Wykład 1, 2, 3 - najważniejsze dane
Kodeks Karny Skarbowy obejmuje przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe, którymi są zachowania skierowane przeciwko czterem rodzajom dóbr prawnych:
1. związane ze sferą podatkową
2. związane ze sferą celną
3. związane ze sferą dewizową
4. z tytułu gier i zakładów wzajemnych
W Prawie Karnym Skarbowym górną granicą pozbawienia wolności jest 5 lat.
Kodeks Karny Skarbowy składa się z 3 części: |
Odpowiedniki w kodeksie karnym: |
Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe |
Stanowi odpowiednik kodeksu karnego w Powszechnym Prawie Karnym (Kodeks Karny)
|
Postępowanie w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe |
Stanowi odpowiednik Kodeksu Postępowania Karnego
|
Postępowanie wykonawcze w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe
|
To odpowiednik Kodeksu Karnego Wykonawczego |
Odpowiedzialność karna za przestępstwo skarbowe lub za wykroczenie skarbowe podlega ten tylko, kto popełnia czyn społecznie szkodliwy, zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia.
Nie jest przestępstwem skarbowym lub wykroczeniem skarbowym czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma.
Nie popełnia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie czynu.
Cztery elementy składające się na wspólną definicję pojęcia przestępstwo skarbowe oraz wykroczenie skarbowe
1. Przestępstwem skarbowym jak i wykroczeniem skarbowym jest czyn,
2. Czyn ten ma być zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia,
3. Czyn ten ma być zawiniony,
4. Społeczna szkodliwość czynu ma być wyższa niż znikoma.
Czynem jest zachowanie człowieka. Czyn może przybrać postać:
1. działania,
2. zaniechania.
Działanie |
Zaniechanie |
Działanie zakłada pewną aktywność, na przykład przedłożenie niezgodnej z prawdą deklaracji podatkowej. |
Zaniechanie z kolei oznacza brak aktywności w sytuacji gdy ustawodawca wymaga aktywności przykładowo nie poinformowanie o podstawie opodatkowania. |
Przestępstwo z działania co do zasady może popełnić każdy. |
Przestępstwo z zaniechania może popełnić taka tylko osoba, która znajduje się w pozycji gwaranta, to znaczy taka na której spoczywa wynikający z ustawy obowiązek niedopuszczenia do występowania skutku przestępstwa.
|
Zgodnie z Kodeksem Karnym Skarbowym jeżeli w czasie orzekania, to znaczy w czasie wydawania wyroku, obowiązuje inna ustawa niż w czasie popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednią jeżeli jest korzystniejsza dla sprawcy.
W Prawie Karnym Skarbowym odpowiedzialność za przestępstwo skarbowe i za wykroczenie skarbowe opiera się na zasadzie winy.
Ta wina może występować w dwóch postaciach:
1. jako umyślność
2. jako nieumyślność
Umyślność |
Nieumyślność |
Umyślność wymaga istnienia zamiaru to jest chęci popełnienia przestępstwa. Ten zamiar może być zamiarem bezpośrednim. Jest tak wtedy, gdy sprawca chce popełnić przestępstwo, albo zamiarem ewentualnym. Jest tak wtedy, gdy sprawca nie chce bezpośrednio popełnić przestępstwa. Popełniając określone zachowanie przewiduje jednak, że może ono doprowadzić do popełnienia przestępstwa i godzi się na to.
|
Nieumyślność polega na naruszeniu reguł ostrożności wymaganych w relacjach danego rodzaju.
|
Niezdolność do zawinienia wyłącza istnienie przestępstwa skarbowego i wykroczenia skarbowego.
Niezdolne do zawinienia mogą być: |
|
1. Osoby niezdolne do zawinienia ze względu na wiek w czasie czynu. W Prawie Karnym Skarbowym przyjęta jest jednolita granica wieku jako granica odpowiedzialności karnej. Wynosi ona zawsze 17 lat w chwili czynu.
|
2. Niezdolne do zawinienia mogą być także osoby powyżej granicy wiekowej 17 lat, które w czasie czynu mają zniesioną zdolność do rozpoznania znaczenia czynu lub pokierowania swoim postępowaniem.
|
Wyróżnia się formy zjawiskowe |
|
1. Sprawstwo
|
2. Rozszerzone sprawstwo
|
Sprawstwo polega na tym, że jakaś osoba wykorzystuje uzależnienie innej osoby od siebie. Polega na popełnieniu przestępstwa. Wszystkie te osoby odpowiadają, każdy za swoje popełnione przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe.
