Wykład nr 12 (11.05 2011 r.)
1. POSTĘPOWANIA SZCZEGÓLNE (C.D.)
Można powiedzieć, że wszystkie postępowania mają na celu przyśpieszenie postępowania ale jako rodzaje postępowań uproszczonych traktuje się te, o których poniżej.
a. Postępowanie uproszczone
Co to jest postępowanie uproszczone? Takie, które nie zachowuje wszystkich wymogów. Czyli nawet jak traktujemy jako postępowania szczególne postępowanie mediacyjne to jako postępowanie uproszczone traktujemy 3 rodzaje postępowań.
Postępowanie to dotyczy sytuacji, gdy odbywają się one na posiedzeniu niejawnym, w składzie jednego sędziego (art. 120 PPSA) z możliwością udziału tylko osób wezwanych, z kilku powodów przesłanki i tryby wszczynania postępowania uproszczonego:
Art. 119 PPSA
Sprawa może być rozpoznana w trybie uproszczonym, jeżeli:
1) decyzja lub postanowienie są dotknięte wadą nieważności, o której mowa w art. 156 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego lub w innych przepisach albo wydane zostały z naruszeniem prawa dającym podstawę do wznowienia postępowania; I grupa postępowań uproszczonych - chodzi o istotną wadę, która jest ewidentna; nie ma potrzeby przeprowadzania postępowania z udziałem stron, gdyż w gruncie rzeczy jedyną możliwością jest stwierdzenie nieważności lub uchylenie decyzji, gdy ta wada się potwierdzi; argumenty strony dotyczące innych kwestii nie mają wpływu bo dotyczy to tylko ściśle rzeczy związanych z naruszeniem prawa.
Takie uproszczone postępowanie może odbywać się z urzędu i na wniosek stron.
2) strona zgłosi wniosek o skierowanie sprawy do rozpoznania w trybie uproszczonym, a żadna z pozostałych stron w terminie czternastu dni od zawiadomienia o złożeniu wniosku nie zażąda przeprowadzenia rozprawy. II rodzaj postępowania uproszczonego, związany z wnioskiem stron. Chodzi o to, że strona pisze, że zrzeka się rozprawy, chce żeby sprawa była rozstrzygana na posiedzeniu uproszczonym lub na posiedzeniu niejawnym a żadna z pozostałych stron od złożenia tego wniosku, w ciągu 14 dni od zawiadomienia, nie zażąda przeprowadzenia rozprawy. Z tymże sądy dążą jednak do tego, aby strony wyrażały zgodę; ale formalnie przepisy mówią że „nie zażąda przeprowadzenia rozprawy”.
Jest to postępowanie jedynie wnioskowe.
Art. 121 PPSA
Sprawa może być również rozpoznana w trybie uproszczonym w przypadku, o którym mowa w art. 55 § 2. III rodzaj postępowania uproszczonego. Chodzi o nieprzekazanie sądowi skargi lub akt sprawy wtedy, gdy zachodzi możliwość rozpoznania sprawy na podstawie odpisu skargi. Dla prof. Jaśkowskiej wskazana w art. 212 podstawa jest zaskakująca, bo tym bardziej jeśli nie nadesłano akt sprawy lub nie ma pełnej dokumentacji tym bardziej jest konieczny udział stron postępowania; ustawodawca zapewne kierował się tym, że jeśli organ nie dostarcza akt to i tak wszczyna rozprawę, no ale wtedy przecież jeśli jest prawidłowo zawiadomiony to nie wchodzi w grę kwestia odroczenia rozprawy. Prof. Jaśkowska podchodzi krytycznie do tej przesłanki, sama też nie spotkała się z tym przypadkiem prowadzenia postępowania uproszczonego.
Jeśli mamy sprawę w postępowaniu uproszczonym, to rzecz nie polega na tym, że na posiedzeniu niejawnym, tylko jest szybciej wyznaczana. Bo zwykle okres oczekiwania jest dość długi, zwykle do roku, a w przypadku OZT-ek szybciej, np. w NSA to prawie na bieżąco. Wtedy, gdy chcemy mieć szybko sprawę rozpatrzoną i sąd nie ma specjalnego obciążenia to jest sensowne składanie takiego wniosku.
Postępowanie uproszczone kończy się:
Wydaniem wyroku - zasadniczy sposób:
I przesłanka - wyrok stwierdzający nieważność, wyrok uchylający
w każdym innym przypadku decyzja nie jest dotknięta wadą nieważności/ wadą wznowienia, a wtedy nie ma możliwości skierowania jej w takiej formie na posiedzenie niejawne tylko powinna być przeniesiona na rozprawę. Oznacza to tyle, że nawet jeżeli sprawa jest rozpatrywana przez sędziego w trybie uproszczonym, to może być przeniesiona na postępowanie w formie rozprawy.
W przypadku tej II i III formy mogłoby się kończyć postanowieniem, bo mogłoby wchodzić w grę odrzucenie skargi.
b. Postępowanie w sprawie wymierzenia organowi grzywny.
Dotyczą 3 sytuacji:
Art. 55 PPSA
§ 1 W razie niezastosowania się do obowiązków, o których mowa w art. 54 § 2, sąd na wniosek skarżącego może orzec o wymierzeniu organowi grzywny w wysokości określonej w art. 154 § 6. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym.
§ 2 Jeżeli organ nie przekazał sądowi skargi mimo wymierzenia grzywny, sąd może na żądanie skarżącego rozpoznać sprawę na podstawie nadesłanego odpisu skargi, gdy stan faktyczny i prawny przedstawiony w skardze nie budzi uzasadnionych wątpliwości.
§ 3 O rażących przypadkach naruszenia obowiązków, o których mowa w § 2 lub w art. 54 § 2, skład orzekający lub prezes sądu zawiadamia organy właściwe do rozpatrywania petycji, skarg i wniosków.
Art. 112 PPSA
W razie uchylania się organu od zastosowania się do postanowienia sądu podjętego w toku postępowania i w związku z rozpoznaniem sprawy, sąd może orzec o wymierzeniu organowi grzywny w wysokości określonej w art. 154 § 6. Przepisy art. 55 § 1 i 3 stosuje się. na wniosek stron, ma charakter fakultatywny.
Art. 154 PPSA - niewykonanie wyroku
(Strony często źle rozumieją niewykonanie wyroku. Uważają, że jeśli sąd uchyli rozstrzygnięcie i drugie jest wydawane dla nich niekorzystnie, to jest niewykonanie wyroku. Tymczasem oznacza to co innego.) Niewykonanie wyroku # niewykonanie wytycznych przez sąd. Niewykonanie wyroku jest milczeniem.
Niewykonanie wyroku zachodzi w dwóch sytuacjach:
§ 1 W razie niewykonania wyroku uwzględniającego skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania ( pierwszy przypadek niewykonania wyroku - chodzi o sytuację, kiedy zapadł wyrok zobowiązujący a organ milczy) oraz w razie bezczynności organu lub przewlekłego prowadzenia postępowania po wyroku uchylającym lub stwierdzającym nieważność aktu lub czynności ( drugi przypadek niewykonania wyroku) strona, po uprzednim pisemnym wezwaniu właściwego organu do wykonania wyroku lub załatwienia sprawy (konieczne, aby móc wnieść skargę - dopiero jak po tym dalej organ milczy), może wnieść skargę w tym przedmiocie, żądając wymierzenia temu organowi grzywny. tak więc nie jest niewykonaniem wyroku wydanie innego orzeczenia, choćby dla strony niekorzystnego, bo strona może skarżyć to inne orzeczenie.
Tak więc wymierzenie grzywny jest w każdym przypadku uzależnione od uznania sądu.
c. Postępowanie w sprawie odtworzenia zniszczonych akt
Dotyczy dwóch rodzajów spraw: prawomocnie zakończonych lub spraw toczących się. Wpływa to na zakres odtworzenia.
Art. 288 PPSA
Odtworzeniu ulegają akta zaginione lub zniszczone w całości lub w części. W sprawie prawomocnie zakończonej odtworzeniu podlega orzeczenie kończące postępowanie w sprawie oraz ta część akt, która jest niezbędna do ustalenia jego treści i do wznowienia postępowania.
Art. 289 PPSA wszczęcie postępowania.
§ 1 Sąd wszczyna postępowanie z urzędu lub na wniosek strony.
§ 2 Sąd wszczyna postępowanie tylko na wniosek strony, jeżeli zaginięcie lub zniszczenie akt nastąpiło wskutek siły wyższej. co to jest siła wyższa? Reguluje art. 435 KC.
Art. 290 PPSA właściwość sądów.
§ 1 Do odtworzenia akt sprawy będącej w toku właściwy jest sąd, w którym sprawa ostatnio się toczyła.
§ 2 Jeżeli właściwy byłby Naczelny Sąd Administracyjny, Sąd ten przekaże sprawę sądowi pierwszej instancji, chyba że chodzi o odtworzenie tylko akt tego Sądu.
§ 3 Postępowanie w razie zaginięcia lub zniszczenia akt w sprawie prawomocnie zakończonej przeprowadza sąd, w którym sprawa toczyła się w pierwszej instancji.
Art. 291 PPSA
We wniosku o odtworzenie akt należy ponadto określić dokładnie sprawę, dołączyć wszelkie urzędowo poświadczone odpisy znajdujące się w posiadaniu zgłaszającego wniosek oraz wskazać znane mu miejsca, w których dokumenty lub ich odpisy się znajdują.
Art. 292 PPSA postępowanie ma charakter uproszczony, gdyż odbywa się za pomocą pism urzędowych.
