1. Wprowadzenie

Stanowisko pracy jest pojęciem ogólnym o szerokim zakresie odniesień.
Można mówić np. o stanowisku pracy przy komputerze, taśmie montażowej, w centrali telefonicznej, w dyspozytorni mocy elektrowni, w kabinie samochodu ciężarowego lub maszyny rolniczej. Stanowisko pracy jest układem, w którym człowiek za pomocą środków pracy (maszyn, narzędzi, przyrządów itp. ) w określonej przestrzeni i określonym środowisku wykonuje zorganizowane czynności, mające na celu wytworzenie użytecznych wartości.
Przedmiotem projektowania uwzględniającego zasady ergonomii (tzw. projektowania ergonomicznego) są relacje zachodzące między członami tego systemu, tj. człowiekiem a strukturą techniczną (obiektem) i rodzajem zadania roboczego wykonywanego w określonym środowisku pracy. Rozpatrując wzajemne zależności członów tego systemu trzeba sobie zdać sprawę, że decydującym, a równocześnie najbardziej wrażliwym jego ogniwem jest człowiek, którego praca - niezawodna w aspekcie bezpieczeństwa i optymalna w aspekcie obciążenia organizmu oraz wydajności - jest uwarunkowana jego możliwościami psychofizycznymi. Możliwości te są ograniczone, a wartości graniczne stanowią miary ograniczające i implikujące określone rozwiązania techniczne. Natomiast rozwój możliwości urządzeń technicznych, jeśli pominąć względy ekonomiczne, jest potencjalnie nieograniczony.
Stąd wniosek, że przy projektowaniu i organizowaniu stanowisk pracy należy środki, przestrzeń, środowisko i organizację pracy dostosowywać do człowieka.
Pierwszoplanową rolę odgrywa tu właściwe zaprojektowanie struktury przestrzennej stanowiska pracy. Ukształtowanie tej struktury z uwzględnieniem charakterystyki antropometrycznej i biomechanicznej populacji pracowników, a także rodzaju wykonywanych zadań, stanowi jedno z podstawowych zagadnień ergonomii stanowiska pracy.
Struktura przestrzenna stanowiska pracy musi być dostosowana do:

• rodzaju pracy

• wymiarów człowieka

pozycji ciała wymaganej podczas wykonywania pracy. Komputer staje się obecnie narzędziem powszechnego użytku, wprost niezbędnym w każdym zakładzie pracy i w każdej rodzinie . O tym decyduje stosunkowo niska cena, małe wymiary, duża niezawodność i trwałość oraz duże możliwości w zakresie gromadzenia i przetwarzania informacji z całego świata. Spowodowało to, ze plan Masary, który dotyczył informatyzacji społeczeństwa japońskiego przestał być ewenementem w obliczu wysięków i sukcesów innych krajów . Tak wiec powstaje nowa, elektroniczna, zintegrowana jakość pracy codziennej opartej na trzech rewolucyjnych wynalazkach:

• komputerze,

• łączności światłowodowej,

• łączności satelitarnej.

Jest to wyzwanie, któremu można sprostać w kraju przez możliwe szybkie przygotowanie społeczeństwa do życia informatycznego. W Polsce komputeryzacja wkracza w coraz większym zakresie w różne sfery życia społeczno-gospodarczego. Nasilenie tego zjawiska można zaobserwować w produkcji, w usługach, handlu, transporcie, administracji. Komputery stały się przedmiotem zainteresowania wielu grup społeczno-zawodowych, a przede wszystkim młodych ludzi, prowadząc ich do swoistego rodzaju uzależnienia. Komputeryzacja wpływa również na istotę więzi społecznych, na porozumiewanie się miedzy ludźmi, tworzy u wielu pracowników niechęć do pracy, lek przed nieznanym. Z problematyka ta wiążą się zagadnienia negatywnych i pozytywnych konsekwencji wynikających z wprowadzania techniki komputerowej na szeroka skale do życia jednostkowego i społecznego. Doceniając zarówno w praktyce jak i w teorii pozytywne walory komputeryzacji, niemniej należy zwrócić uwagę na jej negatywne aspekty dotyczące zagrożenia zdrowia fizycznego i psychicznego. W sferze psychospołecznej współdziałanie człowieka z komputerem powoduje zagrożenie cenionych przez człowieka wartości społecznych, rodzi jego izolacje, redukując tym samym konieczność bezpośredniego porozumiewania się z innymi.

Elementami ergonomicznego modelu stanowiska pracy są dwie grupy czynników:

A. Czynniki kształtujące stanowisko robocze:

• powierzchnia i przestrzeń robocza,

• poziom usytuowania i kształt płaszczyzny pracy,

• pozycja przy pracy i siedzisko (konstrukcja i usytuowanie),

• ukształtowanie pola widzenia,

• usytuowanie środków i przedmiotów pracy.

B. Czynniki kształtujące środowisko pracy:

• mikroklimat wnętrza,

• oświetlenie pomieszczeń i stanowisk pracy,

• hałas

Powierzchnia i przestrzeń robocza zależą w dużej mierze od charakteru i warunków pracy. Jest istotne, aby wymiary przestrzeni roboczej umożliwiały utrzymywanie swobodnej, fizjologicznie uzasadnionej pozycji przy pracy. Przestrzeń robocza związana ze stanowiskiem pracy jest zwykle ograniczona zakresem czynności pracownika. Do ustalenia powierzchni i przestrzeni roboczej potrzebna jest znajomość optymalnej przestrzeni zasięgów ruchu, która jest określona ruchami kończyn wykonywanymi najbardziej sprawnie, z punktu widzenia szybkości ruchu, siły i zmęczenia.. Tak więc, przy projektowaniu stanowiska roboczego niezmiernie ważne jest badanie zasięgów kończyn człowieka, tak aby zaprojektować stanowisko umożliwiające pracownikowi jak najdogodniejsze sięganie po przedmioty pracy. Projektując zasięgi poziome zwykle bierze się pod uwagę możliwości ruchowe ludzi niskiego wzrostu, a projektując zasięgi pionowe uwzględnia się możliwości

ludzi wysokich.

Podczas pracy z komputerem pracownik może być narażony na różne czynniki szkodliwe i uciążliwe.

Czynniki szkodliwe:

• Pole elektrostatyczne rzędu do 100 V/ metr w odległości około 50 cm od ekranu, wywołane wysokim potencjałem dodatnim monitora ekranowego.

• Promieniowanie elektromagnetyczne indukowane przez prądy i napięcia o różnych pasmach częstotliwości, szczególnie małych ( ELF ) i bardzo małych (VLF ) częstotliwości,

• Promieniowanie jonizujące,

• Promieniowanie ultrafioletowe.