|
Rozszerzone sprawstwo, zgodnie z którym za przestępstwa skarbowe lub wykroczenie skarbowe odpowiada jak sprawca także ten, kto na podstawie przepisów prawa decyzji właściwego organu umowy lub faktycznego wykonywania zajmuje się sprawami gospodarczymi w tym finansowymi osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej. Skoro jednak osoba prowadząca cudze sprawy gospodarcze, w tym finansowe odpowiada jak sprawca ze względu na ten przepis będzie się aktualizowała odpowiedzialność takiego doradcy podatkowego.
|
Sprawstwo dzieli się na: 1. jednosprawstwo. 2. wielosprawstwo.
|
|
Wielosprawstwo dzieli się na: 1. współsprawstwo, 2. sprawstwo kierownicze, 3. sprawstwo polecające.
|
|
Jednosprawstwo to jest taka sytuacja, kiedy wszystkie elementy składające się na opis przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego realizuje jedna osoba działająca samodzielnie.
|
|
W wypadku współsprawstwa czynu dopuszcza się kilka osób działających wspólnie i w porozumieniu, przy czym muszą mieć świadomość, że działają wspólnie i w porozumieniu. W tym wypadku wystarczy że elementy składające się na opis danego czynu zabronionego wyczerpuje suma zachowań współsprawców.
|
|
Sprawstwo kierownicze to odmiana współsprawstwa charakteryzująca się tym, że jeden ze współsprawców pełni rolę kierowniczą, a w związku z tym może w szczególności w każdej chwili zastopować popełnienie przestępstwa.
|
|
Sprawstwo polecające to takie, w którymś jakaś osoba wykorzystując uzależnienie innych osób od siebie poleca im popełnienie przestępstwa. Wszystkie te osoby odpowiadają każdy za swoje popełnione przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe.
|
|
Formy zjawiskowe czyli postacie zjawiskowe.
Postacie stadialne |
|
1. Przygotowanie
|
Przygotowanie zachodzi wtedy gdy sprawca w celu popełnienia przestępstwa podejmuje czynności mające stworzyć warunki do podjęcia zachowania zmierzającego do dokonania. Przykładowo przez uzyskanie środków potrzebnych do popełnienia przestępstwa, informacji, sporządzenia planu działania, wejście w porozumienie z inną osobą.
|
2. Usiłowanie
|
Usiłowanie polega na tym, że sprawca w zamiarze popełnienia czynu zabronionego swoim zachowaniem zmierza bezpośrednio ku dokonaniu które jednak nie następuje. Odmianą usiłowania jest tak zwane usiłowanie nieudolne. Usiłowanie nieudolne polega na tym że dokonanie nie jest możliwe ze względu na brak przedmiotu nadającego się do popełnienia przestępstwa lub ze względu na użycie środka nie nadającego się do popełnienia przestępstwa, czego sprawca sobie jednak nie uświadamia.
|
3. Dokonanie
|
Dokonanie to inaczej uskutecznienie przestępstwa, czyli zrealizowanie wszystkich elementów, które składają się na opis przestępstwa.
|
Postacie stadialne |
Przestępstwa skarbowe |
Wykroczenia skarbowe |
1. Przygotowanie |
Nie karalne |
Nie karalne |
2. Usiłowanie |
Karalne, ale tylko wtedy, gdy dane przestępstwo jest zagrożone karą 1 roku pozbawienia wolności oraz wtedy, gdy wprawdzie jest zagrożoną niższą karą ale przepis szczególny też przewiduje odpowiedzialność za usiłowanie.
|
Nie karalne |
3. Dokonanie |
Karalne |
Karalne |
Kontratypy |
||
Kontratypy to okoliczności wyłączające w pewnych sytuacjach winę, a więc znoszące przestępstwo, a w pewnych sytuacjach wyłączające bezprawność zachowania, a tym samym odpowiedzialność karną.
|
||
Najważniejsze kontratypy w Kodeksie Karnym: |
||
1. Obrona konieczna, |
2. stan wyższej konieczności
|
3. działanie w warunkach eksperymentu
|
Obrona konieczna - nie przystaje do specyfiki Prawa Karno Skarbowego, nie może tu więc znaleźć zastosowanie.
|
Stan wyższej konieczności - także ten kontratyp nie znajduje zastosowania w Prawie Karno Skarbowym. W szczególności nie jest możliwe zasłanianie się tym kontratypem w wypadku nie spełnienia wszystkich obowiązków finansowych.
