Płaskostopie (łac. pes planus) - zniekształcenie stopy polegające na obniżeniu się jej fizjologicznych sklepień, w wyniku czego staje się ona płaska. Stopa o prawidłowej budowie nie dotyka podłoża całą powierzchnią. Jej kości układają się w łuk. Przy płaskostopiu prawie cała stopa przylega do podłoża. Kości w takiej stopie ułożone są w linii prostej. Stopa zbudowana prawidłowo wspiera się o podłoże trzema punktami:

• piętą

• głową pierwszej kości śródstopia

• głową piątej kości śródstopia.

Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje płaskostopia:

• płaskostopie podłużne będące wynikiem obniżenia łuku przyśrodkowego (dynamicznego) stopy

• płaskostopie poprzeczne będące skutkiem obniżenia łuku poprzecznego przedniego stopy

Przyczyną tego rodzaju wady może być np. nadmierne, długotrwałe obciążenie stóp przy jednoczesnym osłabieniu mięśni i więzadeł, noszenie niewłaściwego obuwia lub nadwaga. Płaskostopie może być wrodzone lub porażenne. Płaskostopie prowadzi do powstawania przewlekłych stanów zapalnych torebek i więzadeł stawowych stopy, jej obrzęku i bolesności utrudniających, niekiedy nawet uniemożliwiających, stanie i chodzenie. Wynikiem płaskostopia poprzecznego często jest paluch koślawy.

Leczeniem płaskostopia zajmuje się ortopedia. Jest ono zwykle zachowawcze - gimnastyka (np. chodzenie boso po różnorodnych płaskich lub też nierównych powierzchniach), wkładki korekcyjne i obuwie ortopedyczne, w ciężkich przypadkach wymagane jest leczenie operacyjne.

Platfus (z niem.) to przestarzałe, potoczne określenie płaskostopia.

Ćwiczenie 1:
Siad prosty podparty z tyłu, kilkakrotnie zgiąć stopy grzbietowo i podeszwowo, 10 powtórzeń.

Ćwiczenie 2:
Siad prosty podparty z tyłu, obszerne krążenie stóp, 10 powtórzeń.

Ćwiczenie 3:
Siad ugięty podparty z tyłu, zwijanie kocyka palcami stóp. Pięty razem, kocyk zwijamy na przemian stopami, 10 powtórzeń na każdą stopę.

Ćwiczenie 4:
Siad ugięty podparty z tyłu, przekładanie chusteczki stopą do stopy, 15 razy.

Ćwiczenie 5:
W leżeniu tyłem, nogi ugięte w kolanach tak, aby stopy całą powierzchnią dotykały ziemi. Prostujemy jedną nogę unosząc ja do góry (palcami nóg trzymamy chusteczkę), 10 powtórzeń na nogę.

Ćwiczenie 6:
Tak samo, jak w ćwiczeniu 4, z tym, że noga wykonuję obszerny okrąg, 5 powtórzeń na nogę.

Ćwiczenie 7:
W leżeniu tyłem chwyt chusteczki palcami stóp i przeniesienie go za głowę.

Ćwiczenie 8:
W leżeniu tyłem, nogi ugięte oparte o podłogę, ręce ramion wzdłuż tułowia, wznos ręce ramion bokiem w górę - wdech z uwypukleniem klatki piersiowej, ręce ramion przodem w dół - wydech, 10 razy. Topy pracują identycznie, jak w ćwiczeniu 1.

Ćwiczenie 9:
Stojąc jedną nogą na materiale (na wzór szarfy), zwianie szarfy placami stóp, 5 powtórzeń na stopę.

Ćwiczenie 10:
Stojąc, jedną stopą trzymając chusteczkę wykonujemy marsz wysoko podnosząc kolana, 5 powtórzeń na stopę.

Ćwiczenie 11:
Wspinanie się na palcach.

Ćwiczenie 12:
Chodzenie na palcach, 1 minuta.


Ogólne uwagi.
Podczas wykonywania ćwiczeń należy pamiętać o zachowaniu prawidłowej postawy.
Nie należy zapominać, że bez prawidłowego obuwia praz prawidłowego chodu nasze ćwiczenia w domu pójdą na marnę.

