ĆWICZENIE III
OZNACZANIE METANOLU W MOCZU PRACOWNIKA ZATRUTEGO ALKOHOLEM METYLOWYM
ZASADA METODY:
Mocz zawierający metanol poddaje się destylacji, po czym metanol obecny w destylacie utlenia się przy pomocy KMnO4 w środowisku kwaśnym do formaldehydu. Formaldehyd w wyniku reakcji z kwasem chromotropowym wobec stężonego H2SO4 daje reakcję kolorymetryczną (niebiesko-fioletowe zabarwienie). Oznaczenie ilościowe prowadzi się przez pomiar ekstynkcji przy długości fali 575 nm.
5CH3OH + 2KMnO4 + 3H2SO4 5CH2O + 2MnSO4 + K2SO4 + 8H2O
ODCZYNNIKI:
Stężony kwas siarkowy (VI) - H2SO4
10% H2SO4
5% KMnO4
Roztwór nasycony Na2SO3
0,5% roztwór kwasu chromotropowego
MATERIAŁ DO BADAŃ: mocz
APARATURA:
Aparatura do destylacji
Łaźnia wodna
Specol
SZKŁO:
Probówka z podziałką na 10 ml ( 2 sztuki )
Zlewka na destylat
Zlewka na mieszaninę
Pipety szklane
WYKONANIE:
Do 25 ml badanego moczu dodać 2 ml stężonego kwasu siarkowego VI (H2SO4) odmierzonego pod dygestorium. Tak przygotowaną mieszaninę należy poddać destylacji, do dalszego oznaczenia używać jedynie pierwsze 5 ml destylatu.
Podczas prowadzonej destylacji przygotuj dwie probówki na 10 ml z podziałką i dopasowanymi koreczkami. W jednej z nich przygotujesz próbę badaną „B” w drugiej próbę ślepą „0”.
Uwaga ! Próbę badaną i próbę ślepą można wykonać jednocześnie, pamiętając o tym, że w przypadku próby ślepej w miejsce 1 ml destylatu trzeba dać 1 ml wody destylowanej.
Próba badana: z otrzymanego destylatu pobierz 1 ml do probówki oznaczonej „B”, dodaj 1 ml 10% H2SO4 i krople 5% KMnO4 . Po 5 minutach nadmiar nadmanganianu potasu zredukuj 1-2 kroplami roztworu siarczanu (IV) sodowego. Zachodzi reakcja:
2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 K2SO4 + 5Na2SO4 +2MnSO4 + 3H2O
Podczas odbarwiania się roztworu, pod dygestorium przygotuj mieszaninę 2 substancji: zmieszaj ostrożnie w zlewce 2 ml 0,5% kwasu chromotropowego (lodówka) i 2 ml stężonego kwasu siarkowego (VI). Po odbarwieniu się roztworu dodaj wcześniej przygotowaną mieszaninę kwasów. Po oziębieniu roztworu do temperatury pokojowej probówkę umieść we wrzącej łaźni wodnej na 15 minut. Po wyjęciu próbówki z łaźni należy ja oziębić pod strumieniem zimnej wody a następnie dopełnić wodą destylowaną do objętości 10 ml (do kreski).
Pomiar ekstynkcji wykonuje się na Specolu przy długości fali 575 nm w stosunku do próby ślepej. Stężenie metanolu w próbce moczu odczytujemy z krzywej wzorcowej.
ZAKRES OBOWIĄZUJĄCEGO MATERIAŁU:
Właściwości fizykochemiczne metanolu, zastosowanie w przemyśle
Zasada oznaczenia, destylacja prosta
Działanie toksyczne metanolu na organizm człowieka