|
Działanie w warunkach eksperymentu - nie popełnia przestępstwa, kto ziała w celu przeprowadzenia eksperymentu poznawczego, medycznego, technicznego lub ekonomicznego.Jeżeli spodziewana korzyść ma istotne znaczenie poznawcze, medyczne, techniczne lub gospodarcze, a oczekiwanie jej osiągnięcia, celowość oraz sposób przeprowadzenia eksperymentu znajduje uzasadnienie w aktualnym stanie wiedzy.
|
W istocie zważywszy na specyfikę Prawa Karno Skarbowego w grę wchodzi tu tylko eksperyment ekonomiczny oraz techniczny. W takim wypadku sprawca w ogóle nie popełnia przestępstwa i zostanie przez sąd uniewinniony.
|
System kar i środków karnych
Zgodnie z ogólną regułą orzeczenie zapadłe w postępowaniu o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe nie zwalnia z obowiązku uiszczenia należności publiczno-prawnej, która została uszczuplona w wyniku popełnionego przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego.
System kar |
Przestępstwa skarbowe |
Wykroczenia skarbowe |
1. Kara grzywny |
Występuje, |
Występuje, |
2. Kara ograniczenia wolności |
Występuje, |
Nie występuje, |
3. Kara pozbawienia wolności |
Występuje. |
Nie występuje. |
System kar |
Przestępstwa skarbowe |
Wykroczenia skarbowe |
1. Kara grzywny |
Występuje w wstawkach dzinnych, liczba stawek, oraz wysokość jednej stawki. Najniższa stawka wynosi 10, a najwyższa 720.
|
Wymierzana kwotowo |
2. Kara ograniczenia wolności |
Wykonywanie nieodpłatnej dozorowanej pracy wskazanej przez sąd W okresie wykonywania tej kary skazany ma obowiązek: 1. Wykonywania pracy wskazanej przez sąd. 2. Nie może opuszczać miejsca pobytu bez zgody sądu, chodzi tu o miejscowość. 3. Składanie wyjaśnień z przebiegu kary, na czas odbywania tej kary skazany może być oddany pod dozór kuratora.
|
Nie występuje |
3. Kara pozbawienia wolności |
Najkrócej 5 dni, najdłużej 5 lat.
|
Nie występuje |
Odpowiedzialność posiłkowa w wypadku przestępstwa skarbowego. |
|||
Za karę grzywny wymierzoną sprawcy przestępstwa skarbowego można uczynić w całości lub części odpowiedzialną posiłkowo:
|
|||
1. osobę fizyczną,
|
2. osobę prawną,
|
3. jednostkę organizacyjną nie mającej osobowości prawnej.
|
|
Jeżeli sprawca czynu zawinionego jest zastępcą tego podmiotu, prowadzący jego sprawy jako: 1. pełnomocnik, 2. zarządca, 3. pracownik, 4. działający w jakimkolwiek innym charakterze.
|
|||
Zastępowany podmiot odniósł lub mógł odnieść z popełnionego przestępstwa jakąkolwiek korzyść majątkową. Odpowiedzialność posiłkowa jest nakładana na podmiot posiłkowo odpowiedzialny bezpośrednio w wyroku skazującym sprawcę wyroku przestępstwa skarbowego. Ten rodzaj odpowiedzialności polega na konieczności ponoszenia odpowiedzialności majątkowej za cudzą grzywnę. Nie jest to odpowiedzialność karna za cudzy czyn, ale odpowiedzialność w charakterze majątkowym, czyli odpowiednik cywilno-prawnej w swojej naturze a nie prawno-karnej w swojej naturze. Ten rodzaj odpowiedzialności aktualizuje się wtedy tylko, gdy uzyskanie kwoty orzeczonej tytułem grzywny od sprawcy przestępstwa skarbowego nie jest możliwe to znaczy sprawca nie uiszcza grzywny dobrowolnie i nie jest możliwe przymusowe jej ściągnięcie w drodze egzekucji. Odpowiedzialność posiłkowa nie ustaje w wypadku śmierci skazanego.
|
|||
Odpowiedzialność posiłkowa jest powiązana z sprawcą przestępstwa skarbowego na 2 sposoby:
|
|||
1. podmiot posiłkowo odpowiedzialny może być tylko taki podmiot w odniesieniu, do którego sprawca działał jako zastępca, pełnomocnik, zarządca, pracownik lub na podstawie innego tytułu prowadził sprawy podmiotu posiłkowo odpowiedzialnego.
|
2. Kryterium korzyści majątkowej, jaką podmiot posiłkowo odpowiedzialny odniósł lub mógł odnieść z popełnionego przestępstwa skarbowego
|
Kodeks karny skarbowy przewiduje katalog środków karnych nie jako kar dodatkowych, orzeczonych obok system kar, a czasami zamiast niej.