Czas wykonywania ćwiczeń to około 25 minut.
Ilość powtórzeń możemy modyfikować.

Ćwiczenia najlepiej wykonywać rano, przed śniadaniem.

Stopa poprzecznie płaska - płaskostopie poprzeczne.
Statyczne obniżenie lub spłaszczenie sklepienia poprzecznego stopy. Jest to jedna z najczęstszych dolegliwości stopy, częściej występująca u kobiet. Przeciążenia przodostopia powodują rozchodzenie się wachlarzowato kości śródstopia. Obniżenie sklepienia poprzecznego doprowadza do nadmiernego rozstawu palców, co powoduje ich nadmierne ściskanie. Wyrośla kostne i kości śródstopia wyraźnie się odznaczają. Paluch ma tendencje do koślawości, a drugi palec staje się młotkowaty. Buty w przedniej ich części są rozpychane.

Przyczyny:
- twarde podłoże,
- stojąca praca,
- nadwaga,
- chodzenie na wysokich obcasach,
- chodzenie w wąskich butach z wąskim nosem.

Objawy:
- bóle w okolicy podbicia - nie zawsze,
- rogowacenie podeszwowej części śródstopia,
- modzele i odciski w okolicy podeszwowej,
- pieczenie,
- wrażliwość w fazie odbicia.

Leczenie:
- wygodne, szerokie obuwie,
- wkładki ortopedyczne,
- aparaty korygujące paluch,
- ćwiczenia mięśni stopy,
- zabieg operacyjny - w utrwalonych zmianach.

Stopa koślawo-płaska.
Przyczyny, mechanizm.
Zniekształcenie wynika z pronacji stępu i obniżenia sklepienia podłużnego stopy na tle niewydolności statycznej. Obciążanie przyśrodkowej części stopy powoduje największe obniżenie sklepienia podłużnego w stawach najbardziej ruchomych - staw piętowo-skokowy i skokowo-łódkowy. Pronacja pięty powoduje nacisk kości skokowej na więzadło piętowo-łódkowe podtrzymujące głowę od strony podeszwowej. Przeciążanie sklepienia przyśrodkowego i rozciąganie więzadeł utrwala wadliwe ustawienie stępu.

Kiedy przeciwdziałanie sił mięśniowych i elementów torebkowo-stawowych jest mniejsze od sił obciążających, może dojść do zniekształcenia koślawo-płaskiego stóp.
Zniekształcenie to może występować tylko podczas obciążania - stopy płasko-koślawe czynnościowe) lub niezależnie od obciążania statycznego stopy (stopy płasko-koślawe strukturalne).

U kobiet stopa płasko-koślawa występuje częściej, jak również powoduje większe dolegliwości. Związane to jest z:
- słabszą budową stopy kobiecej,
- używanie niehigienicznego, nienależytego obuwia (ściśnięcie palców, skrępowanie przedniego odcinka stopy, wysoki obcas),
- nadwaga,
- zmiany inwolucyjne w okresie przekwitania.
U małych dzieci jest to zjawisko fizjologiczne, które stopniowo w wieku 3-5 lat zanika.

Objawy.
Zależą od etapu rozwojowego i stopnia nasilenia zmian.
Mogą występować:
- bóle okolicy podbicia,
- zmęczenie stóp,
- różny stopień zniekształcenia - przy obciążaniu, bez obciążania, podczas zmęczenia, w spoczynku,
- zaburzenia krążenia w obrębie stopy - obrzęki wokół i poniżej kostek, nadmierne pocenie stóp, zaniki skóry w 1/3 obwodowej goleni.

Leczenie.
- musi być dobrane indywidualnie,
- zależy od wieku, stopnia zniekształcenia,

dzieci:
- wzmacnianie mięśni stóp i goleni,
- ćwiczenie właściwej postawy ciała,
- odciążenie stóp (właściwe obuwie, wkładki ortopedyczne, obcas
Thomasa, chodzenie boso po nierównym terenie),
- zmniejszenie nadwagi,
- leczenie operacyjne w razie progresji,

dorośli: (cel - usunięcie dolegliwości bólowych i poprawa wydolności stóp):
- kąpiele, masaże,
- higieniczny tryb życia,
- zmniejszenie nadwagi,
- wkładki ortopedyczne - dobrane odpowiednio do stadium
zaawansowania schorzenia,
- leczenie operacyjne - w ostateczności

lek. med. Wojciech Widuchowski

Płaskostopie - przyczyny i rodzaje. Zarys problemu

Człowiek na drodze ewolucji przyjął wyprostną postawę ciała.

