GRUPY I

ZBIOROWOŚCI

PRZYPOMNIENIE…..

Ludzie podejmują działania….czasami samotnie,

czasami razem z innymi (

dzia

dzia

ł

ł

ania spo

ania spo

ł

ł

eczne

eczne

).

Kiedy działamy, spotykamy się z reakcjami

innych (

interakcje spo

interakcje spo

ł

ł

eczne

eczne

).

Czasami podejmowane akcje są bardzo krótkie,

kiedy indziej trwają dłużej, są bardziej regularne i

ustabilizowane (

wzory zachowa

wzory zachowa

ń

ń

).

Społeczna interakcja, która przekształca się w

określone wzory zachowań, jest nazywana

organizacj

organizacj

ą

ą

; może ona przybrać postać diady,

grupy, organizacji formalnej, społeczności lub

całego społeczeństwa.

MOTYWY POWSTAWANIA
SPOŁECZNOŚCI

(np.

internetowych…)

Potrzeba osiągnięć

Potrzeba swobody działania

Potrzeba porównań społecznych

Potrzeba aprobaty społecznej

Potrzeba afiliacji

Potrzeba pomagania innym

Potrzeba spójności

śródło; P.Zimbardo, F.Ruch, Psychologia i życie. PWN, 1988

Grupa społeczna (zbiorowość
społeczna) i zachowania zbiorowe

definicja Albiona W. Smalla:



„wszelki zbiór osób, który możemy ujmować jako całość

ze względu na jakiekolwiek godne uwagi stosunki

zachodzące pomiędzy jego członkami”;

definicja współczesna:



„grupa społeczna to zbiorowość o wykrystalizowanych

strukturach wewnętrznych, systemach wartości, trwałych

komponentach

ś

wiadomościowych

i

specyficznej

kulturze”;

grupa a zbiorowość (kryteria wyróżniające „grupę”):



ś

wiadomość odrębności, samoidentyfikacja, intensywność

związków (interakcji) między członkami grupy;

dynamika (od populacji do organizacji społecznej):



populacja, zbiór statystyczny, kategoria socjologiczna,

kategoria społeczna, grupa społeczna,

organizacja

społeczna



struktura socjometryczna

:

-

zaspokajanie

potrzeb

emocjonalnych,

małe

dystanse

międzyludzkie,

podobieństwo

postaw,

„gwiazdy

socjometryczne”, „kliki”;



struktura przywództwa:

-

autorytarny, demokratyczny, anarchiczny;



struktura komunikowania

:

-

krąg, łańcuch, gwiazda



spójność grupy (czyli wspólne postawy, działania, wartości

i normy):

-

czyni ona grupę

zdolną

do przetrwania, podejmowania

zbiorowego wysiłku i poświęcenia;

-

wywiera wpływ na jej członków (jej skutki to „myślenie

grupowe” i „de-indywidualizacja jednostki”);

-

prowadzi do działań zbiorowych (kooperacji i rywalizacji w

grupie i między grupami)

STRUKTURY
WEWNĄTRZGRUPOWE

Grupa społeczna a „normy
grupowe”



norma grupowa

– przepis (zasada), określający w jaki

sposób powinien zachowywać się lub też nie, członek
danej grupy, pełniący w niej określoną

pozycję

społeczną



funkcje norm grupowych

:

przyczyniają się do osiągnięcia celów grupy;

zapewniają

trwanie grupy w sytuacji naturalnej

wymiany jej członków;

pozwalają zachować tożsamość grupy.

-

rodzaje

norm

grupowych:

„wewnątrz-grupowe”

i

„zewnątrz-grupowe”



teoria „samokategoryzacji

”

J. Turnera (1987 r.):

•

samokategoryzacja to proces poznawczy, w wyniku
którego jednostka – opierająca się na społecznych
podobieństwach i różnicach między ludźmi – tworzy
pojęcia „my” i „oni”, jednych definiując jako członków
danej społeczności, a innych nie

