B

B

I

I

O

O

S

S

O

O

R

R

A

A

Z

Z

S

S

T

T

A

A

N

N

D

D

A

A

R

R

D

D

O

O

W

W

E

E

H

H

A

A

S

S

Ł

Ł

A

A

D

D

O

O

N

N

I

I

E

E

G

G

O

O

Podstawowy system wejścia-wyjścia to zapisany w pamięci stałej zestaw podstawowych
procedur pośredniczących pomiędzy systemem operacyjnym a sprzętem. Jest to program
zapisany w pamięci ROM (Read Only Memory – pamięć tylko do odczytu) płyty głównej
oraz innych urządzeń takich jak karta graficzna.

Obecnie większość BIOS-ów zapisywana jest w pamięciach typu flash, co umożliwia ich
późniejszą modyfikację

Kombinacje klawiszy umożliwiające wejście do BIOS setup [edytuj]

•

ABIT – Del

•

Acer – F2 lub Ctrl Alt Esc

•

ASUS – Del lub F2

•

ASRock – F2

•

American Megatrends (AMI) – Del lub F1

•

AST Advantage, Tandon – Ctrl Alt Esc

•

Award – Del lub F1

•

Compaq – F10 gdy na ekranie w górnym rogu pojawi się mały kwadrat

•

Dell – Del, F2, F1, Ctrl Alt Enter, wcisnąć Reset dwa razy

•

DFI – Del lub F8

•

Gigabyte – Del

•

Hewlett Packard – F1, F2 gdy pojawi się logo HP lub F10 dla nowszych wersji

•

IBM – F1, Ins (wcisnąć i przytrzymać obydwa klawisze myszy)

•

NEC, Packard Bell, Amax, Micron, Aptiva, Sharp – F1, F2

•

Phoenix BIOS – F1, F2, Ctrl Alt Ins, Ctrl S, Ctrl Alt Esc, Ctrl Alt S, Ctrl Alt Enter,
Del

•

Sony – F3 potem F1 lub F2

•

Toshiba – Esc, F1, F2

•

Zenith – Ctrl Alt Ins

Powstają coraz to nowsze kombinacje uruchamiające program konfiguracyjny. Jeżeli użycie
powyższych kombinacji nie daje rezultatu, można spróbować użyć następujących: [Ctrl][q],
[Ctrl][s], [Alt][s], [Esc], [Alt][Esc], [Ctrl][Alt][Esc], [Ctrl][Alt][Enter], [Ctrl][Alt][F8],
[Ctrl][Alt][Insert], [Ctrl][Alt][q], [Ctrl][Alt][s], [Ctrl][Alt][d], [Ctrl][Alt][p], [Ctrl][Esc],
[Ctrl][Shift][s].

Główne funkcje BIOS Setup

•

Standard CMOS Features – Podstawowe funkcje BIOSu.

o

Date – Ustawienie daty. Obowiązuje format: mm:dd:yy.

o

Time – Ustawienie czasu systemowego . Obowiązuje format: hh:mm:ss.

o

IDE Primary/Secondary Master/Slave – Lista kolejnych napędów
podłączonych do kontrolerów (MASTER - nadrzędny, SLAVE - podrzędny)

o

IDE HDD Auto-Detection – Automatyczne wykrywanie parametrów
podłączonego napędu.

o

IDE Primary (Secondary) Master/Slave – Wybór sposobu detekcji parametrów
napędu: Auto - automatyczna, Manual - ręczna, None - brak detekcji.

o

Access Mode – Ustawienie tzw. "trybu adresowania przestrzeni dysku
twardego". Zalecane ustawienie: Auto.

o

Drive A – Ustawienie typu zainstalowanego napędu FDD Najczęściej jest to:
"1,44, 3,5 in".

o

Video – Określenie typu podsystemu graficznego. Na ogół BIOS
automatycznie wykrywa i ustawia właściwy parametr (najczęściej
"EGA/VGA").

o

Halt On – Określa zachowanie się BIOSu w przypadku wystąpienia błędu w
trakcie POST. Domyślna opcja: "All errors" powoduje zatrzymanie procedury
testowej BIOSu, po wystąpieniu każdego błędu sprzętowego (np. brak
klawiatury).