Utrzymanie sylwetki spionizowanej, a więc równowagi na małej podstawie stóp stało się możliwe dzięki wyspecjalizowanej kontroli mięśniowo-więzadłowej. Umożliwiała ona szybkie i doskonałe przemieszczanie się człowieka. Jednak dłuższe przebywanie w pozycji wysokiej w znacznym stopniu obciąża kręgosłup, kończyny dolne, a w nich stopy.

Bodźce, które w procesie ewolucji spowodowały przybranie przez człowieka postawy wyprostnej, obecnie ze względu na warunki życia zostały prawie całkowicie wyeliminowane.

W Polsce według statystyk, dolegliwościami stóp objętych jest około 70-80% populacji ludzi dorosłych, a wady stóp stwierdza się nawet u dzieci w wieku przedszkolnym.

Tak częste występowanie płaskostopia utwierdza w przekonaniu, że o tych wadach można mówić jak o schorzeniu społecznym. Występuje wiele czynników, które wywołują ten stan. Można tu wymienić: niewłaściwe obuwie, długotrwałe obciążenie zewnętrzne, złe odżywianie, itp. Następstwa tego niedostosowania pociągają za sobą obniżoną sprawność nóg, a z biegiem lat bolesne zniekształcenia, aż do kalectwa uniemożliwiającego ruchy lokomocyjne.

Pod wpływem różnych czynników stopa człowieka może ulec deformacjom. Najczęściej spotyka się płaskostopie. Jest to obniżenie lub całkowity zanik podłużnego lub poprzecznego wysklepienia stopy. Występuje wiele stopni tej wady, od małego, ledwie widocznego spłaszczenia stopy, do daleko posuniętego zniekształcenia, które utrudnia lub wręcz uniemożliwia chodzenie i statykę ciała.

Płaskostopie występuje najczęściej jako wada nabyta i może pojawić się w każdym wieku.

U dzieci do około 5 roku życia gruba tkanka tłuszczowa na podeszwowej powierzchni stopy osłania jej sklepienie i nadaje wygląd zbliżony do płaskostopia.

W miarę opanowywania chodzenia dziecko stawia stopy bliżej siebie, następuje doskonalenie funkcji mięśni stabilizujących stopę. Zaczynają się zaznaczać łuki stopy.

Powyżej 5 roku życia u dzieci w wieku szkolnym występuje płaskostopie, zwane wczesnodziecięcym. Dotyczy ono szczególnie dzieci o słabych mięśniach i więzadłach. Taki rodzaj płaskostopia pogłębia się pod wpływem wysiłku fizycznego i nadmiernych obciążeń.

U młodzieży w okresach nadmiernego wzrostu, na skutek dysproporcji między obciążeniem, a wydolnością mięśniową, występuje tzw. pozorne płaskostopie.

Istnieje kilka różnych postaci płaskostopia.

Najczęściej występuje stopa płaska statycznie.
Powstaje ona w następstwie współdziałania kilku czynników:
- nadmiernego ciężaru ciała,
- nadmiernego i długotrwałego obciążenia zewnętrznego,
- osłabienia stawów i więzadeł po przebyciu różnych chorób.

Tak ukształtowana stopa jest wynikiem zachwiania stosunku między siłą obciążenia, a wydolnością stabilizatorów czynnych i biernych stopy. Przeciążenia stopy spowodowane niewydolnością jej układu mięśniowo-więzadłowego, doprowadzają do zniekształceń, zaburzeń funkcji i bolesności.

Inną postacią płaskostopia jest stopa płaska podłużnie.

W tym rodzaju wady największe zmiany zachodzą w stawach najbardziej ruchomych: piętowo-skokowym i skokowo-łódkowym. Kość piętowa ustawia się koślawo, głowa kości skokowej usuwa się w dół, co przyczynia się do odwiedzenia przodostopia. Następuje spłaszczenie łuku dynamicznego w miejscu największego obciążenia. Niewłaściwy rozkład sił powoduje zużywanie się przeciążonych stawów, dochodzi do zwężenia szczelin stawowych, pojawiania się wyrośli kostnych oraz dużej bolesności. Zmiany te powodują powstawanie nawyku nieprawidłowego stawiania stopy.