Czynniki uciążliwe:

• Niewłaściwe oświetlenie stanowiska pracy,

• Migotanie obrazu,

• Wymuszona pozycja przy pracy,

• Hałas

• Niewłaściwy mikroklimat,

• Nie ergonomiczne stanowisko pracy (pulpit siedzisko ),

• Stres psychologiczny.

2 System stół - siedzisko - podnóżek

System stół - siedzisko - podnóżek jest podstawowym układem stanowiska pracy. O wzajemnych relacjach między elementami systemu decydują cechy ciała ludzkiego.
Według standardów ISO warunkiem prawidłowego dopasowania siedziska do stołu roboczego jest spełnienie następujących podstawowych wymagań:

• stopy w obuwiu powinny być płasko oparte na podłodze lub podnóżku;

• należy zachować niezbędną przestrzeń między siedziskiem a dolną krawędzią płyty roboczej stołu dla pomieszczenia nóg, wg Grandjeana wynosi ona 19 cm;

• nie powinno być nacisku ud na przednią krawędź siedziska;

• wysokość stołu powinna być tak dobrana, aby łokcie były na poziomie krawędzi blatu stołu a ramię było usytuowane pionowo;

• oparcie krzesła powinno pewnie podpierać ciało poniżej łopatek w okolicy lędźwi, wg Grandjeana wysokość podparcia lędźwi wynosi 20-30 cm przy szerokości 30-37 cm;

• należy zachować odległość między tyłem nóg a przednią krawędzią siedziska;

• należy zachować odpowiednią odległość między oparciem a siedziskiem w celu zachowania swobodne-go ruchu pośladków. Zalecana przez Grandjeana wysokość oparcia wynosi 55-60 cm

W celu zachowania prawidłowej pozycji siedzącej przy lekkich pracach ręcznych wymaga się żeby :

• stopy całą powierzchnią opierały się na podłodze lub podnóżku, a kąt między podudziem a stopą nie był mniejszy niż 90°,

• uda i podudzia tworzyły kąt nie mniejszy niż 90°,

• głowa była lekko pochylona do przodu, a odległość oczu od pola pracy lub obrabianego przedmiotu wynosiła od 40 do 70 cm

3. Elementy stanowiska pracy

Podnóżek jest elementem niezbędnym dla kompensacji różnic wysokości użytkowników całej populacji oraz osobniczych różnic długości podudzia i wysokości siedzeniowej. Zaleca się, aby powierzchnia podparcia stóp wynosiła 300 mm x 500 mm, a zakres kąta pochylenia wynosił 0° - 25°. Rozwiązaniem optymalnym jest konstrukcja zapewniająca regulację zarówno wysokości jak i kąta pochylenia podnóżka.

Przestrzeń dla nóg w pozycji siedzącej (normalnej) powinna umożliwić swobodną pozycję uda, podudzia i stopy, z uwzględnieniem zasady miar ograniczających. Należy zatem zapewnić swobodną przestrzeń dla nóg, tj. wnękę o wysokości co najmniej 640 mm i szerokości 600 mm oraz głębokości 450 mm

Siedzisko

Krzesło stanowiące wyposażenie stanowiska pracy powinno posiadać:

• dostateczną stabilność, przez wyposażenie go w podstawę co najmniej pięciopodporową z kółkami jezdnymi,

• wymiary oparcia i siedziska zapewniające wygodną pozycję ciała i swobodę ruchów,

• regulację wysokości siedziska w zakresie 400 - 500 mm, licząc od podłogi,

• regulację wysokości oparcia oraz regulację pochylenia oparcia w zakresie: 5° do przodu i 30° do tyłu, wyprofilowanie płyty siedziska i oparcia odpowiednio do naturalnego wygięcia kręgosłupa i odcinka udowego kończyn dolnych,

• możliwość obrotu wokół osi pionowej o 360°,

• podłokietniki.

Mechanizmy regulacji wysokości siedziska i pochylenia oparcia powinny być łatwo dostępne i proste w obsłudze. Parametry siedzisk do pracy również są uzależnione od zróżnicowań wymiarowych pracowników i od charakteru czynności roboczych. Szerokość płyty siedziska powinna wynosić co najmniej 400 mm, a szerokość oparcia nie mniej niż 360 mm Wysokość płaszczyzny siedziska pozostaje w związku wymiarowym z wysokością płaszczyzny pracy właściwej dla danego typu czynności. Najczęściej stosuje się siedziska dla pozycji normalnej oraz podwyższonej (przemiennej, stojąco-siedzącej).Konstrukcja współczesnego siedziska do pracy w normalnej pozycji siedzącej powinna zapewniać stabilność przez wyposażenie podstawy w 5 podpór i umożliwiać pracownikowi regulację wysokości płyty siedziska przynajmniej w zakresie 400 - 500 mm Zakres ten uwzględnia wysokość podkolanową 5. centyla kobiet i 95. centyla mężczyzn. Pożądane są także: pochylenie płyty siedziska w kierunku do tyłu w zakresie 3° - 6° i oparcia w zakresie 100° - 110°, ponadto regulacja pionowa oparcia i poziomy obrót siedziska. Podłokietniki przenoszą ciężar kończyn górnych, a przede wszystkim ułatwiają siadanie. Poprawiają także stabilizację przedramion podczas wykonywania prac precyzyjnych. Zalecany wymiar wysokości podłokietnika jest wyznaczany przez wysokość łokcia w pozycji siedzącej 5. centyla mężczyzn (ok. 170 mm).

Rozmieszczenie elementów stanowiska pracy

Planowane stanowisko pracy wyposażone w monitor ekranowy powinno uwzględniać:

• Charakter pracy ( ciągła, dorywcza, wprowadzanie danych itp. )

• Ustawienie stanowiska względem oświetlenia:

• ekran monitora powinien być ustawiony poprzecznie względem okien, w odległości ok. 1 metra od nich,

• olśnienie bezpośrednie do opraw, okien ; przezroczystych lub półprzezroczystych ścian albo jasnych płaszczyzn pomieszczenia oraz olśnienie odbiciowe od ekranu monitora powinno zostać ograniczone w szczególności przez stosowanie odpowiednich opraw oświetleniowych, instalowanie żaluzji lub zasłon w oknach.