§ 1 Przewodniczący wzywa osoby, organy administracji publicznej lub instytucje wskazane we wniosku oraz znane sądowi urzędowo do złożenia w określonym terminie poświadczonych urzędowo odpisów dokumentów będących w ich posiadaniu albo do oświadczenia, że ich nie posiadają.
§ 2 Jeżeli osoba wezwana nie posiada dokumentu lub odpisu, a przed wezwaniem była w jego posiadaniu, powinna wyjaśnić, gdzie dokument lub odpis się znajduje.
Art. 293 PPSA
§ 1 Sąd może skazać na grzywnę w wysokości określonej w art. 154 § 6 każdego, kto nie uczyni zadość wezwaniu dokonanemu w myśl artykułu poprzedzającego.
§ 2 Jeżeli wezwana była osoba prawna lub inna jednostka organizacyjna, ukaraniu podlega jej kierownik lub pracownik, którego obowiązkiem było uczynić zadość wezwaniu.
Art. 294 PPSA
Jeżeli poświadczone urzędowo odpisy zostaną złożone, przewodniczący zarządza dołączenie ich do akt. Odpis zarządzenia doręcza się stronom.
Art. 295 PPSA gdy nie da się odtworzyć w powyższym trybie.
Jeżeli odtworzenia akt nie można przeprowadzić w trybie przewidzianym w artykułach poprzedzających, przewodniczący wzywa strony do złożenia dokładnych oświadczeń co do treści zaginionych lub zniszczonych pism oraz dowodów na za warte w nich twierdzenia, nie wyłączając prywatnych odpisów oraz innych pism i notatek, które mogą być pomocne przy odtworzeniu akt.
Art. 296 PPSA
§ 1 Niezależnie od oświadczeń i wniosków sąd przeprowadza z urzędu dochodzenia, nie pomijając żadnej okoliczności, która może mieć znaczenie dla ustalenia treści zaginionych lub zniszczonych akt. Sąd bierze pod uwagę wpisy do repertoriów i innych ksiąg biurowych. Sąd może też przesłuchać w charakterze
świadków sędziów, prokuratorów, protokolantów, pełnomocników stron i inne osoby, które uczestniczyły w postępowaniu lub które mogą wypowiedzieć się co do treści akt, jak również może zarządzić przesłuchanie stron.
§ 2 Do przeprowadzenia dowodów, o których mowa w § 1, stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania cywilnego.
Art. 297 PPSA skutki tego postępowania.
Po przeprowadzeniu postępowania, o którym mowa w art. 295 i art. 296, sąd orzeka postanowieniem, w jaki sposób i w jakim zakresie zaginione akta mają być odtworzone lub że odtworzenie akt jest niemożliwe. Na postanowienie przysługuje zażalenie.
Art. 298 PPSA
Jeżeli akta nie mogą być odtworzone lub odtworzone zostały w części niewystarczającej do podjęcia dalszego postępowania, skarga albo środek odwoławczy mogą być wniesione ponownie w terminie trzydziestu dni od dnia, w którym postanowienie w tym przedmiocie stało się prawomocne. We wszystkich innych przypadkach sąd podejmuje postępowanie w takim stanie, w jakim okaże się to możliwe przy uwzględnieniu akt pozostałych i odtworzonych. Na postanowienie co do podjęcia dalszego postępowania przysługuje zażalenie.
2. ORZEKANIE (ROZSTRZYGANIE)
Jest to 3 etap postępowania przed sądem administracyjnym.
a. Zasady orzekania:
Zasady wspólne:
Sąd kontroluje, bada legalność - nie kontroluje celowości, a więc kontroluje zgodność z prawem, nie zastępuje zaś organów administracji. Więc nie kontroluje celowości, mimo że ocenia też rozstrzygnięcia oparte na uznaniu. Oznacza to, że nie zastępują sady organów administracji publicznej.
Zasada niezwiązania sądu granicami skargi.
Co do zasady sąd i instancji rozstrzyga w granicach danej sprawy; nie jest związany zarzutami ani wnioskami strony.
Sąd II instancji orzeka zarówno w granicach danej sprawy jak i w granicach skargi kasacyjnej (! Tu z wyjątkiem podstaw nieważności). Przyjeto więc w zakresie orzekania model kasacyjny z drobnymi wyjątkami.
Co to znaczy w granicach danej sprawy? Czyli orzeka w granicach danego aktu/ czynności/ bezczynności zaskarżonej.
Art. 134 PPSA
§ 1 Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
Nie oznacza to, że w szczególnych sytuacjach sąd nie może na tej podstawie, że orzeka w graniach sprawy, tych granic poszerzać i np. w niektórych sytuacjach nawet uchylić orzeczenie późniejsze (ale to sprawa skomplikowana; niekiedy uważa się, że się kontroluje pewne akty zależne). Jest jedna uwaga, o której można powiedzieć generalnie - musi być to akt co do którego byłaby otwarta droga do zaskarżenia.
Nawiązawszy do art. 106 KPA - sytuacja, że skarżymy jakieś rozstrzygnięcie i w ramach jego chcielibyśmy postawić zarzuty co do sposobu postępowania organu w tzw. trybie opiniodawczym, to w tej kwestii panuje generalnie taka opinia, że ponieważ w trybie art. 106 KPA wydawane są postanowienia, na które służy zażalenie, a więc i skarga do sądu administracyjnego to strona powinna wyczerpać ten tok. Jeżeli strona nie wyczerpuje go i nie zaskarży tego aktu incydentalnego, to jeżeli skarży decyzję główną to nie może już w ramach tego podnosić zarzutów dotyczących postępowania incydentalnego, bo w tej mierze sprawa już wiąże. To nie było takie oczywiste, więc prof. Jaśkowska to podkreśla.
Kwestia zakazu reformationis in peius
Inaczej niż w KPA:
Art. 134 PPSA
§ 2 Sąd nie może wydać orzeczenia na niekorzyść skarżącego, chyba że stwierdzi naruszenie prawa skutkujące stwierdzeniem nieważności zaskarżonego aktu lub czynności. co zabawne, przepisy nie regulują kwestii nieważności czynności lecz tylko kwestię nieważności decyzji/ postanowienia, no ale tak ten przepis skonstruowano
PPSA wprowadza możliwość pogorszenia sytuacjo strony w przypadku ciężkich naruszeń prawa.
Zakaz ten ma jeden wyjątek - stwierdzenie naruszenia prawa … j.w.
Utrwalona linia orzecznicza NSA: sąd zasadniczo orzeka na podstawie stanu faktycznego i prawnego, który istniał w dniu wydania zaskarżonego orzeczenia. Natomiast jeśli chodzi o bezczynność - to w momencie orzekania bo bezczynność przecież nadal trwa. Sąd nie może brać pod uwagę tego, co powstało po wydaniu aktu/czynności oprócz tego, co powinien brać pod uwagę z urzędu.
Tak więc od tej zasady mamy wyjątki - w pewnych sytuacjach sąd bierze pod rozwagę sytuacje, które wystąpiły później, np. orzeczenie TK stwierdzające niezgodność podstawy prawnej z aktem wyższego rzędu. Gdyby więc wyrok zapadł w momencie, kiedy by już zawisła skarga to sąd musiałby przykładowo oddalać skargę bo organ kiedy orzekał to o tym wyroku nie wiedział.
b. Rozstrzygnięcia sądów administracyjnych
Orzeczenia:
wyroki - są zasadą
postanowienia - one są wyjątkiem.
Quasi - orzeczenia
zarządzenia
Ad. wyroki
Co do zasady sąd rozstrzyga sprawę wyrokiem; zasadą jest wyrok: art. 132 PoPPSA Sąd rozstrzyga sprawę wyrokiem.
Wyrok stanowi rozstrzygnięcie sprawy i dotyczy jej istoty - co nie oznacza, że dotyczy jej meritum. Dotyczy istoty w tym rozumieniu, jaka jest istota postępowania sądowoadministracyjnego a więc nie przyznania uprawnienia/obowiązków ale co do istoty czyli istnienia zgodności/ niezgodności z prawem;
Art. 133 PPSA
§ 1 Sąd wydaje wyrok po zamknięciu rozprawy ( zasada) na podstawie akt sprawy, chyba że organ nie wykonał obowiązku, o którym mowa w art. 54 § 2. Wyrok może być wydany na posiedzeniu niejawnym w postępowaniu uproszczonym albo jeżeli ustawa tak stanowi. ( przepisy szczególne.)
Art. 137 PPSA
§ 1 Sąd wydaje wyrok po niejawnej naradzie sędziów. Przebieg narady i głosowanie nad orzeczeniem jest tajne a zwolnienie od zachowania w tym względzie tajemnicy, z zastrzeżeniem § 3, nie jest dopuszczalne. Narada obejmuje dyskusję, głosowanie nad mającym zapaść orzeczeniem i zasadniczymi powodami rozstrzygnięcia oraz spisanie sentencji wyroku. wyrok wydawany jest tylko przez sędziów.
§ 2 Przewodniczący zbiera głosy sędziów, poczynając od najmłodszego stażem na stanowisku sędziego sądu administracyjnego, sam zaś głosuje ostatni. Sprawozdawca, jeżeli jest wyznaczony, głosuje pierwszy. Wyrok zapada większością głosów. Sędzia, który przy głosowaniu nie zgodził się z większością, może przy podpisywaniu sentencji zgłosić zdanie odrębne i obowiązany jest uzasadnić je na piśmie przed podpisaniem uzasadnienia. Zdanie odrębne może dotyczyć także samego uzasadnienia.
§ 3 Zgłoszenie zdania odrębnego podaje się do wiadomości, a jeżeli członek składu orzekającego, który zgłosił zdanie odrębne wyraził na to zgodę, także jego nazwisko.
