CZŁOWIEK SZCZĘŚLIWY

• realizuje siebie i swoje zdolności, umie żyć z innymi ludźmi, daje siebie innym nie żądając spłaty tego.

WYJAŚNIENIE ZACHOWAŃ CZŁOWIEKA

1. Koncepcja behawiorystyczna (BEHAWIORYZM)

• Człowiek tworzy społeczeństwo przez kary i nagrody.

• Człowiek uczy się za pomocą kar i nagród jak żyć w społeczeństwie.

• Społeczeństwo ma normy i zasady.

• Człowieka tworzą inni ludzie za pomocą kar i nagród.

2. Koncepcja psychoanalityczna (PSYCHOANALIZA)

• Popędy.

• Człowiek to istota biologiczna.

• Popęd jest zawsze w kontekście kultury.

• Biologia jest przeznaczeniem, ale realizuje się w społeczeństwie.

3. Koncepcja humanistyczna (INTERAKCJONIZM)

• Człowiek tworzy człowieka.

• Człowiek żyje w społeczeństwie przez swoje potrzeby, jak realizuje je społeczeństwo.

4. Koncepcja poznawcza (KOGNITYWIZM)

• Człowiek tworzy schematy nie tylko siebie, ale i świata.

• Człowiek tworzy swój obraz świata i innych ludzi, tym dysponuje.

Podsumowując wszystkie koncepcje można stwierdzić, że człowiek : ma naturę biologiczną, jest emocjonalny, ma popędy i tworzy obraz świata.

PSYCHOLOGIA SPOŁECZNA

• Obszar nauki, część psychologi, która bada jak inni ludzie wpływają na emocje, sądy i zachowania danego człowieka

PODSTAWOWE PRAWA PSYCH. SPOŁECZNEJ

Człowiek w sytuacji społecznej zaspokaja swoje potrzeby i realizuje swoje cele.

Zachowania społeczne człowieka zawsze są wynikiem osoby i sytuacji społecznej!!!

• Na moje zachowanie wpływam ja i sytuacja społeczna.

• Możemy kontrolować swoje zachowanie, ale nie możemy kontrolować sytuacji społecznej, możemy jedynie ją przewidzieć.

PODSTAWOWY BŁĄD ATRYBUCJI

Ludzie wyjaśniając zachowania społeczne człowieka zwracają uwagę na czynnik osobowościowy, nie doceniając czynnika społecznego, sytuacyjnego. (zachowuje się tak, bo taki jest - zachowuje się głupio, bo jest głupi)

Zachowania społeczne:

• osoba

• sytuacja społeczna

• podstawowy błąd atrybucji

ZACHOWANIE SPOŁECZNE

• Człowiek ma swoje potrzeby, motywy (wynikają one z potrzeb)

• Zachowanie społeczne człowieka jest wypadkową człowieka jaki jest i sytuacji społecznej.

Człowiek ma - potrzeby - zach. społ. - cele - realizuje cele (co chce osiągnąć?)

(dlaczego? po co?)

GŁÓWNE PODEJŚCIA (perspektywy) TEORETYCZNE w psych. społ.:

1. Społeczno-kulturowe

• Zachowanie społeczne człowieka zależy od grupy w której funkcjonuje i szeroko rozumianej kultury.

• Człowiek społeczny jest wytworem grupy, kultury danego społeczeństwa.

• Normy grupowe są najważniejsze, nie liczą się potrzeby jednostki, tylko potrzeby grupy.

• Konkretne miejsce, czas, kultura wpływa na zachowanie człowieka.

2. Ewolucyjne

• Zachowanie społeczne człowieka jest wyznaczane przez przydatność dla biologicznego istnienia człowieka.

• Z człowieka samotnego narodziły się człowiek grupowy.

• Człowiek jest istotą biologiczną, która ulega rewolucji. To co jest ważne dla człowieka umacnia się, to co niepotrzebne zanika. Co służy przeżyciu ludzi.

• Społecznego uczenia się

• Uczenie się daje w efekcie nagrodę, aprobatę, uznanie innych.

• Zachowanie społeczne jest regulowane przez kary i nagrody.

• Człowiek społeczny jest kierowany przez nagrody i kary płynące ze społeczeństwa.

• Człowiek uczy się od społeczeństwa w postaci kar i nagród.

4. Fenomenologiczne

• Człowiek tworzy obraz siebie i świata ( subiektywny). Ten obraz ( schematy poznawcze) wyjaśniają społeczne zachowania się człowieka.

• Człowiek interpretuje świat na podstawie własnych doświadczeń i przeżyć (To jaki on jest?).

• Ludzie nie zwracają uwagi na te same bodźce.

5. Społeczno-poznawcze

• Człowiek ma potrzeby, wybiera sytuacje w których może zaspokoić swoje potrzeby.

• Człowiek w sytuacji społecznej realizuje swoje potrzeby i wybiera te sytuacje społeczne, które w danym momencie zaspokajają jego potrzeby.

CELE REALIZOWANE PRZEZ CZŁOWIEKA w sytuacjach społecznych
(Cele społeczne):

1. Budowa i utrzymanie więzi społecznych

2. Zrozumienie, poznanie siebie i świata społecznego

3. Uzyskanie, zdobycie i utrzymanie statusu społecznego.

4. Obrona, ochrona siebie i naszych bliskich

5. Zdobycie i utrzymanie przy sobie partnera seksualnego.

6. Nawiązanie bliskich relacji z innymi ludźmi

7. Obrona poczucia własnej wartości

Człowiek w sytuacji społecznej zaspokaja swoje potrzeby, bądź realizuje cele społeczne.

POTRZEBY - zachowanie społeczne - CEL

(dlaczego?) (Po co? Co chcę osiągnąć?)

INTERAKCJE

Osoba - sytuacja społeczna

1. Różne sytuacje aktywizują różne części „JA”

• różne sytuacje dotykają rożnych naszych części

• dana sytuacja aktywizuje inne „ja”

• nie jesteśmy tak bardzo jednolici jak byśmy chcieli

• sytuacja stanowi układ bodźców

2. Każda sytuacja ma różne aspekty, zwracamy uwagę na ten, który jest w danej chwili dla nas ważny.

• Zwracamy uwagę na te aspekty, które odpowiadają AKTUALNYM potrzebom

• jesteśmy głodni - idziemy do sklepu z jedzeniem

3. Nie wszyscy reagują jednakowo na daną sytuację. Każdy reaguje inaczej na daną sytuację (każdy człowiek jest indywidualnością, ma prawo do reagowania w inny sposób);

4. Ludzie zmieniają sytuację

• człowiek może dana sytuację rozpoznać, rozpracować i przejąć nad nią ster, kontrolę

5. Sytuacja zmienia ludzi;

6. Ludzie wybierają sytuacje społeczne

• wchodzenie w pewne grupy

• wybór co robimy w piątkowy wieczór

7. Sytuacja społeczna wybiera ludzi.

POTRZEBY i cele - KONCEPCJE TERORETYCZNE:

1. KONCEPCJA KOHERENCJI ANTONOWSKIEGO - spójna, zgodna;
   Człowiek szczęśliwy
   Kiedy człowiek społeczny odczuwa dobrostan?
   Jest oparta o podstawowe potrzeby człowieka, które warunkują zachowania społeczne.
   Wymiary

• Wymiar poznawczy - zrozumienie siebie i świata

• jestem spełniona i czuje się bezpiecznie, odczuwam dobrostan kiedy w wymiarze poznawczym osiągnęłam odpowiednie cele

• rozumiem siebie i świat społeczny, muszę zrozumieć siebie

• Wymiar poznawczo-instrumentalny - zaradność w świecie

- zaradność, kontrola i wsparcie

- rozumiem świat społeczny, ale potrafię się zachować w danej sytuacji i świecie.