• Dostateczną przestrzeń pracy, pozwalającą na umieszczenie wszystkich elementów obsługiwanych ręcznie w zasięgu kończyn górnych,

• Takie usytuowanie w pomieszczeniu, aby zapewnić pracownikowi swobodny dostęp do tego stanowiska. Odległości między sąsiednimi monitorami powinny wynosić co najmniej 0,6 metra, a między pracownikiem i tyłem sąsiedniego monitora - co najmniej 0,8 metra,

• Urządzenia pomocnicze:

• jeśli przy pracy istnieje konieczność korzystania z dokumentów stanowisko pracy należy wyposażyć w uchwyt na dokument posiadający regulację ustawienia wysokości, pochylenia oraz odległości od pracownika,

• uchwyt na dokument powinien znajdować się przed pracownikiem miedzy ekranem monitora a klawiaturą lub w innym miejscu - w pozycji minimalizującej uciążliwe ruchy głowy i oczu.

Stół

Konstrukcja stołu powinna umożliwiać dogodne ustawienie elementów wyposażenia stanowiska pracy, w tym zróżnicowaną wysokość ustawienia monitora ekranowego i klawiatury.

Szerokość i głębokość stołu powinna zapewniać:

• wystarczającą powierzchnię do łatwego posługiwania się elementami wyposażenia stanowiska pracy,

• ustawienie klawiatury z zachowaniem odległości nie mniejszej niż 100 mm między klawiaturą a przednią krawędzią stołu,

• ustawienie elementów wyposażenia w odpowiedniej odległości od pracownika, to jest w zasięgu jego kończyn górnych.

Wysokość stołu oraz siedziska krzesła powinna być ustalona tak, aby zapewnić:

• naturalne położenie kończyn górnych zapewniające przy obsłudze klawiatury zachowanie co najmniej kąta prostego między ramieniem i przedramieniem,

• odpowiedni kąt obserwacji ekranu monitora w zakresie 20° - 50° w dół ( licząc od linii poziomej na wysokości oczu pracownika do linii poprowadzonej od jego oczu do środka ekranu ), przy czym górna krawędź ekranu monitora nie powinna znajdować się powyżej oczu pracownika,

Wielkość i konstrukcja biurka decydują o zgodnej z wymaganiami fizjologii - organizacji stanowiska pracy z zestawem komputerowym. Blat biurka powinien zapewniać dostatecznie dużo miejsca do wykonywanej pracy. Dla większości stanowisk zalecany jest blat o wymiarach nie mniejszych niż 160 x 90 cm Wymiary te mogą ulegać zmianie w zależności od wykonywanej pracy oraz indywidualnych potrzeb. Prawidłowa pozycja przed komputerem.

Wysokość biurka - ze względu na znaczne różnice w wymiarach antropometrycznych człowieka nie można określić idealnej wysokości blatu. Według badań doświadczalnych wysokość blatu uznana za optymalną mieści się w granicach między 67 a 82 cm

4. Obszar, zasięg i postawa przy pracy

Optymalny obszar pracy w poziomej płaszczyźnie roboczej wyznacza głębokość ok. 300, 350 mm od przedniej krawędzi oraz wymiar ok. 250, 300 mm w kierunkach bocznych. Odpowiednio, granice obszaru pracy według zasięgu maksymalnego kończyn górnych 5. centyla wyznacza ok. 500 mm oraz ok. 500, 600 mm w kierunkach bocznych. Przekraczanie wymiarów wiąże się z kategorią zasięgów wymuszonych, które powoduję pochyloną i ewentualnie skręconą.

Do precyzyjnego wyznaczenia przestrzennych stref pracy stosuje się kryteria zasięgów rąk definiowane jako:

• zasięg normalny, wyznaczony kolejnymi położeniami środka dłoni przy obrocie przedramienia wokół stawu łokciowego i ograniczony poziomami wysokości barkowej oraz łokciowej - określa granice strefy optymalnej dla manipulacji. Nakładające się w płaszczyźnie pracy zasięgi normalne prawej i lewej ręki wyznaczają najdogodniejsze pole pracy oburęcznej.

• zasięg maksymalny, wyznaczony kolejnymi położeniami środka dłoni przy ruchu całej wyprostowanej kończyny górnej wokół stawu barkowego - określa granice strefy manipulacji, bez wymuszonego pochylenia tułowia;

• zasięg wymuszony, występujący przy zasięgu maksymalnym połączonym z ruchem tułowia. Zasięg ten jest zawsze związany z wymuszoną pozycją ciała, a jego granice wyznaczają fizyczną możliwość sięgania i utrzymania równowagi.

Sytuacje powodujące zasięgi wymuszone zasługują na szczegółową analizę, gdyż w pewnych okolicznościach (zakres, czas trwania, częstotliwość, siła) mogą powodować znaczące obciążenie statyczne lub dynamiczne pracownika. Należy eliminować tego rodzaju sytuacje, jako wyjątkowo niekorzystne.

Jednym z podstawowych warunków w przygotowaniu profesjonalnego i komfortowego stanowiska pracy jest odpowiednie oświetlenie zewnętrzne. Zależy ono od rodzaju ekranu monitora. Krzywizna i grubość ekranu powodują załamania i odbicia światła, w efekcie mogą powstawać dodatkowe odbicia, zwielokrotnianie obrazu źródła światła oraz jego przebarwienia. Odbicia i załamania na wewnętrznej powierzchni szkła ekranu są najmniej dokuczliwe dla standardowego ekranu sferycznego, ponieważ są rozpraszane we wszystkich kierunkach. Silne oświetlenie z tyłu obserwatora może całkowicie uniemożliwić pracę, podobnie jak jaśniejsze tło za monitorem. Świetlówki zasilane bezpośrednio z sieci energetycznej migoczą z częstotliwością 50 Hz. Dla monitora odświeżanego z częstotliwością 60 Hz może więc wystąpić interferencja i zmiany jaskrawości 10 razy na sekundę. Jeżeli świetlówki wyposażone są w stabilizatory elektroniczne, migotanie nie może wystąpić ze względu na częstotliwość pracy wynoszącą 30 - 40 kHz

Bardzo dobrym rozwiązaniem jest osłona przed monitorem - daszek i ścianki boczne na odległość 10-15 cm od ekranu, najlepiej w kolorze szarym. Przy pionowym ustawieniu ekranu wyeliminuje wiele zakłóceń świetlnych oraz umożliwi zmniejszenie jaskrawości, mającej wpływ na zmęczenie oczu. Rozwiązanie to wymaga jednak, by w pomieszczeniu panował półmrok - wtedy kontrast pomiędzy ekranem i tłem monitora nie będzie zbyt duży. Czystość ekranu jest równie ważna dla komfortu pracy. Pokrycia współczesnych ekranów kineskopów są bardzo wrażliwe na niewłaściwe metody czyszczenia. Najczęstszym błędem jest wycieranie ekranu na sucho. Grozi to porysowaniem powierzchni, ponadto ciało człowieka może zebrać z kineskopu ładunek elektrostatyczny, którego rozładowanie grozi zniszczeniem telefonu komórkowego w kieszeni. Pokrycia antyodbiciowe ekranów mogą ulec uszkodzeniu pod wpływem różnego rodzaju rozpuszczalników, a nawet płynów do mycia szyb na bazie amoniaku. Zdecydowanie zaleca się więc stosowanie specjalnych preparatów produkowanych przez wyspecjalizowane firmy np. Polaroid

Klawiatura

Klawiatura powinna stanowić osobny element sprzętu komputerowego. Konstrukcja klawiatury powinna umożliwiać użytkownikowi przyjęcie takiej pozycji, aby nie powodowała zmęczenia mięśni kończyn górnych podczas pracy.