Środki karne |
Przestępstwa skarbowe |
Wykroczenia skarbowe |
1. Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności, |
Występuje |
Występuje |
2. Przepadek przedmiotów, |
Występuje |
Występuje |
3. Ściągnięcie równowartości pieniężnej w przypadku przepadku przedmiotów |
Występuje |
Występuje |
4. Przepadek osiągniętych korzyści majątkowych, |
Występuje |
Nie występuje |
5. Zakaz prowadzenia określonej działalności gospodarczej, wykonywania określanego zawodu lub zajmowania określonego stanowiska, |
Występuje |
Nie występuje |
6. Podanie wyroku do publicznej wiadomości, |
Występuje |
Nie występuje |
7. Pozbawienie praw publicznych, |
Występuje |
Nie występuje |
8. Środki związane z poddaniem sprawcy próbie, takie jak warunkowe umorzenie postępowania karnego, warunkowe zawieszenie wykonania kary, warunkowe zwolnienie. |
Występuje |
Nie występuje |
Środkami karnymi wg KKS związane z poddaniem sprawcy prośbie a konkretnie warunkowe umorzenie postępowania to jest zastopowanie procesu bez wypowiedzenia się o winie oskarżonego i wyznaczenie okresu próby jeżeli w tym czasie sprawca przestrzega porządku prawnego a w szczególności nie popełnienia przestępstwa, po upływie okresu prób postępowanie się umarza. W przeciwnym wypadku postępowanie podejmuje się i dalej kontynuuje się aż do wykonania wyroku stwierdzającego winę bądź barak winy oskarżonego.
Warunkowe zawieszenie wykonania kary - polega na tym, że już po stwierdzeniu wyrokiem, że sprawca jest winny zarzucanego mu przestępstwa skarbowego i po orzeczeniu kary pozbawienia wolności
lub ograniczenia wolności, bo tylko takich kar to dotyczy. Orzeczoną karę warunkowo zawiesza się na okres próby wskazany przez sąd.
W czasie próby kara nie podlega efektywnemu wykonaniu, jeżeli okres próby upłynie pomyślnie, to kara zostanie uznana za odbytą bez jej efektywnego wykonania. Przeciwnie to jest wówczas gdy w okresie oznaczonym jako okres próby oskarżony nie przestrzegał porządku prawnego a zwłaszcza jeśli ponownie popełnił przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe zarządza się wykonanie kary.
Warunkowe przed terminowe zwolnienie kary tj. zwolnienie z pozostałej do wykonania kary po jej częściowym odbyciu. Pozostały czas stanowi okres próby jeżeli w tym czasie sprawca przestrzega porządek prawny, a reszta kary nie zostanie efektywnie odbyta. A jeżeli naruszył porządku prawnego
w szczególności przestępstwa skarbowego zarządza się odbycie reszty kary pozostałej do wykonania.
Karalność ustaje, jeżeli od czasu popełnienia: |
||
Przestępstwa skarbowego |
Wykroczenia skarbowego |
|
Upłynie 5 lat |
Upłynie 10 lat |
Upłynie 1 rok lub 2 lata |
Gdy czyn stanowi przestępstwo skarbowe zagrożone karą grzywny, karą ograniczenia wolności lub karą pozbawienia wolności nie przekraczającą 3 lat.
|
Gdy czyn stanowi przestępstwo skarbowe zagrożone karą grzywny, karą ograniczenia wolności lub karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata. |
W przypadku wykroczenia skarbowego termin ustania karalności wynosi 1 rok, chyba że w tym okresie wszczęto postępowanie przeciwko sprawcy; wówczas karalność ustaje z upływem 2 lat. |
Instytucje w zakresie funkcji wydobywczej
|
Przestępstwa skarbowe |
Wykroczenia skarbowe |
1. Czynny żal, |
Występuje |
Występuje |
2. Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności, |
Występuje |
Występuje |
3. Rozszerzony przepadek. |
Występuje |
Nie występuje |
Instytucje w zakresie funkcje wydobywcze |
||
1. Czynny żal, |
2. Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności, |
3. Rozszerzony przepadek. |
Podlega karze za przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe ten kto po popełnieniu czynu zabronionego, zawiadomił o tym organ ścigania ujawniając istotne okoliczności popełnionego czynu w tym zwłaszcza osoby współdziałające w jego popełnieniu. |
Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności dotyczy zarówno przestępstwa skarbowego i wykroczenia skarbowego. W obydwóch wypadkach jest kształtowany przez ustawodawce jako środek karny.