- czuję się pewnie, gdy wiem, że sobie poradzę w tej sytuacji

• Obszar wsparcia - wie gdzie może uzyskać wsparcie w trudnej sytuacji

• Wymiar emocjonalno-motywacyjny

- kontrola i wsparcie

- Jaki jest cel Twojego życia!

- Czy życie ma dla ciebie sens?

• poczucie sensu życia

2. KONCEPCJA LUDZI SZCZĘŚLIWY MASLOWA

• potrzeba bezpieczeństwa - stałość, przewidywalność, kontrola

• potrzeba przynależności i miłości - umiejscowienie gdzieś

• potrzeba bycia ważnym, wartościowym

• Jeżeli potrzeba podstawowa w początkowym okresie życia była ciągle nie zaspokojona, to w życiu dorosłym będziemy na to wrażliwi.

• Potrzeby podstawowe wyznaczają samorealizację człowieka

• Żeby się samorealizować należy poznać samego siebie, swoje cele i potrzeby. Inni ludzie zaspokajają je. Co jest sensem mojego życia?

Czy ludzie spełnieni mają jakieś wspólne cech?

Ludzie realizujący się obojętnie z jakiej warstwy społecznej łączy to samo:

a) ludzie bardzo realistycznie postrzegają siebie i świat społeczny.

b) niezależność sądów i zachowań tych ludzi

• mają bardzo niezależne sądy i zachowania, kiedy trzeba przeciwstawić się innym ludziom

c) bardziej skupieni na potrzebach innych niż swoich. Empatyczni na innych

d) akceptują siebie i innych ludzi razem z ich wadami, jasność osądów moralnych, zrozumienie

e) normy, tradycja, zasady moralne są bardzo potrzebne w społeczeństwie, a ludzie tak mówią

f) rozwój swoich talentów, twórczości

g) wszystko co jest związane z emocjami - musi być autentyczność i emocje

h) człowiek musi mieć też swoja samotność, żeby mógł się zastanawia nad sobą

+ Według Maslowa

Potrzeby:

1. Podstawowe:

- fizyczne

- bezpieczeństwa (stałość, przewidywalność ludzi i świata)

- przynależności i uznania

- akceptacji i miłości

b) Wyższego rzędu (samorealizacyjne)

I prawo -muszą być zaspokojone potrzeby podstawowe by zaspokoić potrzeby wyższego rzędu

II prawo - jeżeli potrzeba podstawowa nie jest w danym momencie zaspokojona staje się ona potrzebą DOMINUJĄCĄ w danym momencie

III prawo - jeżeli w dzieciństwie jakaś jedna potrzeba podstawowa była przez DŁUGI czas niezaspokojona to ona staje się w życiu dorosłym dominująca.

A + E + A

autentyczność empatia akceptacja

3. WSPÓŁCZESNE BADANIA SZCZĘŚCIA

• niezależność

• intymne kontakty z innymi, bliskość z innymi

• rozwój talentów

• zachowania prospołeczne

JAK POZNAJEMY SIEBIE

Człowiek pragnie mieć poczucie, że kontroluje sytuację.

Cel społ: człowiek -> poznanie siebie.

Potrzeby:

• bycia ważnym,

• bezpieczeństwa (stałość, przewidywalność),

• dobre mniemanie o sobie,

• ważny, wartościowy, moralny.

Cel:

• Poznać siebie, ustalić swoje cele i potrzeby.

• Zbudowanie stałego obrazu siebie.

• Na bazie potrzeby bezpieczeństwa budujemy stały obraz siebie.

• Nie dopuścić do utraty poczucia własnej wartości (potrzeba dobrego mniemania o sobie)

POZNAWCZO-DOŚWIADCZALNA TEORIA „JA” - CEST

ukryta teoria „ja”

ukryta teoria świata

ukryta teoria ja - świat




zapis emocjonalny 3,4 lata zapis symboliczny

(nie jest ujęty (słowa) nadal jest zapis emocjonalny,
w słowa i obrazy) ale dochodzi zapis symboliczny

• mamy ukrytą teorie „ja”, oraz teorię świata i teorię relacji ja - świat (doświadczenia)
  zapisaną na taśmie emocjonalnej (zapis emocjonalny)

• ludzie (rodzice) zaspokajali nasze potrzeby oraz ukształtowali wczesne nasze życie do 3 r.ż.

• Poczucie własnej wartości warunkuje to jak traktujemy dziecko w pierwszym okresie jego życia.

• Doświadczalna - oparta o emocje

• Poznawcza - tworzysz sądy o sobie

ukryta <=> jawna - > zgoda lub konflikt

Pomiędzy „ja” ukrytym, a „ja” jawnym może być zgoda i jest ok, albo jest konflikt (dysonans)

SYNDROM WEWNĘTRZNEGO OSZUSTA -> konflikt ja - świat

• dotyczy głównie kobiet

• dotyczy osób, które w pierwszych momentach życia otrzymały informację, że są mało potrzebni; małe, niskie poczucie własnej wartości.

• Wewnętrzny oszust każe wątpić ci w twoje osiągnięcia

• Wewnętrzny oszust kreuje się w początkowym okresie życia (emocjonalnym)

CEST - podstawowe potrzeby :

1. Przeżywanie pozytywnych emocji (teorii) i unikanie innych, negatywnych (pozytywne emocje)

2. Wspólny, stabilny i spójny obraz siebie i świata społecznego oraz relacji ja - świat (system pojęciowy)

3. Powiązań z innymi ludźmi

4. Posiadanie poczucia własnej wartości (ochrona poczucia własnej wartości)

EMOCJE W ŻYCIU CZŁOWIEKA

• Emocje wzmacniają „ja” ukryte

• to co dociera do ciebie za pomocą emocji utrwala „ja” ukryte, możesz mieć dostęp do tego ale nie musisz.

• Królewska droga do przekonania „ja” ukrytego

• „Sięgnij do królewskiej drogi do „ja” ukrytego” - szybka, łatwa, silna

• Poznaj co u ludzi wywołuje silne emocje.