Klawiatura powinna posiadać w szczególności:

• możliwość regulacji kąta nachylenia w zakresie 0 - 15°,

• odpowiednią wysokość - przy spełnieniu warunku aby wysokość środkowego rzędu klawiszy alfanumerycznych z literami A,S...,licząc od płaszczyzny stołu nie przekraczała 30 mm dla przynajmniej jednej pozycji pochylenia klawiatury.

Powierzchnia klawiatury powinna być matowa a znaki na klawiaturze powinny być kontrastowe, czytelne.

Monitor

Monitor powinien zapewniać:

• znaki na ekranie powinny być wyraźne i czytelne,

• obraz na ekranie powinien być stabilny, bez tętnienia lub innych form nie stabilności,

• regulacje ustawienia monitora powinny umożliwiać pochylenie ekranu co najmniej 20° do tyłu i 5° do przodu oraz obrót wokół własnej osi o co najmniej 120° - po 60° w obu kierunkach,

• ekran monitora powinien być pokryty warstwą antyodbiciowe lub wyposażony w odpowiedni filtr,

• odległość oczu pracownika od ekranu monitora powinna wynosić 400 - 750mm.

5. Monitor - podstawowa cześć podczas Pracy z

komputerem

Spędzając przed monitorem wiele godzin w pracy czy w domu warto jest zastanowić się nad tym, że właśnie od jakości monitora zależy stan naszych oczu, naszego zdrowia i samopoczucia. Pod szerokim pojęciem ergonomii rozumie się zwykle wygodę pracy i jej wpływ na wydajność oraz zdrowie użytkownika. Monitor, obok klawiatury i myszy, jest jednym z najbardziej wpływających na wygodę pracy elementów stanowiska komputerowego. Aspektów wpływających na taki stan rzeczy jest bardzo wiele - ich wyliczanie można zacząć już od usytuowania monitora, którego ekran powinien być ustawiony w linii wzroku patrzącego wprost obserwatora, w sposób pozwalający uniknąć pogarszających widoczność obrazu odblasków. Parametry obrazu (rozdzielczość, jasność i kontrast) powinny być tak dobrane, by zachować maksymalną ostrość szczegółów i wyrazistość rysunku (najdogodniejsze dla obserwatora są ciemne znaki na jasnym tle); obraz zbyt ciemny lub zbyt jasny będzie powodował szybkie zmęczenie oczu. Oświetlenie otoczenia nie może być zbyt jasne, musi też być umieszczone w sposób nie powodujący odblasków od ekranu - nie powinno się ustawiać monitora ekranem w stronę okna. Nie powinno się też pracować w ciemnościach, gdyż zbyt duży kontrast pomiędzy jasnym ekranem a ciemnym otoczeniem również meczy wzrok. W celu odciążenia oczu wiele monitorów jest wyposażonych w powłoki antyodblaskowe. Redukują one wpływ światła zewnętrznego na ekran monitora i niemal całkowicie eliminują odblaski, dając na ekranie jaśniejsze obrazy i żywsze, bardziej kontrastowe kolory

Dobry monitor

Zła jakość monitora, różnice iluminacji i odległości między powierzchniami pracy, tj. ekranem, klawiaturą i dokumentem prowadzą do osłabienia ostrości wzroku. Obraz staje się wtedy zamazany, oczy pieką i łzawią, mogą wystąpić bóle i zawroty głowy, światłowstręt, niemożność długiego czytania. Z badań wynika, że na pogorszenie wzroku przy pracy z komputerem częściej skarżą się kobiety niż mężczyźni. Zwiększenie liczby godzin pracy przy komputerze z 3,5 do 6 powoduje wzrost liczby osób ze skargami na zmęczenie wzroku z 9 do 45 procent ogólnej liczby zatrudnionych na skomputeryzowanych stanowiskach. Monitor razem z biurkiem powinien być ustawiony tak, by na ekran nie padało żadne ostre światło. W przeciwnym razie powstałe w ten sposób na ekranie refleksy będą zniekształcały obraz komputerowy i męczyły nam wzrok. Monitor świeci własnym światłem. Natomiast w celu oświetlenia klawiatury i ewentualnych materiałów najlepiej postarać się o lampkę z regulowanym ramieniem. Kiedy usiądziemy przy biurku, odległość między monitorem a naszymi oczami powinna zawierać się w przedziale 45-70 centymetrów. Górna krawędź monitora powinna znajdować się na poziomie oczu użytkownika. Optymalne ustawienie monitora powinniśmy osiągnąć wspomagając się regulacją krzesła i biurka. Zbyt wysokie ustawienie monitora w stosunku do siedzącego powoduje sztywnienie w okolicy karku i szyi. Kupując monitor warto dowiedzieć się, czy spełnia normy MPR-II i TCO '92 definiujące ograniczenia emisji szkodliwego promieniowania do bezpiecznego poziomu. Drugi warunek to rozmiar plamki, który powinien wynosić najwyżej 0,28 mm, a lepiej by był mniejszy, np. 0,26 mm Przy większej plamce obraz może być rozmyty, co powoduje zmęczenie oczu.

Oto przykład monitora komputerowego spełniającego normy TUV GS, TUV Ergonomics i MPR II Szczególnie ciekawe moim zdaniem jest automatyczne wyświetlenie przez monitor porad mających na celu zminimalizowanie ujemnego efektu pracy przy komputerze na wzrok.