§ 4 Sentencję wyroku podpisuje cały skład sądu. także osoba, która zgłosiła zdanie odrębne (votum separatum) zaznaczane jako wzmianka.
W sprawie zawiłej może nastąpić tzw. publikacja orzeczenia na czas do 14 dni a następnie ten termin może być tylko raz przedłużony i tylko w ciągu 7 dni musi być przedłużony:
Art. 139 PPSA
§ 1 Ogłoszenie wyroku powinno nastąpić na posiedzeniu, na którym zamknięto rozprawę. Jednakże w sprawie zawiłej sąd może odroczyć ogłoszenie wyroku na czas do czternastu dni. W postanowieniu o odroczeniu sąd powinien wyznaczyć termin ogłoszenia wyroku i ogłosić go niezwłocznie po zamknięciu rozprawy. Termin ten może być przedłużony tylko raz i co najwyżej o siedem dni.
Uzasadnianie wyroków
sądy II instancji - zawsze uzasadniane z urzędu
sądy I instancji - gdy:
uwzględniają skargę
stwierdzają nieważność rozstrzygnięcia
zostały wydane na posiedzeniu niejawnym
Chyba, że skargę oddalono.
Art. 141 PPSA
§ 1 Uzasadnienie wyroku sporządza się z urzędu w terminie czternastu dni od dnia ogłoszenia wyroku albo podpisania sentencji wyroku wydanego na posiedzeniu niejawnym, z zastrzeżeniem § 2.
§ 2 W sprawach, w których skargę oddalono, uzasadnienie wyroku sporządza się na wniosek strony zgłoszony w terminie siedmiu dni od dnia ogłoszenia wyroku albo doręczenia odpisu sentencji wyroku. Uzasadnienie wyroku sporządza się w terminie czternastu dni od dnia zgłoszenia wniosku. obecnie jak informuje wysyła się zawiadomienie o rozprawie, to informuje się o treści tego artykułu. Więc jeśli dowiadujemy się, ze skargę oddalono to najlepiej jest od razu złożyć wniosek o uzasadnienie bo termin 7 dni to termin krótki. gdy to przegapimy, to najlepiej wtedy iść do prokuratora/ RPO, który może wtedy wystąpić o sporządzenie uzasadnienia wyroku a następnie działając na prawach uczestnika złożyć skargę kasacyjną.
§ 3 Odmowa sporządzenia uzasadnienia wyroku następuje postanowieniem wydanym na posiedzeniu niejawnym.
§ 4 Uzasadnienie wyroku powinno zawierać zwięzłe przedstawienie stanu sprawy, zarzutów podniesionych w skardze, stanowisk pozostałych stron, podstawę prawną rozstrzygnięcia oraz jej wyjaśnienie. Jeżeli w wyniku uwzględnienia skargi sprawa ma być ponownie rozpatrzona przez organ administracji, uzasadnienie powinno ponadto zawierać wskazania co do dalszego postępowania.
Art. 142 PPSA
§ 1 Odpis wyroku z uzasadnieniem sporządzonym z urzędu doręcza się każdej stronie. nie doręcza się uzasadnienia glosy.
§ 2 Jeżeli uzasadnienie wyroku zostało sporządzone na wniosek strony, odpis wyroku z uzasadnieniem doręcza się tylko tej stronie, która złożyła wniosek. to jest związane z tym między innymi, że ta strona płaci opłatę kancelaryjną (100 zł na sporządzenie uzasadnienia). Jednak druga strona może dotrzeć do tego uzasadnienia - prosić o udostępnienie ale to jest już w trybie udzielenia informacji i to nie daje prawa do wniesienia skargi kasacyjnej. Brak złożenia wniosku uniemożliwia złożenie skargi kasacyjnej.
Treść wyroku (wg rodzajów rozstrzygnięć zapadających w odniesieniu do konkretnych aktów).
Ad. postanowienia
Zapadają wówczas, kiedy ustawa nie przewiduje wydania wyroku:
Art. 160 PPSA
Jeżeli ustawa niniejsza nie przewiduje wydania wyroku, sąd wydaje orzeczenie w formie postanowienia.
Zasadą jest, że zapadają również na rozprawie w składzie 3 sędziów chyba, że ustawa stanowi inaczej - więc nie jest tak, że są zawsze wydawane na posiedzeniu niejawnym, musi istnieć przepis szczególny przewidujący możliwość wydania postanowienia na posiedzeniu niejawnym.
Przykładowo: zapada postanowienie dotyczące odmowy dopuszczenia na podstawie art. 33 par. 2 do udziału w postępowaniu uczestnika postępowania, a więc osoby, która twierdzi że ma interes prawny a nie brała udziału w postępowaniu administracyjnym lub organizacji społecznej. Natomiast postanowienia dotyczące umorzenia/ zawieszenia/ odrzucenia - mogą zapaść zarówno na posiedzeniu jawnym jak i niejawnym;
2 podstawowe rodzaje postanowień:
zamykające drogę do wydania wyroku i kończą postępowanie administracyjne np. postanowienie o odrzuceniu skargi, postanowienie o umorzeniu postępowania, o rozstrzygnięciu sporów kompetencyjnych, o przyznaniu (cofnięciu) prawa pomocy, o odrzuceniu środka odwoławczego.
Na te postanowienia służy co do zasady skarga kasacyjna.
zamykające drogę do wydania wyroku i nie kończą postępowania administracyjnego np. postanowienie o zawieszeniu.
Na te postanowienia służy co do zasady zażalenie, jeśli przepisy ustawy tak wyraźnie stanowią.
Postanowienia niezaskarżalne: np. rozstrzygające spór kompetencyjny.
Postanowienia zaskarżalne: większość, bo kasacja jest zasadą.
Treść (na razie pozostawiamy).
Ad. uchwały
Ich podejmowanie to wyłączna kompetencja NSA.
Uchwały o charakterze abstrakcyjnym - mające na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych (a więc nie w doktrynie). Podejmują: Prezes NSA, PG, RPO.
Uchwały o charakterze konkretnym - mające na celu rozstrzyganie zagadnień prawnych budzących poważne wątpliwości w danej sprawie. Chodzi tylko o wątpliwości poważne. Powinny mieć one charakter obiektywny. Skład orzekający powinien wskazać, dlaczego ich wyjaśnienie jest konieczne w sprawie. Podejmowane na podstawie postanowienia składu orzekającego, który powziął wątpliwość. Nie mogą występować WSA, tylko składy NSA. Może zakończyć się postanowieniem o odmowie podjęcia uchwały.
Od tych uchwał nie służy środek zaskarżenia. Mają moc bezpośrednio wiążącą w danej sprawie.
Do podjęcia uchwały potrzebne kworum 2/3 sędziów z każdej z izb. Głosowanie jawne, zwykła większość głosów.
Od tych uchwał nie służy środek zaskarżenia.
Ad. zarządzenia
Mogą być wydawane przez: przewodniczącego wydziału, przewodniczącego składu, sędziego, referendarza, przez sąd.
Dotyczą wielu różnych spraw: dot. pozostawienia bez rozpoznania pisma, których strona nie uzupełniła w terminie.
c. Jakie rodzaje rozstrzygnięć mogą zapaść w odniesieniu do konkretnych aktów/czynności zaskarżanych.
Skarga na decyzję/postanowienie.
Dotyczy to art. 3 par. 2 pkt 1- 3 decyzje i postanowienia (niezależnie od trybu wydania ich)
Art. 3 § 2 PPSA
Kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na:
1) decyzje administracyjne;
2) postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty;
3) postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie.
Sąd może:
skargę odrzucić - odrzuca ją postanowieniem:
Art. 58 PPSA
§ 1 Sąd odrzuca skargę: przesłanki odrzucenia skargi:
1) jeżeli sprawa nie należy do właściwości sądu administracyjnego;
2) wniesioną po upływie terminu do jej wniesienia;
3) gdy nie uzupełniono w wyznaczonym terminie braków formalnych skargi;
4) jeżeli sprawa objęta skargą pomiędzy tymi samymi stronami jest w toku lub została już prawomocnie osądzona;
5) jeżeli jedna ze stron nie ma zdolności sądowej albo jeżeli skarżący nie ma zdolności procesowej, a nie działa za niego przedstawiciel ustawowy albo jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej stroną skarżącą zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie;
6) jeżeli z innych przyczyn wniesienie skargi jest niedopuszczalne.
§ 2 Z powodu braku zdolności sądowej jednej ze stron albo zdolności procesowej skarżącego i niedziałania przedstawiciela ustawowego lub braku w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej skarżącym, uniemożliwiającego jego działanie, sąd odrzuci skargę dopiero wówczas, gdy brak nie zostanie uzupełniony.
§ 3 Sąd odrzuca skargę postanowieniem. Odrzucenie skargi może nastąpić na posiedzeniu niejawnym. na to postanowienie przysługuje skarga kasacyjna.
§ 4 Sąd nie może odrzucić skargi z powodu, o którym mowa w § 1 pkt 1, jeżeli w tej sprawie sąd powszechny uznał się za niewłaściwy.
Co tak właściwie oznacza odrzucenie skargi? Oznacza właściwie to, że odrzucenie następuje z powodów formalnych. Oznacza to tyle, że jej się merytorycznie - co do naruszenia prawa - się nie rozpatruje.