Ludzie samorealizujący:

- uznają normy, ALE - system wartości

(normy są ważne, ale jeżeli chodzi o życie człowieka to można normy złamać, bo najważniejsze jest życie ludzkie)

- akceptacja siebie i innych

- wyrozumiałość dla błędów

- intensywne emocje ( intensywnie przeżywają)

- dobrze znosili samotność (potrzeba autorefleksji)

BŁĘDY ATRYBUCJI W POZNAWANIU SAMEGO SIEBIE

Atrybucja - wnioskowanie o przyczynach, przypisywanie komuś czegoś (cech).

Wszystkie błędy służą ochronie poczucia własnej wartości.

1. Autowaloryzacja

• dokonują porównania z innymi

• zawsze siebie stawia wyżej od innych

• każda osoba stara się podnieść siebie wyżej

• chroni poczucie własnej wartości

2. Efekt fałszywej powszechności -> gdy mamy pewne wady

3. Efekt fałszywej wyjątkowości -> gdy mamy zalety

• myślę, że bardzo mało osób ma takie zalety

4. Efekt aktora i obserwatora!!!

• wpisuje się w podstawowy błąd atrybucji

• aktor szuka przyczyn zachowania w sytuacji zewnętrznej (obserwatorze)

• obserwator szuka przyczyn zachowania aktora w nim samym (aktorze)

• „punkt widzenia zależy od punktu siedzenia”

• Kto z pozycji aktor i obserwatora wpisuje się w błąd atrybucji? obserwator wpisuje się w podstawowy błąd atrybucji

• obserwator ocenia innych

• aktor nie widzi siebie

EFEKT AKTORA I OBSERWATORA

• Podstawowy błąd atrybucji

• dotyczy zachowania człowieka

• jak ja oceniam zachowania drugiego człowieka, to przypisuje czynniki osobowościowe

• aktor przypisuje swoje zachowanie sytuacji

• obserwator przypisuje sposób zachowania osobie aktora

• obserwator myśli tak samo jak podstawowy błąd atrybucji

SPOSOBY POZNAWANIA SIEBIE - źródła:

1. Przez introspekcję - „ja” poznaje „ja”

• ja poznające i ja poznawcze

• myślenie o sobie jako o obiekcie poznawczym

• około 10 % czasu myślenia poświęcamy myśleniu o sobie, myśląc o sobie mogę narazić się na krzywdy poczucia własnej wartości

• kiedy pojawia się możliwość myślenia o sobie:

• pierwszy okres tożsamości (dwa lata) - wyprowadzenie siebie z całości,
  ja to ja - odkrywanie siebie

• pierwsze samooceny - 3, 4 lata

• pierwsze autorefleksje - 11, 12 lat

• jak poznajmy siebie?

• „moja bajka”, „mój mit kulturowy” - myśląc o sobie jaka jesteś masz dostęp do niektórych informacji.

• To co dla nas jest ważne, nie znaczy że będzie ważne dla kogoś w innej kulturze

• bajka zmienia się w zależnie od sytuacji, od innych faktów. W sposób emocjonalno-subietywny. Nie można poznać naprawdę tego jaka ja naprawdę jestem

• potrzeba spójności obrazu siebie

• tworzymy koncepcję siebie, spójny obraz

+ Poznawanie siebie przez INTROSPEKCJE( pamięć autobiograficzna, autorefleksja) czyli:

- „ja poznające” - ja podmiot (samoświadomość siebie-> tożsamość)

(moje ciało, emocje, potrzeby, cele, jak wyglądam, moje miejsce)

To osoba zdolna do autorefleksji (osąd+ wnioski) i samooceny.

-„ ja poznawalne”

2. Autorefleksje - ja wyciągam jakieś sądy z tego (co robię), podlegam ocenie, sposób poznawania (myślenia) o sobie.

3. Przez poznawanie innych ludzi

Jaki jest wpływ w poznawaniu ludzi:

• inni mi mówią jaka ja jestem (dają gotowe sądy o sobie). Coś mówią o mnie i ja to przyjmuje.

• Związana z samooceną

• Są trzy rodzaje funkcji porównań

Trzy rodzaje funkcji porównań

1. wyższe osiągi od nas

• z ludźmi którzy stoją wyżej

• funkcja

• motywacyjna

• dokopywanie własnej wartości (obniżanie poczucia własnej wartości)

• porównywania w dół

• ja się czuję lepiej gdy porównuję się z gorszą osobą ode mnie

• funkcja: podbudowuje poczucie własnej wartości

3. budowanie mojego poczucia własnej wartości

• jak inni traktują moje potrzeby, im bardziej je akceptują, to ja czuje się bardziej ważna i dbam o swoje poczucie wartości

Kiedy ludzie mają do wyboru wstyd i poczucie winy, to zawsze wybierają
poczucie winy. Wstyd jest gorszy od poczucia winy.

WSTYD - jest związany z poczuciem własnej wartości, zagraża jej.

• Wysokie, stabilne poczucie własnej wartości.
  Poziom poczucia własnej wartości utrzymuje się, dochodzą sukcesy, wychodzą porażki

• Wysokie, niestabilne poczucie własnej wartości.
  Poziom poczucia własnej wartości obniża się, utrzymywanie porażek i sukcesów

4. Poznawanie siebie przez strukturę „ja”

Poznawcza reprezentacja nas samych w naszym umyśle.

STRUKTURA - pewna stałość elementów, przewidywalność:

• elementy są ze sobą powiązane - nie zagraża poczuciu własnej wartości

• hierarchia wartości - jest zgodna z tym co myślimy o sobie.
  Wyparcie i racjonalizacja

Co robię z informacją z zewnątrz, która nie pasuje do struktury ja lub zagraża poczuciu własnej wartości

• zmienić swoje zachowanie

• zmienić swój sąd o sobie - obniżyć swoje poczucie własnej wartości

• odrzucenie informacji z zewnątrz

• zmienić jeden element w informacji która do mnie dociera

+ przez strukturę „ja”

STRUKTURA to poznawcza reprezentacja nas samych w naszym umyśle (obraz nas samych składa się z sądów o nas) „Ochocka jest ładna i brzydka”

STRUKTURA „JA”

1. Charakteryzuje się stałością, niezmiennością i współzależnością

(np. H2O -> HO - to nie jest ta sama struktura!)

2. Raz utworzona, nie zmienia się (trudna do zmiany)

Stałość „Ochocka jesteś głupia”

ZŁA informacja zwrotna, która nie pasuje do struktury „ja”

1. Przyjąć i co?

2. Odrzucić ( wyparcie)

3. Zracjonalizować - zmienić element poznawczy

Wyparcie i racjonalizacje to są 2 filary

-dobrego mniemania o sobie

-dobrego samopoczucia!

+ JAK POZNAJEMY SIEBIE (od Magdy)

1. Dwie podstawowe potrzeby:

1. Potrzeba spójnego obrazu świata

2. Potrzeba dobrego mniemania o sobie

Teoria okna Johaii:

Część wiedzy o tym jest dla mnie niedostępna!!!

INNI WIEDZĄ JA WIEM JA NIE WIEM

Autoprezentacja OTWARTE (inf zwrotne)	ŚLEPE
UKRYTE	NIEZNANE

^INNI NIE WIEDZĄ

Kto, do kogo się porównuje?

