asystentka stomatologiczna 322[01] z1 01 u

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Alicja Jędrzejczyk

Przygotowanie gabinetu stomatologicznego do pracy
322[01]Z1.01

Poradnik dla ucznia

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
dr n. med. Małgorzata Figurska
mgr Katarzyna Zarębska

Opracowanie redakcyjne:
mgr Alicja Jędrzejczyk

Konsultacja:
mgr inż. Halina Śledziona

Poradnik stanowi podstawę dydaktyczną programu jednostki modułowej 322[01]Z1.01
„Przygotowanie gabinetu stomatologicznego do pracy”, zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu asystentka stomatologiczna.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie

Wymagania wstępne

Cele kształcenia

Materiał nauczania

4.1. Organizacja gabinetu stomatologicznego

4.1.1.Materiał nauczania

4.1.2.Pytania sprawdzające

4.1.3.Ćwiczenia

4.1.4.Sprawdzian postępów

4.2. Praca zespołu stomatologicznego

4.2.1. Materiał nauczania

4.2.2. Pytania sprawdzające

4.2.3. Ćwiczenia

4.2.4. Sprawdzian postępów

Sprawdzian osiągnięć

Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy i umiejętności dotyczącej

organizacji pracy w gabinecie stomatologicznym.

W poradniku zamieszczono:

–

wymagania wstępne, w których wyszczególniono jakie umiejętności powinieneś posiadać
przed przystąpieniem do realizacji jednostki modułowej,

–

cele kształcenia, pokazują jakie umiejętności opanujesz po przeprowadzeniu procesu
kształcenia,

–

materiał nauczania, w którym zawarte są niezbędne treści teoretyczne, aby umożliwić
wykonanie ich w praktyce,

–

pytania sprawdzające, które umożliwią ocenę przygotowania do wykonania ćwiczeń
potwierdzających nabycie umiejętności,

–

wiczenia do samodzielnego rozwiązania zawierają: polecenie, sposób wykonania oraz

wykaz materiałów do wykonania ćwiczenia, pomogą ukształtować umiejętności
praktyczne i zweryfikować nabytą wiedzę teoretyczną,

–

sprawdzian postępów pomoże ocenić poziom wiedzy po wykonaniu ćwiczeń,

–

sprawdzian osiągnięć, po zrealizowaniu wszystkich tematów jednostki modułowej
pozwoli ocenić poziom nabytych umiejętności w procesie kształcenia,

–

wykaz literatury.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

322[01]Z1

Organizacja pracy

w gabinecie

stomatologicznym

322[01]Z1.01

Przygotowanie gabinetu

stomatologicznego do

pracy

322[01]Z1.02

Przygotowanie materiałów

stomatologicznych

322[01]Z1.03

Przygotowanie aparatury

oraz instrumentów

stomatologicznych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć

–

stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony
ś

rodowiska,

–

stosować podstawy dezynfekcji i sterylizacji w gabinecie stomatologicznym,

–

rozpoznawać budowę anatomiczną, fizjologię i patofizjologię narządu żucia,

–

stosować leki używane w leczeniu chorób jamy ustnej,

–

nawiązać i utrzymywać kontakty międzyludzkie,

–

stosować przepisy prawa i zasady ekonomiki w ochronie zdrowia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

–

scharakteryzować specjalności stomatologiczne,

–

rozróżnić rodzaje zabiegów stomatologicznych,

–

zinterpretować standardy techniczne gabinetu stomatologicznego,

–

scharakteryzować wyposażenie gabinetu stomatologicznego i poradni stomatologicznej,

–

scharakteryzować organizację wewnętrzną gabinetu i poradni stomatologicznej,

–

zaplanować rozmieszczenie mebli, sprzętu, urządzeń, narzędzi i materiałów w gabinecie,
określić zasady pracy w gabinecie stomatologicznym i poradni stomatologicznej,

–

określić zakres obowiązków członków zespołu stomatologicznego,

–

określić zakres zadań asystentki stomatologicznej,

–

zaplanować i zorganizować pracę zgodnie z wymaganiami ergonomii,

–

dobrać środki ochrony indywidualnej,

–

dokonać klasyfikacji urządzeń oraz instrumentów stomatologicznych i określić ich
zastosowanie,

–

scharakteryzować budowę i określić zastosowanie instrumentów do leczenia
zachowawczego,

–

scharakteryzować budowę i określić zastosowanie instrumentów do opracowywania
kanałów korzeniowych,

–

scharakteryzować instrumenty do usuwania zębów,

–

scharakteryzować pomocnicze instrumenty chirurgiczne,

–

scharakteryzować instrumenty i urządzenia do usuwania złogów nazębnych,

–

scharakteryzować narzędzia protetyczne i ortodontyczne,

–

wyjaśnić zasady obsługi urządzeń stosowanych w stomatologii,

–

określić wyposażenie stanowiska pracy do wykonywania zabiegów różnymi metodami,

–

określić zasady pracy metodą tradycyjną,

–

określić zasady pracy metodą „na cztery ręce”,

–

scharakteryzować czynności lekarza dentysty oraz asystentki stomatologicznej podczas
pracy metodą „na cztery ręce”,

–

określić zasady pracy metodą „centric”,

–

scharakteryzować

czynności

asystentki

stomatologicznej

wykonywane

przed

rozpoczęciem zabiegu stomatologicznego,

–

scharakteryzować

czynności

asystentki

stomatologicznej

wykonywane

między

przyjęciami pacjentów,

–

scharakteryzować czynności asystentki stomatologicznej wykonywane po zakończeniu
zabiegów stomatologicznych i przygotowaniem gabinetu do pracy na dzień następny,

–

określić postawę ciała lekarza dentysty, asystentki i pacjenta podczas wykonywania
zbiegów stomatologicznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1.