Monitor NEC MultiSync M500

NEC MultiSync M500 jest multimedialnym monitorem o przekątnej ekranu wynoszącej 15 cali. Płaski ekran mieści się w zgrabnej obudowie o nietypowym, opływowym kształcie jej tylnej części. W płytę czołową wbudowane zostały dwa głośniki wraz z systemem wzmacniającym sygnał dźwiękowy, które dzięki odpowiedniemu ekranowaniu pola magnetycznego i tłumieniu drgań nie zakłócają wyświetlanego obrazu. Własne słuchawki są podłączane do gniazda znajdującego się w bocznej części obudowy. Na płycie czołowej nie zabrakło też mikrofonu. Parametry pracy monitora określa się z poziomu wyświetlanego na ekranie interaktywnego menu. Ustalane są w nim m.in. wartości jasności, kontrastu, głośność i barwa dźwięku, można także wyregulować geometrię ekranu i położenie roboczego okna oraz skalibrować kolory.

Ciekawym szczegółem są -- wyświetlane samodzielnie przez monitor w ustalonych odstępach czasu -- komunikaty-porady z zakresu BHP. Monitor radzi nam co pewien czas rozprostować kości lub pomrugać powiekami i skoncentrować wzrok na odległym przedmiocie.

Jedna z opcji, tzw. video booster, służy do zwiększania jasności i kontrastu wydzielonego prostokątnego obszaru ekranu, na którym odtwarzane są np. sekwencje wideo lub przeprowadzana jest wideo konferencja. Kineskop MultiSync`a M500 wykonano w opatentowanej przez firmę NEC technologii CromaClear, będącej w skrócie syntezą pozytywnych cech konwencjonalnej maski szczelinowej (np. Trinitron) i maski plamkowej (tzw. shadow mask, delta). MultiSync M500 został zaopatrzony także w nową powłokę luminoforu, warstwę antyodblaskową i system nadzorowania zintegrowanej wiązki elektronów wyświetlający ostre kontury nawet w rogach ekranu. (CC)

Parametry

Przekątna ekranu: 38 cm (przekątna obrazu: 35 cm),
Wielkość plamki: 0,25 mm,
Częstość odświeżania obrazu: 55-120 Hz,
Częstotliwość odśw. poziomego: 31-69 kHz,
Maksymalna rozdzielczość: 1280 x 1024,

Normy bezpieczeństwa: TUV GS, TUV Ergonomics, MPR II, ISO 9241-3, CE

Podstawowe zasady pracy przy komputerze

• codziennie wietrzyć pomieszczenie, w którym znajduje się komputer,

• w zależności od potrzeb czyścić ekran monitora płynem elektrostatycznym (nie rzadziej niż raz

w tygodniu )

• łączenie przemienne pracy związanej z obsługą monitora ekranowego z innymi rodzajami prac nie obciążającymi narządu wzroku i wykonywanymi w innych pozycjach ciała - przy nie przekraczaniu godziny nieprzerwanej pracy przy obsłudze monitora ekranowego lub co najmniej 5 - minutową przerwę, wliczaną do czasu pracy, po każdej godzinie pracy przy obsłudze monitora ekranowego.

Ustawienie monitora.

Monitor należy ustawić w odległości około 45-75 cm od oczu w taki sposób względem źródła światła (lampy, okna), aby nie następowało ich odbicie na ekranie. Wysokość ustawienia jest uzależniona od częstotliwości przenoszenia wzroku z monitora na klawiaturę i dokumenty znajdujące się na stole. Kąt patrzenia (kąt dodatni pomiędzy linią wzroku, płaszczyzną prostopadłą do ekranu monitora) powinien mieścić się w granicach od 0 do 20°. Przyjmuje się, że powinien on się znajdować na takiej wysokości aby górna krawędź ekranu znajdowała się na wysokości oczu lub niewiele poniżej. Korzystne jest stosowanie filtrów przeciwodblaskowych. Jaskrawość i kontrast monitora powinny być tak dobrane aby czytelność obrazu na ekranie była możliwie jak największa. Duży wpływ na komfort pracy ma również częstotliwość odświeżania obrazu na ekranie monitora. Częstotliwości poniżej 70 Hz są bardzo męczące dla użytkownika, nawet jeśli nie odczuwamy bezpośredniego migotania obrazu.

6. Promieniowanie generowane przez monitor

Odrębna sprawa to różnego rodzaju promieniowanie emitowane przez monitor -- zmienne pole magnetyczne generowane przez cewki układu odchylania i zasilacz oraz pole elektryczne powstające w wyniku wtórnej emisji elektronów, wybijanych przez wiązkę elektronów o wysokiej energii bombardującą wewnętrzną powierzchnię ekranu i towarzyszące mu promieniowanie jonizujące. Wszystkie te emisje mogą wpływać niekorzystnie na samopoczucie, a nawet zdrowie użytkownika, dlatego też odpowiednie przepisy limitują dopuszczalny czas pracy przy stanowisku komputerowym i wręcz zabraniają zatrudniać na takich stanowiskach kobiety w ciąży. Na szczęście współczesne monitory konstruowane są w sposób pozwalający na dobrą sprawę zapomnieć o zagrożeniu niekorzystnymi emisjami. Promieniowanie jonizujące filtrowane jest przez ołowiowe szkło z którego wykonany jest ekran kineskopu, to samo odpowiednio domieszkowane szkło i pokrywająca powierzchnię ekranu warstwa antystatyczna redukują niemal całkowicie problem pola elektrycznego i ładunków statycznych. Specjalna konstrukcja układów odchylania i ekranowanie zamykają pole magnetyczne wewnątrz obudowy monitora. Nowoczesne monitory ze znaczkiem LR (Low Radiation) spełniają zwykle wymagania szwedzkich norm MPR II i jeszcze ostrzejszych TCO '92, określających dopuszczalne natężenia pól emitowanych przez monitor. Wszystko to sprawia, że możemy dziś spędzać znacznie więcej czasu przed komputerem nie obawiając się o własne zdrowie. Nie znaczy to jednak, że można zapomnieć o podstawowych zasadach higieny, nakazujących co pewien czas przerwać pracę, rozprostować kości i trochę się pogimnastykować -- pamiętając również o chwili aktywnego relaksu dla oczu.