- do lepszych od siebie

- z podobnymi do siebie

- do gorszych od siebie

TEORIA DEZINTEGRACJI POZYTYWNEJ

Burzenie dotychczasowej struktury „ja” i zbudowanie jej na nowo. Ale bardzo mało osób to robi, ponieważ zagraża to poczuciu własnej wartości

SAMOUTRUDNIANIE - pozornie nieracjonalne zachowanie osoby, która sama utrudnia sobie osiągnięcie celu. Osoby, które boją się porażki stosują samoutrudnianie.

+ SAMOUTRUDNIANIE

Zachowanie pozornie nielogiczne, nieracjonalne człowieka, utrudniające osiągnięcie jego celu życiowego, ale w konsekwencji chroniącym jego poczucie własnej wartości.

Np. idę na egzamin - mówię, że byłam wczoraj na imprezie i nie nauczyłam się

Jak zal.- udało się

Jak nie zal. - no trudno, przecież się nie uczyłam

DYSONANS POZNAWCZY

Definicja

• jeżeli w umyśle człowieka pojawiają się w tym samym czasie dwa sprzeczne ze sobą sądy o świecie, o sobie, o relacji ja-świat to powstaje przykre przepięcie emocjonalne, które człowiek musi jak najszybciej zlikwidować. Dotyczy elementów struktury „ja”.

Nowa definicja

• wszystko co mówi stara definicja jest prawdą, ale jest jeden szczegół: największy dysonans powstaje wtedy kiedy sprzeczność sądów dotyczy mnie samej (wyobrażenie o sobie)

Wiedza o sobie jest chroniona bardziej niż wiedza o świecie i o innych.

DYSONANS POZNAWCZY

a) stara definicja

Jeżeli w umyśle człowieka w tym samym czasie pojawią się 2 sprzeczne ze sobą sądy o sobie, o świecie społecznym, o innych ludziach to powstaje przykre napięcie emocjonalne, które człowiek musi zredukować.

b) nowa definicja

To co mówi stara definicja to prawda, ale największe napięcie powstaje wtedy, kiedy niezgodność sądów dotyczy nas samych.

Społeczne konsekwencje dysonansu:

• człowiek zrobi wszystko, aby ochronić wyobrażenie o sobie, że jest najlepszy, moralny.

PODSTAWOWY BŁĄD ATRYBUCJI - polega za tym, że ludzie oceniając zachowanie

Człowieka znaczącą wagę przywiązują do czynników osobowościowych niż sytuacyjnych.

EFEKT AKTORA I OBSERWATORA, który wpisuje się, ale nie jest podstawowym błędem atrybucji.

PODSTAWOWY BŁĄD ATRYBUCJI:

-AKTOR chroniąc siebie mówi: „ja gram tak, jak publiczność pozwala”- broni poczucia własnej wartości

-OBSERWATOR mówi to samo, co podstawowy błąd atrybucji!

c) przez interakcję społeczną

SPOŁECZNA TEORIA UCZENIA SIĘ ROTTERA

1. ROTTER

Porządkowanie świata według ludzi zewnątrz i wewnątrz sterownych.

Świat jest:

Według zewnątrz sterownych	Według wewnątrz sterownych
Nieprzewidywalny	Przewidywalny
Rządzony nieodpowiedzialnie	Rządzony odpowiedzialnie
Nielogiczny	Logiczny
Nie można mieć zaufania do ludzi	Można mieć zaufanie do ludzi

Wzmocnienie

• Ludzie mają tendencję do powtarzania zachowań, które kończą się wzmocnieniem pozytywnym i prawdopodobieństwo wystąpienia wzmocnienia jest wysokie.

Sprawstwo

• Bycie sprawcą działania jest bardzo nagradzające, człowiek chce przeżywać zadania od których coś zależy.

Ludzie ze względu na charakterystykę umiejscowionego poczucia kontroli. Należy do podstawowej kontroli bezpieczeństwa.

Ludzie dzielą się na dwie grupy:

• Zewnątrz-kontrolni - podejście do sukcesu i porażki! Kontrola poza nimi, sukces - udało mi się, porażka - los mi nie sprzyjał, podejmują się zadań albo bardzo łatwych albo bardzo trudnych

• Wewnątrz-kontrolni - w nich samych, są sprawcami działania i od nich dużo zależy, sukces - zasłużyłam na to (napracowałam się), porażka - za mało pracowałam (czegoś nie przewidziałam), podejmują się zadań, które są dopasowane do ich możliwości.

ŁOPS - > sądy o świecie ludzi zewnątrz- i wewnątrz-kontrolnych

1. ZK sądy o świecie

• trudno się funkcjonuje w świecie;

• świat nie jest odpowiedzialny i ludzie w nim;

• świat nieprzewidywalny;

• świat jest niesprawiedliwy;

2. WK sądy o świecie

• łatwo się funkcjonuje w świecie społecznym;

• inni ludzie są odpowiedzialni;

• świat przewidywalny;

• świat ma sprawiedliwe reguły.

Ludzie tworzą sądy o sobie i o świecie i te sądy wyznaczają społeczne funkcjonowanie.

Uwarunkowanie społeczno - kulturowe

Umiejscowienie poczucia kontroli (historia, kultura, religia, indywidualne doświadczenia):

• ZK - siedzą i czekają na pomoc z zewnątrz w trudnych sytuacjach

• WK - od razu po pierwszej trudności są gotowi sami to robić i czuwają

Wychowanie dzieci aby były wewnątrz kontrolne

• Syndrom wyuczonej bezradności - dziecko uważa że nie umie czegoś zrobić, ma nadopiekuńczych rodziców lub bez przerwy mówią, że tobie się nie uda bo jesteś za mały i nie potrafisz.

• Myślenie o tym kto wpływa na dziecko, że dziecko tak o sobie myśli

Zadania rodziców i opiekunów:

1. dopasować zadania życiowe do możliwości dziecka

2. pokazywać co i jak ma zrobić

3. pomagać pokonywać przeszkody

4. nadawać informacje zwrotne

5. wspierać w sytuacjach trudnych

6. nie hamować aktywności dziecka

ANALIZA TRANSLAKCYJNA

Dlaczego taka nazwa?

• W sytuacji społecznej zachodzi pomiędzy dwoma osobami wymiana bodźców i reakcja na tą drugą osobę

• zmiana zachowania

• potrzeba kontaktu z drugim człowiekiem jest najważniejszą potrzebą człowieka społecznego

• nas tworzy kontakt z drugim człowiekiem

kontakt intymny na bazie otwartości

• każdy z nas ma pragnienie być przynajmniej dla jednego człowieka najważniejszą osobą na świecie

• kontakty są autentyczne

• boimy się, że ktoś odkryje, że nie jesteśmy warci bycia z drugim człowiekiem

OTWARTOŚĆ I

• umiejętność pokazania tu i teraz drugiej osobie o tym co czuje w danej sytuacji, ewentualnie dodanie dlaczego tak się czuje (FAKT + EMOCJA)

• Otwartość emocjonalna np. „ nie gadaj bo czuje się lekceważona”

• Powinna być w związkach intymnych

OTWARTOŚĆ II - przekazania intymnej wiedzy o samym sobie drugiemu człowiekowi.