Mechanizmy funkcjonowania
jednostki w grupie



Facylitacja

– podniesienie wyników jednostki

spowodowane obecnością innych osób



Dezindywidualizacja

– stan zmniejszonego

poczucia własnej tożsamości, mniejszej troski

o ocenę społeczną wśród osób anonimowych i

nierozpoznawalnych



Dyfuzja odpowiedzialności

(rozproszenie

odpowiedzialności) – bezczynny świadek jako

konformista

Mechanizmy funkcjonowania
jednostki w grupie



Myślenie grupowe

– taki sposób myślenia

do którego ludzie uciekają się wtedy, gdy w
spójnej, własnej grupie dążenie do
jednomyślności staje się tak dominujące, że
prowadzi do lekceważenia realistycznej oceny
alternatywnych kierunków działania



Wpływ norm, reguł sytuacyjnych

–

eksperyment Standfordzki

Co daje „bycie w grupie”?



od grup społecznych nie ma odejścia, odpowiedź na

pytanie, kim jesteśmy to także odpowiedź o grupy, do

których należymy (przerwanie „osamotnienia”);



„zakorzenienie”

w

społeczeństwie

(nauka

kultury/kultur)

–

wyznacza

„moje”

miejsce

w

społeczeństwie;



pewność

i poczucie bezpieczeństwa (konformizm

–

świat pozostaje pod kontrolą);



atrakcyjność

i

prestiż

(podwyższa

samoocenę),

porównanie z innymi (otoczeniem społecznym);



umożliwia realizację celów życiowych;



symboliczne

„przedłużenie

życia”

(kultura,

światopogląd itp.);

pozostaje także źródłem „cierpień”:



„ciemne siły” grupy (reakcja na porażkę i negatywną

ocenę grupy);



skutki sytuacji, gdy „moja”

grupa wypada „słabo”

(uprzedzenia wobec innych, poniżanie, niedopuszczanie

„niesłusznych” informacji);



akceptacja (identyfikacja) i krytycyzm wobec grupy

Obiektywne kryteria klasyfikacji

grup:



liczebność (od diady/triady);



trwałość (naród, rodzina, studenci);



sposób rekrutacji (przypisane, przymusowe,
otwarte – ekskluzywne i inkluzywne);



intensywność

uczestnictwa

(jedno-

i

wielofunkcyjne, „grupy żarłoczne”); .



rygoryzm i zakres kontroli (grupy totalne);



korzyści z członkostwa (grupy zadaniowe/
instrumentalne i autoteliczne);



stopień

zorganizowania grupy (formalne i

nieformalne).

Subiektywne kryteria klasyfikacji grup
(dotyczy typów identyfikacji z grupami, które
pozostają dla ich członków grupami
„istotnymi”):



identyfikacja,

solidarność,

lojalność

(wspólnota);



repulsja, dystans, wrogość („odrzucenie”
grupy);



grupy odniesienia:

negatywne i pozytywne;

porównawcze;

Normatywne



grupa „własna” i „obca” (np. etniczność).

Społeczność (grupa) lokalna:

zamieszkuje wyodrębnione, niewielkie
terytorium (jak np. parafia, wieś, osiedle), w
której występują silne więzi wynikające ze
wspólnoty interesów i poczucia
przynależności do „miejsca”

elementy społeczności lokalnej:



przestrzeń (terytorium);



zbiorowość zamieszkującą to terytorium;



intensywność społecznych interakcji;



wspólne więzi ludzi i instytucji;



poczucie przywiązania (sentyment) do
„miejsca”

Badania nad grupami społecznymi:



naród (tożsamość, poczucie wspólnoty);



„lokalizm” („małe ojczyzny”) i regionalizm;



kooperacja i rywalizacja (sytuacja kryzysu);



grupy społeczne a sieci społeczne (zaufanie, kapitał
społeczny);



nowoczesne środki komunikowania a grupy – „użytkownicy
Internetu” jako społeczność (grupa społeczna):

korzystając z Internetu wkraczają w sztuczną przestrzeń,
w której uzyskują informacje i wysyłają wiadomości, mogą
tworzyć jej części. Zaspokajają swoje potrzeby
komunikacyjne i informacyjne, spożytkowują zasoby
Internetu dla celów zawodowych, rozrywkowych itp.;

dostrzegają i akceptują pewne wspólne wartości, takie jak
„swoboda wypowiedzi” czy „tolerancja”, stosują się do
pewnych ustaleń i przyjętych norm postępowania;

mają poczucie własnej odrębności przez nazywanie siebie
"użytkownikami Internetu", "internautami„, "obywatelami
sieci" (angielski termin netizens, od network citizens).

