MITOLOGIA GERMAŃSKA

"

EDDA STARSZA"

"Edda Starsza" zwana także Poetycką jest spisanym nieznanym piórem,
zbiorem poematów mitologicznych oraz heroicznych, z których część
powstała jeszcze przed Erą Wikingów. Anonimowa osoba spisała je
około roku 1250, a niektóre źródła podają, że mógł to zrobić sam Snorri
Sturluson. Edda poetycka dzieli się na dwie części - mitologiczną i
heroiczną. Jest najważniejszym źródłem mitologii Germańskiej, nie
licząc "Eddy Młodszej".

"EDDA MŁODSZA" - SNORRI STURLUSON

"Edda Młodsza" w odróżnieniu do "Eddy Starszej" została napisana
prozą, przez Snorriego Sturlusona w 1220 roku. Sam Snorri był
Islandskim właścicielem ziemskim, który obawiał się, że po
chrystianizacji, ludy skandynawskie zapomną o swojej rdzennej religii,
więc korzystając z poematów skaldów, spisywał mity oraz opowieści o
królach i bohaterach. Snorri obawiał się także, że ludzie w pewnym
czasie zapomną znaczenia kenningów i nie będą mogli zrozumieć
poematów skaldów. W "Eddzie Młodszej" znaleźć można objaśnienia
wielu rzeczy oraz komentarze do wielu historii autorstwa Snorriego,
bez których twórczość skaldów by nie była zrozumiała. Całkiem
możliwe, że to Snorri spisał "Eddę Starszą", ale nie jest to udowodnione.

CO OZNACZA SŁOWO "EDDA"?

Istnieje kilka teorii co do tego, co oznacza samo słowo "Edda". Całkiem
możliwe, że powstało od nazwy miejsca w którym Snorri pobierał
edukację czyli Oddi, ale najprawdopodobniejsze jest to, że "Edda"
znaczy "Poezja" albo "Prababcia".

KENNINGI

Kenningi były to formy stylistyczne, stosowane w poematach skaldów,
charakteryzujące sie tym, że niektóre słowa zastampiano metaforami
odnoszącymi się do mitologii badź legend o bohaterach. Pozwolę sobie
przytoczyć przykład z książki "Wikingowie i Germanie - Sagi Ludów
Północy". Odyn był bogiem wojny, więc bitwy nazywano sztormami
Odyna. Odyn też wisiał raz na drzewie Yggdrasil, więc był także i
wisielcem. Skald mógł uzyć w swoim poemacie zamiast słowa "bitwa"
wyrażenie "sztorm wisielca". Bez bezcennych komentarzy Snorriego, by
było to bardzo trudne do rozszyfrowania. Niech chwała będzie
Snorriemu Sturlsonowi - na wieki!

YMIR I AUDHUMLA

Informacje o germańskim stworzeniu świata czerpiemy głównie z
"Eddy Młodszej" Snorriego Sturlusona. Na poczatku istniała tylko
ziejąca pustka zwana Ginnungagap, na północ od niej istniało królestwo
zimna - Niflheim oraz królestwo ognia na południu - Muspellheim. W
Niflheim było źródło, z którego tryskało jedenaście rzek, które po z
północy spłynęły do pustki Ginnungagap i zmieniły się w lód
pokrywając ją całą. Iskry oraz gorące wiatry wiejące w Muspellheimie
stopiły lód, z którego powstał pierwszy olbrzym - Ymir oraz krowa
Audhumla, z której wymion wytrysnęły cztery rzeki mleka. Pił z nich
Ymir i gdy się nasycił ułożył się do snu. Gdy spał spocił się, a spod jego
pach wyrosło dwoje olbrzymów - mężczyzna i kobieta, którzy dali
początek rasie Olbrzymów Mrozu. Audumhla nie miała nic do jedzenia,
więc zmuszona była lizać lód, pierwszego dnia z takiego lodu wyłoniły
się włosy, następnego dnia głowa a trzeciego dnia reszta ciała
przystojnego i silnego człowieka imieniem Buri. Własną wolą powołał
on do życia syna, któremu dał imię Borr. Ten poślubił jedną z
Olbrzymek Mrozu, których było juz wiele i miał z nią dzieci. Synami
Borra, a wnukami Buriego byli Odyn, Wili oraz We. Zabili oni Ymira, a
w jego krwi utopili się wszyscy Olbrzymi Mrozu poza Bergelmirem i
jego żona, którzy zbudowali tratwę.

PIERWSI LUDZIE

Gdy Ymir umarł, Odyn, Vili i Ve odszukali sam środek Ginnungagap i
stworzyli świat z Ymira. Najpierw z jego ciała stworzyli ziemię a ze
wszystkich kości uformowali potężne skały, z mniejszych kostek oraz
zębów zrobili kamienie, krew Ymira stała się morzami, rzekami oraz
jeziorami. Czaszkę Ymira uczynili sklepieniem niebieskim, które
podtrzymywane było przez cztery karły Nordriego (Połnoc), Sudriego
(Południe), Austriego (Wschód) i Westriego (Zachód). Mózg Ymira
został chmurami a włosy Olbrzyma stały się florą i fauna. Iskry z
Muspelheimu zostały umieszczone na sklepieniu niebieskim i zostały
gwiazdami. świat powstały z ciała Ymira nazwany został Midgardem
(po polsku : "śródziemie") i otoczony został wałem ochronnym z rzęs
Ymira. Wał ten miał chronić Midgard przed morzem, oraz Olbrzymami
Mrozu, którzy powstali na nowo, dzięki Bergelmirowi i jego żonie. Po
akcie stworzenia Midgardu trzech braci postanowiło odpocząć, więc
poszli na spacer brzegiem morza, po plaży, gdzie zobaczyli dwa
splecone ze sobą drzewa. Postanowili zrobić z nich ludzi - mężczyznę
nazwanego Ask oraz kobietę - Emblę. Każdy z braci dał parze dary.
Odyn tchnął w nich życie, Vili dał im myśli a Ve zmysły. Para ta była
pierwszą parą ludzi, którzy zaludnili Midgard - jeden z dziewięciu
światów.