• Nie należy jej używać w formalnym kontakcie.

• Im bardziej intymny kontakt tym większa otwartość.

• Miłość nie zawsze opiera się na otwartości.

• W przyjaźni musi być otwartość, możesz pokazać emocje.

W darze od innych ludzi dostajemy nasz przepis na nasze życie. Inni ludzie mówią jaka jesteś i tworzą przepis na twoje życie.

Analiza translakcyjna - wpływ innych ludzi na mnie, ludzie dają nam skrypt życiowy, mówią jak mamy żyć.

+ Analiza transakcyjna

Najważniejszą potrzebą człowieka jest BYCIE W BLISKIM INTYMNYM ZWIĄZKU w drugą osobą społeczną.

SOPOSOBY NAWIĄZYWANIA KONTAKTÓW SPOŁECZNYCH

1. Budowanie intymności przez wykorzystywanie otwartości. Możesz być autentyczna, możesz pokazać prawdziwe emocje.

• Emocji bardzo dużo i prawdziwe;

2. Normy, zasady społeczne - emocji ma być tyle ile trzeba. Jeśli jesteś z drugim człowiekiem to musisz grać czysto i wkładać tyle emocji na ile wymaga tego sytuacja.

• Emocji bardzo mało i są prawdziwe;

3. Rytuały - opisane społecznie sposoby zachowania się w określonych sytuacjach.

• Emocji bardzo mało i są prawdziwe;

4. Rozrywki - ma być przyjemnie, wszystko to które kieruje się zasadą ma być przyjemnie.

• Emocji dużo i są prawdziwe;

5. Sytuacja zadaniowa - kontakty, by ludzie coś wspólnie robili. Wiemy jakie są nasze role i zadania do spełnienia, emocji jest tyle ile trzeba i takie jakie powinny być.

• Emocje? (tyle ile w danej sytuacji trzeba) i są prawdziwe;

6. Gry i manipulacje - jeżeli ja coś ukrywam nie mogę osiągnąć swoich potrzeb w sposób jawny, to mogę wykorzystywać gry i emocje.

• Emocje udawane;

GŁASKI

• każdy sygnał ze świata społecznego informujący nas że inni ludzie biorą mnie w swoim zachowaniu pod uwagę;

• sygnał nie tylko pozytywny ale także negatywny;

• jeżeli nie mogę zwrócić uwagi czymś pozytywnym to robię to w sposób negatywny, aby wszyscy zwrócili na mnie uwagę;

• być niezauważalnym i być zerem społecznym jest dla człowieka największą karą

AT (EGO) osobowość

• rodzic - to co dostajemy od innych, wiedza o sobie i o świecie, schematy, stereotypy, nie pochodzi od nas samych;

• dorosły - cześć logiczna w oparciu o fakty, rozumna, analityczna, asertywna. My budujemy dorosłego sami. Dorosły musi sprawdzić rodzica i dziecko. Kontrolowanie zapisów rodzica i dziecka;

• dziecko - zapis emocjonalny, nastawienia emocjonalne

Dla dobrego funkcjonowania człowieka wszystkie te części są potrzebne.

Koncepcja osobowości wg analizy transakcyjnej

R Każdy człowiek ma 3 różne wykształcenia stanów ego:

------------------- 1. Dziecko (emocje, nastawienia emocjonalne, wyrażanie

D emocji)

-------------------- 2. Rodzic (schematy, stereotypy, uprzedzenia, normy)

Dz 3. Dorosły ( racjonalny, rozumny)

POZNANIE ŚWIATA SPOŁECZNEGO

Cel - szybko bez wysiłku rozpoznać i zinterpretować jacy są inni ludzie. Potrzeba bezpieczeństwa i bycia ważnym.

• minimalizacja wysiłku;

• pragnienie potwierdzenia swoich sądów;

• rozpoznawanie innych jacy są;

Schematy poznawcze - mapa świata społecznego ( poznawcza reprezentacja świata).

Jak zdobywamy informacje:

1. selekcja informacji - wyróżnianie się bodźca aby został dostrzeżony;

2. interpretacja bodźca - nadawanie znaczenia;

3. sądy - wysnuwany sądy, podejmowanie decyzji o zachowaniu;

4. pamięć - przechowywanie bodźca i zachowania;

5. porównywanie, użycie;

SCHEMATY (uporządkowany świat) dają nam bezpieczeństwo. Człowiek ustala schematy i porządkuje świat społeczny aby wiedzieć w jaki sposób się zachować w danej sytuacji.

Schematy - Poznawcza reprezentacja świat społecznego w naszym umyśle (innych ludzi oraz relacji między ludźmi). Nie wszystkie cechy ujmujemy w tym schemacie.

Rodzaje schematów:

1. schemat cech;

• są cechy które nasz umysł wyobraża sobie za cechy wiodące;

• wystarczy podać jedną cechę obiektu społecznego, a umysł dopowie sobie całą gamę innych cech.

2. schemat osób;

3. schemat zdarzeń;

STEREOTYPY

• przypisywanie tych samych cech grupie osób, która została wyróżniona na podstawie jednej łatwo identyfikowanej cechy lub informacji;

• są związane z emocjami, ponieważ one zawierają w sobie sądy;

Wydawanie opinii jaka dana osoba jest.

Przepis na stereotyp:

1. Weź jedną cechę (łatwo identyfikowana);

2. Podziel ludzi na dwie grupy, kategoryzacja

Ma tą cechę Nie ma tej cechy

3. Przypisywanie właściwości danym grupom (generalizacja)

Są tacy sami <-> (są różni, grupy różnią się) są tacy sami

TEORIA WYJAŚNIANIA STEREOTYPÓW

1. Kategoryzacja;

2. Przeniesienie agresji - kozioł ofiarny, jeżeli ja jestem pełna negatywnych emocji, to obarczam agresją inne osoby, przenoszenie na kogoś winy za coś za co nie można znaleźć winnego. Przenoszenie agresji na słabszą (ale winną osobę);

3. Rzeczywisty konflikt - wróg ma być jasno określony;

KRAŃCOWY BŁAD ATRYBUCJI

• dzielimy świat na my i oni;

• należenie do my jest lepsze, ale również nasze potrzeby są ważniejsze i my jesteśmy lepsi;

• kobiety i murzyni nie stosują się do krańcowego błędu atrybucji;

Uprzedzenie - postawa społeczna, sąd + emocje+ zachowanie.

+ STEREOTYPY

1. DEFINICJA

Stereotyp - to przypisywanie tych samych cech grupie osób wyodrębnionych na podstawie jednej łatwo identyfikowanej cechy. np związanej z wyglądem, co aktualnie robi, religia,

pochodzenie, miejsce zam.