ZACHOWANIA ZBIOROWE – GRUPY
EFEMERYCZNE

pojęcie to odnosi się do takich zjawisk społecznych,
jak:

reakcje

tłumu,

opinii

publicznej,

ruchów

społecznych, itp.;

cechy charakterystyczne „zachowań zbiorowych”:



są to spontaniczne i zmienne zachowania dużej
liczby osób;



zazwyczaj są ograniczone (do miejsca, wydarzenia
, itp.) i krótkotrwałe;



związana jest z nimi niepewna identyfikacja
jednostek

oraz

„luźne”

(swobodne)

granice

społeczne;



nie wytwarzają silnych własnych norm i kultury –
charakteryzują

je słabe (nowo wytworzone)

normy społeczne

Przykład zachowań zbiorowych
– „tłum”:

TŁUM

to czasowe i niezorganizowane zgromadzenie

jednostek,

które

znajdują

się

w

bezpośredniej

bliskości

fizycznej

i

mają

wspólny

obiekt

zainteresowań;

teorie powstawania („dynamiki”) tłumu:



„zarażania się”

(Gustaw Le

Bon, 1895 r.) –

anonimowość i napięcia emocjonalne prowadzą do
zjawiska „umysłu zbiorowego”;



konwergencji/„facylitacji” (tłum tworzy aktywność
podobnych

do

siebie

jednostek,

poczucie

zbiorowego „zarażania emocjonalnego”);



„wyłaniania się” norm (normy wyłaniają się szybko
i spontanicznie, nie są narzucane, równie szybko
tracą one znaczenie społeczne).

RODZAJE
TŁUMÓW

TŁUM

Du

ż

e zapotrzebowanie na informacj

ę

Wiarygodno

ść

, zaufanie w stosunku do

nieznanych osób

Radykalizm s

ą

dów i działa

ń

Ambiwalencja emocjonalna

Szybkie zniech

ę

canie si

ę

Zmiana swojego „ja” na „ja” tłumu, co
powoduje akceptacj

ę

jego pogl

ą

dów

Obni

ż

enie indywidualnego poziomu

umysłowego

Przykłady zachowań zbiorowych –

„plotka”, „szał”, „moda”:

•

„plotka”

to

nieformalnie

rozpowszechniana i nie potwierdzona
informacja z anonimowego źródła:

•

role społeczne w „plotce”: „kurierzy”,

„interpretatorzy”,

„adwokaci”

i

„słuchacze”.

•

„szał” i „moda”

jako przykład chwilowych

i ekspresywnych zachowań zbiorowych:

„szał”

to

oddawanie

się

pewnym

zachowaniom z entuzjazmem w krótkim
czasie;

„moda”

to styl zachowania popularny w

danym czasie, który trwa dłużej niż
„szał”.

PRZYKŁADY ZACHOWAŃ ZBIOROWYCH
– ZACHOWANIA MASOWE, cd

-

„opinia publiczna”

– zbiorowe poglądy

społeczeństwa lub jego części na określone
kwestie (wpływ „przywódców opinii”);

-

„propaganda”

–

wywieranie wpływu i

kształtowanie opinii publicznej;

-

„panika”

–

bezwładna ucieczka przed

zagrożeniem (realnym lub wyobrażonym);

-

„histeria

masowa”

-

szybkie

rozprzestrzenienia

się

strachu

wśród

grupy ludzi (jest to samonapędzający się
mechanizm)

Grupy i organizacje

Formy społecznej organizacji

S

S

po

po

ł

ł

eczna

eczna

organizacja mo

organizacja mo

ż

ż

e przybra

e przybra

ć

ć

pi

pi

ęć

ęć

postaci

postaci



Diady



Grupy



Organizacji formalnej



Społeczności



Społeczeństwa

Grupy i organizacje cd.