Zasadnicze pytanie: czy może być powodem odrzucenia skargi złożenie jej przez podmiot nieuprawniony? Otóż zasadniczo uważa się, że badanie legitymacji strony powinno następować na rozprawie. Ale sąd dopuszcza możliwość odrzucenia skargi z powodu braku legitymacji, ale dotyczy to sytuacji oczywistych. A więc:
przypadek najczęstszy z orzecznictwa - kiedy skargę do sądu wnosiłby organ, który wydał decyzję w I instancji i jest on niezadowolony z tego, że organ odwoławczy mu to uchylił
sytuacje, kiedy z powyższego powodu odrzuca się skargi osób fizycznych - kiedy nie budzi wątpliwości, że ta osoba nie występowała w postępowaniu administracyjnym, ani nie ma interesu prawnego, ani się na niego nie powołuje bo w gruncie rzeczy chodzi jej o to, żeby dopiec sąsiadom
Nie zawsze więc o odrzuceniu orzeka się w formie wyroku - są sytuacje, kiedy orzeka się o tym w formie postanowienia.
uznać skargę za niezasadną i oddalić (odroczyć)
Przesłanki tego stwierdzenia:
Dany akt (decyzja/postanowienie) są zgodne z prawem w tym sensie, ze nie naruszają prawa materialnego albo prawa o postępowaniu (bo to trzeba rozumieć a contrario w odniesieniu do tych sytuacji, kiedy sąd skargę uwzględnia) w taki sposób, że miałoby to wpływ na wynik sprawy.
Możliwy jest więc przypadek, kiedy nie są naruszone przepisy postępowania dotyczące np. udziału strony w postępowaniu ale są to takie naruszenia, które nie mają wpływu na wynik sprawy, np. NSA: kobieta przeszła wszystkie stadia dotyczące rozbiórki obiektu tzn. wybudowała nielegalnie na terenie chronionym domek letniskowy, została stwierdzona samowola budowlana, wydano nakaz rozbiórki, ta kobieta to skarżyła i wystąpiła o odroczenie terminu do dokonania rozbiórki (taka możliwość istnieje ze względów społecznych/ gospodarczych). Organ jej odmówił i ona przed organem II instancji złożyła w terminie, kiedy była zobowiązana do składania wniosków dowodowych, wnioski dowodowe dotyczące przesłuchania mieszkańców wioski na okoliczność że ona kupuje w tamtym sklepiku, że udziela się społecznie, że utrzymuje porządek na terenie osiedla itd. organ wydał decyzję bez przeprowadzeniem dowodów, przed upływem terminów do ich złożenia. No i NSA mimo to oddalił skargę stwierdzając, że jest to naruszenie prawa ale stwierdził, że to naruszenie nie miało wpływu bo ta kobieta te wszystkie wnioski dowodowe w gruncie rzeczy przedtem składała i ponieważ organy twierdziły, że jako względy społeczno- gospodarcze nie można uznać tego, ze ktoś przez 2 miesiące wspomaga wioskę przez kupowanie w danym sklepiku. Sądowi chodziło o to, że ta kobieta przez cały ten czas kiedy trwało postępowanie mogła przenieść tę nieruchomość (działkę) a teraz prosi o odroczenie terminu w ostatniej chwili. Więc stwierdzono, że nie ma tutaj naruszeń prawa wyraźnych, ewidentnych i nie miało to wpływu na rozstrzygnięcie. Więc nie każde naruszenie prawa będzie powodowało, że skarga nie będzie mogła być oddalona.
Inne przyczyny oddalenia (odroczenie) skargi:
Przesłanka: brak legitymacji wnoszącego skargę - następuje w formie wyroku i od niego służy skarga kasacyjna.
umorzyć postępowanie - co do decyzji i postanowień.
Jest związane z przyczynami formalnymi. Nie dochodzi do merytorycznego orzekania. Dokonuje się w formie postanowienia, które może zapaść na posiedzeniu niejawnym lub rozprawie.
Przesłanki:
Art. 161 PPSA
§ 1 Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli:
1) skarżący skutecznie cofnął skargę;
2) w razie śmierci strony, jeżeli przedmiot postępowania odnosi się wyłącznie (więc gdy postępowanie stanie się bezprzedmiotowe)
do praw i obowiązków ściśle związanych z osobą zmarłego, chyba że udział
w sprawie zgłasza osoba, której interesu prawnego dotyczy wynik tego postępowania;
3) gdy postępowanie z innych przyczyn stało się bezprzedmiotowe np. gdy strona starała się o uprawnienie, organ odmówił, weszły nowe przepisy likwidujące możliwość ubiegania się o takie uprawnienie bo stało się to działalnością wolną
§ 2 Postanowienie o umorzeniu postępowania może zapaść na posiedzeniu niejawnym.
Inne przesłanki:
wynik samokontroli nowego aktu (kiedy organ uchyla akt po samokontroli lub po mediacji i strona nie składa skargi na nowy akt, wówczas ponieważ zostało wszczęte postępowanie pierwszą skargą to wówczas postępowanie musi być umorzone i wydaje się postanowienie o umorzeniu postępowania)
jako skutek zawieszenia postępowania na podstawie
Art. 130 PPSA
§ 1 Sąd umarza postępowanie zawieszone na zgodny wniosek stron, jak również z przyczyn wskazanych w art. 125 § 1 pkt 3 ( brak wskazania lub złe wskazanie adresu skarżącego), jeżeli wniosek o podjęcie postępowania nie został zgłoszony w ciągu trzech lat od daty postanowienia o zawieszeniu. Ponadto sąd umorzy postępowanie w razie stwierdzenia braku następcy prawnego strony, która utraciła zdolność sądową, a w każdym razie po upływie trzech lat od daty postanowienia o zawieszeniu z tej przyczyny.
§ 2 Umorzenie zawieszonego postępowania przed Naczelnym Sądem Administracyjnym powoduje uprawomocnienie się orzeczenia wojewódzkiego sądu administracyjnego.
Umorzenie następuje w formie postanowienia. Na nie służy skarga kasacyjna.
uwzględnić skargę - skargę na decyzję/postanowienie.
Wydaje orzeczenia przewidziane w art. 145 PPSA
§ 1 Sąd uwzględniając skargę na decyzję lub postanowienie: wszystko to czyni w formie wyroku, na który przysługuje skarga kasacyjna:
1) uchyla decyzję lub postanowienie w całości albo w części, jeżeli stwierdzi: wyrok uchylający, przesłanki wydania:
a) naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy,
b) naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, przyczyna wznowienia zawsze powoduje uchylenie
c) inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy;
2) stwierdza nieważność decyzji lub postanowienia w całości lub w części, jeżeli zachodzą przyczyny określone w art. 156 Kodeksu postępowania administracyjnego lub w innych przepisach; wyrok stwierdzający nieważność, przesłanki wydania
3) stwierdza wydanie decyzji lub postanowienia z naruszeniem prawa, jeżeli zachodzą przyczyny określone w Kodeksie postępowania administracyjnego lub w innych przepisach. wyrok stwierdzający niezgodność decyzji, chodzi o sytuację kiedy jest naruszone prawo ale np. nie można uchylić lub stwierdzić nieważności decyzji z przyczyn wskazanych w przepisach szczególnych przykładowo są podstawy przewidziane w art. 156 KPA ale minęły terminy przewidziane w KPA do stwierdzania nieważności; np.
§ 2 W sprawach skarg na decyzje i postanowienia wydane w innym postępowaniu, niż uregulowane w Kodeksie postępowania administracyjnego i w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, przepisy § 1 stosuje się z uwzględnieniem przepisów regulujących postępowanie, w którym wydano zaskarżoną decyzję lub postanowienie.
Skarga na akty/czynności.
Tę skargę rozpatrujemy łącznie ze skargą na interpretacje podatkowe pkt 4 i pkt 4 a Jeśli przedmiotem skargi są inne akty lub czynności lub żądanie wydania pisemnej interpretacji prawa podatkowego.
Sąd może:
odrzucić skargę - postanowieniem, na które służy skarga kasacyjna.
Przyczyny są takie same; inaczej są jedynie rozumiane te inne przypadki niedopuszczalności (jest nimi brak wyczerpania środków zaskarżenia). Tutaj jest to wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy (tam były zażalenia i odwołanie).
umorzyć postępowania - postanowieniem, na które służy skarga kasacyjna; przyczyny są te same.
oddalić - gdy skarga jest niezasadna, wyrokiem na który służy skarga kasacyjna.
uwzględnić skargę - w formie wyroku, od którego służy skarga kasacyjna; ta sama forma, ale inna jest tutaj treść orzeczenia:
Art. 146 PPSA
§ 1 Sąd, uwzględniając skargę na akt lub czynność, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 i 4a, uchyla ten akt lub interpretację albo stwierdza bezskuteczność czynności. nie ma wiec nieważności, nie jest sprecyzowane, kiedy to następuje; chodzi i naruszenie prawa ale procedura jeśli chodzi o akty i czynności nie jest uregulowana, ją się wyprowadza z pewnych zasad ogólnych, KPA do tych czynności się nie stosuje. Dlatego jest uchylenie aktu/ stwierdzenie bezskuteczności czynności/ aktu. Bezskuteczność w swoich skutkach jest zbliżona do nieważności bo stwierdza się, że skutki tej czynności nie wystąpiły od początku a w niektórych sytuacjach sąd może uznać uprawnienie/ obowiązek wynikający z mocy prawa (sądy tego prawie nie stosują). Tzn. może orzec merytorycznie - stronie nie przysługuje uprawnienie na mocy przepisu prawa wtedy, gdy jest on sprecyzowany na tyle, że nie ma wątpliwości co do zakresu przedmiotowego i podmiotowego.
§ 2 W sprawach, o których mowa w § 1, sąd może w wyroku uznać uprawnienie lub obowiązek wynikające z przepisów prawa.
Skargi na inne, następujące akty:
Art. 3 PPSA
5) akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej;
6) akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, inne niż określone w pkt 5, podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej.
Sąd może:
odrzucić skargę - postanowieniem na które służy skarga kasacyjna.