|
Rozszerzony przepadek dotyczy tylko przestępstwa skarbowego. Istota polega na tym że w ramach przepadku na rzecz Skarbu Państwa mogą zostać przejęte na rzecz Skarbu Państwa przedmioty które służyły albo mogły służyć przestępstwu, nawet wtedy gdy nie stanowią własność sprawcy przestępstwa skarbowego, nawet wtedy gdy są własnością osoby trzeciej.
|
Czynny żal |
|
Dotyczy przestępstwa skarbowego i wykroczenia skarbowego, chodzi tu o czynny żal po popełnionym czynie. Istota popełnionego żalu polega na tym że po popełnieniu czynu. Jeżeli spełnione są warunki, wtórnie nijako zostaje uchwalona jego karalność. Sprawa nie podlega karze za popełnienie przestępstwa.
|
|
Warunki są następujące: 1. samodemoncjacja 2. demoncjacja innych osób, z których sprawca współdziałał w popełnieniu przestępstwa skarbowego 3. ujawnienie okoliczności popełnionego czynu 4. uiszczenie całej należności publiczno-prawnej uszczuplonej lub narażającej na uszczuplenie popełnionego czynu w terminie wskazanym przez organ. Należność może być rozłożona na raty przez organ, termin wskazany przez organ musi być rozsądny i realny.
|
|
Czynny żal jest spóźniony to jest bezskuteczny: |
|
1. Jeżeli zawiadomienie o popełnionym przestępstwie zostało złożone w czasie, gdy organ ścigania miał już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego.
|
2. Jest spóźnione wówczas, gdy zostało złożone po rozpoczęciu przez organ ścigania czynności służbowej, a w szczególności przeszukania, czynności sprawdzającej lub kontroli zmierzającej do ujawnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego.
|
Z czynnego żalu nie mogą skorzystać sprawcy którzy: |
|
1. Nakłonili inną osobę do popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego w celu skierowania przeciwko niej postępowania karnego o to przestępstwo. Z czynnego żalu nie może skorzystać podżegacz, który nakłaniał inną osobę do popełnienia czynu po to by skierować przeciwko niej postępowanie karne.
|
2. Sprawca nie może też skorzystać z czynnego żalu, który zorganizował grupę albo związek mający na celu popełnienie przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego albo grupę taką albo kierował związkiem chyba, że samodemoncjacji dokonuje wraz ze wszystkimi członkami grupy.
|
Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności: |
||
Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności to instytucja o charakterze konsensualnym opartym na porozumieniu. Porozumienie pomiędzy sprawcą przestępstwa a organem ścigania. Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności aktualizuje się po czynie. W wypadku dobrowolnego poddania się odpowiedzialności fakt popełnionego czynu jest stwierdzony przez organ ścigania.
|
||
Istota tej instytucji polega na tym: |
||
1. Po negocjacjach pomiędzy sprawdzą a organem ścigania dochodzi do porozumienia w ramach tego porozumienia sprawca zobowiązuje się że uiści uszczuploną albo narażoną na uszczuplenie należność publiczno-prawną. |
2. Zobowiązuje się że zapłaci co najmniej najniższą grzywnę za popełniony przez niego czyn.
|
3. Zobowiązuje się do tego że zapłaci oznaczoną kwotę tytułem zryczałtowanych kosztów postępowania, w zamian za to postępowanie, organ ścigania zobowiązuje się do tego że wystąpi do sądu o udzielenie przez sąd zgody o dobrowolne poddanie się przez sprawce odpowiedzialności.
|
Zgody na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności udziela sąd w formie wyroku. Udzielenie takiej zgody wymaga oznaczenie grzywny, oraz równowartość kosztów postępowania, które ma uiścić sprawca.
|
||
Korzyść z dobrowolnego poddania się odpowiedzialności przez sprawcę przed organ ścigania polega na tym że oszczędza czas potrzebny na prowadzenie postępowania w sprawach o inne przestępstwa. Zwalnia bowiem z konieczności prowadzenia skomplikowanych i czasochłonnych czynności jak na przykład przesłuchiwanie świadków czy biegłych. Dla oskarżonego korzyści z dobrowolnego poddania się odpowiedzialności polega na tym, że ukaranie w tym trybie nie podlega wpisowi do krajowego rejestru karnego. Druga korzyść ukaranie w tym trybie nie jest wliczane do recydywy.