Georg Simmel (1858 – 1918)



Jeden z prekursorów analizy
integracyjnej teorii
konfliktu: badał ich aspekty
regulacyjne i konfrontacyjne



Zajmował się badaniami
podobieństw i różnic
pomiędzy diadą i innymi
rodzajami grup społecznych

Grupy i organizacje cd.

Diady





D

D

i

i

ad

ad

y

y

powstają wraz z pojawieniem się

wzorów interakcji pomiędzy dwiema osobami

przyjaciółmi

kochankami

Relacje: doktor - pacjent

Relacje: matka - syn

Relacje : mąż –żona

Grupy i organizacje cd.



Diada (dwójka, para) grupa składająca się
z dwóch osób



Cechy charakterystyczne (G.Simmel):

Poczucie zagrożenia w sytuacji śmierci
jednego z członków

Poczucie wewnętrznej jedności między diadą
a jej członkami

Intymność stosunków

Integracja w momencie pojawienia się kozła
ofiarnego

Grupy i organizacje cd.

Grupy





Grup

Grup

ę

ę

, podobnie jak diadę charakteryzują interakcje i

wzory zachowań, ale w odróżnieniu od diady składa się

ona z

trzech lub wi

trzech lub wi

ę

ę

cej

cej

osób



Rodzaje grup (przykłady)

Bezpośrednia (mała)

Duża

Eksperymentalna

Etniczna

Formalna

Interesu

Nacisku

Obca

Odniesienia

Wtórna

zamknięta

Grupy i organizacje cd.



Klasyfikacja grup

Grupy pierwotne



Są względnie trwałe, mało liczebne,
wielofunkcyjne, oparte na bezpośrednich
stosunkach o charakterze bezpośrednim.



Charles Horton Cooley nazywa takie grupy
pierwotnymi, ponieważ są one

wa

wa

ż

ż

ne zar

ne zar

ó

ó

wno

wno

dla jednostki jak i spo

dla jednostki jak i spo

ł

ł

ecze

ecze

ń

ń

stwa

stwa.



Jest to pierwsza zbiorowość z jaką styka się
jednostka. Nadaje nam cechy ludzkie poprzez
kształtowanie języka, świadomości, nadawanie
poczucia tożsamości



Są one ważne społecznie, ponieważ stanowią
istotny mechanizm kontroli; jednostka uczy
się wartości i norm jakich oczekuje od niej
społeczeństwo, jest przekażnikiem informacji
o społeczeństwie i mechanizmach jego
działania

RODZINA

The Begas Family 1821

Oil on canvas, 76 x 85,5 cm
Wallraf-Richartz Museum, Cologne

Rodzina jako grupa społeczna

Związek intymnego, wzajemnego uczucia,
współdziałania i wzajemnej
odpowiedzialności, w którym akcent pada
na wzmacnianie wewnętrznych relacji i
interakcji

W tym ujęciu, rodzina pełni funkcje:

małżeńską

rodzicielską

braterską

Rodzina jako instytucja
społeczna

Grupa określona przez stosunki seksualne,

odpowiednio unormowane i trwałe, tak by

mogła zapewnić odnawianie się sfery

reprodukcji

.

Funkcje

instytucjonalne

rodziny:

materialno-ekonomiczna

opiekuńczo-zabezpieczająca

prokreacyjna

seksualna

legalizacyjno-kontrolna

socjalizacyjna

klasowa

kulturowa

rekreacyjno-towarzyska

emocjonalna

Kryterium klasyfikacji

Zazwyczaj jako rodzinę rozumie się dwójkę
partnerów i wychowywane potomstwo. Tego typu
rodzinę określa się jako

nuklearną

(to rodzina mała),

gdy jedno z partnerów zamieszkuje także z
rodzicami, to jest to rodzina

wielopokoleniowa

.