Przesłanka: nie wystarczy, aby ktoś złożył wezwanie do usunięcia prawa, bo wszyscy są adresatami tych aktów prawa miejscowego, tylko ta konkretna osoba, która chce wnieść skargę, musi złożyć wezwanie do usunięcia naruszenia prawa. I odrzucenie następuje z tego powodu, że ta konkretna osoba nie wyczerpała środków zaskarżenia a nie że w ogóle nie wnoszono żadnych środków.
umorzyć postępowanie - postanowieniem, na które służy skarga kasacyjna; przyczyny są te same.
oddalić skargę - gdy skarga jest niezasadna (a więc stwierdza sąd, że nie ma naruszenia prawa), wyrokiem na który służy skarga kasacyjna.
uwzględnić skargę - w formie wyroku, od którego służy skarga kasacyjna; ta sama forma, ale inna jest tutaj treść orzeczenia:
Art. 147 PPSA
§ 1 Sąd uwzględniając skargę na uchwałę lub akt, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 5 i 6, stwierdza nieważność tej uchwały lub aktu w całości lub w części albo stwierdza, że zostały wydane z naruszeniem prawa, jeżeli przepis szczególny wyłącza stwierdzenie ich nieważności. co do zasady tutaj się nie uchyla, tylko zasadą jest stwierdzanie nieważności.
Kategoria naruszenia prawa ma tutaj inne znaczenie niż w przypadku decyzji/ postanowień. Stwierdzenie przez sąd przykładowo, że uchwała z pkt 6 naruszyła prawo (uwaga! Stwierdzenie naruszenia prawa nie odnosi się do aktów prawa miejscowego - aktów normatywnych - w odniesieniu do nich stwierdza się nieważność!).
Natomiast w odniesieniu do uchwał/ zarządzeń, które mają charakter indywidualny przewiduje się, że po roku od ich wydania (właściwie od doręczenia) nie stwierdza się nieważności takiej uchwały a stwierdza się, że ona narusza prawo - co powoduje, że ona traci moc z momentem, kiedy uprawomocniło się orzeczenie sądu. To ma znaczenie dla skutków, bo wyobraźmy sobie akt który wywoływał skutki i stwierdzenie i stwierdzenie tej niezgodności spowoduje, ze uchyli się skutki wobec tego podmiotu tylko od momentu kiedy prawomocne staje się orzeczenie sądu (np. upływ terminu do wniesienia skargi kasacyjnej).
Natomiast jeśli na podstawie tego aktu terenowego zostały wydane decyzje administracyjne to je się wzrusza w tych trybach: § 2 Rozstrzygnięcia w sprawach indywidualnych, wydane na podstawie uchwały lub aktu, o których mowa w § 1, podlegają wzruszeniu w trybie określonym w postępowaniu administracyjnym albo w postępowaniu szczególnym.
Skarga na akty nadzoru.
Sąd może:
odrzucić skargę - postanowieniem na które służy skarga kasacyjna.
umorzyć postępowanie - postanowieniem, na które służy skarga kasacyjna; przyczyny są te same.
oddalić skargę - gdy skarga jest niezasadna (a więc stwierdza sąd, że nie ma naruszenia prawa), wyrokiem na który służy skarga kasacyjna.
uwzględnić skargę - w formie wyroku, od którego służy skarga kasacyjna.
Art. 148 PPSA
Sąd uwzględniając skargę jednostki samorządu terytorialnego na akt nadzoru uchyla ten akt. dlaczego uchyla a nie stwierdza nieważność? Bo ten akt i tak nie wywołuje skutków jeśli następuje zaskarżenie. Te skutki w ogóle nie następują.
Skarga na bezczynność/przewlekłość postępowania.
Sąd może:
umorzyć postępowanie - w formie postanowienia na które służy skarga kasacyjna
Umorzenie następuje, gdy:
ktoś wycofa skargę
sprawa stała się bezprzedmiotowa - bo bezczynność ustała w toku postępowania. Także ta skarga na bezczynność postępowania stanie się bezprzedmiotowa - bo tylko można zobowiązać do wykonania aktu/ czynności więc jeśli będzie wykonanie to będzie bezprzedmiotowość skargi.
Powstaje problem - czy skargę tę trzeba poprzedzać jakimś środkiem zaskarżenia? Jeśli chodzi o decyzje/postanowienia to trzeba poprzedzać zażaleniem lub wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa. W przypadku pozostałych form to stanowiska są podzielone w orzecznictwie, ale większość przychyla się do tego, że w przypadku bezczynności nie trzeba jej poprzedzać wezwaniem za wyjątkiem decyzji/postanowienia.
Wówczas sąd odrzuca skargę w tych przypadkach, co do tego wezwania, co jak powiedziałam, oczywistość jest tylko w przypadku braku złożenia takiego środka w razie bezczynności co do decyzji/postanowienia.
Odrzucenie skargi następuje, kiedy skarga nie dotyczy takiego aktu/czynności, które są wymienione w art. 3 pkt 1- 4a PoPPSA (te dotyczą skargę na bezczynność).
oddalić skargę - następuje wyrokiem, od którego przysługuje skarga kasacyjna. Następuje wtedy, kiedy skarga jest niezasadna. Jest niezasadna, kiedy sąd stwierdza, że nie ma bezczynności, bo:
sąd wydał akt, tylko stron ten akt nie satysfakcjonuje - to niech sobie skarży akt a nie bezczynność
nie było w ogóle wynikającego z prawa obowiązku wydania decyzji/aktu jakiegokolwiek
skargę na bezczynność, gdy bezczynność ustała przed wniesieniem skargi - co szczególnie denerwuje strony
uwzględnić skargę:
Art. 149 PPSA
Sąd, uwzględniając skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organy w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1-4a, zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu lub interpretacji lub dokonania czynności lub stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa. Jednocześnie sąd stwierdza, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem
prawa. uwaga! Sąd nie może zobowiązać do wydania aktu określonej treści! Dlatego często stronom często się wydaje, ze nie wykonał organ wyroku bo przecież zobowiązał do wydania a tutaj ten organ wydaje dla mnie rozstrzygnięcie niekorzystne. Zobowiązanie opiewa na wydanie formalnego aktu, który może być potem skarżony. Niekiedy, tak jak w trybie informacji publicznej, zdarzają się takie sytuacje, że czynność pozytywna dla strony jest w formie czynności materialno- technicznej (w formie dokumentu urzędowego) a czynność negatywna w formie aktu administracyjnego (np. Postępowanie w sprawach zaświadczeń, s sprawach udzielania informacji publicznej) - i wówczas sąd nie może zobowiązać do wydania decyzji/ postanowienia, bo oznaczałoby to tyle, że zobowiązałby do rozstrzygnięcia negatywnego. W takiej sytuacji sąd zobowiązuje do rozpatrzenia wniosku, bo każde inne rozstrzygnięcie sugerowałoby formę rozstrzygnięcia.
Art. 150 PPSA
W sprawach skarg na akty i czynności niewymienione w art. 145-148 ( inne, a więc oparte na przepisach szczególnych) sąd uwzględniając skargę uchyla lub stwierdza bezskuteczność aktu lub czynności. a w pozostałych przypadkach tak samo: odrzucenie, oddalenie, umorzenie + skarga kasacyjna.
Jak się może zakończyć postępowanie w sprawie z wniosku o rozstrzygnięcie sporu o właściwość/sporu kompetencyjnego
kończy się zawsze w formie postanowienia od którego nic nie służy, bo wydawane jest przez NSA.
W formie tego postanowienia sąd może:
odrzucić wniosek
kiedy w ogóle nie mamy do czynienia ze sporem kompetencyjnym tylko przykładowo organ chce rozstrzygnąć sytuację, która jeszcze nie zaistniała bo spór istnieje wtedy, kiedy ma charakter aktualny
kiedy wniosek jest mało sprecyzowany i nie za bardzo wynika z niego, o co chodzi, niesprecyzowane żądanie strony
umorzyć postępowanie - kiedy organ żądanie wycofa.
wydać rozstrzygnięcie pozytywne - czyli ustalenie właściwości poprzez wskazanie organu właściwego w sprawie.
oddalić wniosek
również w braku precyzji we wniosku
najczęstszy przypadek oddalenia: żaden z organów nie jest właściwy. Sąd tutaj nie może wskazać, który organ jest właściwy, bo żaden z nich nie jest właściwy. A nie może wskazać właściwego, bo on w postępowaniu nie wystąpi.
Spór istnieje w następujących przypadkach:
gdy nastąpiło wszczęcie postępowania z urzędu i organy dopiero po podjęciu pewnych czynności podjęły wątpliwość co do swej właściwości i przekazały innemu organowi a ten drugi organ swoją właściwość zakwestionował i składa wniosek
strona występuje o rozstrzygnięcie sprawy a oba organy uznają się za niewłaściwe.
3. ZASKARŻANIE ROZSTRZYGNIĘĆ SĄDÓW ADMINISTRACYJNYCH
Środki zaskarżenia rozstrzygnięć podejmowanych przez sądy administracyjne:
Środki zwyczajne środki odwoławcze:
skarga kasacyjna
zażalenia
Quasi-środki odwoławcze przysługują od zarządzeń różnego typu.
sprzeciw od zarządzenia/postanowienia referendarza w zakresie prawa pomocy (ale nie przysługuje od postanowienia WSA w sprawie prawa pomocy). Art. 259 PPSA
odwołanie od zarządzenia przewodniczącego do składu orzekającego dotyczące sprostowania lub uzupełnienia protokołu: art. 103 PPSA Strony mogą żądać sprostowania lub uzupełnienia protokołu na następnym posiedzeniu, nie później jednak niż w terminie trzydziestu dni od dnia posiedzenia, z którego sporządzono protokół. Od zarządzenia przewodniczącego strony mogą odwołać się do sądu w terminie siedmiu dni od doręczenia im zarządzenia.
odwołanie od orzeczeń przewodniczącego wydanych w toku rozprawy. Strony mogą je składać do czasu zamknięcia rozprawy do sądu orzekającego. Nie służy na nie odrębny środek zaskarżenia.