|
Rozszerzony przepadek
Rozszerzony przepadek |
Rozszerzony przepadek musi być orzeczony bezpośrednio w wyroku skazującym sprawce przestępstwa skarbowego.
|
Rozszerzonego przepadku nie orzeka się w następujących przypadkach: 1. Nie orzeka się wówczas gdy przedmioty te stanowią własność skarbu państwa. 2. Nie orzeka się rozszerzenia przepadku gdy sprawca przestępstwa skarbowego uzyskał przedmioty stanowiącej własność osoby trzeciej w drodze przestępstwa skarbowego albo wykroczenia skarbowego w takim wypadku przedmiot zwraca się właścicielowi pokrzywdzonemu wcześniej popełnionemu przestępstwu albo wykroczeniu. 3 Jego orzeczenie byłoby nie współmierne do wagi popełnionego przestępstwa skarbowego, ocena tej współmierności należy do sądu. 4. uiszczona należność publiczno-prawną dotycząca przedmiotu zagrożonym przepadku, chyba że należność ta jest nie współmiernie niska do kwoty równowartości pieniężnej przepadku przedmiotu. Ocena również współmierna należy do sądu. Nie znajduje zastosowania wówczas gdy przedmioty które mają ulec przepadkowi są przedmioty które przetwarzanie, posiadanie, obrót, przewóz, przesyłanie, przekazywanie jest zabronione oraz nie znajduje też zastosowanie do przedmiotów które zostały specjalnie spełnione do popełnionego czynu zabronionego.
|
Orzeczenie rozszerzenia przepadku jest zgodna, tylko gdy właściciel przedmiotu wiedział lub mógł przypuszczać że przedmiot jego własności zostanie wykorzystany do popełnienia przestępstwa skarbowego. Czyli aktualny stan prawny wprowadza tutaj dodatkowe przesłanki swoistego zawinienia po to, aby przypisać ten rodzaj odpowiedzialności, konieczne jest wykazanie w toku postępowania sądowego że właściciel przedmiotu wiedział albo przy należytej staranności powinien się zorientować, że jego przedmiot zostanie wykorzystany do popełnionego przestępstwa.
|
Progi
Progi |
Przestępstwa skarbowe |
Wykroczenia skarbowe |
|
1. Próg ustawowy, |
Od 0 do 5-krotnej |
Nie występuje |
Występuje |
2. Mała wartość = Typ uprzywilejowany |
Od 5 do 200-krotnej |
Występuje |
Nie występuje |
3. Typ podstawowy |
|
Występuje |
Nie występuje |
4. Duża wartość = Typ kwalifikowany |
Powyżej 500-krotnej |
Występuje |
Nie występuje |
5. Wielka wartość = Typ kwalifikowany |
Powyżej 1000-krotnej |
Występuje |
Nie występuje |
Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe |
|
Przestępstwo skarbowe |
Wykroczenie skarbowe |
Przestępstwo skarbowe jest to czyn zabroniony przez kodeks pod groźbą kary grzywny w określonych stawkach dziennych, kary ograniczenia wolności lub kary pozbawienia wolności. |
Wykroczenie skarbowe jest to czyn zabroniony przez kodeks pod groźbą kary grzywny określonej kwotowo, jeżeli kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publiczno-prawnej albo wartość przedmiotu czynu nie przekracza 5-krotnej wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia w czasie jego popełnienia. Wykroczenie skarbowe jest także inny czyn zabroniony jeżeli kodeks tak stanowi. |
W Kodeksie Karnym Skarbowym ustawodawca wyodrębnia zatem wykroczenia skarbowe od przestępstwa skarbowego na 2 sposoby. Aktualizuje się wtedy gdy można ustalić wartość należności publiczno-prawnej uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie. |
|
1. W części szczególnej Kodeksu Karnego Skarbowego opisującej poszczególne czyny zabronione jako przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe ustawodawca posługuje się kryterium progu ustawowego. Jest to kwota nie przekraczająca 5-krotnej wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia czyli 1276 zł. w czasie jego popełnienia. W wypadku gdy tej techniki nie da się zastosować w części szczególnej 2. wykroczenia skarbowe są odróżniane od przestępstwa skarbowego przez kryterium mniejszej wagi.
|
|
W odniesieniu do przestępstwa skarbowego ustawodawca wyróżnia tak zwany typy kaskadowe to jest poprzez kryterium mała wartość, duża wartość i wielka wartość, wyróżnia typy uprzywilejowane z którymi wiąże niższe granice zagrożenia karą a niżeli te które aktualizują się w przypadku typu podstawowego. A w przypadku duża wartość i wielka typy kwalifikowane z którymi wiąże wyższe granice zagrożenia kara aniżeli te które obowiązują w typu przypadku podstawowego.