Organizacja gabinetu stomatologicznego

4.1.1. Materiał nauczania

Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej w Instrukcji nr 5 z 1979 r. określiło zadania

i organizację opieki stomatologicznej. Opieka stomatologiczna jest organizowana
w poradniach działalności podstawowej i poradniach specjalistycznych, które funkcjonują
w systemie zakładów publicznych i nie publicznych.
Poradnia stomatologiczna to pomieszczenie lub zespół pomieszczeń przeznaczonych do
udzielania indywidualnych świadczeń profilaktyczno-leczniczych w dziedzinie stomatologii
zachowawczej, chirurgii stomatologicznej, chirurgii szczękowej, ortodoncji, stomatologii
dziecięcej, protetyki stomatologicznej, chorób błony śluzowej jamy ustnej i przyzębia

W zakresie działalności ambulatoryjnej wyróżniamy:

Poradnia/gabinet

Rodzaj udzielanych świadczeń

Stomatologii ogólnej

Leczenie zachowawcze chorób twardych tkanek zęba, leczenie podstawowe
chorób przyzębia, w tym usuwanie kamienia i nalotu nazębnego (higienizacja
jamy ustnej), leczenie powikłań próchnicy zębów – chorób miazgi, ozębnej
bądź leczenie chirurgiczne tych powikłań – ekstrakcje zębów, przygotowanie
do leczenia protetycznego – higienizacja, leczenie chirurgiczne i orzecznictwo
lekarsko-stomatologiczne.

Realizacja

programu

oświaty

zdrowotnej

stomatologicznej oraz działań na rzecz promocji zdrowia w stomatologii.

Stomatologii
zachowawczej

wiadczenia leczniczo-profilaktyczne w zakresie próchnicy zębów oraz jej

powikłań, leczenie endodontyczne, leczenie podstawowe i profilaktyka chorób
przyzębia, oświata zdrowotna i promocja zdrowia w stomatologii.

Stomatologii
dziecięcej

Profilaktyka stomatologiczna chorób narządu żucia u dzieci do 15 r. ż.,
prewencją próchnicy i jej powikłań (lakowanie zębów, higienizacja jamy
ustnej – instruktaże i nauka szczotkowania zębów, prowadzenie badań
przeglądowych profilaktycznych, dyspanseryzacja grup wysokiego ryzyka,
np. wad ortodontycznych, próchnicy).

Chirurgii
stomatologicznej

Zakres zabiegów chirurgicznych dotyczy wyrostka zębodołowego i tkanek
miękkich, tzw. zabiegów trudnych, ekstrakcji zębów, zabiegów na rzecz
leczenia ortodontycznego, protetycznego czy zabiegów konsultacyjnych.

Periodontologii

Profilaktyka oraz leczenie specjalistyczne chorób przyzębia i błony śluzowej
jamy ustnej. Profil zabiegowy gabinetu zbliżony jest do chirurgicznego,
uzupełniony postępowaniem leczniczo-rehabilitacyjnym, opartym na różnych
formach fizykoterapii przyzębia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Chirurgii szczękowej

wiadczenia

zabiegowe

poszerzone

zabiegi

ambulatoryjne

w obrębie części twarzowej czaszki, szczególnie w zakresie traumatologii
szczękowo-twarzowej i chirurgii onkologicznej łagodnych guzów narządu
ż

ucia.

Protetyki
stomatologicznej

Rehabilitacja protetyczna narządu żucia w stanach wymagających uzupełnienia
braków zębowych, rehabilitacji zaburzeń czynnościowych stawów skroniowo-
ż

uchwowych oraz zaburzeń ortopedycznych, np. pourazowych.

Ortodoncji

Profilaktyka, leczenie i rehabilitacja czynnościowa zaburzeń wrodzonych
i nabytych układu stomatognatycznego u dzieci i młodzieży.

Wśród wyżej wymienionych brakuje poradni gerostomatologii, typu specjalistycznego,

realizujące świadczenia i zaspokajające potrzeby zdrowotne ludzi starszych oraz
specjalistycznych gabinetów dla osób specjalnej troski.

Odrębnym typem gabinetów są gabinety rentgenodiagostyki stomatologicznej,

wykonujące badania rentgenowskie narządu żucia na rzecz wymienionych wcześniej poradni
stomatologicznych.

Gabinety prywatnej praktyki stomatologicznej udzielają świadczeń w zakresie

przekraczającym określony profil specjalistyczny poszczególnych poradni. Mają one często
charakter wielospecjalistyczny, włącznie z własną bazą diagnostyczną – rentgenowską.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 9 marca 2000 r. określa wymagania, jakim powinny

odpowiadać pomieszczenia, urządzenia i sprzęt medyczny, służące wykonywaniu praktyki.

Gabinet powinien składać się z pomieszczenia zabiegowego, poczekalni, wydzielonego

miejsca do przechowywania odzieży wierzchniej dla pacjentów i osobnego dla personelu.
Pomieszczenie zabiegowe przy zainstalowaniu jednego fotela musi mieć powierzchnię, co
najmniej 12 m

, wysokość 2,5 m, jeśli wykonywane są zabiegi w znieczuleniu ogólnym to

powierzchnia wymagana wzrasta do 20 m

a wysokość do 3 m. Poradnia musi być

wyposażona w instalację: elektryczną, grzewczą, wodociągową i kanalizacyjną.

Oświetlenie powinny stanowić trzy źródła światła: naturalne, ogólne (sufitowe),

miejscowe (reflektor). W celu ochrony przed nadmiernym nasłonecznieniem należy okna
zabezpieczyć odpowiednimi przysłonami. Wentylacja gabinetu musi być naturalna (okna),
grawitacyjna kanałowa a w gabinetach chirurgicznych dodatkowo mechaniczna
(klimatyzacja).

Podłoga powinna być wykonana z materiałów gładkich, zmywalnych, odpornych na

działanie środków dezynfekcyjnych. Ściany powinny być gładkie, wykończone materiałami
trwałymi do wysokości 1,6 m.