Ze względu na stopień zaawansowania zmian można wyróżnić następujące okresy rozwoju stopy płaskiej podłużnie:
1. Stopa płaska niewydolna(niewydolność mięśniowa). W budowie stopy nie ma zmian. Występują sporadyczne bóle mięśni stopy.
2. Stopa płaska wiotka- bóle w tym okresie się nasilają i są częstsze.
3. Stopa płaska przykurczona- występuje trwałe obniżenie sklepień zarówno w odciążeniu jak i obciążeniu. Chód staje się niezgrabny

Kolejny rodzaj płaskostopia, to stopa płaska poprzecznie.

Wada ta jest związana z niewydolnością mięśniową lub więzadłową stopy.
Polega na obniżeniu główek II i III kości śródstopia i spłaszczeniu łuku poprzecznego przedniego.

Towarzyszy temu duża bolesność, która nasila się w momencie wystąpienia zgrubień skóry (modzeli) w okolicy obniżonych głów kości śródstopia.

W przypadku płaskostopia nabytego, w którym zmiany nie są utrwalone, postępowanie korekcyjne sprowadza się do profilaktyki, która uwzględnia: prawidłowy tryb życia, ćwiczenia, noszenia prawidłowego i higienicznego obuwia.

Płaskostopie o utrwalonych zmianach w obrębie kośćca wymaga niestety interwencji lekarza ortopedy.

Istnieją również inne wady stóp, które różnią się od wyżej wymienionych przede wszystkim etiologią.

Należą do nich:
- stopa końska,
- szpotawa,
- końsko-szpotawa,
- piętowa,
- wydrążona,
- koślawa.

W tych przypadkach przyczyną deformacji stóp są przede wszystkim zmiany patologiczne rdzenia kręgowego lub porażenia nerwów kończyny na innym tle.

Literatura:

1. Bąk S., Postawa ciała, jej wady i leczenie, PZWL Warszawa 1965.
2. Burzyńska- Grzeszczak H., Skolimowski T., Ćwiczenia korekcyjne w wadach postawy ciała, AWF Wrocław 1975.
3. Kutzner- Kozińska M., Korekcja wad postawy, AWF Warszawa 1978.

Płaskostopie jest to wada kończyn dolnych polegająca na obniżeniu łuków wysklepiających stopę.
Chorobą naszego wieku można jednak nazwać płaskostopie statyczne. Specyficzna rola stopy to przenoszenie zsumowanego ciężaru ciała, różnych jego ruchów i postaw na podłożu i odwrotnie. Zrozumiałe jest więc, dlaczego stopa zaangażowana we wszystkich prawie czynnościach życia, podlega szczególnie ich wpływom. Przeciążenie stopy spotęgowane niewydolnością jej układu mięśniowo - więzadłowego doprowadza do zniekształceń, zaburzenia funkcji, bolesności. Obserwuje się na przykład stopę statyczną w zawodach wymagających stania oraz przenoszenia ciężarów.

Stopa płaska podłużnie charakteryzuje się tym, iż największe zmiany zachodzą w stawach najbardziej ruchomych: piętowo - skokowym i skokowo - łódkowym. Kość piętowa ustawia się koślawo, głowa kości skokowej zsuwa się w dół do środka i ku przodowi, pociąga za sobą kość łódkową, co przyczynia się do odwiedzenia przodostopia. Wynikiem tych zmian jest spłaszczenie łuku dynamicznego w miejscach największego obciążenia.

Ze względu na lokalizację spłaszczenia rozróżniamy: stopę płaską podłużnie

z koślawością kości piętowej lub bez koślawości, stopę płaską poprzecznie z paluchem koślawym lub nie, stopę płasko - koślawą ze zniesieniem obu łuków.

