Cel ogólny: uwrażliwienie na piękno otaczającej nas przyrody
Cele zadaniowe:
Zapoznanie uczniów z nazwami warzyw. przyr
Cele operacyjne:
Zapytany przez nauczyciela potrafi samodzielnie wymienić nazwy warzyw. (TPA)
Zintegrowane programy kształcenia:
-otwarty
-różnorodne treści podporządkowane pewnej idei
-różne treści traktowane są jako części pewnej całości i funkcja każdej tej treści jest jasno określona
-program nauczania treści jest podporządkowany idei integrującej, która też podlega zmianie
-elastyczna organizacja grup nauczania
-formy oceniania i egzaminowania zgodne z pedagogią
-integracja personelu nauczającego
-większy zakres uprawnień ucznia wobec nauczyciela
Treści kształcenia na podany poziom
Wymagania konieczne obejmują elementy treści najłatwiejsze, najprostsze, niezbędne na danym etapie kształcenia, konieczne do prawidłowego funkcjonowania w życiu codziennym, w otaczającej rzeczywistości.
Wymagania podstawowe obejmują elementy treści najbardziej przystępne, najprostsze i najbardziej uniwersalne, najpewniejsze naukowo i najbardziej niezawodne, niezbędne na danym i wyższym etapie kształcenia, bezpośrednio użyteczne w pozaszkolnej działalności ucznia.
Wymagania rozszerzające obejmują elementy treści umiarkowanie przystępne, bardziej złożone i mniej typowe, przydatne, ale nie niezbędne na danym i na wyższym etapie kształcenia, pośrednio użyteczne w pozaszkolnej działalności uczniów. To wiadomości i umiejętności poszerzające relacje między elementami treści, istotne w strukturze logicznej przedmiotu, o szerszym zakresie, umiejętności umożliwiające stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych według wzorów i przykładów znanych z lekcji, podręcznika.
Wymagania dopełniające obejmują elementy treści trudne do opanowania, najbardziej złożone lub unikalne, twórcze naukowo i oryginalne, odległe od bezpośredniej użyteczności w życiu pozaszkolnym. To wiadomości i umiejętności mało przystępne, złożone, to umiejętności umożliwiające stosowanie wiadomości w sytuacjach nietypowych, nowych dla ucznia.
Wymagania wykraczające obejmują elementy treści wskazane w programie kursywą jako dodatkowe. Ich realizacja nie jest obowiązkowa w danej klasie lub na danym etapie kształcenia. Treści nad obowiązkowe w jednej klasie mogą być obowiązkowe w klasie programowo wyższej, np. wzory skróconego mnożenia.
metody praktyczne - uczenie się przez działanie;
metody ćwiczebne - mają na celu usprawnienie uczniów do udziału w realnych zadaniach wytwórczych. Ich podstawę stanowi ćwiczenie. Ćwiczenie jest wielokrotnym wykonywaniem jakichś czynności dla nabycia wprawy i uzyskania coraz wyższej sprawności w działaniach umysłowych i praktycznych. W procesie intelektualizacji ćwiczenia ważne jest uświadomienie sobie przez ucznia celu , jakiemu ma służyć ćwiczenie, oraz modelu działania, które ma być zrealizowane. Ważne jest także uświadomienie sobie reguł działania, których źródłem są wiadomości dotyczące zarówno materiałów i narzędzi biorących udział w ćwiczeniu, jak i sposobów wykonywania działań i wyników działania. Metody ćwiczebne sprowadzają się do kształtowania umiejętności i nawyków, niezbędnych przy wykonywaniu różnych zadań. Obok wymienionych tu umiejętności językowych czy umiejętności prowadzenia samochodu wiele miejsca i czasu zajmuje opanowywanie umiejętności posługiwania się narzędziami pracy i wykonywania prostych czynności produkcyjnych.
metody realizacji zadań wytwórczych - na bezpośredniej realizacji zadań wytwórczych są również zróżnicowane jak metody ćwiczebne. Mogą one polegać na kierowaniu zajęciami w czasie, których uczniowie wykonują prace użytkowe z drewna, szkła metalu czy mas plastycznych, sporządzają tkaniny, oprawiają książki, uprawiają rośliny. Wymienione prace przebiegają według pewnego toku: - uświadomienie sobie przez uczniów często przy pomocy nauczyciela celu, warunkowi środków oraz efektu końcowego realizacji danego zadania-opracowanie modeli prac, które maja być wykonywane oraz harmonogramu czynności-przygotowanie materiałów i narzędzi - na podstawie odpowiednich informacji o nich -wykonywanie prac-samokontrola i kontrola wykonywanych prac, ich indywidualna i zbiorowa ocena.