Normy promieniowania

Norma MPR II
Natężenia pól w odległości 50 cm wokół monitora

Zmienne pole magnetyczne -- zakresy częstotliwości:
ELF (5 Hz-2 kHz): 250 nT
VLF (2 kHz-400 kHz): 25 nT
Zmienne pole elektryczne -- zakresy częstotliwości:
ELF (5 Hz-2 kHz): 25 V/m
VLF (2 kHz-400 kHz): 2,5 V/m

Norma TCO '92
Natężenia pól w odległości 50 cm wokół monitora i 30 cm przed ekranem

Zmienne pole magnetyczne -- zakresy częstotliwości:
ELF (5 Hz-2 kHz): 200 nT
VLF (2 kHz-400 kHz): 25 nT
Zmienne pole elektryczne -- zakresy częstotliwości:
ELF (5 Hz-2 kHz): 10 V/m
VLF (2 kHz-400 kHz): 1 V/m

7. Formy zabezpieczeń antystatycznych i antyrefrakcyjnych

Odrębna sprawa to różnego rodzaju promieniowanie emitowane przez monitor. Monitory, jak wszystkie urządzenia zasilane prądem, emitują promieniowanie - zmienne pole magnetyczne, pole elektrostatyczne i elektryczne. Pola magnetyczne działają na nas przez cały czas - są to pola magnetyczne Ziemi i zmienne pole magnetyczne generowane przez stojące w pobliżu urządzenia. Pole magnetyczne w monitorze generowane jest przez cewki układu odchylania i zasilacz. Dobre monitory posiadają specjalne generatory wytwarzające pole magnetyczne przeciwdziałające polu magnetycznemu wytworzonemu w monitorze. Pole elektryczne powstaje w wyniku wtórnej emisji elektronów, wybijanych przez wiązkę elektronów o wysokiej energii bombardującą wewnętrzną powierzchnie ekranu i towarzyszące mu promieniowanie jonizujące. Pokrywając ekran cienką warstwą przewodzącą można również zmniejszyć pole elektryczne emitowane przez monitor, a jednocześnie warstwa ta nie obniża jakości obrazu. Pole elektrostatyczne powoduje zbieranie się ładunku elektrycznego na powierzchni ekranu. Można tego uniknąć pokrywając ekran cienką warstwą przewodzącą. To, że taki ładunek istnieje, można stwierdzić przesuwając dłonią po ekranie: jeśli towarzyszą temu ciche trzaski - na powierzchni zebrał się ładunek elektrostatyczny.

Metody obniżania promieniowania monitora

Wszystkie te emisje mogą wpływać niekorzystnie na samopoczucie, a nawet zdrowie użytkownika, dlatego też odpowiednie przepisy limitują dopuszczalny czas pracy przy stanowisku komputerowym. Na szczęście współczesne monitory konstruowane są w sposób pozwalający na dobrą sprawę zapomnieć o zagrożeniu niekorzystnymi emisjami. Promieniowanie jonizujące filtrowane jest przez ołowiowe szkło, z którego wykonany jest ekran kineskopu, to samo odpowiednio domieszkowane szkło i pokrywająca powierzchnie ekranu warstwa antystatyczna redukuje niemal całkowicie problem pola elektrycznego i ładunków statycznych. Specjalna konstrukcja układów odchylania i ekranowanie zamykają pole magnetyczne wewnątrz obudowy monitora. Nowoczesne monitory z oznaczeniem LR (ang. Low Radiation) spełniają zwykle wymagania szwedzkich norm MPR II i jeszcze ostrzejszych norm TCO '92, określających dopuszczalne natężenia pól emitowanych przez monitor. MPR II jest szwedzką normą definiującą dopuszczalne wartości natężenia pól elektromagnetycznych emitowanych przez monitory. Dla ekstremalnie małych częstotliwości (ELF - ang. Extremely Low Frequency) od 5Hz do 2kHz dopuszczalne natężenie wynosi 250nT (nanotesli). Dla bardzo małych częstotliwości (VLF - ang. Very Low Frequency) od 2kHz do 400kHz dopuszczalne natężenie wynosi 25nT. Natężenie pola elektrycznego musi być mniejsze od 25V/m dla ELF i mniejsze od 2,5V/m dla VLF. Pomiarów dokonuje się wokół monitora w odległości 0,5m. Ładunek elektrostatyczny wynosi 1500V. TCO-95 – szwedzka norma, która definiuje dopuszczalne wartości natężenia pól elektromagnetycznych emitowanych przez monitory. Dla ekstremalnie małych częstotliwości ELF od 5Hz do 2kHz dopuszczalne natężenie wynosi 200nT (nanotesli). Dla bardzo małych częstotliwości VLF od 2kHz do 400kHz dopuszczalne natężenie wynosi 25nT. Natężenie pola elektrycznego musi być mniejsze od ą0 V/m dla ELF i mniejsze od 1V/m dla VLF. Pomiarów dokonuje się wokół monitora w odległości 0,3m. Ładunek elektrostatyczny wynosi 1500V. TCO91 – szwedzka norma określająca poziom radiacji, zmodyfikowana na TCO’92 – zwaną potocznie MPR III (ostrzejsza od MPR II), określająca wymogi bezpieczeństwa i definiująca trójstopniowy mechanizm redukujący zużycie prądu przy przechodzeniu monitora w stan spoczynku. Określa graniczne wartości zmiennego pola magnetycznego i elektrycznego, pola elektrostatycznego, maksymalny poziom refleksów świetlnych na powierzchni kineskopu: 200nT dla ELF, 25nT dla VLF, 10V/m dla ELF, 1V/m dla VLF, dla pomiarów dokonywanych w odległości 30 i 50 cm od ekranu, dla ładunku elektrostatycznego 1500V. Wszystkie opisane w tym rozdziale aspekty ergonomii sprawiają, że możemy dziś spędzać znacznie więcej czasu przed komputerem nie obawiając się o własne zdrowie. Ergonomia monitorów to również możliwość łatwego przekręcania i przechylania monitora, w celu osiągnięcia odpowiedniego kąta widzenia.

Dla przykładu podano kilka wskazówek dotyczących parametrów monitorów, o których możemy powiedzieć, że spełniają podstawowe kryteria monitorów profesjonalnych:

• przekątna ekranu: 15` (wystarczająca do pracy przy rozdzielczości 800x600), 17` (rozdzielczość 1024x768), 20 i 21` (preferowane do pracy z programami graficznymi i programami CAD);

• rozdzielczość: 800x600, 1024x768, 1280x1024, 1600x1280;

• średnica plamki: 0,26 lub 0,28mm;

• zakres częstotliwości odchylania pionowego (ang. autoskaning): 50 - 120Hz;

• zakres częstotliwości odchylania poziomego: 10 - 82kHz;

• pasmo przenoszenia (dla kabli ze złączami BNC): 100 - 120MHz.

Regulowane parametry obrazu:

• kontrast,

• jasność,

• rozmiar pionowy, poziomy,

• pozycja,

• zniekształcenia poduszkowe, beczkowate,

• zniekształcenia trapezowe,

• przechył obrazu,

• demagnetyzacja (usuwanie przypadkowych zniekształceń kolorów powodowanych przez ziemskie pole magnetyczne),

• temperatura kolorów,

• nasycenie czerwieni, zieleni i błękitu.