•

Advanced Chipset Features – Funkcje pozwalające ustawiać sposób działania sprzętu
zainstalowanego w komputerze.

o

DRAM Timing By SPD – Opcja powodująca automatyczne odczytanie z SPD
i ustawienie przez BIOS parametrów pamięci.

o

SDRAM Clock – Ustawienia częstotliwości pracy pamięci.

o

SDRAM CAS Latency Time – Ustawienia czasu opóźnienia sygnału CAS dla
pamięci SDRAM. (Domyślna wartość: 3, inne ustawienia dla pamięci o CAS
równym 3, mogą powodować niestabilną pracę systemu).

o

PCI Master Pipeline Req – Opcja włączająca/wyłączająca możliwość
przesyłania danych poprzez urządzenia PCI bez potrzeby obciążania w tym
procesie procesora.

o

System BIOS Cacheable – Opcja pozwalająca na przeniesienie zawartości
pamięci ROM do szybszej pamięci RAM

o

Video RAM Cacheable – Włącza lub wyłącza możliwość buforowania
pierwszych 64 kB pamięci karty graficznej.

o

OnChip (OnBoard) USB – Włącza/wyłącza wbudowany w płytę główną
kontroler USB.

o

OnChip Sound – Włącza/wyłącza kodek audio, jest to mniej więcej coś, jak
karty dźwiękowej wbudowana w chipset płyty głównej..

o

Spread Spectrum – Funkcja redukująca zakłócenia elektromagnetyczne, które
są wysyłane poprzez poszczególne elementy elektroniczne komputera.

o

FSB Frequency – Pozwala ustawić prędkość szyny systemowej (magistrali
łączącej procesor, pamięci RAM i chipset płyty głównej).

•

Advanced BIOS Features – Zaawansowane funkcje BIOSu.

o

Virus Warning – Włącza/wyłącza kontrolę antywirusową. (Uwaga ta opcja
podczas instalacji systemu może powodować błędy i ostrzeżenia o wirusie
ingerującym w sektor MBR)

o

CPU Internal Cache – Włącza/wyłącza pamięć cache (optymalizuje przesył
danych do/z procesora).

o

Procesor Number Features – Udostępnia lub ukrywa indywidualny numer
procesora Intel Pentium III.

o

Quick Power On Selt Test – Włącza/wyłącza przyśpieszoną procedurę testową
sprzętu POST.

o

First/Second/Third Boot Device (Boot Sequence) – Ustala kolejność
odczytywania napędów, z których BIOS ma uruchomić system operacyjny.

o

Boot Other Device – Włącza/wyłącza możliwość bootowania z urządzeń
podłączonych do zewnętrznego kontrolera.

o

Boot Up Floppy Seek – Uaktywnia sprawdzenie przez BIOS czy stacja
dyskietek zainstalowana w komputerze obsługuje 40 czy 80 ścieżek (obecnie
niespotykana).

o

Security Option – Pozwala wybrać, czy hasło (o ile jest zdefiniowane) ma
blokować dostęp do komputera lub/i BIOSu.

•

Power Management Setup – Dotyczy zarządzania energią.

o

ACPI Suspend Type – Pozwala określić poziom "uśpienia" (sleep) komputera.

"S1" - Wyłączenie wyświetlania obrazu i zatrzymanie zegara procesora.

"S3" - Wyłączenie zasilania wszystkich elementów poza pamięcią
RAM i obwodem zasilającym klawiaturę.

o

ACPI function – Włącza/wyłącza obsługę zaawansowanego interfejsu kontroli
zasilania i zarządzania aplikacjami.

o

Power Management – Ustawia schematy działania mechanizmów oszczędzania
energii.

o

HDD Power Down – Ustawia czas, po jakim twardy dysk, jeżeli jest
nieużywany, to zostanie wyłączony.

o

Doze Mode – Ustawia czas, po którym, w przypadku braku aktywności,
procesor przejdzie w "oszczędny" tryb pracy. (zmniejszenie szybkośći pracy
oraz wyłączenie niektórych modułów procesora).

o

Suspend Mode – Ustawia czas, po którym zostaną wyłączone prawie wszystkie
urządzenia.

o

PM Control by APM – Funkcja decydująca czy zarządzaniem energią zajmuje
się BIOS ( "Disabled") czy też system operacyjny ("Enabled").

o

Video Off Option – Opcja określająca w jakiej sytuacji ekran ma zostać
wygaszony.

o

Soft-Off by PWRBTN – Określa czy komputer wyłączy się natychmiast po
wciśnięciu klawisza zasilania na obudowie, czy też będzie wymagane
przytrzymanie przycisku przez około 4 sekundy.

o

RTC Alarm Resume (Power On by Alarm) – Umożliwia "obudzenie"
komputera w określonym czasie.

o

Resume by Alarm – Ustawienie umożliwiające włączenie komputera o
określonej godzinie.

o

Time (hh:mm:ss) Alarm – Pozycja ta jest wyłącznie aktywna jeżeli pozycja
"Resume by Alarm" jest uaktywniona. Funkcja ta pozwala na ustawienie
godziny, o której komputer ma się włączyć.

o

Date (of Month) Alarm – Pozycja ta pozwoli włączyć komputer w określonym
dniu miesiąca.