|
|
Mała wartość jest to wartość która w czasie popełnionego czynu zabronionego nie przekracza 200-krotnej wysokości najniższej miesięcznego wynagrodzenia
|
|
Duża wartość jest to wartość która w czasie czynu popełnienia zabronionego przekracza 500-krotność wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia.
|
|
Wielka wartość jest to wartość która w czasie czynu popełnionego zabronionego przekracza 1000-krotność wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia.
|
Postępowanie w Kodeksie Karnym Skarbowym składa się z trzech etapów: |
||
1. Postępowanie przygotowawcze
|
2. Postępowanie główne |
3. Postępowanie odwoławcze |
Postępowanie przygotowawcze występuje w dwóch formach: 1. śledztwo, 2. dochodzenie.
|
Sądy orzekają w: Pierwszej instancji - Sądy Rejonowe, Drugiej instancji - Sąd Okręgowy. |
|
Organy uprawnione do prowadzenia dzielą się na dwie grupy: 1. finansowe organy postępowania przygotowawczego, 2. niefinansowe organy postępowania przygotowawczego,
|
Strony postępowania można podzielić na: 1. czynna, 2. bierna.
|
|
|
W prawie karnym skarbowym występują dwie stron szczególne: 1. osoba posiłkowo odpowiedzialna, 2. interwenient.
|
|
Do finansowych organów postępowania przygotowawczego należą: 1. Urząd Skarbowy, 2. Inspektor kontroli skarbowej, 3. Urząd celny.
|
|
|
|
W postępowaniu Karno Skarbowym można wyróżnić tryby postępowania: 1. tryb zasadniczy, 2. tryb uproszczony, (tryby szczególny) 3. tryb nakazowy, (tryby szczególny) 4. postępowanie w stosunku do nieobecnych, 5. tryb mandatowy. |
|
Do niefinansowych organów postępowania przygotowawczego należą: 1. Prokuratura, 2. Policja, 3. ABW, 4. Straż graniczna, 5. Żandarmeria wojskowa.
|
|
Pierwszy etap: Postępowanie Przygotowawcze
Pierwszy etap: Postępowanie Przygotowawcze |
|
Postępowanie przygotowawcze ma na celu przygotowanie sprawy do rozstrzygnięcia przez sąd. |
|
Postępowanie przygotowawcze może być prowadzone w dwóch formach: |
|
1. śledztwo, |
2. dochodzenie. |
Śledztwo prowadzone jest w poważniejszych sprawach. |
Dochodzenie prowadzone jest w sprawach błahych. |
W Kodeksie Karnym Skarbowym organy uprawnione do prowadzenia postępowania przygotowawczego dzielą się na dwie grupy: |
|
1. finansowe organy postępowania przygotowawczego,
|
2. niefinansowe organy postępowania przygotowawczego.
|
Do finansowych organów postępowania przygotowawczego należą: 1. Urząd Skarbowy, 2. Inspektor kontroli skarbowej, 3. Urząd celny. |
Do niefinansowych organów postępowania przygotowawczego należą: 1. Prokuratura, 2. Policja, 3. ABW, 4. Straż graniczna, 5. Żandarmeria wojskowa. |
Zasadą jest prowadzenie postępowania przygotowawczego przez finansowe organy postępowania przygotowawczego.
|
ABW działa tylko w sprawach o przestępstwa skarbowe. Żandarmeria Wojskowa natomiast działa tylko w sprawach dotyczących żołnierzy. |
Drugi i trzeci etap: Postępowanie główne i Postępowanie odwoławcze:
Instancje |
|
Pierwsza instancja - orzekają: Sądy Rejonowe,
|
Druga instancja - orzekają: Sąd Okręgowy. |
W pierwszej instancji we wszystkich sprawach z zakresu Kodeksu Karnego Skarbowego orzekają Sądy Rejonowe.
|
Sądem drugiej instancji rozpoznającym środek odwoławczy - apelację - od wyroku pierwszej instancji w tych sprawach jest zawsze Sąd Okręgowy.
|
Postępowanie przed sądem zarówno pierwszej instancji jak i drugiej instancji toczy się między stronami. Sąd jest swoistym arbitrem, który ma rozstrzygnąć sprawę, czyli spór pomiędzy tymi stronami.