Jednak tak naprawdę granic rodziny nie da się

jednoznacznie określić, choć da się stopniować
pokrewieństwo lub powinowactwo. Ogół osób, o
których wiadomo, że są spokrewnione lub
spowinowacone chociażby w linii bocznej, w
genealogii również nazywa się rodziną (dla
odróżnienia od rodziny małej nazywa ją się rodziną
wielką). Ponadto, w niektórych wypadkach sam fakt
zamieszkania razem, klasyfikuje pewna grupę ludzi
jako rodzinę

Rodzaje

Istnieją różne formy rodziny, rozróżniane według

odmiennych kryteriów:

małżeństwo stanowiące zazwyczaj trzon rodziny,

może mieć charakter

monogamii

lub

poligamii;

dziedziczenie w rodzinie może być

patrylinearne,

matrylinearne

lub

bilateralne

;

rozkład władzy w rodzinie może mieć charakter

matriarchalny

,

patriarchalny

lub

partnerski

;

ze względu na reguły zamieszkania możemy mówić o

rodzinie

matrylokalnej

, rodzinie

patrylokalnej

lub

rodzinie

lokalnej

Współczesne społeczeństwa wykształciły tzw.

alternatywne formy rodziny takie jak:

rodzina niepełna

rodzina zrekonstruowana

Dobór partnerów

Dobór partnerów w małżeństwie może być określany

przez instytucje prawne lub obyczajowość. I tak,

zazwyczaj w ramach rodziny, tj. pomiędzy jej

członkami, nie można zawierać związków małżeńskich,

a prawo świeckie lub kanoniczne określa

stopnie

pokrewieństwa

, w ramach których można zawrzeć

małżeństwo

Podobnie sytuacja ma się w przypadku płci partnerów.

W wiekszości krajów małżeństwem jest tylko związek

kobiety i meżczyzny, natomiast prawodawstwo

niektórych krajów, rzadziej związków wyznaniowych,

dopuszcza możliwość zawierania małżeństw bądź

podobnych związków przez partnerów tej samej płci; w

niektórych krajach razem z prawem do adopcji dzieci

W niektórych społecznościach możliwie jest zawieranie

małżeństw jedynie z przedstawicielami własnej

zbiorowości etnicznej (tzw.

endogamia

, jej

przeciwieństwem jest

egzogamia

)

Ewolucja

Morgan proponuje ewolucyjny schemat

powstawania rodziny:

pierwotny promiskuityzm

małżeństwo grupowe

rodzina oparta na pokrewieństwie

rodzina monogamiczna

Jako ostatnie ogniwo ewolucji Alvin Toffler
wprowadza termin: kultura singli

RODZINA POLSKA

Co szósta rodzina, to rodzina niepełna

15% dzieci wychowuje się w rodzinach typu
1+1

90% niepełnych rodzin (około 1 miliona)
stanowią kobiety

75% samotnych matek, mieszka w miastach

2 proc. badanych Polaków deklaruje, że
pozostaje w związkach partnerskich; w
krajach skandynawskich liczba takich
związków jest 20-30 razy wyższa

Rodzina cd.

Gwałtownie wzrasta ilość urodzeń
pozamałżeńskich

Jeszcze w latach 90-tych oscylowała

wokół 5 proc. Potem szybko rosła, by
obecnie osiągnąć poziom 20-procentowy

Dla porównania w Holandii z takich

związków rodzi się 60 proc. dzieci, w Danii
- ponad 50 proc., a w Szwecji - ok. 40
proc

Rodzina cd.

W ciągu ostatnich 10 lat notujemy w Polsce
spadek skłonności do zawierania małżeństw.
Eksperci uważają, że jeśli nie nastąpią zmiany
wzorców zachowań to 40 proc. kobiet i 40 proc.
mężczyzn nie zawrze w ogóle związku
małżeńskiego

Pod tym względem jesteśmy podobni do
społeczeństw innych krajów
zachodnioeuropejskich. Zbliżamy się także do
modelu, w którym kobiety - z uwagi na coraz
dłuższe kształcenie się oraz poświęcanie się
karierze zawodowej - w coraz późniejszym wieku
decydują się na małżeństwo i macierzyństwo

Rys. 1.
Niezale

ż

nie od tego , jaki jest Pana(i) stan cywilny, w jakim jest

Pan(i) wieku, a tak

ż

e czy ma Pan(i) dzieci , czy te

ż

nie – prosz

ę

powiedzie

ć

– ile dzieci chcia

ł

by Pan(i) mie

ć

w swoim

ż

yciu?

Grupy i organizacje cd.