Niektóre monitory wyposażone są w oprogramowanie dopasowujące kolory i imitujące barwę kolorowych wydruków. Wyświetlanie i zapamiętywanie parametrów regulacji (do 42 ustawień dla różnych aplikacji). Niektóre monitory można łączyć z komputerem za pomocą kabli koncentrycznych i złącz BNC - umożliwia to połączenie z wysokiej jakości kartą graficzną i przesyłanie sygnałów o kolorach poprzez oddzielne kable. Kupno nowego monitora nie jest prostą sprawą. Wszystkie wymieniane w dokumentacji funkcje i parametry techniczne powodują, że produkt wydaje się doskonały na papierze. Najlepszym jednak sędzią jest nasze oko uzbrojone w odpowiednie narzędzie jakim może być dobry program testujący. Warto również zwracać uwagę na okres gwarancji, gdyż jego długość świadczy o stopniu zaufania firmy do własnych produktów.

Filtr Ekranowy Princy Soft 14"-15"

Princy Soft 14"-15" jest antyodblaskowym i przeciwradiacyjnym filtrem szklanym w opatentowanej technologii "No Emission". Dzięki wielowarstwowej budowie powłoka "No Emission" ogranicza pole elektryczne i magnetyczne emitowane z boków monitora. Zewnętrzna część powłoki wykonana jest ze skóropodobnego materiału, dostępnego w wielu kolorach. Sam filtr, także o wielowarstwowej strukturze, likwiduje odblaski, zwiększa kontrast obrazu, redukuje odczucie migotania i znacznie ogranicza promieniowanie ultrafioletowe a nawet słabe rentgenowskie. Odpowiednio uziemiona warstwa przewodząca filtru zatrzymuje emisję pola elektrycznego i wyłapuje ładunki elektrostatyczne. Zakładanie osłony na monitor jest proste i wygodne, nie są potrzebne trwale zamocowane na monitorze zaczepy. Po instalacji filtru monitor wygląda jakby był w hełmie.

Filtry Princy dostępne są w trzech odmianach: Relax, Soft i Professional. Princy Relax przeznaczone są dla użytkowników komputerów w biurach, wykorzystujących przede wszystkim edytory tekstu. Wysokie tłumienie światła kineskopu (ok. 70%) ogranicza zmęczenie wzroku operatora, ale pozostaje nie bez wpływu także i na barwy wyświetlane przez monitor. Princy Soft i Professional dedykowane są dla operatorów programów CAD/CAM i DTP, którzy potrzebują precyzyjnego określania kolorów. Zapewnia to zmniejszone tłumienie światła kineskopu, odpowiednio na poziomie ok. 55 i 40%. Dostępne są także różne wielkości filtrów: od 12 do 21". Filtry Princy zastosowane w monitorach starszej produkcji pozwalają im spełnić najostrzejsze normy techniczne. W monitorach najnowszych generacji (spełniających normy LE, MPR II, TCO) eliminują ich nadal istniejące promieniowanie do poziomu nieodróżnialnego od tła środowiskowego. (CC)

Parametry

• Stopień redukcji odbicia 99,7%

• Promieniowania ultrafioletowe (UVA, UVB) 100%

• Promieniowanie X 98,4%

• Pole elektrostatyczne 100%

• Pole elektryczne (ELF, VLF, LV, MF) 99%

• Pole magnetyczne 74%

• Producent: National Power Electric -- Włochy

• Cena: od 125 do 294 DM + VAT

8. Pozostałe elementy zestawu komputerowego

Nowoczesne klawiatury

Od ponad stu lat żyjemy w przekonaniu, że już nic nie da się zrobić - klawiatura, w której układ klawiszy oparty jest w pewnym stopniu na statystyce występowania poszczególnych liter (w pisowni języka angielskiego), a w pewnym stopniu na pobożnych życzeniach, by w innych językach było podobnie, stała się faktem. A, jak powszechnie wiadomo, "dżentelmeni z faktami nie polemizują". I dlatego, za wyjątkiem eksperymentów Dworaka oraz nacjonalistycznych odchyleń Niemców (QWERTZ) i Francuzów (AZERTY), świat z braku innego wyjścia pokochał standard. Powstało kilka technik pisania bez patrzenia na klawiaturę i wiele szkół tej trudnej sztuki. Tymczasem łatwość wprowadzania poprawek przy "komputeropisaniu" , w połączeniu z rosnącą popularnością komputerów jako narzędzi uniwersalnych, powoduje, że do klawiatury siada coraz więcej osób, które nie całkiem wiedzą, jak się nią posługiwać. Równocześnie nauka pisania bezwzrokowego ma coraz mniej chętnych, mimo faktu, że wszystkie klawiatury są wyposażone w znaczniki pozycji podstawowej (na klawiszach [F] i [J]). Co zrobić w sytuacji, kiedy coraz więcej użytkowników sięga prawą ręką do litery A?

Tęczowa dydaktyka

Tak można nazwać koncepcję klawiatury Nimble Beauty. Całkiem normalna, przeciętnej jakości klawiatura, tyle że zamiast mniej lub bardziej szarych, jej klawisze są kolorowe. A układ tych kolorów odpowiada przypisaniu grup klawiszy do poszczególnych palców. Brakuje tylko zestawu odpowiednich lakierów do paznokci! Jak już wspomniano, technik pisania bezwzrokowego jest kilka - nie ma sprawy, producent dołącza drugi komplet główek klawiszy, w tej tęczowej kolorystyce. Dołączone jest również narzędzie do zdejmowania klawiszy, bez którego byłoby dość trudno je zamieniać, ale za to łatwo zepsuć. I już nic nie przeszkadza w tym, by dopasować układ kolorów do takiej techniki pisania, jaką zamierzamy ćwiczyć. Odpowiednia instrukcja umieszczona jest na opakowaniu. Wartość dydaktyczna takiej klawiatury wydaje się ogromna - wśród rzeszy użytkowników PC na palcach można policzyć tych, którzy nie wyczyniają palcami jakichś dziwnych figur przy pisaniu na klawiaturze, często nawet nie mając świadomości, jak bardzo sobie sami utrudniają życie. Dlatego wszystkim, którzy zaczynają dopiero flirt z klawiaturą, z czystym sumieniem można polecić tęczową piękność. A poza wartością dydaktyczną Nimble Beauty ma jeszcze jedną zaletę - wywołuje uśmiech u każdego, kto ją zobaczy.