Gabinet musi być wyposażony w zlew dwukomorowy, umywalkę z doprowadzeniem

bieżącej, ciepłej i zimnej wody, podajnik mydła w płynie, pojemnik na ręczniki jednorazowe,
pojemniki na odpady. Rozporządzenie wymusza również obowiązek posiadania lampy
bakteriobójczej.
Wyposażenie i urządzenie gabinetu jest związane z rodzajem działalności i musi uwzględniać
zasady ergonomii oraz bezpieczeństwa i higieny pracy. Prawidłowe funkcjonowanie poradni
stomatologicznej zależy od jej wyposażenia w sprzęt, instrumenty, materiały i leki oraz od
takiego ich ustawienia (rozmieszczenia), aby urządzenia były w zasięgu rąk lekarza
i asystentki. Asystentka musi dbać o to, aby sprzęt był sprawny, instrumenty właściwie
odkażone, wyjałowione i konserwowane. Wszystkie instrumenty, materiały i leki muszą mieć
stałe miejsce w szafkach.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 1. Schemat wyposażenia gabinetu [wykonanie autora]

Do wyposażenia podstawowego zaliczamy:

–

fotel stomatologiczny,

–

wiertarkę wolnoobrotową i turbinę,

–

spluwaczkę,

–

linociąg i ssak,

–

reflektor,

–

asystor.

Rys. 2. Unit z fotelem stomatologicznym [2, s. 21]

Wszystkie te elementy wchodzą w skład unitu stomatologicznego.
Wyposażenie specjalistyczne uzależnione jest od rodzaju pracy wykonywanej

w gabinecie:
–

radiowizjograf,

–

aparatura do narkozy,

–

aparaty do fizykoterapii,

–

mikroskop,

–

mikromotor endodontyczny,

–

aparaty ultradzwiękowe do periodontologii, chirurgii,

–

mikromotor implantologiczny z fizjodyspenserem.

Wyposażenie

podstawowe

specjalistyczne

pomocnicze

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie pomocnicze stanowią:

–

aparatura do sterylizacji,

–

piaskarka,

–

komputer,

–

meble,

–

urządzenia sanitarne i higieniczne,

–

urządzenia socjalne.

Rys. 3. Sterylizator kulkowy [2, s 24]

Rys. 4. Myjka ultradźwiękowa [2, s. 24]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 5. Autoklaw [2, s. 24]

Organizacja wewnętrzna gabinetu powinna uwzględniać możliwość najbardziej

efektywnej pracy przy jak najmniejszym wysiłku. Uwzględniając wytyczne określające
standardy techniczne gabinetu należy odpowiednio dobrać umeblowanie. Meble powinny być
wykonane z materiałów zmywalnych, odpornych na działanie płynów dezynfekcyjnych,
posiadać atesty. Ilość i forma szafek uzależniona jest od specjalności gabinetu i jego
wyposażenia w sprzęt. Powinny one zapewniać bezpieczne, stabilne umieszczenie urządzeń
oraz korzystanie z nich w sposób najbardziej ergonomiczny. Należy pamiętać o specjalnej
szafce na leki, materiały sterylne i osobnej na niesterylne, bieliznę i narzędzia. Ważne jest
również zaplanowanie odpowiedniego pomieszczenia służącego do dezynfekcji i sterylizacji
narzędzi.

Rys. 6. Przykładowe pomieszczenie do sterylizacji

a)miejsce studzenia narzędzi, b) autoklaw, c) artykuły do

sterylizacji, d) pakiety do sterylizacji, e) miejsce pakowania, f) miejsce studzenia, g) zlew do mycia rąk,
h) otwory na odpady, i) zlewy do mycia rąk i narzędzi, j) miejsce przygotowania końcówek;
myjka/dezynfektor pod blatem. [1, s. 130]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Centralnym urządzeniem gabinetu jest unit. Jego ustawienie do pracy wymusza układ

innych aparatów i mobilnych mebli. Specyfika poradni stomatologicznej dyktuje
odpowiednie przygotowanie jej do pracy.

W poradniach działalności podstawowej na stoliku lekarskim ustawia się tylko

niezbędne, stale potrzebne instrumenty, leki i materiały. Należą do nich: zestaw narzędzi na
tacy zafoliowany (w kasecie), wiertła, kamienie, wałeczki i kwadraciki z ligniny, rękawiczki
gumowe, maska ochronna oraz w małym słoiczku peseta do wyjmowania wierteł (kamieni
itp.). Leki, narzędzia kanałowe, kuleczki z waty, paseczki metalowe, celofanowe i ścierne,
krążki, kalka dentystyczna itp. powinny być umieszczone w strzykawkach, endoboksach,
w oddzielnych płytkach Petriego w asystorze, zawsze w tych samych szufladach, co ułatwia
ich szybkie znalezienie.

Na stoliku asystentki powinny znaleźć miejsce: szklane płytki (bloczki papierowe),

łopatki metalowe i agatowe (plastikowe) do przygotowania materiałów wypełniających oraz
najczęściej stosowane materiały do wypełnień.

Wyposażenie wymienionych stolików będzie ulegać zmianom zależnie od specjalności

gabinetu (wykonywanych zabiegów) i upodobań stomatologa.

W poszczególnych dziedzinach stomatologii używane są różnorodne urządzenia

i narzędzia.

Zestawy instrumentów możemy podzielić w zależności od zaplanowanych zabiegów na:

–

diagnostyczne,

–

do leczenia zachowawczego,

–

do leczenia biologicznego,

–

kanałowego,

–

periodontologicznego,

–

chirurgicznego,

–

ortodontycznego itp.

Leczenie zachowawcze

W stomatologii zachowawczej podstawowy zestaw narzędzi składa się z: lusterka

stomatologicznego, zgłębnika(sondy), szczypczyków stomatologicznych(pęsety). Do tego
zestawu należy zaliczyć także strzykawkę wodno-powietrzną.

Strzykawka służy do przepłukiwania i osuszania ubytków, powierzchni zębów,

wypełnień, itp.

Zgłębnik służy do oceny szczelności wypełnień, gładkości tkanek zęba, lokalizacji

ubytków.

Lusterko pomaga wzrokowo ocenić stan jamy ustnej, oświetla pole zabiegowe, pomaga

przytrzymać i odsuwać tkanki, może również służyć do opukiwania zębów w celach
diagnostycznych.