Cele:

- ochrona siebie, swoich wartości, statusu społecznego

- oszczędność poznawcza

- ochrona własnej tożsamości!!!

Skąd biorą się stereotypy (źródła stereotypów):

• język - kod poznawania jest źródłem stereotypów;

• kultura;

• historia;

• indywidualne doświadczenia;

• wychowanie - w danej rodzinie przekazywane są stereotypy;

Budowa stereotypów:

1. ze schematów cech;

2. indywidualna - sami tworzymy sobie stereotypy poprzez własne doświadczenia;

3. prototypowa;

• prototyp - pierwszy egzemplarz

• historia, kultura, wpływ społeczny; np. ewa - grzeszna;

Kiedy się ujawniają stereotypy:

• gdy nie chce mi się myśleć, bo człowiek z natury jest leniwy;

• w sytuacji zagrożenia, poczucia strachu, gdy trzeba reagować szybko.

Stereotypy a płeć:

• stereotyp związane z płcią stawia np. kobietę w wąsko zakreślonym polu (ślub, dzieci, praca, rodzina).

Zyski i straty:

• wszystko jest gotowe bezpieczne;

• nie muszę myśleć, podejmować decyzji;

• szybkość działania i podejmowania decyzji;

• czy inni ludzie nie cierpią na tym że ja postępuje schematami;

Zagrożenie stereotypem:

• czy to że ja posługuję się stereotypem nie sprawia że inni cierpią;

• kategoryzowanie dzieci na chłopców i dziewczynki ( co wolno chłopcu, a co dziewczynce);

• ustawienie się na pozycji gorszej jeśli na leżę do kategorii obcych;

• nieświadome poddanie się wpływowi społecznemu;

Wewnętrzny krytyk

Kariera zawodowa kobiet

• lepka podłoga, szklany sufit;

• kobiety w rozwoju kariery zawodowej mają gorzej niż mężczyźni np. kiedy urodzi pani dzieci? - pracodawca

Wychowanie a płeć

• wychowuj człowieka a nie kobietę i mężczyznę;

• weź pod uwagę to co jest najlepsze z kobiety i mężczyzny;

+ 2. EMOCJE A STEREOTYP ( E- emocje W- wiedza) !!!!egz

Cztery warianty nasycenia stereotypów emocjami służą do podjęcia decyzji, interpretacji

1.ubogi schemat E W np. mieszkańcy Wysp Owczych

2.ubogi stereotyp E W

3. rozbudowany schemat E W

4. rozbudowany stereotyp E W np. Rosjanie

3.SKĄD SIĘ BIORĄ STEREOTYPY? - geneza, dlaczego ludzie stosują stereotypy?

a) w sensie teoretycznym

1.teoria rzeczywistego konfliktu - pozwala nam rozgrywać konflikt na naszą korzyść

2.teoria przeniesienia agresji - bierze się z pojęcia biblijnego „ kozła ofiarnego”- ludzie przenoszą swoje grzechy na kozła a później go zabijają

3.teoria kategoryzacji - dzięki stereotypom możemy dokonać podziału na My i ONI

Np. my Polacy, oni Ruscy (my lepsi)

Kibice - lepsi- gorsi

Skąd się biorą stereotypy u pojedynczego człowieka?

- z przekazu kulturowego

- s, przekazywane przez język

- kultura i język nakłada okulary, wtedy widzimy to ze swojej kultury, że nasza kultura jest lepsza od innych kultur.

- modelowanie- uczenie się od modela. Zachowanie w rodzinie- stereotyp męża, żony i ich relacji

- stereotypy indywidualne - raz wytworzone, najtrudniejsze są do zmiany

4.BUDOWA STEREOTYPÓW

Wyróżniamy III rodzaje budowy stereotypów:

I schemat cech ( kategoryzacja)

II budowa prototypowa - prototyp kochanków - Romeo i Julia

prototyp kobiety- biblijna Ewa

III budowa egzemplarzowa - np. spotkaliśmy Niemkę - tworzymy stereotyp o wszystkich

Niemkach

Definicja uprzedzeń:

• wroga bądź negatywna postawa wobec określonej grupy osób, która została wyodrębniona na podstawie jednej cechy lub przesłanki (stereotypu).

O czym powinien wiedzieć pedagog:

• co to jest opinia - wasz punkt widzenia o tej osobie;

• oceniając drugą osobę musimy spełnić pewne warunki: standardy oceny, za co jest oceniana;

• obserwacja - metoda pozwalająca wyciągnąć hipotezy, nie wolno wygłaszać, wysnuwać opinii o dziecku;

• procedura - co musisz zrobić gdy zaistnieje sytuacja trudna, przepis na to co powinieneś zrobić;

Jak sytuacja społeczna wpływa na nasze zachowania:

• nie zawsze to co mamy w głowie pojawia się w zachowaniu;

• dochodzi do tego jeszcze sytuacja społeczna;

Skutki uprzedzeń dla grup podlegających uprzedzeniu to przekazanie bycia gorszym, dziedziczy się społecznie.

Nie każdy stereotyp negatywny przechodzi w uprzedzenie negatywne.

SKUTECZNE SPOSOBY WALKI Z UPRZEDZENIAMI:

1. współpraca między grupowa;

• dwie hipotezy kontaktu między grupowego;

• współpraca między grupami żywiącymi do siebie uprzedzenia;

• co zrobić, aby dwie grupy przestały żywić do siebie uprzedzenie:

• współpraca pomiędzy grupami (obydwie grupy mają ten sam cel zamknąć)

• umowny status uczestników

• kontakt zindywidualizowany

• oficjalne poparcie władz - przekazanie czynników, które decydują o naszym życiu

• żeby mówić o współpracy między grupami jako sposobie walki z uprzedzeniami muszą wystąpić te cztery czynniki. Wszystko musi być ważne dla obu grup (cel).

2. metoda Aronsona;

• podlega pod postawę metody okładkowania;

• podobna do współpracy między grupowej;

• Aronson podzielił grupy na różne tematy i każde z dzieci miało referować temat ( które należy do całości materiału, który dzieci mają zdać aby przejść do następnej klasy). Dzieci białe i czarne zaczynają ze sobą współpracować aby dojść do celu.

3. empatia - wejście w rolę;

• wykorzystanie empatii;

• wczucie się w uczucia drugiej osoby;

• wczucie się w problemy innej osoby (osoby na wózku inwalidzkim, matki z dziećmi w komunikacji miejskiej);

• przeżywanie tego co osoba do której życia się uprzedzamy

4. konformizm;

• upodobnianie swojego zachowania do innych ludzi;

• potrzeby: aprobaty ( chcą się przypodobać), akceptacji, przynależności, mieć racji.