Grupy wtórne



Są to zazwyczaj grupy duże, o
charakterze bezosobowym. Cechuje je
specjalizacja



Przeważają w nich więzi o charakterze
rzeczowym



Są tworzone dla realizacji określonego
celu

ORGANIZACJE FORMALNE



Często grupy wtórne stają się tak duże i
złożone, działają w oparciu o tak
skomplikowane wzory zachowań, że
wymagają opracowania przejrzystych zasad w
oparciu o które działają. Pojawia się struktura,
formalne przepisy i zasady kontroli. Czyli
organizacja biurokratyczna. Jest to trzeci typ
społecznej organizacji, nazywany

organizacj

organizacj

ą

ą

formaln

formaln

ą

ą

.

.

ORGANIZACJE









Max Weber i typ idealny biurokracji









Teorie zarz

ą

dzania









„Patologie” organizacji formalnych









Organizacje jako przedmiot zainteresowa

ń

socjologii









Poziomy analizy organizacji









jednostek i małych grup:

badania mikrostruktur społecznych

(pogranicze socjologii i psychologii
społecznej)









pojedynczych organizacji:

socjologia organizacji / nauki o organizacji

ZALEśNOŚĆ BIUROKRACJI I
DEMOKRACJI

śelazne (spiżowe) prawo oligarchii

Roberto Michelsa (1876-1936)

STRUKTURY PRZYWÓDZTWA









Style









autorytarny









przywódca wydaje polecenia;

zanik inicjatywy, apatia lub agresja, grupa działa sprawnie

tak długo, jak długo jest obecny przywódca









demokratyczny









przywódca wspólnie z podwładnymi ustala sposób

postępowania

skłonność do harmonijnej współpracy i wzajemnej pomocy,

niski poziom agresji, brak przywódcy nie przerywa
działalności grupy









anarchiczny









przywódca zachowuje pełny „luz”, nie wykazuje

wysiłku by kierować grupą

PROBLEMY

•Człowiek organizacji

•Osobowość biurokratyczna

•Błędne koła

CECHY BIUROKRACJI

Urzędnicy podlegają władzy jedynie w zakresie swoich obowiązków o
bezosobowym charakterze.

Hierarchia urzędów jest jasno zdefiniowana.

Każdy urząd odznacza się jasno zdefiniowanym zakresem kompetencji.

Sprawowanie urzędu powiązane jest z dobrowolnie zawartą umową.

Istotną rolę przy wyborze kandydata odgrywają jego kwalifikacje
zawodowe.

Pobory biurokratów odznaczają się ustaloną wysokością, wypłacaną w
gotówce.

Sprawowany urząd jest traktowany jako jedyne lub główne zatrudnienie
danej osoby.

Urzędnik pracuje w całkowitym oderwaniu od własności środków
administrowania i nie ma prawa do "zawłaszczenia" swojego
stanowiska.

Jest on poddany ścisłej, systematycznej dyscyplinie i kontroli.

Wyuczona nieudolność
Thorstein Veblen
(1857-1929)

Robert K. Merton
(1910-2003)
Teoria socjologiczna i struktura
społeczna

PRAWO PARKINSONA

Wykonanie czynności
zajmuje dokładnie tyle czasu,
ile czasu można jej poświęcić

na jej wykonanie

Cyril N. Parkinson

Parkinson's Law: The Pursuit of Progress (

1958

).

Zasada Petera

W organizacji hierarchicznej

każdy awansuje aż do
osiągnięcia własnego
progu niekompetencji

Laurence J. Peter (1919-1990)

The Peter Principle,

1969

ZASADA GILBERTA

Scott Adams (1957-)

Przedsiębiorstwa zawsze

promują na najwyższe
stanowiska swoich najmniej
kompetentnych
pracowników, żeby
ograniczyć szkody które
piastujący te stanowiska
mogliby wyrządzić.