Pęseta pomaga we wprowadzaniu i wyjmowaniu opatrunków i leków do jamy ustnej.
Do opracowywania ubytków próchnicowych służą tradycyjne instrumenty ręczne

i maszynowe. Maszynowe są to narzędzia do używania na kątnicy wolnoobrotowej i turbinie
oraz na prostnicy.

Obecnie możliwe jest opracowanie ubytków laserem, metodą abrazji powietrznej,

ozonem oraz specjalnym żelem.

Narzędzia maszynowe do szkliwa:

–

kamienie karborundowe,

–

kamienie diamentowe,

–

wiertła diamentowe,

–

krążki ścierne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Narzędzia do zębiny:

–

wydrążacze (ekskawatory) do ręcznego opracowania,

–

wiertła stalowe, z węglików spiekanych, diamentowe.

Ze względu na kształt główki wiertła możemy podzielić na:

–

różyczkowe z główka w kształcie kuli, służą do usuwania zmian próchnicowych,
trepanacji komory, poszerzania ubytku,

–

szczelinowe o kształcie walca do opracowania bruzd,

–

odwrócone stożki do opracowania dna i ścian ubytku,

–

tarczowe używane sporadycznie,

–

specjalne np. do gładzenia, do usuwania ćwieków .

Rys. 7. Wiertła diamentowe [1, s. 186]

Rys. 8. Wiertła stalowe [1, s.186]

Narzędzia do separacji zębów:

–

rozsuwacze proste i złożone do czasowego rozdzielenia zębów.

Narzędzia do izolacji zębów od dostępu śliny:

–

językotrzymacz,

–

linochron (koferdam).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 9. Zestaw do zakładania ślinochronu [1, s. 168]

W skład koferdamu wchodzą: dziurkacz do gumy, kleszcze do zakładania klamer, guma,

klamry oraz dodatkowo gumeczki i nitki międzyzębowe.

Narzędzia do uzupełniania i odbudowy zęba służą do odtworzenia powierzchni, izolują

od dostępu wilgoci z kieszonki dziąsłowej.

Należą tu:

–

kształtki celuloidowe,

–

formówki jednościenne,

–

formówki pierścieniowe.

Rys. 10. Formówki: a) pierścieniowa, b) jednościenna [2, s. 36]

Kształtki celuloidowe mają gotowy kształt i tylko docinamy je przyszyjkowo. Formówki

są to narzędzia (pamiętać o sterylizacji), na które zakładamy metalowe lub celuloidowe
paseczki (dostępne są proste lub profilowane). W celu użycia należy paseczek zamocować na
odpowiednią kształtkę (pierścieniowa, jednościenna). Tak przygotowane narzędzie zakładamy
na ząb i napinamy pasek formując powierzchnię. Następnie lekarz zakłada wypełnienie.
Po związaniu odbudowa zęba musi zostać dopasowana do zgryzu. W tym celu asystentka
stomatologiczna odpowiednim zestawem narzędzi: sprawdza szczelność wypełnienia okolicy
przyszyjkowej oraz kalką zwarciową powierzchnię żującą. Jeśli na wypełnieniu pojawi się
odcisk kalki lub brzeg dodziąsłowy wymaga korekty to należy dane miejsce spiłować i
wygładzić.

Narzędzia do wypełniania ubytków:

–

nakładacze,

–

upychadła.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Do przygotowania materiałów do wypełnień używamy:

–

płytek szklanych,

–

płytek papierowych,

–

łopatek metalowych,

–

łopatek plastikowych,

–

utrząsarek.

Płytki i łopatki służą do ręcznego przygotowania wypełnień stałych i czasowych.

Utrząsarki do maszynowego przygotowania materiałów obecnie kapsułkowanych.

Do opracowania wypełnień stosujemy: krążki i paski ścierne, kamienie, gładziki i gumki.

Leczenie endodontyczne

Narzędzia do leczenia endodontycznego dzielimy na ręczne i maszynowe. W zależności

od zastosowania wyróżniamy:
–

miazgociągi,

–

rozszerzacze kanałowe(typu H, S, K, „szczurze ogony”),

–

poszukiwacze,

–

igły Millera,

–

wieki papierowe,

–

igły Lentulo,

–

igły Druxa,

–

upychadła kanałowe,

–

upychadła do ćwieków gutaperkowych.

Rys. 11. Narzędzia endodontyczne: a, b – miazgociągi, c – igła Lentulo,

d – poszerzasz, e – szczurzy ogon. [4,s. 108]

Wszystkie narzędzia endodontyczne powinny znajdować się w pojemnikach zwanych

endoboksami, które służą do przechowywania i sterylizacji. Pomocą w leczeniu są specjalne
mikromotory endodontyczne, które posiadają bardzo małe obroty. Do pomiaru długości
kanału służą endometry.

Usuwanie złogów nazębnych może odbywać się ręcznie lub maszynowo.
Do ręcznego usuwania złogów służą:

–

skrobaczki,

–

kirety,

–

sierpy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

lemiesze,

–

pilniczki,

–

motyczki,

–

dłutka.

Rys. 12. Narzędzie do ręcznego usuwania złogów: a) dłutko, b) sierp prosty, c)

motyczka, d) kireta. [3, s.103]

Trzymamy je trzema palcami uchwytem pisarskim, podpierając rękę na zębie pacjenta

lub na drugiej ręce. Ruch narzędzia powinien być płynny i nie traumatyzować przyzębia.

Aparaty ultradzwiękowe (skalery) służą do maszynowego usuwania kamienia.
Usuwanie złogów polega w nich na wykorzystaniu zjawiska kawitacji. Pod wpływem

drgań kamień odpada od powierzchni zęba. Aparaty te mają w swoim wyposażeniu różne
końcówki (do powierzchni międzyzębowych, wklęsłych, płaskich). Używamy je bardzo
delikatnie, bez ucisku. Kąt pomiędzy końcówką a powierzchnią zęba powinien wynosić
ok.15

. Jeśli jednak zostaną one użyte nieprawidłowo mogą spowodować uszkodzenia tkanek

zęba.

