L.p.	MODUŁ DZIAŁ	TEMAT, ZAKRES TREŚCI	SZCZEGÓŁOWE CELE KSZTAŁCENIA	PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIA Po przeprowadzonej lekcji uczeń:	METODA	ŚRODKI DYD.	TERMN	UWAGI
1	WYCHOWANIE OBYWATELSKIE	Zapoznanie z treściami, wymogami programowymi oraz przedmiotowym systemem oceniania.	- omówienie treści i wymogów programowych w klasie II - przedstawienie PSO	wie jakie treści omawiane będą na lekcjach wos w klasie II zna PSO z wos	rozmowa nauczająca	podręcznik, PSO	WRZESIEŃ
2			Konstytucja - ustawa zasadnicza. konstytucja, jako ustawa zasadnicza szczególny tryb uchwalania konstytucji historia konstytucji Trybunał Konstytucyjny	-rozwijanie świadomości, czym jest konstytucja, -zrozumienie szczególnej roli konstytucji w państwie demokratycznym -zapoznanie z historią konstytucji	wie, czym jest konstytucja i dlaczego Konstytucja jest aktem najwyższej rangi (P) rozumie i umie wyjaśnić szczególną rolę konstytucji w państwie demokratycznym (P) -wie, czym zajmuje się Trybunał Konstytucyjny (P)	wykład	podręcznik, tekst Konstytucji III RP	WRZESIEŃ	edukacja ekologiczna edukacja europejska
3			Polskie konstytucje. Konstytucja 3 maja Konstytucja Ks. W. Konstytucja KP Konstytucja marcowa Konstytucja kwietniowa Konstytucja lipcowa (PRL) Konstytucja RP mała konstytucja	- poszerzenie wiadomości na temat historii konstytucji oraz bogatych tradycji polskiego konstytucjonalizmu	-umie wymienić najważniejsze historyczne konstytucje (P) -potrafi określić kontekst historyczny poszczególnych konstytucji (PP) -rozumie, czym jest mała konstytucja (P) i potrafi je wymienić (P)	wykład, praca z podręczni-kiem	podręcznik	WRZESIEŃ	edukacja europejska
4			Konstytucja III RP. preambuła treść Konstytucji: ustrój polityczny społeczny państwa, instytucje państwowe - sposoby ich tworzenia i funkcjonowanie, prawa i obowiązki obywateli	-poznanie ogólnej struktury i treści Konstytucji RP -poznanie podstawowych zasad ustrojowych współczesnego państwa polskiego -poznanie wolności , praw i obowiązków obywateli RP	-uczeń zna układ treści Konstytucji RP (P) -potrafi posługiwać się tekstem konstytucji (P) - zna wolności, prawa i obowiązki obywateli RP (P)	praca ze źródłem	podręcznik, tekst Konstytucji III RP	WRZESIEŃ	edukacja ekologiczna edukacja europejska
5			Mamy konstytucję trójpodział władzy idealna konstytucja - propozycje	-kształcenie umiejętności współpracy w grupie i wykorzystania wiedzy w praktyce	-zna i rozumie podstawową zasadę ustroju politycznego współczesnych państw demokratycznych (trójpodział władzy) (P) -rozumie i potrafi wyjaśnić sens szczególnego trybu uchwalania konstytucji (PP)	praca w grupie	podręcznik	PAŹDZIERNIK
6			Prawa człowieka i ich historia. pojęcie prawa prawa człowieka i ich historia	-poznanie i zrozumienie, czym jest prawo -zrozumienie, że prawo chroni obywatela przed samowolą władzy, a państwo przed niektórymi obywatelami	-wie, co to jest prawo (P) - wie, kiedy po raz pierwszy zdefiniowano i określono podstawowe prawa człowieka (PP)	pogadanka	podręcznik	PAŹDZIERNIK	edukacja filozoficzna edukacja europejska
7			Godność jako źródło praw człowieka. powszechność, niezbywalność i nienaruszalność praw człowieka międzynarodowe dokumenty ochrony praw człowieka	-zapoznanie ze źródłami praw człowieka -uświadomienie powszechności, niezbywalności i nienaruszalności praw człowieka	-wie, co to są prawa naturalne (P) -wie, co to znaczy, że prawa są powszechne i niezbywalne (P) -zna międzynarodowe (historyczne i współczesne) dokumenty ochrony praw człowieka (P) -potrafi wymienić i uzasadnić, które prawa uważa za fundamentalne (PP)	pogadanka	podręcznik	PAŹDZIERNIK	edukacja filozoficzna