BŁĘDNE KOŁO BIUROKRATYCZNE

Michel Crozier (1922-)

też Paragraf 22 Joseph Heller

biurokracja kreuje coraz więcej norm i zasad których złożoność rośnie a
koordynacja maleje co z kolei prowadzi do tworzenia zasad sprzecznych ze
sobą

PATOLOGIE ORGANIZACJI

FORMALNYCH









Bezosobowe przepisy

;

nie obejmuj

ą

wszystkich mo

ż

liwych sytuacji, st

ą

d

konieczno

ść

wydania nowych, które

parali

ż

uj

ą

i usztywniaj

ą

działanie organizacji









Wdrażanie innowacji

;

stwarzaj

ą

one nowe,

nietypowe sytuacje, co zagra

ż

a dotychczas

istniej

ą

cemu układowi władzy, a w

konsekwencji - interesom grupowym

PATOLOGIE









Dysharmonia między biurokratycznym a

profesjonalnym wymiarem organizacji;

odmienno

ść

podstaw autorytetu urz

ę

dników

(stanowisko w hierarchii organizacyjnej)

i

ekspertów

(wiedza)









Przemieszczanie celów









przestrzeganie przepisów staje się celem

samym w sobie









zaabsorbowanie własnym funkcjonowaniem









trudność zaprzestania działalności przez

organizację

I. ZAKRES PRZEPISÓW BEZOSOBOWYCH

PRZEPISY

ZANIK
STOSUNKÓW
ZALEśNOŚCI
BEZPOŚREDNIEJ

BRAK
INDYWIDUALNEJ
INICJATYWY

PROBLEMY

MNOśENIE
PRZEPISÓW

NICZEGO NIE
POZOSTAWIA SIĘ
OSOBISTEJ
INICJATYWIE

II. WDRAśANIE INNOWACJI

BRAK MIEJSCA
NA ZMIANY

UJĘCIE W
SZTYWNE RAMY
WSZYSTKICH
ZACHOWAŃ
ORGANIZACYJNYCH
„PROCEDURY”

SFERY
NIEPEWNOŚCI
„POZYCJE
STRATEGICZNE”

PROBLEMY

WZROST
NACISKU NA
KONTROLĘ
ZACHOWAŃ

III. IZOLACJA GRUP

PPROFESJONALNY

A
BIUROKTATYCZNY
WYMIAR
ORGANIZACJI

ZNIESIENIE
STOSUNKÓW
ZALEśNOŚCI
PROWADZI DO
IZOLACJI

RYTUALIZM
ZACHOWAŃ-

NACISK GRUP
KOLEśEŃSKICH
JEDYNYM
REGULATOREM

PROBLEMY

ZAOBSORBOWANIE
WŁASNYM
ZACHOWANIEM

IV. PRZEMIESZCZANIE CELÓW

CENTRALIZACJA
DECYZJI

WIĘKSZE
ZNACZENIE
PRZYWIĄZUJE SIĘ
DO STABILIZACJI
NIś REALIZACJI
CELÓW
ORGANIZACJI

PRZEMIESZCZANIE
CELÓW

PROBLEMY

DECENTRALIZACJA

Czy biurokracja jest jedynym
„racjonalnym” modelem organizacji
społecznej?

Modele

piramidalne

Modele

segmentowe

Grupy i organizacje cd.

Społeczności



Czasami jakaś grupa lub organizacja formalna

stają się relatywnie niezależne od innych.

Przejmują opiekę nad potrzebami swoich

członków – zaspokajają ich potrzeby

ekonomiczne, społeczne, kulturowe, w zakresie

edukacji, polityki. Ludzie mają możliwości

zaspokajania wszystkich swoich potrzeb

wewnątrz własnej organizacji, bez konieczości

uciekania się do pomocy innych lub czynią to

bardzo rzadko. Takie formy organizacji

nazywamy

spo

spo

ł

ł

eczno

eczno

ś

ś

ciami

ciami

i jest to czwarta

forma społecznej organizacji.

Grupy i organizacje cd.

Społeczeństwo



Możemy zdefiniować społeczeństwo jako

największą społeczną organizację, której

sposób działania ma znaczący wpływ na

podejmowane decyzje jednostek.



Wewnątrz społeczeństwa możemy znalezć

wielość diad, grup, organizacji formalnych i

mniejszych społeczności, z których każda na

swój sposób wywiera wpływ na społeczeństwo

jako całość.



Społeczeństwo jest typem organizacji o długiej

historii,dłuższej niż życie każdego ze swoich

członków i zazwyczaj dłuższej niż życie innych

organizacji, które wchodzą w jego skład. Jest

czymś trwałym.