Piaskarka

Do usuwania nalotów można wykorzystać piaskarkę, pamiętając, aby końcówka nie była

skierowana w stronę kieszonki dziąsłowej. Przy zabiegu piaskowania obowiązkowo używamy
ssaka w celu szybkiego odessania piasku, wody i brudu.

Po usunięciu złogów należy zęby wypolerować. Do tego celu używamy szczoteczek

i gumeczek na kątnicę. Przy małych obrotach mikrosilnika i użyciu odpowiednich past
polerskich wygładzamy korony i szyjki zębów.

Narzędzia chirurgiczne

Do iniekcji:

–

strzykawki (jednorazowe i wielorazowe typu „Carpula”),

–

igły jednorazowe

–

urządzenia do automatycznego podawania środków znieczulających z fizjologiczna
prędkością.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Strzykawki wielorazowe służą jako „pistolety” do załadowania gotowych wkładów ze

rodkiem znieczulającym. Używamy do nich specjalnych igieł, które same przebijają

ampułkę.

Rys. 13. Rodzaje strzykawek [1, s. 190]

Do usuwania zębów służą:

–

kleszcze Bertena,

–

kleszcze Meissnera,

–

dźwignie proste i boczne.

Rys. 14. Narzędzia do ekstrakcji: a) dźwignia prosta, b) zestaw kleszczy Meissnera [4, s.115]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 15. Kleszcze Bertena [4, s.114]

Pomocnicze:

–

łyżeczki zębodołowe,

–

wiertła chirurgiczne i dłuta,

–

kleszcze kostne,

–

raspatory,

–

zgłębniki chirurgiczne,

–

skalpele,

–

nożyczki,

–

kleszczyki hemostatyczne,

–

haki,

–

imadła,

–

igły i nici chirurgiczne,

–

szczękorozwieracze,

–

ochraniacze na palec.

Obecnie w chirurgii wykorzystywane są urządzenia piezoelektryczne z dodatkowym

chłodzeniem, które mają odpowiednie końcówki do cięcia i preparacji kości, oraz specjalne
mikromotory z fizjodyspenserem wykorzystywane w implantologii.

Narzędzia protetyczne i ortodontyczne:

–

łyżki wyciskowe: górne i dolne, całkowite i częściowe,

–

miski i łopatki do zarabiania,

–

łopatka i nożyk do wosku,

–

nożyk do gipsu,

–

kleszcze protetyczne,

–

kleszcze ortodontyczne,

–

narzędzia pomiarowe,

–

cyrkiel ortodontyczny,

–

gumki regulacyjne,

–

instrumenty do szlifowania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 16. Kleszcze protetyczne [2, s.57]

Rys. 17. Kleszcze ortodontyczne [2, s. 57]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 18. Łyżki do wycisków: a) częściowe, b) połówki, c)całkowite góra i dół [4, s.121]

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

Jakie są wymagania ministerialne dotyczące gabinetów stomatologicznych?

Co należy do wyposażenia gabinetu stomatologicznego?

Jakie narzędzia służą do opracowywania szkliwa?

Jakie narzędzia służą do opracowywania zębiny?

Jakie narzędzia służą do wypełniania ubytku?

Jakie narzędzia są potrzebne do przygotowania wypełnień?

Jakie narzędzia służą do skalingu?

Jakie instrumenty potrzebne są do leczenia kanałowego?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przygotuj i pogrupuj narzędzia do usuwania złogów nazębnych, stosowane do leczenia

zachowawczego i endodontycznego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

zgromadzić narzędzia,

zorganizować stanowisko pracy,

zaplanować tok postępowania,

wykonać tabelę,

zadbać o bhp i ochronę osobistą,

dokonać podziału i sprawdzenia narzędzi,

zaprezentować i omówić pracę.

Narzędzia do usuwania

złogów nazębnych

Narzędzia stosowane do

leczenia zachowawczego

Narzędzia stosowane do

leczenia endodontycznego

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

odzież ochronna,

–

kasety do narzędzi,

–

poradnik dla ucznia,

–

narzędzia do usuwania złogów nazębnych, do leczenia zachowawczego i endodontycznego.

Ćwiczenie 2

Zaplanuj ustawienie mebli i sprzętu w gabinecie stomatologicznym. Wykorzystaj makietę

gabinetu oraz modele mebli i aparatury medycznej. Uzasadnij swój wybór.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

przygotować makietę i modele,

zorganizować stanowisko pracy,

zaplanować tok postępowania,

zadbać o bhp i ochronę osobistą,

ustawić sprzęty wg swojego planu,

zaprezentować i omówić pracę.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

odzież ochronna,

–

poradnik dla ucznia

–

makieta i modele aparatury medycznej.

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić wymagania ministerialne dotyczące gabinetów

stomatologicznych?

2) określić wyposażenie gabinetu stomatologicznego?

3) wskazać narzędzia do opracowywania szkliwa?

4) wskazać narzędzia do opracowywania zębiny?

5) wskazać narzędzia do wypełniania ubytku?

6) wskazać narzędzia potrzebne do przygotowania wypełnień?

7) wskazać narzędzia do skalingu?

8) wskazać instrumenty potrzebne do leczenia kanałowego?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2.

Praca zespołu stomatologicznego

4.2.1. Materiał nauczania

Opieka stomatologiczna opiera się na pracy zespołu stomatologicznego.

Rys. 19. Schemat pracy zespołu stomatologicznego [rysunek autora]

Pracą zespołu kieruje lekarz.

Asystentka stomatologiczna pracuje na zlecenie i pod nadzorem lekarza. Do jej zadań

należą:

−

podstawowe działania profilaktyczno-lecznicze,

−

edukacja i promocja zdrowia,

−

oznaczanie wskaźników (higieny, próchnicy, periodontopatii),

−

przygotowanie i organizacja pracy gabinetu,

−

przygotowanie pacjenta do zabiegów,

−

czynna asysta przy zabiegach,

−

wykonywanie zabiegów profilaktycznych,

−

wykonywanie zabiegów leczniczych pod nadzorem stomatologa,

−

wykorzystywanie aparatury diagnostycznej i leczniczej,

−

wykonywanie ćwiczeń ortodontycznych,

−

działanie aseptyczne i antyseptyczne w gabinecie,

−

prowadzenie dokumentacji medycznej.