Nadzwyczajne środki zaskarżenia:
skarga o wznowienie postępowania
skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
Między tymi dwiema skargami jest zasadnicza różnica - pierwsza zmierza do uchylenia orzeczenia i do wydania nowego; ta druga zaś nie zmierza do jego uchylenia ale do uzyskania prejudykatu dającego uprawnienie do wystąpienia o roszczenie odszkodowawcze przed sądem powszechnym.
UWAGA! Ponadto, jest jeszcze obok powyższych środków działanie z urzędu na wniosek Prezesa NSA - nie jest to jednak środek zaskarżenia. Tutaj prawomocne orzeczenia sądu mogą być zmieniane w trybie nadzoru, ale tylko w sytuacji przewidzianej w sytuacji w art. 172 PPPSA Naczelny Sąd Administracyjny unieważnia prawomocne orzeczenie sądu administracyjnego wydane w sprawie, która ze względu na osobę lub przedmiot nie podlegała orzecznictwu sądu administracyjnego w chwili orzekania i odrzuca skargę, jeżeli orzeczenie to nie może być wzruszone w trybie przewidzianym w ustawie. Sąd orzeka na wniosek Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego. Do rozpoznania wniosku stosuje się odpowiednio przepisy o rozpoznaniu skargi kasacyjnej. więc kiedy na wniosek prezesa sądu może NSA uchylić rozstrzygnięcie i odrzucić skargę ale to dotyczy w gruncie sprawy, która nie należała do jego właściwości. Jest to nadzór pozainstancyjny stosowany przez NSA. W przypadku unieważnienia skarga zostaje odrzucona. Postępowanie to może się toczyć, gdy orzeczenie nie może być wzruszone w trybie przewidzianym w ustawie. Nie może się toczyć, gdy sąd administracyjny rozpatrywał skargę wskutek tego, że za niewłaściwy uznał się sąd powszechny (art. 58 par. 4 PPSA).
To nie jest środek, który służy stronie. Jest to tylko i wyłącznie środek nadzoru, który przysługuje prezesowi. Jest to sfera uznania prezesa, czy skorzysta z tego środka, czy nie. Odnosi się do sytuacji, gdy sąd administracyjny orzekł w sprawie, w której nie mógł orzekać. Jedynym środkiem jest uchylenie orzeczenia i odrzucenie skargi. Czyli właściwie strona niczego nie zyskuje. Prezes może wystąpić do NSA, wtedy NSA unieważnia prawomocne orzeczenie sądu wydane w sprawie, która ze względu na osobę i przedmiot nie mogło być przedmiotem skargi do sądu adm. W razie uwzględnienia tego wniosku sąd uchyla orzeczenie (jeżeli w żadnym innym trybie tego nie można zrobić) i odrzuca skargę. Nie może tego jednak zrobić, gdy żaden sąd nie jest właściwy, ale musiał orzekać ze względu na wcześniejsze odrzucenie pozwu przez sąd powszechny.
a. skarga kasacyjna
ukształtowana została na wzór kasacji KPC.
Środek specyficzny, posiada pewne elementy apelacji - możliwość merytorycznego rozpatrzenia sprawy.
Ma charakter dewolutywny - suspensywny.
Kiedy, od jakich aktów przysługuje: art. 173 § 1 PPSA Od wydanego przez wojewódzki sąd administracyjny wyroku lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie przysługuje skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. np. na postanowienie o umorzeniu postępowania, o odrzuceniu skargi.
Legitymacja czynna:
skarżący
organ
uczestnicy postępowania - także więc Prokurator, RPO i RPD gdy są uczestnikami postępowania
służy ona także Prokuratorowi, RPO i RPD - chodzi o sytuację, kiedy nie są oni uczestnikami postępowania sądowoadministracyjnego a więc nie uczestniczyli w tym postępowaniu (co różni od odwołania, bo Prokurator nie może wnieść odwołania, jeśli nie brał udziału w postępowaniu w I instancji ale może wnieść kasację).
Jeżeli jest sytuacja, że oni się pojawiają dopiero na tym etapie, bo może być tak, że nikt nie składał wniosku o uzasadnienie, wówczas mogą oni wystąpić w terminie 30 dni od dnia orzeczenia o sporządzenie uzasadnienia i następnie w terminie 30 dni wnieść skargę kasacyjną - czyli w gruncie rzeczy będzie to 60 dni, nastąpi wydłużenie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej zgodnie z art. 177 § 2 PPSA Termin do wniesienia skargi kasacyjnej dla stron wiąże również prokuratora, Rzecznika Praw Obywatelskich i Rzecznika Praw Dziecka. Jeżeli jednak orzeczenia nie doręcza się stronie prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich i Rzecznik Praw Dziecka mogą w terminie trzydziestu dni od dnia wydania orzeczenia wystąpić o sporządzenie uzasadnienia orzeczenia i wnieść skargę kasacyjną w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpisu orzeczenia z uzasadnieniem.
Środek sformalizowany powinna spełniać określone warunki formalne:
powinna spełniać warunki pisma procesowego określone w art. 46 POPPSA
powinna zawierać zgodnie z art. 176 PPSA Skarga kasacyjna powinna czynić zadość wymaganiom przepisanym dla pisma w postępowaniu sądowym oraz zawierać oznaczenie zaskarżonego orzeczenia ze wskazaniem czy jest ono zaskarżone w całości, czy w części, przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie, wniosek o uchylenie lub zmianę orzeczenia z oznaczeniem zakresu żądanego uchylenia lub zmiany.
wnoszona w odpowiednim terminie: art. 177 § 1 PPSA Skargę kasacyjną wnosi się do sądu, który wydał zaskarżony wyrok lub postanowienie, w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia stronie odpisu orzeczenia z uzasadnieniem. więc jeśli nie mamy odpisu z uzasadnieniem jeśli nam skargę oddalono a nie wystąpiliśmy o uzasadnienie to nie możemy wnieść skargi kasacyjnej; natomiast jeśli ktoś inny wniesie skargę kasacyjną to my będziemy uczestnikami tego postępowania kasacyjnego
musi zawierać podstawę kasacji - braki w tym zakresie są brakami materialnymi, co do których nie można uzupełnić, nie można na rozprawie poszerzać tych podstaw; po upływie terminu kończy się możliwość wskazywani środków kasacyjnych. NSA jest związany granicami skargi kasacyjnej i nie może wyjść poza te zarzuty z wyjątkiem tego, co jest przyczyną nieważności postępowania.
Podstawy skargi kasacyjnej mogą być dwojakiego rodzaju:
Art. 174 PPSA
Skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach:
1) naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie; wskazanie naruszenia konkretnego przepisu prawa materialnego.
2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. wskazanie naruszenia konkretnego przepisu procesowego. Nie wystarcza do wskazania podstaw kasacyjnych wskazanie tego artykułu, tylko trzeba go powiązać z odpowiednim przepisem ustawy szczególnej lub KPA lub PPPSA; powinno się przynajmniej w uzasadnieniu powiązać naruszenie przepisu postępowania administracyjnego z naruszeniem prawa postępowania przez sąd np. organ administracji naruszył przepisy postępowania a sąd tego nie zauważył.
To wskazanie musi pokazywać: jaki przepis naruszono, w przypadku naruszenia prawa materialnego: czy przez błędną wykładnię (wtedy trzeba wskazać czy np. wykładnia jest właściwa) czy przez błędne zastosowanie; w przypadku naruszenia prawa procesowego wskazać, w jakim stopniu wywarło to wpływ na wynik sprawy.
Teraz sądy podchodzą bardziej liberalnie, tzn. jak nie jest wskazany przepis, ale jest on jednocześnie na tyle określony jasno w uzasadnieniu że wiadomo, że odpowiada temu tylko jeden niebudzący przepis że taki jest i sąd może zorientować się o co skarżącemu chodziło to niekiedy przymyka się na to oko. Sąd musi jednak wiedzieć, o co skarżącemu chodziło, tzn. naruszenie jakiego prawa zarzuca, powinno to być co do zasady wskazane ale może też być w formie opisowej. To jest istotne z punktu widzenia granic rozpoznania. Poza granice skargi kasacyjnej można wyjść jedynie w przypadku nieważności postępowania.
Wskazanie określonych podstaw ma znaczenie procesowe: tylko przy zarzucie naruszenia przepisów procesowych strona może zrzec się rozprawy i może rozpoznanie odbyć się na posiedzeniu niejawnym. W pozostałych przypadkach obligatoryjna jest rozprawa.
Wpływa to też na możliwość reformatoryjnego orzekania. Gdy skarga opiera się tylko na zarzucie materialnym i zostanie uzasadniony, a nie zachodzą zarzuty procesowe, to sąd może uchylić zaskarżone orzeczenie i rozpatrzyć sprawę merytorycznie.
określone warunki sporządzania - tzw. wymóg adwokacko- radcowski sporządzona, to nie znaczy że te osoby muszą ją wnieść lub muszą być one pełnomocnikami przed NSA, sporządza = pisze tzw. fachowy pełnomocnik:
Art. 175 PPSA
§ 1 Skarga kasacyjna powinna być sporządzona przez adwokata lub radcę prawnego, z zastrzeżeniem § 2 i 3.