8			Współczesny kanon praw człowieka. trzy generacje praw człowieka współczesny katalog praw i wolności człowieka -prawa osobiste, polityczne, socjalne, gospodarcze, kulturalne, solidarnościowe	-znajomość i świadomość własnych praw - kształcenie umiejętności wypowiedzi	-zna kanon podstawowych praw człowieka obowiązujących we współczesnym świecie (P) -potrafi wyjaśnić co to są prawa „pierwszej, drugiej i trzeciej generacji” (P)	dyskusja, analiza tekstu	podręcznik	PAŹDZIERNIK	edukacja filozoficzna
9			Międzynarodowe organy ochrony praw człowieka i procedury w nich obowiązujące problem łamania praw człowieka we współczesnym świecie organizacje zajmujące się obroną praw człowieka egzekwowanie praw i wolności	-uświadomienie, jakie prawa i w jaki sposób są najczęściej łamane -rozważenie granic między wolnością obywateli a koniecznością utrzymania porządku -znajomość możliwości dochodzenia swoich praw poza Polską, w Strasburgu, po wyczerpaniu wszystkich możliwości w kraju	-wie, że prawa są łamane nawet w państwach demokratycznych (P) -potrafi wymienić państwa, w których są łamane prawa człowieka (PP) -wie, jakie organizacje stoją na straży praw i wolności człowieka (P) i jak wygląda droga dochodzenia swoich praw poza Polską (PP) - rozumie, że są granice praw i wolności (P)	pogadanka, praca z podręcznikiem	podręcznik	PAŹDZIERNIK	edukacja europejska
10			Krajowe organy obrony praw człowieka i wymiaru sprawiedliwości. władza sądownicza jakimi sprawami zajmują się sądy: główne zasady ich funkcjonowania konstytucyjne organy kontroli i przestrzegania prawa	-zapoznanie z krajowymi organami obrony praw człowieka , ich celami i procedurami w nich obowiązującymi -poznanie struktury organów sprawiedliwości -uświadomienie, że niezawisłe sądy są gwarancją demokratycznego prawa	-zna krajowe organy obrony praw człowieka i wymiaru sprawiedliwości, ich podstawowe kompetencje oraz sposoby działania (P) -wie, jakimi sprawami zajmują się poszczególne rodzaje sądów (P)	praca z tekstem Konstytucji praca z podręczni - kiem	podręcznik, Konstytucja RP	LISTOPAD
11			Zasady demokratycznego prawodawstwa. prawo oskarżonego do obrony zasada domniemania niewinności nie ma kary bez przepisu prawa	-zrozumienie istoty prawa -uświadomienie znaczenia przestrzegania przepisów prawa dla budowania państwa prawa	-zna procedury egzekwowania prawa (P) -ma świadomość, że przestrzeganie praw człowieka jest gwarancją demokracji (P) -wie, że nie można człowieka pozbawić wolności bez decyzji sądu na dłużej niż 48 h (P) -wie, że nie tylko sąd ma prawo orzekania o winie (P)	rozmowa nauczająca	podręcznik	LISTOPAD
12			Prawa dziecka i ich ochrona dokumenty gwarantujące prawa dziecka Konwencja Praw Dziecka prawa dziecka	-poznanie i zrozumienie podstawowych dziecka zawartych w Konwencji Praw Dziecka -kształtowanie umiejętności oceniania przestrzegania i łamania praw dziecka oraz zapoznanie z instytucjami powołanymi do ochrony praw dziecka w Polsce	-zna katalog praw dziecka i rolę rodziców wynikającą z tego katalogu (P) -wie, gdzie może się zwrócić racji, gdyby jego prawa były ograniczone (P)	praca z podręczni- kiem, dyskusja	podręcznik	LISTOPAD
13			Prawa i obowiązki ucznia. prawa ucznia obowiązki ucznia	-poznanie i właściwe zrozumienie praw i obowiązków ucznia	-zna podstawowe prawa i obowiązki ucznia (P) -wie, gdzie jako uczeń może dochodzić swoich racji, gdyby jego prawa były ograniczone (P)	rozmowa nauczająca, praca z tekstem podręcz.	podręcznik Kodeks praw i obowiązków ucznia	LISTOPAD
14			Jestem świadomym demokratą -powtórzenie wiadomości.	-powtórzenie i utrwalenie wiadomości				GRUDZIEŃ
15			Jestem świadomym demokratą - sprawdzian wiadomości	-sprawdzenie wiadomości				GRUDZIEŃ