Asystentka

stomatologiczna

wspomaga

lekarza

działalności

leczniczej

i rehabilitacyjnej.

Do podstawowych czynności asystentki stomatologicznej należą:

−

przygotowanie poradni (gabinetu) do pracy wraz z odpowiednimi zestawami narzędzi,

LEKARZ STOMATOLOG

higienistka

stomatologiczna

technik dentystyczny

asystentka

stomatologiczna

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

materiałów i leków,

−

przygotowanie pacjentów do zabiegów

−

czynne asystowanie przy zabiegach,

−

prowadzenie dokumentacji i sprawozdawczości.

Przygotowanie gabinetu przed rozpoczęciem pracy polega na:

−

włączeniu do sieci elektrycznej i sprawdzeniu działania urządzeń,

−

przygotowaniu stolika lekarskiego (asystora),

−

przygotowaniu stolika asystentki,

−

przewietrzeniu gabinetu.

Technik dentystyczny pracuje na zlecenie stomatologa w zakresie rehabilitacji

protetycznej i ortodontycznej.

Praca zespołowa musi uwzględniać: podział czynności, współpracę i odpowiedzialność.

Przykładem takiej współpracy jest czynna i bierna asysta, planowanie profilaktyczno-
lecznicze, projektowanie i wykonanie uzupełnień protetycznych i aparatów ortodontycznych.

Należy przestrzegać przepisów dotyczących higieny i bezpieczeństwa pracy.

Przygotowanie gabinetu stomatologicznego do pracy polega na:

−

włączeniu prądu i sprawdzeniu działania urządzeń,

−

przygotowaniu asystora i stolika asysty,

−

przygotowaniu narzędzi i materiałów sanitarnych,

−

wietrzeniu.

Materiały sanitarne należą do podstawowych artykułów używanych podczas

wykonywania wszystkich zabiegów. Należą do nich: bielizna zabiegowa, materiały
opatrunkowe, materiały jednorazowe. Obecnie wszystkie one są dostępne w sterylnych,
fabrycznych opakowaniach. Ważne jest, aby dokładnie dobrać środki ochrony indywidualnej
zarówno dla pacjenta jak i dla członków zespołu.

W zależności od rodzaju gabinetu i zakresu jego działalności poza podstawowymi

narzędziami, materiałami i lekami, na stoliku lekarskim przygotowuje się sprzęt
specjalistyczny.

Przykładowo:

−

do zabiegów periodontologicznych – skaler,

−

do chirurgicznych– narzędzia do usuwania zębów,

−

do rehabilitacji– aparaturę fizykoterapeutyczną.

Pacjent powinien mieć przygotowaną serwetę ochronną, jednorazowy kubek z płynem do

płukania jamy ustnej. Fotel powinien być ustawiony w pozycji wygodnej dla pacjenta
i uwzględniającej zasady ergonomii pracy zespołu stomatologicznego. Po zakończonej
wizycie jednego pacjenta należy stanowisko pracy sprzątnąć i przygotować dla następnego.

Odkażamy rejon pola zabiegowego, zmieniamy narzędzia na sterylne, szykujemy nową

serwetę i kubek jednorazowy.

Czynna asysta przy zabiegach polega na współdziałaniu z lekarzem stomatologiem.

Asysta przygotowuje pacjentów do zabiegów, instrumentuje je i asystuje podczas ich
wykonywania. Podaje narzędzia, leki i materiały (ważny jest sposób trzymania
i przekazywania narzędzi). Przygotowuje materiały do wypełnień, wycisków, obsługuje
aparaturę diagnostyczną i leczniczą. Nadzoruje prawidłowe oświetlenie pola zabiegowego,
prowadzi dokumentację.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Warunkiem wykonywania zabiegów jest znajomość procedur leczniczych i współpraca

manualna pomiędzy członkami zespołu.

Technika pracy zespołowej polega na pracy na cztery lub sześć rąk. Ergonomia nakazuje

wykonywanie pracy w najodpowiedniejszej pozycji całego zespołu, dzięki której
oszczędzamy układ nerwowy, mięśniowo-szkieletowy i wzrok. Dzięki pracy zespołowej
możemy zminimalizować przeciążanie kończyn górnych i tułowia przez ograniczenie
wykonywania ruchów całego ramienia i tułowia.

Po zakończonej pracy gabinet musi zostać bardzo dokładnie wysprzątany. Wszystkie

sprzęty odkażone a narzędzia wysterylizowane. Otoczenie pola zabiegowego ze względu na
występowanie w gabinecie bakteryjnego aerozolu odkażone metodą fumigacji lub
promieniami UV. Podłogi powinny zostać dokładnie umyte, kubły opróżnione a odpady
przygotowane do utylizacji.

Codziennie również należy konserwować i przeglądać narzędzia i urządzenia

stomatologiczne. Pozwoli to na długie i niezawodne funkcjonowanie. Sprawdzamy czy są
czyste i nieuszkodzone, konserwujemy preparatami zawierającymi olej parafinowy lub
silikonowy wolny od zanieczyszczeń mikrobiologicznych. Okresowo przeglądy urządzeń
specjalistycznych przeprowadzają wykwalifikowani konserwatorzy.

Przy każdym urządzeniu znajdującym się w gabinecie powinna znaleźć się instrukcja

obsługi. Aparatura i sprzęt medyczny muszą mieć atesty (certyfikaty, świadectwa
dopuszczenia do użytkowania).

Metody pracy w stomatologii

Do metod pracy w stomatologii zaliczamy: metodę tradycyjną i metodę pracy przy

leżącym pacjencie.

Tradycyjna polega na tym, że pacjent siedzi na fotelu a lekarz siedzi lub stoi obok

fotela(zwykle w pozycji odpowiadającej godzinom zegarowym 7–13).