§ 2 Przepisu § 1 nie stosuje się, jeżeli skargę kasacyjną sporządza sędzia, prokurator, notariusz, radca Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa albo profesor lub doktor habilitowany nauk prawnych, będący stroną, jej przedstawicielem lub pełnomocnikiem albo jeżeli skargę kasacyjną wnosi prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka. ale oni nie muszą potem w tym postępowaniu rzeczywiście uczestniczyć
§ 3 Skarga kasacyjna może być sporządzona przez:
1) doradcę podatkowego - w sprawach obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami;
2) rzecznika patentowego - w sprawach własności przemysłowej.
należy uiścić wpis, który wynosi połowę wpisu od postępowania w trybie zwykłym
Skargę wnosi się do NSA za pośrednictwem WSA, WSA na początku bada dopuszczalność skargi. To na WSA spoczywa główny ciężar badania skargi kasacyjnej i dbałość o usunięcie jej braków.
WSA odrzuca skargę, jeśli zachodzą przesłanki jej niedopuszczalności: art. 178 PPSA Wojewódzki sąd administracyjny odrzuci na posiedzeniu niejawnym skargę kasacyjną wniesioną po upływie terminu lub z innych przyczyn niedopuszczalną, jak również skargę kasacyjną, której braków strona nie uzupełniła w wyznaczonym terminie. od tego postanowienia o odrzuceniu skargi kasacyjnej służy zażalenie, które może być sporządzone też tylko przez fachowego pełnomocnika.
Orzecznictwo NSA przyjęło rygorystyczną wykładnię niedopuszczalności skargi kasacyjnej z art. 178 PPSA. Uznało również niedopuszczalność skargi, gdy nie spełnia ona warunków określonych w art. 176 PPSA (poza wymaganiami przewidzianymi dla pism).
Zgodnie z zasadą kontradyktoryjności, na skargę kasacyjną przysługuje innym stronom/uczestnikom postępowania prawo do wniesienia odpowiedzi: Art. 179 PPSA Strona, która nie wniosła skargi kasacyjnej, może wnieść do wojewódzkiego sądu administracyjnego odpowiedź na skargę kasacyjną w terminie czternastu dni od doręczenia jej skargi kasacyjnej. Po upływie terminu na wniesienie odpowiedzi lub po zarządzeniu doręczenia odpowiedzi wnoszącemu skargę kasacyjną, wojewódzki sąd administracyjny niezwłocznie przedstawi skargę kasacyjną wraz z odpowiedzią i aktami sprawy Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu. jeżeli NSA przekazuje do NSA skargę kasacyjną, może przekazać również taką, co do której są przesłanki odrzucenia ale nie chce tego robić z uwagi an to, aby strona tego źle nie odebrała.
Sprawa trafia do NSA i co NSA robi:
odrzucenie skargi kasacyjnej przez NSA: art. 180 PPSA
Naczelny Sąd Administracyjny na posiedzeniu niejawnym odrzuci skargę kasacyjną, jeżeli ulegała ona odrzuceniu przez wojewódzki sąd administracyjny, albo zwróci ją temu sądowi w celu usunięcia dostrzeżonych braków. gdy przekazano NSA skargę niedopuszczalną lub dotkniętą brakami, może NSA sam odrzucić skargę albo zwrócić.
Jeśli sąd stwierdzi, że są braki formalne, ale strona nie została wezwana do ich usunięcia to wtedy zwraca do WSA żeby WSA wezwał do usunięcia braków, bo dopiero jeśliby strona tych braków nie uzupełniła, to mogłoby być odrzucalne.
rozpoznanie skargi (tzw. OSKA - skarg kasacyjnych) następuje zasadniczo na rozprawie w składzie 3 sędziów, chyba że przepis szczególny wskazuje inaczej. Forma rozprawy jest wyłączona w dwóch przypadkach - art. 182 par. 1 i 2 PPSA:
art. 182 PPSA § 1 Skargę kasacyjną od postanowienia wojewódzkiego sądu administracyjnego kończącego postępowanie w sprawie Naczelny Sąd Administracyjny może rozpoznać na posiedzeniu niejawnym.
jeżeli odrzucono skargę, umorzono postępowanie i od tego wniesiono te skargi kasacyjne, to z reguły te skargi kasacyjne są przekazywane na posiedzenia niejawne NSA.
Art. 182 § 2 PPSA Naczelny Sąd Administracyjny może również na posiedzeniu niejawnym rozpoznać skargę kasacyjną, jeżeli jest ona oparta wyłącznie na podstawie art. 174 pkt 2, ( naruszenie przepisów postępowania przez WSA) a strona, która wniosła skargę kasacyjną, zrzekła się rozprawy, zaś pozostałe strony, w terminie czternastu dni od doręczenia skargi kasacyjnej, nie zażądały przeprowadzenia rozprawy. to taki jakby tryb uproszczony przed NSA.
Ustawa przewiduje też wyjątki od rozpatrywania skargi w składzie 3 sędziów:
Art. 182 § 3 PPSA Na posiedzeniu niejawnym Naczelny Sąd Administracyjny orzeka w składzie jednego sędziego. a na jawnym skład 3 sędziów, 7 sędziów może też przyjąć NSA.
Art. 187 § 3 PPSA Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów może przejąć sprawę do rozpoznania.
rozpatruje skargi kasacyjne od wyroków - co do zasady na rozprawie to następuje. Ale nie ma problemu, bo sędzia, który dostał na posiedzenie niejawne może przekazać na rozprawę jeśli uważa, ze sprawa nie jest wcale nie taka prosta.
Jeżeli do NSA zostanie wniesione pytanie prawne - sąd rozpoznaje tylko w granicach skargi kasacyjnej, tzn. tylko co do tego, co zostało podniesione w podstawach kasacji. Jeżeli nawet NSA widzi wadę wyroku, to nie może nic zrobić jeżeli nie podniesiono tego w podstawie kasacji a nie jest to przesłanką nieważności zgodnie z art. 183 PPSA § 1 Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. Strony mogą przytaczać nowe uzasadnienie podstaw kasacyjnych.
NSA rozpatruje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak pod uwagę nieważność postępowania. Granice skargi wyznaczają jej podstawy i zakres zaskarżenia. Sąd jest związany wskazaniem podstawy prawnej w tym znaczeniu, że nie może badać innego naruszenia prawa niż to, które strona wskazała. Strona może jednak przytaczać nowe uzasadnienia podstaw kasacyjnych. Związanie zakresem zaskarżenia polega na tym, że jeśli skarżący żąda uchylenia lub zmiany części orzeczenia, NSA nie może wypowiedzieć się co do całości, gdyż niezaskarżona część stała się prawomocna. Sąd nie jest natomiast związany wnioskami i granicami wniosków skargi kasacyjnej o uchylenie lub zmianę zaskarżonego orzeczenia z uwzględnieniem zakresu żądanego uchylenia lub zmiany. Związanie nie zachodzi w przypadku nieważności postępowania - tu sąd może działać z urzędu i rozpatrzyć sprawę również co do części niezaskarżone. Dotyczy to tylko jednak sytuacji, kiedy wyrok podlega uchyleniu a nie przypadków odrzucenia skargi.
Przesłanki nieważności + rozszerzenie orzecznictwa:
Uwaga! z powodu nieważności wyrok się uchyla a nie stwierdza nieważność!!! Co oznacza, ze się uchyla? Że nie mogę przejść do rozpatrywania zarzutów skargi kasacyjnej bo np. inne podmioty byłyby pozbawione jednej instancji.
Art. 183 § 2 PPSA
Nieważność postępowania zachodzi:
1) jeżeli droga sądowa była niedopuszczalna;
2) jeżeli strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej, organu powołanego do jej reprezentowania lub przedstawiciela ustawowego, albo gdy pełnomocnik strony nie był należycie umocowany;
3) jeżeli w tej samej sprawie toczy się postępowanie wcześniej wszczęte przed sądem administracyjnym ( tzw. sprawa zawisła) albo jeżeli sprawa taka została już prawomocnie osądzona;
4) jeżeli skład sądu orzekającego był sprzeczny z przepisami mocy ustawy; nie chodzi o wyłączenia, które strona mogła wnioskować; chodzi o takie wyłączenia, że jest to sprzeczne z przepisami prawa a więc zamiast 3 sędziów było dwóch;
5) jeżeli strona została pozbawiona możności obrony swych praw; jest to najczęstsza przyczyna stwierdzenia nieważności, że np. nie zawiadomiono o rozprawie wszystkim stron, które uczestniczyły w postępowaniu administracyjnym
6) jeżeli wojewódzki sąd administracyjny orzekł w sprawie, w której jest właściwy Naczelny Sąd Administracyjny. nie dotyczy to sytuacji, kiedy jeden WSA orzekł w sprawie, w której powinien być właściwy inny WSA bo to może być przedmiotem skargi kasacyjnej + trzeba stwierdzić, że miało to wpływ istotny na wynik sprawy.
Te przesłanki zostały poszerzone o przesłanki dodatkowe przez orzecznictwo NSA - NSA stwierdził, że bierze pod uwagę także
z urzędu: wyrok TK stwierdzający naruszenie prawa przez podstawę prawną orzeczenia - więc nawet, gdy strona tego nie podniesie w skardze kasacyjnej
na wniosek strony: badając skargę kasacyjną, sąd również rozpoznaje te postanowienia WSA, które nie podlegały zaskarżeniu w drodze zażalenia a miały wpływ na rozstrzygnięcie sprawy np. dot. odmowy zawieszenia postępowania
Postępowanie przed NSA w zasadzie toczy się w zasadzie wg tych samych zasad co przed organem I instancji, z tymże postępowanie może być odroczone nawet na zgodny wniosek stron (ale tylko z ważnej przyczyny) i zasadniczo dąży się do tego, aby sprawę rozpatrzyć na jednej sesji.