16		WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE	Modele rodziny w różnych kulturach ludy pierwotne Indie Daleki Wschód Izrael i Bliski Wschód Grecja i Rzym Chrześcijaństwo Prawosławie Protestantyzm Islam Laicki model rodziny	-poznanie modeli rodziny w różnych kulturach -ukazanie zmian jakie zaszły w życiu rodziny w różnych epokach historycznych -wskazanie na elementy trwałe, niezmienne, charakterystyczne dla małżeństwa i rodziny	-zna model rodziny panujący wśród ludów pierwotnych, w Indiach, Dalekim Wschodzie (P) -zna model rodziny panujący wśród starożytnych Greków, Rzymian i Chrześcijan (P) -zna model rodziny panujący wśród wyznawców prawosławia, protestantyzmu, islamu oraz w świecie laickim (P)	wykład, praca w grupie	podręcznik	GRUDZIEŃ
17			Potrzeba przyjaźni. - pojęcie empatii i jej znaczenie w rozwoju przyjaźni i miłości -okoliczności, w jakich może zrodzić się przyjaźń - co umożliwia powstanie przyjaźni i jej rozwój - co wpływa na pielęgnowanie przyjaźni dlaczego przyjaźń czyni nas lepszymi, a życie staje się piękniejsze	-poznanie poziomów komunikacji międzyludzkiej -uzmysłowienie sobie, że przyjaźń wymaga pewnego trudu -kształtowanie refleksji o potrzebie życia wewnętrznego i odnajdowania „pokrewnej duszy”	- rozwijanie postawy empatii w kontaktach międzyludzkich(P) - przekonanie uczniów, że warto mieć przyjaciela(P) - kształcenie umiejętności słuchania tego, co chcą nam powiedzieć inni (P)	praca w grupach „Kodeks prawdziwego przyjaciela”.	podręcznik	STYCZEŃ
18			Czym jest miłość?	-przypomnienie różnic pomiędzy miłością a zakochaniem -uświadomienie uczniom wieloznaczności pojęcia „miłość” -poznanie wzajemnych oczekiwań dziewcząt i chłopców wobec siebie -pełniejsze rozumienie przez uczniów własnych uczuć i przeżyć	-uczniowie uświadamiają sobie różnice między zakochaniem, a miłością -rozumieją wieloznaczność terminu „miłość”	pogadanka, praca w grupach, autorefleksja, praca z tekstem	podręcznik	STYCZEŃ
19			Etapy rozwoju miłości.	-poznanie etapów miłości i odróżnianie stanu zakochania od miłości dojrzałej -uzmysłowienie, że do miłości się dorasta -kształtowanie dystansu wobec pochopnych deklaracji, wobec słowa „kochać”	-uczeń stonuje młodzieńcza niecierpliwość, że „miłość jeszcze nie zapukała do drzwi...” -uzna za sensowne spokojne oczekiwanie na swoją miłość -będzie pracował nad sobą, aby powitać ją kiedyś wzbogaconym	pogadanka, wykład	podręcznik	STYCZEŃ
20			Presja seksualna.	-nabycie przez uczniów umiejętności nadawania jednoznacznych komunikatów słownych i bezsłownych -rozróżnianie sytuacji, w których działa presja otoczenia -ćwiczenia postawy asertywności	-uczeń nabędzie umiejętność jednoznacznego komunikowania się -zostanie uwrażliwiony na presję otoczenia i dostrzeże zagrożenia zeń wynikające -zrozumie, na czym polega asertywność	burza mózgów, metoda sytuacyjna, rozmowa nauczajaca	podręcznik	STYCZEŃ
21		Czy warto czekać? Inicjacja seksualna	-ułatwienie zrozumienia argumentów za inicjacją seksualną w małżeństwie -przygotowanie uczniów do dokonywania świadomych i samodzielnych wyborów w sferze seksualności -uzmysłowienie, że człowiek dojrzały powinien być gotowy do podejmowania odpowiedzialnych za skutki swojego działania - również w sferze seksualnej.	-uczeń nauczy się odróżniać miłość od pożądania -zrozumie, że przedmiotowe traktowanie człowieka w dziedzinie seksualnej będzie zawsze krzywdzące i zubażające -uzmysłowi sobie, że dojrzałość to odpowiedzialność za skutki wszelkiego działania	metoda sytuacyjna, praca w grupach	podręcznik	LUTY