6.Metody dydaktyczne
I Metody asymilacji wiedzy:
1.pogadanka - należy do metod dialogowych i polega na rozmowie nauczyciela z uczniami, przy czym nauczyciel jest w tej rozmowie osobą kierującą. Nauczyciel stawia uczniom kolejne pytania, na które otrzymuje od nich odpowiedzi. Wyróżnia się następujące rodzaje pogadanek: wstępną, informacyjną, utrwalającą, kontrolną, przedstawiająca nowe wiadomości.
2.dyskusja - polega na wymianie zdań między nauczycielem a uczniami lub tylko między uczniami W wyniku dyskusji dochodzi zwykle do ścierania się różnych poglądów, czasami wypracowywania kompromisów i określania wspólnych stanowisk. Są różne rodzaje dyskusji: wspólnego rozwiązywania problemów, ukierunkowana na kształtowanie przekonań młodzieży, uzupełnienie własne wiedzy przez uczniów.
3.wykład - metoda nauczania polegająca głównie na ustnym przekazaniu pośrednim lub bezpośrednim słuchaczom odpowiednio uporządkowanych wiadomości z zakresu pewnej dziedziny nauki. Wyróżnia się różne rodzaje wykładów np. wykład konwencjonalny(wyłożenie wiedzy gotowej do zapamiętania) i konwersatoryjny (wykład+ wypowiedzi słuchaczy).
4.praca z książką należy do jednego ze sposobów organizacji zajęć dydaktycznych. Wiąże się ściśle z pracą domową, lub pracą na lekcji. Wdraża uczniów do samokształcenia. Sposoby: uczenie się samodzielnego podręcznika, sporządzanie notatek samodzielnego posługiwanie się lekturą uzupełniającą.
II Metody samodzielnego dochodzenia do wiedzy - uczenie się poprzez odkrywanie, dominacja uczenia się nad nauczaniem;
1.klasyczna metoda problemowa - wytwarzanie sytuacji problemowej, formułowanie problemów i pomysłów ich rozwiązania, weryfikacja pomysłów rozwiązania, porządkowanie i stosowanie uzyskanych wyników w nowych zadaniach.
2.metoda przypadków - rozpatrywanie przez niewielką grupę uczniów opisu jakiegoś przypadku i rozwiązaniu jakichś trudności w celu wyjaśnienia tego przypadku.
3.metoda sytuacyjna - wprowadzenie uczniów w jakąś sytuację, którzy mają podjąć decyzję co do rozwiązania i przewidzieć skutki tej decyzji.
4.giełda pomysłów - zespołowe wytwarzanie pomysłów rozwiązania jakiegoś zadania, każdy zespół ma wynaleźć jak najwięcej pomysłów, z których potem wybiera się najlepszy.
5.gry dydaktyczne - obecność pierwiastka zabawy, przestrzeganie reguł, funkcje kształcąco-wychowujące: inscenizacja, kostka Kubika, logiczne.
III Metody waloryzacyjne - uczenie się przez przeżywanie;
1.metody impresyjne - organizowanie uczestnictwa dzieci w wartościach: społ., moralnych, estetycznych, naukowych, zdobywanie inf. o dziele i jego twórcy.
2.metody ekspresyjne - stwarzanie sytuacji w których uczestnicy sami odtwarzają wytwarzają dane wartości wyrażając siebie.
IV Metody praktyczne:
1.Mikronauczanie - twórcze uczenie się złożonych czynności praktycznych, małe grupy, analiza i ocena fragmentu zagadnienia.