Praca przy leżącym pacjencie

Pacjent powinien znajdować się w pozycji leżącej spoczynkowej (nos pacjenta na jednej

linii z jego kolanami). Niekiedy wykonuje się zabiegi w pozycji półleżącej, np. podczas
zaawansowanej ciąży. Pozycja leżąca umożliwia równomierne obciążenie tułowia oraz
kończyn górnych i dolnych w 16–20 punktach podparcia oraz osiągnięcie jednakowych
wartości ciśnienia krwi w różnych częściach organizmu. Zapobiega to omdleniom oraz
zakrztuszaniu się śliną (wodą), dzięki sprawnie pracującej końcówkami ssaków asystentce.

Pozycja operatora. Prawidłowo jest to pozycja siedząca w zakresie usytuowania

8.30–12.30 w zależności od umiejscowienia pola zabiegowego.

Pozycja asystentki

Asystentka powinna wykonywać wszystkie czynności z pozycji siedzącej (bez

opuszczania krzesełka asystentki), w strefie pracy asysty między 2

a 4

, umożliwiającej

wizualny i manualny dostęp do pola zabiegowego bez przeciążenia układu mięśniowo-
szkieletowego i nerwowego.

Asystentka musi siedzieć wyżej niż operator (jej linia wzroku ma być 15–20 cm powyżej

linii wzroku operatora). Kąt zawarty między linią łączącą oczy asystentki z jamą ustną
pacjenta powinien wynosić nie mniej niż 60°. Uda asystentki mają być w jednej płaszczyźnie
z twarzą leżącego pacjenta i pod kątem ok. 45° do jego linii pośrodkowej ciała.

Asystentka wykonuje należące do niej czynności, a więc:

pracę w jamie ustnej pacjenta oraz przekazywanie instrumentów i materiałów w strefie
transferowej,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ma dostęp do konsoli asysty, instrumentów, materiałów, aparatury pomocniczej, itp. w strefie
statycznej,

pracuje w strefie, gdzie znajduje się zlew, miejsce na zużyte instrumenty, materiały
protetyczne i źródło wody do ich przygotowywania.

Wyróżnia się następujące strefy działania zespołu stomatologicznego przy leżącym

pacjencie: operacyjną, statyczną, asysty, transferową.(za Bladowskim).

Rys. 20. Strefy działania zespołu stomatologicznego (za Bladowskim) [2, s 71]

W pozycji leżącej jest mniejsze niebezpieczeństwo zachłyśnięcia się, niż w siedzącej

dochodzi bowiem do zatkania gardła podniebieniem miękkim. Pozycja leżąca stwarza o wiele
mniejsze niebezpieczeństwo omdlenia pacjenta podczas zabiegu, niż pozycja siedząca
.O wiele lepsza jest pozycja operatora, który będzie wydajniejszy i mniej będzie się męczył.
W pozycji tej możemy pracować na dwie, cztery i sześć rąk.

Metoda „centric" to praca lekarza stomatologa przy pacjencie w pozycji leżącej – bez

asystentki. Metoda pracy na 2 ręce (Solo) przy pacjencie w pozycji leżącej w wykonaniu
lekarza stomatologa może być również w niektórych przypadkach ergonomicznym
rozwiązaniem, realizowanym w określonych sytuacjach. Nie spełnia jednak podstawowego
warunku organizacyjnego, decydującego o wyższości pracy zespołowej w wykonaniu
trudniejszych zabiegów leczniczych. Jest jednak o wiele lepszym rozwiązaniem niż
tradycyjna metoda pracy lekarza stomatologa, szczególnie stojącego przy siedzącym
pacjencie. Zasady pracy na 2 ręce przy pacjencie w pozycji leżącej są na ogół proste.
W odniesieniu do pozycji pacjenta są podobne jak w pracy na 4 ręce. Operator (lekarz,
higienistka, asystentka) może pracować metodą Solo podobnie w pozycji od 8,30 do 12,30,
pod warunkiem, że potrzebny sprzęt (konsola z końcówkami, ssak, ślinociąg, stolik
z narzędziami i światło) znajdują się w zasięgu jego rąk. W metodzie pracy na 4 lub 6 rąk
dostęp do sprzętu jest podzielony między członków zespołu, więc głowa pacjenta znajduje się

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

w pozycji centralnej. Natomiast w pracy na 2 ręce w pozycji centralnej musi się znaleźć
i głowa pacjenta i operator. Jest to podstawowy warunek powodzenia w tej metodzie pracy.
Z uwagi na różne rozwiązania techniczne sprzętu nie zawsze osiągalny.

Najbardziej korzystna, jest praca na 4 ręce w wykonaniu zespołu: lekarz stomatolog –

asystentka, umożliwiająca najbardziej, ergonomiczne wykonywanie wszystkich zabiegów
leczniczych, lub: asystentka stomatologiczna, wszystkich zabiegów profilaktycznych.

Metoda pracy na 6 rąk z udziałem 2 asystentek podwyższa koszty finansowe pracy

poszerzonego zespołu, aczkolwiek poprawia warunki organizacyjne pracy.

4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

Jaki jest skład zespołu stomatologicznego?

Jaki jest zakres obowiązków każdego z członków zespołu?

Jaki jest sposób przygotowania gabinetu do pracy?

Jaki jest sposób porządkowania gabinetu po pracy?

Jakie są metody pracy w stomatologii?

Jakie są strefy działania zespołu stomatologicznego?

Jakie są pozycje ciała asystentki, pacjenta i lekarza podczas wykonywania zabiegów
stomatologicznych?

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przygotuj stanowisko do rozpoczęcia pracy w gabinecie stomatologicznym i wykonaj

czynności związane z porządkowaniem go po zakończonym zabiegu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

zaplanować tok postępowania,

zorganizować stanowisko pracy,

wykonać tabelę,

zadbać o bhp i ochronę osobistą,

dokonać wpisu do tabeli,

zaprezentować i omówić pracę.