Różnica tan wynika z tego, że NSA jest związany granicami skargi kasacyjnej, czego nie ma w postępowaniu w I instancji, chyba że zachodzą przesłanki nieważności
W wyniku rozpoznania skargi kasacyjnej NSA może wydać następujące orzeczenia (wszystkie są niezaskarżalne):
może postanowieniem odrzucić skargę kasacyjną na podstawie art. 120 PoPPSA, np. skarga wniesiona osobiście, skarga wniesiona po terminie itp.
może postanowieniem umorzyć postępowanie - co może być przykładowo związane ze śmiercią strony, charakterem osobistym sprawy, cofnięciem skutecznym skargi kasacyjnej (ale nie zwykłej)
może wyrokiem oddalić skargę kasacyjną na podstawie:
Art. 184 PPSA
Naczelny Sąd Administracyjny oddala skargę kasacyjną, jeżeli nie ma usprawiedliwionych podstaw albo ( są podstawy, ale) jeżeli zaskarżone orzeczenie mimo błędnego uzasadnienia odpowiada prawu.
może uwzględnić skargę kasacyjną i wtedy:
Art. 185 PPSA
§ 1 Naczelny Sąd Administracyjny w razie uwzględnienia skargi kasacyjnej uchyla zaskarżone orzeczenie w całości lub w części i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania sądowi, który wydał orzeczenie, ( WSA) a gdyby sąd ten nie mógł rozpoznać jej w innym składzie innemu sądowi. to jest często w przypadku postępowania dotkniętego nieważnością (w całości dotknięte)
§ 2 W razie przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, sąd rozpoznaje ją w innym składzie.
może uchylić wyrok na podstawie:
Art. 186 PPSA
Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznając skargę kasacyjną uchyla wyrok także w części niezaskarżonej, jeżeli zachodzi nieważność postępowania. więc uchyla gdy w części dotknięte nieważnością, znosi się postępowanie w tej części co do których miały znaczenie przesłanki nieważności i przekazuje się sprawę do ponownego rozpoznania WSA.
może też sąd niekiedy orzec co do istoty, czyli wydać wyrok reformatoryjny - to znaczy zastąpić sąd I instancji:
Art. 188 PPSA
Jeżeli nie ma naruszeń przepisów postępowania, które mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a zachodzi jedynie naruszenie prawa materialnego, Naczelny Sąd Administracyjny może uchylić zaskarżone orzeczenie i rozpoznać skargę. W tym przypadku Sąd orzeka na podstawie stanu faktycznego przyjętego w zaskarżonym wyroku. więc zwróćmy uwagę na to, że jeśli nie ma naruszenia przepisów postępowania, to NSA może orzec co do całości; co to znaczy, że nie ma naruszeń przepisów postępowania - nie chodzi o to, że nie zarzucono, można było zarzucić naruszenie przepisów postępowania ale stwierdzam, że ten zarzut był niezasadny natomiast stwierdzam że był zasadny zarzut naruszenia prawa materialnego. Można wtedy uchylić wyrok i uchylić decyzję. Uchylić wyrok i oddalić skargę. A więc orzec tak, jak orzeka sąd I instancji. Robi się to zwłaszcza wtedy, gdy sprawa trwa długo.
może postanowieniem uchylić zaskarżone orzeczenie i odrzucić skargę lub umorzyć postępowanie, kiedy zachodziły przesłanki do odrzucenia/ umorzenia a sąd oddala lub uchyla:
Art. 189 PPSA
Jeżeli skarga ulegała odrzuceniu ( ale nie skarga kasacyjna; tylko gdy sąd rozpatrując skargę kasacyjną stwierdza, że sąd nie mógł w ogóle tej skargi rozpatrywać) albo istniały podstawy do umorzenia postępowania przed wojewódzkim sądem administracyjnym, Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem uchyla wydane w sprawie orzeczenie oraz odrzuca skargę lub umarza postępowanie. więc tutaj tam był wyrok, a sąd uchyla wyrok postanowieniem i umarzam/ odrzucam skargę bo liczy się dla formy ta zasadnicza treść rozstrzygnięcia.
b. Zażalenie
Od wszystkich powyższych orzeczeń nie służy środek zaskarżenia, natomiast inny zwykły środek odwoławczy tj. zażalenie.
Służy ono tylko na postanowienia, gdy przepisy wyraźnie tak stanowią. Postanowienia te w większości są wymienione w art. 194 PPSA ale niektóre są rozrzucone w Kodeksie np. art. 33 par. 2.
Art. 194 PPSA
§ 1 Zażalenie do Naczelnego Sądu Administracyjnego przysługuje na postanowienia wojewódzkiego sądu administracyjnego w przypadkach przewidzianych w ustawie a ponadto na postanowienia, których przedmiotem jest:
1) przekazanie sprawy innemu sądowi administracyjnemu;
2) wstrzymanie lub odmowa wstrzymania wykonania decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności, o których mowa w art. 61;
3) zawieszenie postępowania i odmowa podjęcia zawieszonego postępowania;
4) odmowa sporządzenia uzasadnienia wyroku;
5) sprostowanie lub wykładnia orzeczenia albo ich odmowa;
6) oddalenie wniosku o wyłączenie sędziego;
7) odrzucenie skargi kasacyjnej;
8) odrzucenie zażalenia;
9) zwrot kosztów postępowania, jeżeli strona nie wnosi skargi kasacyjnej;
10) ukaranie grzywną.
Termin wniesienia:
Art. 194 § 2 PPSA Zażalenie wnosi się w terminie siedmiu dni od doręczenia postanowienia.
Jest środkiem mniej sformalizowanym od kasacji, choć mówi się o tym, że odpowiednio stosuje się przepisy o skardze kasacyjnej, bo:
bardziej liberalnie podchodzi się do zarzutów - jeśli nawet strona zarzutów w formie określonego przepisu nie wskaże; już w szczególności bardziej liberalnie traktuje się to, gdy chodzi o przykładowo; postanowienie o odmowie wstrzymania czy w zakresie prawa pomocy - tu nawet są takie sytuacje, że zażalenie tylko i wyłącznie wyraża niezadowolenie strony i się takie zażalenie rozpatruje.
Art. 194 PPSA
§ 3 Zażalenie powinno czynić zadość wymaganiom przepisanym dla pisma w postępowaniu sądowym oraz zawierać wskazanie zaskarżonego postanowienia i wniosek o jego zmianę lub uchylenie, jak również zwięzłe uzasadnienie zażalenia.
§ 4 Zażalenie, którego przedmiotem jest odrzucenie skargi kasacyjnej, powinno być sporządzone przez adwokata lub radcę prawnego. Przepis art. 175 § 2 i 3 stosuje się odpowiednio. można je sporządzić osobiście (bez przymusu adwokacko-radcowskiego), z jednym wyjątkiem - gdy zażalenie dotyczy odrzucenia skargi kasacyjnej.
Przysługuje także na niektóre zarządzenia przewodniczącego (art. 198 PPSA) np. zarządzenie o wezwaniu do uiszczenia wpisu wyznaczające wysokość tego wpisu.
Postępowanie to toczy się dwuetapowo:
w pierwszym etapie kontroluje się jego dopuszczalność i tutaj można odrzucić, ale tak naprawdę odrzuca się z tego powodu, że jest wniesione po terminie, ewentualnie gdy dotyczy skargi kasacyjnej i musi być sporządzona przez fachowego pełnomocnika a nie jest w ten sposób sporządzona.
Przesłanką odrzucenia nie jest brak wskazania podstaw.
drugi etap: rozpatrywanie przez NSA zażalenia. Następuje to co do zasady na posiedzeniu niejawnym w składzie 1 sędziego;
Można w formie postanowienia zażalenie: odrzucić, oddalić, w wyniku zażalenia uchylić zaskarżone postanowienie, przekazać sprawę do ponownego rozpoznania. Niekiedy poprzestaje się tylko na uchyleniu - przykładowo zrobiono coś, czego nie powinno się było robić i sprawa ma być teraz rozpatrywana w pełni, od nowa. Zdarza się też, że orzeka się merytorycznie, przykładowo w zakresie prawa pomocy: uchyla się i przyznaje prawo pomocy jeżeli stan jest już taki oczywisty, że ni ma powodów, by przedłużać sprawę.
Art. 195 PPSA § 2 Jeżeli zażalenie zarzuca nieważność postępowania lub jest oczywiście uzasadnione, wojewódzki sąd administracyjny, który wydał zaskarżone postanowienie, może na posiedzeniu niejawnym, nie przesyłając akt Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu, uchylić zaskarżone postanowienie i w miarę potrzeby sprawę rozpoznać na nowo. Od ponownie wydanego postanowienia przysługują środki odwoławcze na zasadach ogólnych.
Art. 196 PPSA
Wojewódzki sąd administracyjny może wstrzymać wykonanie zaskarżonego postanowienia do czasu rozstrzygnięcia zażalenia. Postanowienie takie może zapaść na posiedzeniu niejawnym.
Art. 195 PPSA
§ 1 Akta sprawy wraz z zażaleniem wojewódzki sąd administracyjny przedstawia Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu po doręczeniu zażalenia pozostałym stronom. Odpowiedź na zażalenie może być wniesiona wprost do Naczelnego Sądu Administracyjnego w terminie siedmiu dni od doręczenia zażalenia.
Art. 197 PPSA
§ 1 Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje zażalenie na posiedzeniu niejawnym.
§ 2 Do postępowania toczącego się na skutek zażalenia stosuje się odpowiednio przepisy o skardze kasacyjnej.
Kurde po prostu bełkot taki że nie mogę!!! Powiedziała, co wiedziała a my nic z tego potem nie rozumiemy!!! Szlag!
1