•

PnP/PCI Configurations – Kategoria określa obsługę zainstalowanego w komputerze
sprzętu poprzez mechanizm Plug and Play.

o

PNP OS Installed – Opcja informująca BIOS o zainstalowanym systemie
operacyjnym, który obsługuje urządzenia Plug and Play.

o

Reset Configuration Data (Force Update ESCD) – W tej opcji zaznaczenie
parametru "Disabled" to standard, a "Enabled" wymusza aktualizację ESCD
pomimo braku zmian.

o

Assign IRQ For USB – Uaktywnia złącze USB.

•

Integrated Peripherals – Opcje zarządzające interfejsami wbudowanymi w płytę
główną

o

OnChip IDE Channel 0/1 – Uaktywnia poszczególne kanały (pierwszy –
primary oraz drugi – secondary) interfejsu IDE.

o

IDE Prefetch Mode – Opcja umożliwiająca kontrolerowi szybszy dostęp do
dysków twardych.

o

USB Controller – Włącza/wyłącza kontroler USB, znajdujący się na płycie
głównej.

o

USB Keyboard Support Via – Określa sposób kontroli nad podłączoną
klawiaturą USB. Kontrola ta może odbywać się poprzez BIOS bądź system
operacyjny.

o

USB Mouse Support – Określa sposób kontroli nad podłączoną myszką USB.
Kontrola ta może odbywać się poprzez BIOS bądź system operacyjny.

o

AC97 Audio – Włącza/wyłącza zintegrowaną na płycie głównej kartę
dźwiękową.

o

IDE HDD Block Mode – Uaktywnia transfer blokowy z/do twardego dysku.
Pozwala to na zapis i odczyt wielu sektorów jednocześnie.

o

POWER ON Function – Określa sposób włączania zasilania w komputerze.

o

KB Power ON Password – Pozwala na wpisanie hasła, które będzie wymagane
do włączenia komputera

o

Onboard FDD Controller – Uaktywnia wbudowany w płytę główną kontroler
dyskietek.

o

Onboard IR Function – Ustala standard portu podczerwieni.

o

PWRON After PWR-Fail – Określa zachowanie się komputera po zaniknięciu
zasilania.

o

Onboard Legacy Audio – Uaktywnia kodek audio, który jest wbudowany w
płytę główną. Jest to kodek karty dźwiękowej zintegrowanej z płytą w trybie
zgodności z SoundBlaster.

•

PC Health Status – Informacje diagnostyczne.

o

CPU Warning Temperature – Określa próg alarmu, dotyczący zbyt wysokiej
temperatury procesora.

o

CPU Fan Warning – Włącza/wyłącza komunikaty ostrzegawcze w razie
nieprawidłowej pracy wentylatora procesora.

o

System Fan Warning – Generuje komunikaty ostrzegawcze, dotyczące
wentylatora znajdującego się na obudowie.

•

Frequency/Voltage Control – Pozwala na zmianę częstotliwości/napięcia niektórych
podzespołów.

o

Auto Detect DIMM/PCI Clk – Opcja ustawiająca zarządzanie częstotliwoścą
szyn pamięci, PCI i procesora.

o

Spread Spectrum Modulated – Opcja włączająca/wyłączająca redukcję
zakłóceń elektromagnetycznych.

o

Clock By Slight Adjust – Funkcja umożliwiająca ręczne ustawienie
częstotliwości zewnętrznego zegara procesora (FSB).

•

Load Fail-Safe Options – Powoduje załadowanie maksymalnie bezpiecznych ustawień
BIOSu.

•

Load Optimized Defaults – Powoduje załadowanie optymalnych ustawień BIOSu.

•

Set Password – Definiowanie hasła dostępu do komputera.

•

Save & Exit Setup – Zapisuje dokonane ustawienia i wychodzi z programu
konfiguracyjnego.