Działania przed rozpoczęciem pracy

Działania po skończonej pracy

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

odzież ochronna,

–

poradnik dla ucznia,

–

stanowisko dydaktyczne w gabinecie stomatologicznym,

–

artykuły piśmienne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Przygotuj stanowisko pracy lekarza dentysty i asystentki do pracy metodą „na cztery

ręce”. Wpisz do tabeli usytuowanie lekarza i asystentki oraz zakres działania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

zaplanować tok postępowania,

zorganizować stanowisko pracy,

wykonać tabelę,

zadbać o bhp i ochronę osobistą,

dokonać wpisu do tabeli,

zaprezentować i omówić pracę.

Lekarz

Asystentka

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

odzież ochronna,

–

stanowisko dydaktyczne w gabinecie stomatologicznym,

–

poradnik dla ucznia,

–

artykuły piśmienne.

4.2.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić skład zespołu stomatologicznego?

2) określić zakres obowiązków każdego z członków zespołu?

3) opisać sposób przygotowania gabinetu do pracy?

4) opisać sposób porządkowania gabinetu po pracy?

5) wyjaśnić metody pracy w stomatologii?

6) wskazać strefy działania zespołu stomatologicznego?

7) wskazać pozycje ciała asystentki, pacjenta i lekarza podczas

wykonywania zabiegów stomatologicznych?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

Przeczytaj uważnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

Zestaw zawiera 20 zadań.

Do każdego zadania przyporządkowane są 4 możliwości odpowiedzi, jedna odpowiedź
jest prawdziwa.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi stawiając znak x. W przypadku
pomyłki zakreśl błędną odpowiedź kółkiem i zaznacz x odpowiedź prawidłową.

Za każdą prawidłową odpowiedź otrzymujesz 1 punkt, za złą odpowiedź lub jej brak
0 punktów.

Rozwiązuj zadania samodzielnie.

Na rozwiązanie testu masz 40 minut.

Powodzenia!

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

Poradnia może nie posiadać
a)

wentylacji.

instalacji wodociągowej.

instalacji elektrycznej.

klimatyzacji.

Gabinet musi posiadać wysokość
a)

2 m.

3 m.

co najmniej 2,5 m.

1,7 m.

Do usuwania zębów służą
a)

łyżeczki zębodołowe.

lemiesze.

dźwignie proste.

poszukiwacze.

Igła Millera jest narzędziem
a)

chirurgicznym.

endodontycznym.

protetycznym.

do usuwania złogów.

Przygotowanie pacjenta do zabiegu polega na
a)

podaniu mu glukozy.

podaniu znieczulenia.

podaniu środków p/alergicznych.

odpowiednim ustawieniu fotela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Do konserwacji narzędzi używamy
a)

oleju parafinowego.

smaru uniwersalnego.

płynu dezynfekcyjnego.

talku.

Narzędziem niesłużącym do obróbki szkliwa jest
a)

kamień karborundowy.

wiertło diamentowe.

językotrzymacz.

krążek ścierny.

Płytki papierowe służą do
a)

przygotowania materiałów do wypełnień.

podawania narzędzi.

demonstracji higienicznych.

sprawdzania działania wierteł.

Do wyposażenia podstawowego nie zaliczamy
a)

fotela stomatologicznego.

wiertarki.

spluwaczki.

radiowizjografu.

10.

W skład zespołu stomatologicznego nie wchodzi
a)

higienistka.

asystentka stomatologiczna.

lekarz.

rejestratorka.

11.

Przygotowanie gabinetu do pracy nie polega na
a)

przygotowaniu asystora i stolika.

wietrzeniu.

włączeniu do prądu.

wymyciu okien.

12.

Narzędziem do ręcznego usuwania zębiny jest
a)

ekskawator.

różyczka.

nakładacz.

upychadło.

13.

Do podstawowych czynności asystentki stomatologicznej nie należy
a)

przygotowanie pacjentów do zabiegów.

wykonywanie iniekcji dożylnych.

czynne asystowanie przy zabiegach.

prowadzenie dokumentacji i sprawozdawczości.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14.

Przygotowanie gabinetu na przyjęcie następnego pacjenta polega na
a)

podaniu narzędzi, leków i materiałów.

odkażaniu rejonu pola zabiegowego, zmianie narzędzi na sterylne.

przygotowaniu materiałów do wypełnień.

prawidłowym oświetleniu.

15.

Dzięki pracy ergonomicznej
a)

będziemy mieli większe zyski.

oszczędzamy układ nerwowy, mięśniowo-szkieletowy i wzrok.

oszczędzamy materiały opatrunkowe.

pacjent jest lepiej uświadomiony.

16.

Do czynności asysty przy zabiegu nie należy
a)

przygotowanie pacjenta.

instrumentowanie.

nadzór nad oświetleniem pola zabiegowego.

usuwanie zębów.

17.

Pacjent siedzi na fotelu a lekarz siedzi obok to metoda pracy
a)

tradycyjna.

„centric”.

na cztery ręce.

na sześć rąk.

18.

Pozycja leżąca pacjenta
a)

jest zawsze najlepsza.

powoduje uspokojenie pacjenta.

zapobiega omdleniom.

powoduje zachłystywanie.

19.

Prawidłowa pozycja operatora w pracy na cztery ręce to
a)

siedząca przy fotelu.

siedząca usytuowana 8.30–12.30.

stojąca.

stojąca usytuowana 8.30–12.30.

20.

Działanie zespołu stomatologicznego nie odbywa się
a)

w strefie operacyjnej.

strefie pracy asysty.

w strefie sterylizacyjnej.

w strefie transferowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ................................................................................................

Przygotowanie gabinetu stomatologicznego do pracy

Zakreśl poprawną odpowiedź

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. LITERATURA

Barnett L. V. (red): „Asystowanie w stomatologii”. Urban & Partner, Wrocław 2006

Jańczuk Z.: „Podręcznik dla asystentek i higienistek stomatologicznych”. PZWL,
Warszawa 2006

Jenkins W.M.M.: „Periodontologia przewodnik”. Sanmedica, Warszawa 1996

Stawiński K.: „Podręcznik dla pielęgniarek i higienistek stomatologicznych”. PZWL,
Warszawa 1984