• Chcemy się upodobnić do innych z punktu widzenia autorytetu;

• musi on być ważny dla nas;

• osoba uprzedzona nie będzie demonstrowała swoich poglądów, będzie je ukrywała, będzie je ukrywała ale ich nie zmieni;

5. inna kategoryzacja;

• nie wywołuje skojarzeń negatywnych;

• idziemy tropem schematu, które otwierają interpretację danego obiektu społecznego;

• osoba kaleka niepełnosprawna nie ma takiego uprzedzenia;

• jeżeli użyjesz innego słowa jak to które wywołuje uprzedzenie to obiekt nie pojawia się w otoczce negatywnej;

• obiekt nazwany inaczej nie będzie postrzegany negatywnie;

Nowa hipoteza kontaktu między grupowego.

Efekt kontaktu jest funkcją:

• osób (emocje, stereotypy, tożsamość)

• sytuacji społecznych (jakie zadania, jaki charakter kontaktu, na jakim poziomie jest grupa w której się spotykamy)

• kontekstu społecznego (historia, tradycja, relacje grupowe, status grupy, doświadczenia i role jakie pełni grupa)

Ten sposób wpływa na wszystkie czynniki, elementy postawy, sądy, emocje, zachowania, ale musi być spełniony warunek kontaktu między grupowego.

PODSUMOWANIE OBASZRU ŚWIATA SPOŁECZNEGO

ATRYBUCJA - przypisywanie znaczeń, wnioskowanie na podstawie nielicznych przesłanek.

Atrybucja osób w świecie społecznym - wcielenie przesłanek wygląd, zachowanie.

+ Atrybucja - przypisywanie cech bądź wnioskowanie o przyczynach, intencjach, zachowaniu innych ludzi na podstawie nielicznych przesłanek.

Cele atrybucji:

• oszczędność poznawcza - minimalizacja wysiłków;

• chce potwierdzić swoje sądy i mieć rację;

• szybko i w miarę skutecznie rozpoznać kim są osoby w społeczeństwie, oznaczyć je w siatce społecznej wróg czy przyjaciel

+ Cele poznania społecznego:

1. Zminimalizować wysiłek (skąpstwo poznawcze - aby świat był prosty)

2. Potwierdzić sądy i oczekiwania

- błąd nadużycia

- samospełniająca się przepowiednia, dysonans poznawczy

3. Dobrze i szybko rozpoznać cechy i intencje innych ludzi -> jak samemu się zachować (podjąć decyzje)

Jakie są prawa związane z postrzeganiem :

• zwracamy uwagę na obiekt wyróżniający się albo ważny dla nas;

• selekcja informacji - indywidualne znaczenie, ważność, rzuca się w oczy.

UTO - ukryta teoria osobowości

• utajone indywidualne przekonania danego człowieka jaki jest świat społeczny i jacy są inni ludzie;

• utajone sądy bardzo często mają wpływ na nasze zachowanie, czasami nawet sami nie wiemy że je mamy;

+ UTO - zdroworozsądkowy system przekonań n/t jacy są inni ludzie -> współzależność i współwystępowanie cech.

Konsekwencje postrzegania

• wydając sąd o innym człowieku to nie przejmuje się czy to prawda

• przykładowy wzorzec który mamy porównujemy czy pasuje do danego człowieka czy nie.

Jak spostrzegamy innych ludzi?

1. Schematy (cech, osób)

2. Stereotypy (uprzedzenia)

3. Proces atrybucji ( przypisujemy coś, czego nie widzimy, ale wnioskujemy, że tak jest)

BŁĘDY ATRYBUCJI:

• Pominięcia ( np. plotka) pomijanie informacji, które z mojego punktu widzenia nie są WAŻNE

• Nadużycia (plotka)

• Błąd tendencji centralnej - chcemy by ludzie byli ściśle okresleni tacy albo tacy (dobrzy -źli) - cecha cetralna

• Podstawowy błąd atrybucji

• Asymetria aktora i obserwatora

• Efekt fałszywej powszechności (GETTO) - myślimy „ wszyscy ludzie tak robią”, nie przyjmujemy tego, że ktoś nie robi tego w taki sam sposób.

„wszyscy ściągają na egzaminie” - służy ku obronie nas samych

• Błąd logiczny (bierze się ze schematu cech)

Na podstawie fałszywej przesłanki wnioskujemy coś, co nie jest powiązane ze sobą.

• Efekt HALO (efekt pierwszego wrażenia)

Wypadłam dobrze: Efekt anielski -> błąd łagodności

Wypadłam źle: Efekt diabelski-> błąd okrutności

• ZASADA POWIEKSZANIA (JA KATOLIK) I POMNIEJSZANIA ( TO NIE JEST WAŻNE) - Związana jest z systemem wartości danego człowieka.

Ocena innych:

1. Ocena spójności cech ( czy zawsze?)

2. Wybiórczość ( czy tylko jedną osobę traktuje czy wszystkie?)

3. Powszechność ( czy postępuje tak jak wszyscy?)

WPŁYW SPOŁECZNY

manipulacje społeczne, ćwiczenie JA - potrzeby społeczne
każdy ma potrzeby, ale nie każdy może je realizować, prawo do asertywności
każdy ma swoje potrzeby
pytanie: Kiedy i jak mogę realizować swoje potrzeby?

Analiza translakcyjna mówi:

Człowiekowi nie chce się myśleć, ale chce mieć rację. Szukamy u innych aprobaty i racji.

„Leniwiec poznawczy”. „Reguły poznawania siebie i świata tworzy człowiek”

Regulują światem:

• zasady, normy, prawo

• nasze potrzeby, reguły

Wpływ społeczny, a emocje:

1. Normy społeczne (co robić, czego nie robić, jak się zachować)

MAŁO EMOCJI! Są one regulowane jak dużo emocji - manipulacja
np. „dzień dobry”

2. Rytuały (przepis społeczny jak się w danym momencie zachować), Emocje mało kontrolowane. EMOCJE REGULOWANE

3. Sytuacja zadaniowa (emocje rodzą się w trakcie tego jak coś robimy - nie są udawane)

4. Intymność (rodzaj relacji w której można się otworzyć).
   Emocje prawdziwe i mocne na bazie OTWARTOŚCI - dużo emocji!

5. Rozrywki ( ma być fajnie, ale nie zawsze tak jest)

WPŁYW SPOŁECZNY

• to zmiana zachowania człowieka pod wpływem rzeczywistym bądź wyobrażonym innych ludzi. (Fizyczna obecność drugiej osoby, lub bez jej fizycznej obecności.)

Wpływ innych ludzi, mimo że nie ma ich obok nas. Co by powiedział ktoś na to co robimy. (Moralność uwewnętrzniona u dziecka według Piageta)

Wychowanie jako wpływ społeczny.