Zdrowie nadgarstków

Poważniejszym problemem, dotyczącym klawiatur, jest ich ergonomia. Pośród osób profesjonalnie korzystających z klawiatury znane są przypadki rozmaitych mniej lub bardziej groźnych dolegliwości, wynikających z długotrwałej pracy z klawiaturą.
Od ponad dwudziestu lat istnieje wzorzec klawiatury ergonomicznej, na którym wzorowana jest między innymi klawiatura lansowana przez Microsoft. Rzeczywiście, klawiatury takie są bardzo wygodne dla osób dużo piszących, ale przez swój niekonwencjonalny wygląd i duże gabaryty odstraszają wielu potencjalnych użytkowników. Odmienne podejście zaprezentowała ostatnio firma Alps - klawiatura pod nazwą Humedia wyprodukowana przez tę firmę pomimo swojego dość ekstrawaganckiego wyglądu nie odbiega w znaczącym stopniu od konwencji. Ale drobna różnica, polegająca na ułożeniu klawiszy na łuku a nie w linii prostej, pozwala uniknąć wykręcania nadgarstków, tak niemiłego przy długotrwałym pisaniu. Dodatkowym elementem zwiększającym komfort pracy jest zintegrowana z klawiaturą podpórka pod nadgarstki. Bardzo sympatyczne "czucie" klawiszy i ich cicha praca to dodatkowy plus - kiedy pisuję nocą w domu, rodzina miewa do mnie pretensje o hurkot klawiatury. Zresztą w biurze, w którym używa się kilku komputerów w jednym pokoju, hałaśliwe klawiatury potrafią też dać nieźle "do wiwatu". Ale to już koniec zachwytów: zbyt mały lewy [Shift] i dominujący klawisz [W'95] znakomicie utrudniają pisanie, zwłaszcza osobom korzystającym z lewego Alt. Poza przeznaczoną do pisania częścią projektant puścił wodze fantazji! O ile kalkulatoropodobna klawiatura numeryczna wygląda dobrze i jest całkiem wygodna, to równie dobrze wyglądające klawisze kursora, o konstrukcji zapożyczonej z gry TV, przez nikogo z próbujących nie zostały uznane za wygodne. Przerost inwencji dotknął również klawiszy funkcyjnych - zostały umieszczone z lewej strony klawiatury, tak jak to ongiś bywało (stare klawiatury 84-klawiszowe), co samo w sobie nie byłoby niczym złym, gdyby nie zupełnie inny ich układ. W dodatku klawisze te zostały obdarzone trójznaczeniowością i możliwością programowania. Stwarza to w przypadku potrzeby użycia takiego klawisza konieczność sprawdzenia jego aktualnego trybu pracy, w przeciwnym wypadku możemy się zdziwić, kiedy podczas używania np. Norton Commandera naciśnięcie na klawisz F6 zamiast zmiany nazwy lub przemieszczenia pliku połączy nas z cyberprzestrzenią WWW! Na domiar złego w grupie klawiszy funkcyjnych, jako jedna z ich funkcji, wylądowały klawisze tzw. edytorskie: PgUp, PgDn, Home, End, Ins i Del.

Nie ma róży bez kolców - dla większości osób posiadających ugruntowane przyzwyczajenia, udziwnienia w klawiaturze Humedia są absolutnie nie do przyjęcia, ale w przypadku osób nie mających jeszcze nawyków, a zajmujących się głównie pisaniem, klawiatura ta może stanowić wręcz nową jakość.

Mysz czy trackball ?

Wybór właściwej myszki czy innego urządzenia sterującego jest tylko pozornie błahą rzeczą. Z badań wynika, że 2/3 wszystkich czynności podczas pracy na komputerze wykonujemy za pomocą myszy. Dlatego powinniśmy kupić myszkę kształtem jak najbardziej zbliżoną do wnętrza naszej dłoni. Nie dajmy się skusić producentom oferującym myszy w kształcie samochodów czy owoców. Nie kupujmy pierwszej lepszej myszy. Pobawmy się nią chwilę w sklepie, zobaczmy jak leży w naszej dłoni. Dla osób pracujących często z edytorami tekstów (lub stronami WWW) dużym ułatwieniem może się okazać mysz z funkcją przewijania tekstu i powiększania / zmniejszania wielkości czcionki. Nie mniej ważna jest podkładka pod mysz. Tylko z pozoru podkładki oferowane na naszym rynku niczym nie różnią się od siebie. Po jednych mysz chodzi z oporem, po innych ślizga się. Niektórym z nas bardziej niż mysz będzie odpowiadał trackball. Popróbujmy. Nie jest to duży wydatek.

9. Opis przykładowego stanowiska komputerowego

Opisywane stanowisko posiada blat o wymiarach 130 x 60 cm, jednakże jest to powierzchnia w zupełności wystarczająca do wykonywanej pracy, gdyż znajduje się na niej sam monitor, a jednostka centralna umieszczona jest pod blatem. Wysokość na jakiej znajduje się blat to 62 cm Jest to zbyt mało do prawidłowej pracy dorosłej osoby na tym stanowisku komputerowym. Szerokość przestrzeni dla nóg pod biurkiem jest wystarczająca gdyż wynosi ona 103 cm, natomiast brak jest odpowiedniej głębokości tej przestrzeni, gdyż ogranicza ją półka znajdująca się pod blatem. Wystarczająca natomiast jest przestrzeń potrzebna do swobodnego odsunięcia fotelu do tyłu. Sam fotel jest nieodpowiednio dobrany. Jest on za niski dla osoby dorosłej. Ustawienie klawiatury i myszki jest prawidłowe, zapewnia ono wygodne posługiwanie się tymi urządzeniami. Górna krawędź monitora znajduje się na wysokości oczu, a sam ekran jest oddalony od oczu na odległość 60 cm Można więc stwierdzić, iż sam monitor jest prawidłowo ustawiony. Gorzej jednak wypada on jeśli chodzi o odbicia spowodowane przez źródła światła. O ile sztuczne oświetlenie nie sprawia kłopotów, to światło padające z okna znajdującego się za monitorem powoduje na nim odblaski utrudniające pracę. Odbicia próbowano wyeliminować poprzez zamontowanie żaluzji w oknie, jednakże przyniosło to tylko połowiczny skutek. Rozwiązaniem tego problemu mogło by być zamontowanie specjalnego filtru przeciwodblaskowego na monitor lub zmiana miejsca całego stanowiska. Sam monitor ma kontrast i jaskrawość ustawioną na takim poziomie aby prawidłowo był widziany obraz na monitorze i nie powodował zmęczenia oczu. Częstotliwość odświeżania obrazu jest ustawiona na najlepszą jaką oferuje monitor i wynosi 85 Hz. Reasumując można stwierdzić, iż biurko i fotel są za małe do normalnej pracy dorosłej osoby i należałoby je wymienić na większe. Również samo umiejscowienie stanowiska nie jest najlepsze co także należy zweryfikować.

1

---