22		Drogi i bezdroża, czyli o uzależnieniach- NIKOTYNIZM, ALKOHOLIZM, NARKOMANIA	-uzmysłowienie uczniom istniejących zagrożeń -zdemaskowanie mechanizmów działania środków odurzających -ukazanie kontrastu między łatwością wchodzenia w świat używek a tragicznymi konsekwencjami -kształtowanie postawy asertywności jako dowodu siły charakteru	-uczeń zna mechanizm działania używek i szkodliwość -uodpornienie na ofertę „świata” wykształcenie w młodzieży przekonania, że odmawiając demonstrują siłę charakteru	pogadanka wstępna, projekcja filmu, dyskusja	podręcznik film „Alkohol i narkotyki. Pomyśl zanim będzie za późno”.	LUTY
23		Pornografia-niszczy, uzależnia, zabija - film.	-uświadomienie uczniom zagrożenia płynącego z pornografii -zdemaskowanie mechanizmów działania pornografii na psychikę człowieka	-pozna mechanizmy działania pornografii -uodporni się bardziej na ofertę „świata”-	film, praca w małych grupach, pogadanka	podręcznik, film edukacyjny	MARZEC
24		Rodzina, rodzina...	uzmysłowienie ról rodzinnych i konieczności współtworzenia harmonijnego życia rodzinnego kształtowanie postawy dawcy	uczeń przekona się, że współtworzy materię domu uzna konieczność pracy nad sobą w zakresie kultury bycia i dbania o estetykę otoczenia jeśli żyje w domu zaniedbanym uwierzy w możliwość stworzenia udanego własnego domu	burza mózgów, ćwiczenia, rozmowa nauczająca	podręcznik	MARZEC
25i 26		Odmienność płci	-opisanie odrębności psychicznych chłopca i dziewczyny -uwypuklenie pozytywnego aspektu odmienności obu płci -uwrażliwienie młodzieży na fakt istnienia odmiennych potrzeb i oczekiwań chłopca i dziewczyny oraz wynikających z nich rozczarowań	-uczeń lepiej zrozumie prawa rządzące ludzką płciowością w wymiarze psychicznym i społecznym -udoskonali kontakty międzyosobowe w oparciu o znajomość „męskości i kobiecości” -wzmocni szacunek dla ludzkiej godności i przyjmie odpowiedzialność za swoje działania	praca w grupach, dyskusja	podręcznik	MARZEC	zajęcia na grupy
27 i 28			Istota seksualności człowieka.	-uświadomienie uczniom złożoności seksualności człowieka -podkreślenie różnic pomiędzy popędem seksualnym człowieka a popędem w świecie zwierząt -wyjaśnienie zasady sterowania korowego w aktywności seksualnej człowieka	uczeń zrozumie, że seksualność człowieka ma aspekt biologiczny, emocjonalny, intelektualny i duchowy -pozna istotę popędu seksualnego człowieka zrozumie zasadę sterowania korowego sfery seksualnej -zrozumie możliwość i konieczność kontrolowania sfery emocjonalnej, popędowej i biologicznej -doceni ważność procesu samowychowania	pogadanka, praca w grupach, dyskusja	podręcznik	KWIECIEŃ	zajęcia na grupy
29 i 30			Będziemy mogli dawać życie				podręcznik	KWIECIEŃ	zajęcia na grupy
31 i 32			Przekazywanie życia.	-uświadomienie uczniom dwóch najistotniejszych celów współżycia seksualnego -ukazanie praw rządzących ludzką płodnością -ugruntowanie przekonania, że życie ludzkie zaczyna się od poczęcia -uświadomienie uczniom wspólnej odpowiedzialności kobiety i mężczyzny za płodność i poczęcie	-uczeń przypomni sobie podstawowe wiadomości o anatomicznej budowie układu płciowego męskiego i żeńskiego	film, rozmowa nauczająca	podręcznik film edukacyjny	MAJ	zajęcia na grupy
33 i 34			Przekazywanie życia.	uświadomienie uczniom dwóch najistotniejszych celów współżycia seksualnego ukazanie praw rządzących ludzką płodnością ugruntowanie przekonania, że życie ludzkie zaczyna się od poczęcia uświadomienie uczniom wspólnej odpowiedzialności kobiety i mężczyzny za płodność i poczęcie	-uczeń utwierdzi się w przekonaniu, że rodzicielstwo jest jedną z głównych funkcji seksualności człowieka -pogłębi pozytywne odniesienie do dziecka jako wartości w życiu człowieka -zrozumie wspólną odpowiedzialność kobiety i mężczyzny za poczęte dziecko	pogadanka, wykład	podręcznik	MAJ /CZERWIEC	zajęcia na grupy

Radomsko, wrzesień 2006

Opracowanie: Marek Biesiada

8

---