Czyste sposoby kontaktów:

1. intymność na bazie otwartości

2. rytuały, normy, zasady

3. czyste formy (kontakty) - brak udawania, „czysta sytuacja zadaniowa”

WPŁYW:

• manipulacja - nie mówi o co chodzi, ma ukryty cel

• rozkaz - posłuszeństwo

• prośba - uleganie

RODZAJE MANIPULACJI

1. INGRACJACJA

2. GRY

3. PRANIE MÓZGU

I. INGRACJACJA (przymilanie się)

• Manipulowanie swoim, bądź cudzym poczuciem własnej wartości w celu osiągnięcia określonych korzyści (mięciutka manipulacja)

• mówienie nieprawdy, chęć przymilenia się, podejścia do osoby

• zyski są zawsze na korzyść osób, które manipulują

Obszar manipulacji (kiedy?):

• brak pewności siebie

• ludzkie pragnienia

PRAWA, REGUŁY

1. ważność poczucia własnej wartości // 1,2,3 wykorzystywane //

2. reguła dobro za dobro (daje trochę dobra, a chce w zamian więcej)

3. lubimy ludzi, którzy nas lubią

4. reguła funkcjonowania społecznego (sprawiedliwość w świecie społecznym) - ludzie pragną w świecie społecznym by sprawiedliwość wyglądała tak:
   * mało dajesz, mało dostajesz; // 4 i 5 łamane //
   * dużo dajesz, dużo dostajesz

5. Czyste sposoby (reguły) nawiązywania kontaktów społecznych

Ingracjator jest świetnym psychologiem społecznym, zna reguły i zasady. Świadomie i celowo oszukuje drugiego człowieka. Czuje się lepszym od niego.


RODZAJE INGRACJACJI:

1. Komplementowanie
   podnoszenie poczucia własnej wartości osobie którą ingracjujemy

2. Typu konformizm
   coś za coś; ja tobie, ale ty mnie

3. Ingracjator coś robi ze swoim poczuciem własnej wartości:

• ingracjator podwyższa poczucie własnej wartości (pokazywanie się tylko z dobrej strony)

• ingracjator obniża chwilowo, pozornie poczucie własnej wartości (udaje)

II. GRY


Seria translakcji komplementarnych (uzupełniających się) mająca stały przebieg znany wynik, charakteryzująca się ukryta motywacją.

• linie są równoległe

• grę przecina dorosły

• grają zawsze rodzic i dziecko

• gra zawsze daje obu stronom korzyści; większe osobie, która zaczyna

• trudno przerwać grę

• Gra jest nieuczciwa, bo nie pokazuje potrzeb

Po czym poznać, że ludzie grają?

• ma stały przebieg

• kończy i zaczyna się tym samym

• obserwatorzy czują, że nie o to chodzi

Jeśli każda kłótnia z partnerem kończy się tak samo, to znaczy, że nie o to chodziło, pretekst do czegoś innego.

Gra daje nam poczucie bezpieczeństwa, ma stały schemat. „Stereotyp kłótni”.

Gra zaspokaja nasze potrzeby.

Dlaczego?

• daje stereotyp kłótni

• zaspokaja potrzeby

• dzięki grom ludzie wiedzą jak spędzać czas.

III. PRANIE MÓZGU

• Manipulacja ludzkim zachowaniem w celu uzyskania zmian w osobowości człowieka.

• np. wojsko i systemy totalitarne opierają się na praniu mózgu

• !manipulant ma nieczyste intencje!

ETAPY PRANIA MÓZGU:

1. Rozstrojenie organizmu (rozbicie dotychczasowej struktury osobowości)

2. Zmniejszenie poczucia bezpieczeństwa

3. Degradacja obrazu siebie, wyzwalanie poczucia winy

4. Doprowadzenie do stanu regresji

5. Ofiarowanie nowego życia (składanie na nowo; stworzenie nowej osobowości, według danych potrzeb)

CELE WPŁYWU SPOŁECZNEGO (dlaczego ludzie manipulują?)

1. Dokonać prawidłowego wyboru (mieć rację)

2. Uzyskać aprobatę (od innych ludzi)

3. Zarządzać własnym wizerunkiem (opiera się na potrzebie bycia racjonalnym, ważnym):

• osobiste zobowiązanie

• publiczne zobowiązanie

• etykietkowanie

• zaangażowanie się

• teoria stopy w drzwiach

Cele:

1. Dokonać właściwego wyboru ( realizowanie celów i potrzeb)

2. Zyskać lub nie utracić aprobaty społecznej

3. Skutecznie zarządzać własnym wizerunkiem ( budować go tak, żeby ludzie postrzegali nas jako osobę spójna <- błąd tendencji centralnej

- być osobą jednoznaczną

- wywiązać się z zobowiązań społecznych

REGUŁY WPŁYWU SPOŁECZNEGO

1. Reguła wzajemności (dobro za dobro)

2. Reguła konsekwencji (zaangażowania)

3. Reguła małych kroków (mało, potem dużo)

4. Reguła dowodu społecznego (wszyscy tak robią, zasada powszechności)

5. Reguła lubienia i sympatii

6. Reguła statusu społecznego (np. ubrany jak adwokat)

7. Reguła autorytetu

8. Reguła niedostępności (mało dóbr, dużo chętnych)

RODZAJE WPŁYWU SPOŁECZNEGO:

1. KONFORMIZM - upodabnianie swojego zachowania do zachowania innych ludzi

2. ULEGANIE - [na prośbę] zmiana zachowania na skutek prośby

3. POSŁUSZEŃSTWO - zmiana zachowania na skutek rozkazu

4. WYCHOWANIE - najsilniejszy wpływ społeczny

WPŁYW SPOŁECZNY - celowy, zamierzony, nieuświadomiony

1. ULEGŁOŚĆ - eksperyment Milgrama
   Eksperyment badał posłuszeństwo wobec autorytetów. Z natężeniem prądu.
   Byli pewni, że biorą udział w badaniu "wpływu kar na pamięć".

2. POSŁUSZEŃSTWO - eksperyment Zimbardo z więźniami

3. KONFORMIZM - eksperyment Ascha
   

Eksperyment Ascha (większość osób po wypowiedzeniu się dziesięciu osób mówiła tak jak oni, bali się wypowiedzieć swoje zdanie)

RODZAJE KONFORMIZMU:

• konformizm POZNAWCZY, INFORMACYJNY (pragnienie posiadania racji)

• konformizm NORMATYWNY (normy społeczne, lęk który jest motywem)

• aprobata

Dlaczego młodzież zaczyna palić papierosy?

• wpływ rówieśników

• modelowanie - mama pali

KONFORMISTA

• upodabnia swoje zachowanie do ludzi.

ANTYKONFORMISTA

• ktoś, kto zawsze robi odwrotnie niż inni.

• bunt

• Chce być indywidualistą!

• Ma problem ze swoją TOŻSAMOŚCIĄ, dlatego chce się wyróżniać

NONKONFORMISTA

• niezależność

• niekiedy być konformistą.

• jeżeli dana decyzja jest słuszna, to ludzie upodobniają swoje zachowanie i zgadzają się. (Pójdzie na paradę gejów, powie, że takie są jego poglądy)

• najbardziej dojrzały, on decyduje co wybiera

Być antykonformistą w społeczeństwie to najpierw się nie zgadzać, a później się zastanawiać; odwrotnie ma się rzecz z konformizmem. Nonkonformista zaś powstrzymuje się od sądu, dopóki sprawy nie przemyśli.

---