkowej i telekomunikacji,
Alians zintegrowany – sektor
komputerowy przemys u
elektronicznego, sektor samochodowy
Alians addytywny – sektor zbrojeniowy
i lotniczy, sektor samochodowy (GM i
Fiat)
17
FUZJA A PRZEJ CIE
Fuzja
to
po czenie
dwóch
podmiotów,
które
dokonuj
tej
operacji dla osi gni cia wspólnych
celów.
Dotychczasowi
udzia owcy
spó ek
na
ogó
staj
si
wspó
cicielami nowej, wi kszej
firmy, która powinna mie
znacznie
wi ksze szanse na rynku.
FUZJA A PRZEJ CIE
Przej cie to po czenie dwóch partnerów
nierównej
wielko ci.
Jedna
organizacja
nabywa ca
(lub pakiet kontrolny) drugiego
podmiotu, a nast pnie w cza go w swoje
struktury
organizacyjne.
Dotychczasowi
udzia owcy przestaj
by
cicielami, a
firma
kupowana
staje
si
podmiotem
zale nym od przejmuj cego. Przej cia mog
mie
charakter uzgodniony lub wrogi, w
zale no ci
od
stosunku
do
transakcji
mniejszej firmy.
CELE FUZJI I PRZEJ
Zwi kszenie efektywno ci dzia ania
Kumulowanie kluczowych kompetencji
Umocnienie reputacji
Obni enie kosztu kapita u.
Pozyskanie skuteczniej dzia aj cego kierownictwa.
Pozyskanie pewnych trudno dost pnych na rynku warto ci takich jak:
technologia, umiej tno ci, klienci, marka.
Powi kszenie sieci dystrybucji.
Uzyskanie produktu lub us ugi uzupe niaj cych dotychczasow
ofert .
Ograniczenie kosztów transakcyjnych.
Pe niejsze wykorzystanie mocy produkcyjnych.
Zwi kszenie udzia u na rynku.
Neutralizowanie konkurencji.
Dywersyfikacja ryzyka dzia alno ci, mo liwo
wykorzystania
nadwy ek finansowych.
18
Dziesi najwi kszych transakcji
dokonanych w 1998 r.
Nabywca
Przedmiot
mld USD
British Petroleum
Amoco
55,040
Daimler-Benz
Chrysler
39,513
Zeneca
Astra
32,173
Hoechst
Rhone-Poulenc
21,223
Total
Petrofina
13,000
Scottish Power
PacificCorp
12,617
Fortis
Generale de Banque
12,299
Commercial Union
General Accident
11,159
Credito Italiano
Unicredito
10,959
Universal Studios
Polygram
10,254
Najbardziej aktywni nabywcy
europejscy w 2008 r.
Wielka Brytania
35 %
Niemcy
17 %
Francja
15 %
wszyscy pozostali
15 %
Holandia
7 %
ochy
6 %
Hiszpania
5 %
WADY FUZJI I PRZEJ
Powody, dla których integracja przedsi biorstw ko czy si
pora
:
Brak zbadania atrybutów wewn trznego i zewn trznego
otoczenia docelowej firmy (w zwi zku z tym niedostateczna
wiedza).
Kulturowa niekompatybilno
pomi dzy stronami, co jest
szczególnie wa ne, gdy firmy pochodz z ró nych krajów.
Brak
komunikacji
wewn trznej
oraz
pomi dzy dwoma
podmiotami.
Utrata kluczowej kadry firmy docelowej po integracji.
Zbyt wysoka cena zap acona za docelow firm i w zwi zku
z tym nara enie firmy przejmuj cej na nadmierne ryzyko
finansowe.
Przyj cie za
enia, ze wzrost rynku spó ki docelowej
dzie
trwa
stale,
co
jest
niemo liwe
przy
zmiennej
koniunkturze.
19
FUZJA A PRZEJ CIE
Dotychczasowe
do wiadczenia
praktyczne
wskazuj
na szczególnie
istotne
czynniki,
które decyduj o sukcesie fuzji. S to:
Jasny,
realny
i
zgodny
cel
po czenia
przedsi biorstw.
Elastyczno
zachowania
i
otwarto
na
zmiany.
Skuteczna i wielokierunkowa komunikacja.
Szybko
dzia ania.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
05 Zas i koszty [tryb zgodnosci Nieznany
06 Analiza ryzyka [tryb zgodnos Nieznany
M Panfil MBO i LBO [tryb zgodno Nieznany
5 bryla sztywna [tryb zgodnosci Nieznany
(Technologia DISMO [tryb zgodno Nieznany (2)
23 fizyka jadrowa [tryb zgodnos Nieznany
(Tkanka nablonkowa [tryb zgodno Nieznany
Bazy Danych cz II [tryb zgodnos Nieznany (2)
05 Zas i koszty [tryb zgodnosci Nieznany
ATMOSFERA [tryb zgodnosci]a id Nieznany
Bazy Danych [tryb zgodnosci] id Nieznany (2)
GON 5 [tryb zgodnosci] id 19288 Nieznany
04 CPM [tryb zgodnosci]id 4991 Nieznany (2)
Luszczyca1 [tryb zgodnosci] id Nieznany
ATMOSFERA [tryb zgodnosci]a id Nieznany
więcej podobnych podstron