7. Środki dydaktyczne
I. POMOCE DYDAKTYCZNE
a) płaszczyznowe
*graficzne ( mapa); *obrazkowe ( ilustracja); *książkowe( podręcznik)
b) przestrzenne
*statyczne (gabloty); * ruchome ( modele rzeczywiste)
II. MATERIAŁY DYDAKTYCZNE
( foliogramy, film, dyskietka kom, płyta CD)
TECHNICZNE ŚRODKI KSZTAŁCENIA
( TV, video, rzutnik, komputer)
III. PEDAGOGICZNE ŚRODKI PRACY
( maszyny, urządzenia, przyrządy, pędzel, długopis)
1. . LINNIOWY PROGRAM
- zamknięty
- treści programu są tak ułożone, że są na jednym poziomie
- jedna treść następuje po drugiej w obrębie określonej dziedziny
- stały, określony zestaw
- program kształcenia KOLEKCJA - treści o wysokim statusie
- uczący musi opanować wyróżniane treści, aby spełniać zewnętrzne kryteria
- odcinki czasu trwale ustalone
- program nauczania każdej treści jest zależny od prowadzącego
- różnica w sposobie nauczania i formach egzaminowania
- każdy nauczyciel może działać na swój własny sposób
- SPECJALIZACJA - zmniejszenie liczby zamkniętych treści
- umiejętności edukacyjne, kategoria jest ściśle określona, klarowna
- specjalizacja zakłada istnienie hierarchii
- dyscyplina i małe uprawnienia osób uczących się
- kontrola wyników edukacji (uczniów)
- nauczyciel ma kontrolę, nadzór
- relacje hierarchiczne
- program kształcenia: sztywny, zróżnicowany, hierarchiczny
- podstawowa teoria pedagogiczno-dydaktyczna
2.FORMY OCENIANIA
ocenianie ciągłe (wewnętrzne) - postępowanie, dzięki któremu nauczyciel w sposób systematyczny monitoruje postępy swych uczniów (w trakcie procesu pedagogicznego obserwuje on jednocześnie rezultaty i poziom pracy uczniów, którzy biorą w nim udział).
ocenianie jednorazowe (zewnętrzne) - egzamin lub konkurs służący ustaleniu pewnego bilansu na zakończenie jakiegoś cyklu kształcenia; realizowane jest przez jednostki nie biorące do tej pory bezpośredniego udziału w kształceniu osób egzaminowanych
ocenianie indywidualne - dotyczy pojedynczego ucznia.
ocenianie systemowe - dotyczy oceniania systemu edukacyjnego bądź jego elementów
ocenianie diagnostyczne - polega na gromadzeniu konkretnych informacji w celu diagnozowania silnych i mocnych stron ucznia (w celu efektywnego planowania jego przyszłej nauki i rozwoju).
ocenianie kształtujące - polega na dostarczaniu uczniom i nauczycielom informacji zwrotnych na temat obecnej pracy, osiągnięć, aby stało się jasne, co należy zrobić, aby udoskonalić uczenie się.
ocenianie sumujące - ma charakter końcowy; występuje w końcowym momencie realizacji programu i ma za zadanie ocenić osiągnięcia ucznia w zakresie zrealizowanego programu oraz jego całościową wiedzę i umiejętności.
ocenianie krytelniane - osiągnięcia uczniów oceniane są w stosunku do wcześniej określonych, konkretnych kryteriów.
ocenianie różnicujące - pomiar osiągnięć ucznia w porównaniu z osiągnięciami innych uczniów.
ocenianie ipsatywne - ma miejsce wtedy, gdy uczniowie sami określają punkty wyjścia (warunki wyjściowe) w momencie opracowywania planu działania czy planu rozwoju.
ocenianie dydaktyczne - oparte wyłącznie na kryteriach programowych.
ocenianie społeczno-wychowawcze - oparte na wielu kryteriach.