Strony |
|||
Strona |
Dwie stron szczególne |
||
Oskarżony |
Interwenient |
Osoba posiłkowo odpowiedzialna |
|
Oskarżony występując w postępowaniu karnym skarbowym, jako źródło dochodu. |
Interwenient - to osoba, której przedmiot może być objęty specyficznym dla Kodeksu Karnego Skarbowego rozszerzonym przepadkiem.
|
Osoba posiłkowo odpowiedzialna to podmiot, na którego może być w postępowaniu karnym nałożony obowiązek uiszczenia cudzej grzywny.
|
|
składa wyjaśnienia. |
Składają zeznania. |
Składają zeznania. |
Zarówno oskarżony jak i interwenient i osoba posiłkowo odpowiedzialna, mogą korzystać
z pomocy reprezentanta procesowego.
Reprezentanta procesowego dla: |
|||
Oskarżony |
Obwiniony |
Interwenient |
Osoba posiłkowo odpowiedzialna |
Może być: |
|||
Obrońca |
Pełnomocnikiem |
||
Obrońcą w sprawach o przestępstwa skarbowe może być wyłącznie adwokat. W sprawach o wykroczenia skarbowe - adwokat lub radca prawny. Nie może być obrońcą doradca podatkowy.
|
Pełnomocnikiem może być zarówno w sprawach o przestępstwa skarbowe jak i wykroczenia skarbowe, adwokat jak i radca prawny. |
Strony postępowania można podzielić na strony: |
|
1. Czynne |
2. Bierne |
Strony czynne to te, które w postępowaniu występują z określonym żądaniem.
|
Strony bierne to te, do których to żądanie jest kierowane.
|
Stroną czynną w Kodeksie Karnym Skarbowym jest oskarżyciel to znaczy ten podmiot, który prowadził postępowanie przygotowawcze i który występuje przed sądem z aktem oskarżenia.
|
Stroną bierną jest oskarżony w sprawie o przestępstwo skarbowe oraz obwiniony w sprawie o wykroczenie skarbowe. Ta osoba korzysta z domniemania niewinności i w wypadku, gdy oskarżyciel nie udowodni popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego nie zostanie jej przypisana odpowiedzialność.
|
Tryby postępowania w Prawie Karnym Skarbowym |
Charakterystyka |
1. Tryb zasadniczy |
Jest to podstawowy tryb w postępowaniu karnym skarbowym. Chodzi tu o odpowiednie wyważenie interesu oskarżonego oraz względu na szybkość postępowania. W postępowaniu o przestępstwa skarbowe tryb zwyczajny znajduje zastosowanie gdy postępowanie było prowadzone jako śledztwa.
|
2. Tryb uproszczony |
Przewiduje mniejszy katalog uprawnień aniżeli tryb zwyczajny. Pozwala między innymi na wydanie wyroku pod nieobecność oskarżonego pod warunkiem, że oskarżony był zawiadomiony o terminie ale nie przybył. Może toczyć się zarówno w postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe jak i wykroczenia skarbowe. Przewiduje mniejszy katalog uprawnień dla oskarżonego aniżeli tryb zwyczajny.
|
3. Tryb nakazowy |
Przewiduje mniejszy katalog uprawnień aniżeli tryb zwyczajny. Pozwala na wydanie wyroku nie na rozprawie ale na posiedzeniu niejawnym to znaczy prowadzonym bez udziału stron. Taki wyrok może być zaskarżony przez oskarżonego sprzeciwem co powoduje że traci moc a postępowanie toczy się od początku, jakby go nie było . Może toczyć się zarówno w postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe jak i wykroczenia skarbowe. Przewiduje mniejszy katalog uprawnień dla oskarżonego aniżeli tryb zwyczajny.
|
5. Postępowanie w stosunku do nieobecnych |
Aktualnie ten tryb postępowania nie jest znany powszechnemu prawu karnemu. Polega na tym że wyrok może zostać wydany pod nieobecność oskarżonego jak również pod nieobecność podmiotu podciągniętego do odpowiedzialności posiłkowej. Jest spowodowany tym że nie ma możliwości poinformowania go o terminie ponieważ ukrywa się lub zbiegł za granicę. Chodzi tu o taka sytuację, gdy nieobecność oskarżonego jest spowodowana tym, że nie da się go zawiadomić o tym terminie, ponieważ ukrywa się lub zbiegł zagranicę.
|
Tryb mandatowy |
W sprawach o wykroczenia skarbowe występuje tryb mandatowy. Polega na ukaraniu obwinionego mandatem karnym. Mandat karny występuje jako mandat gotówkowy oraz mandat kredytowany.
|
1