•

Exit Without Saving – Umożliwia opuszczenie programu Setup bez zapisywania
wprowadzonych zmian

Kombinacje klawiszy umożliwiające wejście do BIOS setup

•

ABIT – Del

•

Acer – F2 lub Ctrl Alt Esc

•

ASUS – Del lub F2

•

ASRock – F2

•

American Megatrends (AMI) – Del lub F1

•

AST Advantage, Tandon – Ctrl Alt Esc

•

Award – Del lub F1

•

Compaq – F10 gdy na ekranie w górnym rogu pojawi się mały kwadrat

•

Dell – Del, F2, F1, Ctrl Alt Enter, wcisnąć Reset dwa razy

•

DFI – Del lub F8

•

Gigabyte – Del

•

Hewlett Packard – F1, F2 gdy pojawi się logo HP lub F10 dla nowszych wersji

•

IBM – F1, Ins (wcisnąć i przytrzymać obydwa klawisze myszy)

•

NEC, Packard Bell, Amax, Micron, Aptiva, Sharp – F1, F2

•

Phoenix BIOS – F1, F2, Ctrl Alt Ins, Ctrl S, Ctrl Alt Esc, Ctrl Alt S, Ctrl Alt Enter,
Del

•

Sony – F3 potem F1 lub F2

•

Toshiba – Esc, F1, F2

•

Zenith – Ctrl Alt Ins

Standardowe hasła Bios-ów (spis)

Możliwość tworzenia haseł do BIOS-u została zastosowana z myślą o zabezpieczeniu
komputera przed niepowołanymi osobami. Jak się później okazało, zabezpieczenie to nie
jest zbyt wiele warte. Jest (za) dużo sposobów na ominięcie hasła...

Jednym z tych sposobów są tzw. fabryczne/serwisowe hasła dostarczane przez producenta.
Dzięki takim standardowym hasłom można dostać się do ustawień BIOS-u lub uruchomić
komputer.

Poniżej przedstawię spis haseł serwisowych najpopularniejszych producentów i typów BIOS-
ów. Najwięcej znajdzie się dla BIOS-ów AMI i AWARD, gdyż ich wiele odmian będzie
używało tych samych haseł...

Oto i one:

•

AMI BIOS

•

Amptron

•

AST

•

Award Bios

•

Biostar

•

Compaq

•

Concord

•

CTX International

•

CyberMax

•

Daewoo

•

Daytek

•

Dell Bios

•

HP Vectra

•

IBM

•

Phoenix Bios

•

Tohsiba

AMI Bios

Hasła Bios-u AMI:

589589

A.M.I.

aammii

AMI lub .KEY lub [spacja]SW

ami

ami.kez

AMI!SW lub _SW lub ?SW

AMI~

ami-

amiami

amidecod

AMIDECODE

AMIPSWD

amipswd

AMISETUP

bios

BIOS

bios310

BIOSPASS

cmos

CMOSPWD

efmukl

helga-s

HEWITT RAND

KILLCMOS

PASSWORD

setup

alfarome

Amptron Bios

Hasła Bios-u Amptron:

Polrty

AST Bios

Hasła Bios-u AST:

SnuFG5

Award Bios

Hasła Bios-u Award:

256256

01322222

589589

589721

595595

598598

1EAAh

?award

_award

admin

ALLY

aLLY

aLLy

ALFAROME

alfarome

alfaromeo

aPAf

AW

AWARD

award

AWARD_HW lub [spacja]SW lub _SW

AWARD?SW

award.sw lub _? lub _ps

AWARD_PS lub [spacja]PW

AWKWARD (lub z małych)

BIOS

bios*

biosstar

BIOSTAR

biostar

CONCAT

CONDO

Condo

d8on

djonet

efmukl

g6PJ

HELGA-S

HEWITT RAND

HLT

j09F

J64

J262

j262

j64

j256

J256

j332

KDD

lkw peter

LKWPETER

lkwpeter

PASSWORD

PINT

pint

SER

SKY_FOX

setup

SWITCHES_SW

SYXZ

Syxz

Sxyz

SZYX

t0ch20x

t0ch88

ttptha

TzqF

TTPTHA

wodj

ZAAADA

ZBAAACA

ZJAAADC

Biostar

Hasła Biostar:

Biostar

Q54arwms

Compaq Bios

Hasła Bios-u Compaq:

Compaq

Concord

Hasła Bios-u Concord:

last

CTX Int.

Hasła Bios-u CTX:

CTX_123

CyberMax

Hasła do CyberMax:

Congress

Daewoo

Hasła doDaewoo:

Daewoo

Daewuu

Daytek

Hasła doDaytek:

Daytec

Daytek

Dell Bios

Hasła Bios-u Dell:

Dell

HP Vectra

Hasła do HP Vectra:

hewlpack

hp

International Business Machines (IBM)

Hasła do Bios-u IBM:

IBM

MBIUO

merlin

PHOENIX Bios

Hasła do Bios-u Phoenix:

CMOS

BIOS

PHOENIX lub phoenix

Toshiba

Hasła do Toshiba:

24Banc81

toshy99

Toshiba

Klawisz [shift] przy starcie