4.FORMY ORGANIZACJI KSZTAŁCENIA
Zajęcia:
*obowiązkowe; *do wyboru (fakultatywne); *koła zainteresowań; *pozaszkolne
Grupy:
*towarzyskie; *zadaniowe; *losowe; *z liderem i bez; *ze względu na temat jaki dostaną
5. Cechy mod szkół alternatywnych
I Model szkoły humanistycznej (Montessori)
*cele kształcenia: samorealizacja, swobodny rozwój, warunki do indywidualności
*treści kształcenia: pokazywać dziecku jego potrzeby i środowisko, programy zintegrowane, dziecko wybiera poszczególne treści zgodnie z potrzebami, możliwościami
*organizacja kształcenia: tworzenie warunków do buntu, bezpieczeństwo, swobodny rozwój, doświadczenie, zajęcia według nauczyciela
* ewaluacja i nauczanie uczniów: opinie a nie oceny, dziecko nieoceniane a diagnozowane
* funkcja nauczyciela: opiekun
*formy oceniania: diagnozowanie, ipsatywne, indywidualne
II Model szkoły interpretatywnej (Freinet)
*cele kształcenia: aby dziecko rozumiało, interpretowało co je otacza, aby umiało wyrażać swoje poglądy w dyskusji, relacje otoczenia
* treść kształcenia: indywidualizacja tempa, szacunek do zdania innych, podstawowa wiedza o świecie, wiedza do życia, emocje
* organizacja kształcenia: rozmowa, dyskusja, praca w grupie, w ramach bloku- lekcje
* ewaluacja i nauczanie uczniów: kreatywne myślenie, wypytywanie o własne spostrzeżenia, brak oceniania, diagnozowanie
* funkcja nauczyciela: partner, doradca, przewodnik
*formy oceniania: indywidualne, kształtujące, ipsatywne, wzmacniające
III Model szkoły strukturalnej (Peter)
*cele kształcenia: podporządkowanie przyjętym normom
*treści kształcenia: treści podporządkowane panującym ideologiom
*organizacja kształcenia: rygor, dyscyplina, stosowanie kar
*ewaluacja i nauczanie uczniów: kary, ocenianie
*funkcja nauczyciela: dowódca
*formy oceniania: społeczno-wychowawcza, różnicująca, kryterialna, systemowa
IV Model szkoły funkcjonalnej ( Decrol)
* cele kształcenia: rozwój jednostkowy przystosowany do warunków społecznych i przystosowanie do norm w danej kulturze
*treść kształcenia: wiedza o kulturze, postawy właściwe dla danej kultury
* organizacja kształceni: lekcje, oddziały równoległe dla dzieci słabiej uzdolnionych, brak podręczników, dzienniki obserwacji, 3 fazy: obserwacja, kojarzenie, ekspresja
*ewaluacja i nauczanie uczniów: ocena aktywności ucznia, ocena poziomu umiejętności za pomocą treści
*funkcja nauczyciela: kierownik, wymyśla sposoby realizacji tematu, nadzoruje pracę ucznia
*formy oceniania: różnicująca, wewnętrzna, zewnętrzna, kryterialna
6. kompetencje zawodowe nauczyciela:
a)kompetencje praktyczno- moralne
-kompetencje interpretacyjne ( dzięki nim widzimy świat jako rzeczywistość wymagającą stałej interpretacji, bezustannego wydobywania na jaw jej sensu. Umożliwiają zadawanie pytań dzięki którym rozumienie świata staje się nie mającym końca zadaniem, ponieważ podążają za zmianami jakie zachodzą w naszej sytuacji i w nas samych)
-kompetencje moralne ( jest to zdolność prowadzenia refleksji moralnej; jest to zawsze autorefleksja- jaki powinienem być aby dochować wierności sobie a równocześnie nie ograniczać innych ludzi)
-kompetencje komunikacyjne ( zdolność bycia w dialogu z innymi i ze sobą samym; do tych kompetencji należą: zdolność empatycznego rozumienia, zdolność do krytyki, postawa niedyrektywna
b)kompetencje techniczne:
- kompetencje postulacyjne - normatywne ( umiejętność opowiadania się za zawsze instrumentalnie pojętymi celami, umiejętność identyfikowania się z nimi)
-kompetencje metodyczne ( umiejętność działania wg reguł określających optymalny porządek czynności)
- kompetencje realizacyjne ( umiejętność doboru środków i tworzenia warunków sprzyjających osiąganiu celu)