Ze względu na stopień zaawansowania procesu patologicznego można wyróżnić następujące okresy rozwoju stopy płaskiej podłużnie:
- stopa płaska niewydolna (niewydolność mięśniowa) - jest ona najlżejszą formą płaskostopia. W odciążeniu (np. leżąc) łuki stopy ukształtowane są prawidłowo. W obciążeniu ciężarem własnym, zwłaszcza dodatkowym ulegają one spłaszczeniu.
- stopa płaska wiotka (niewydolność więzadłowa) - charakteryzuje się tym, że w odciążeniu łuki jej są już nieco spłaszczone; potęguje się to w warunkach wzrastającego obciążenia. Występuje też koślawość kości piętowej.
- stopa płaska przykurczona - może ona towarzyszyć poprzedniej postaci stopy płasko - koślawej statycznie lub też stanowi odrębną jednostkę chorobową. Przyczyną są zmiany zniekształcające lub przewlekłe zapalenie stawów stępu.
- stopa płaska zesztywniała - jest ona wynikiem zmian strukturalnych - zniekształcających w obrębie stawów i kości. Odmiennie niż powyższe, utrwalona - może być nawet niebolesna, mimo dużych odkształceń.

Dość wydolna statycznie, nie ma ona jednak zdolności dostosowywania się do zmian podłoża, pozycji itp.

Stopa płaska poprzecznie - towarzyszy najczęściej niedomodze mięśniowej lub więzadłowej stopy. Polega na obniżeniu główek drugiej i trzeciej kości śródstopia i spłaszczeniu łuku poprzecznego przedniego i występowaniu często znacznej bolesności.

U dzieci w większości przypadków przebiega boleśnie. Pod wyżej wymienionymi główkami wytwarza się gruby i drążący w głąb odcisk.

Ze stopą poprzecznie - płaską, zwłaszcza w przypadku szpotawego ustawienia pierwszej kości śródstopia, występuje paluch koślawy - zniekształcenie polegające na odchyleniu na zewnątrz palucha, który podkłada się lub nakłada na palec drugi, a w przypadku koślawego ustawienia palców ustawia się do nich równolegle. Najczęstszymi przyczynami schorzenia są: predyspozycje rodzinne, obuwie (wysoki obcas, nosek wąski, spiczasty), urazy, dna , zapalenie stawu pierwszego palca i kaletki maziowej. Paluch koślawy kwalifikuje się do leczenia ortopedycznego.

We wszystkich wadach statycznych należy zwracać uwagę na przebieg zmian pamiętając, że osłabione mięśnie jakby przerzucają cały ciężar ciała na aparat więzadłowy, który rozciąga się, nie mogąc podołać temu wysiłkowi. W końcu przeciążeniu zaczyna ulegać układ kostno - stawowy, co w konsekwencji prowadzi do reakcji zapalnych i zniekształceń. Zmiany tego typu są już nieodwracalne. Dlatego też ważne jest uzyskanie takiej wydolności układu mięśniowego stopy, żeby mógł on w pełni zapewnić fizjologiczną budowę łuków, nawet przy zwiększonych wymaganiach - zarówno statycznych, jak i dynamicznych
W warunkach prawidłowych stopa opiera się o podłoże trzema punktami: piętą, głową pierwszej i głową piątej kości śródstopia . Między tymi punktami przebiegają trzy główne łuki stopy: podłużny przyśrodkowy, podłużny boczny i poprzeczny przedni. Ich obniżenie prowadzi do płaskostopia.

Przy stopach płaskich zaleca się:
- Kąpiele w ciepłej wodzie z dodatkiem soli
- Pływanie
- Chodzenie po nierównym i urozmaiconym terenie
- Prawidłowe obuwie
- Higiena nóg Przeciwwskazane są:długotrwałe stanie, marsz z dużym obciążeniem
- dźwiganie ciężarów
- skoki i zeskoki na twarde podłoże
- siad klęczny z podudziami rozsuniętymi na zewnątrz
- piłka nożna
- jazda na nartach techniką oporową

Leczenie:
- wygodne, szerokie obuwie,
- wkładki ortopedyczne,
- aparaty korygujące paluch,
- ćwiczenia mięśni stopy,
- zabieg operacyjny - w utrwalonych zmianach.

PRZYKŁADY ĆWICZEŃ

Ćwiczenia korygujące ustawienia stopy
pozycja wyjściowa- siad na ławce stopy oparte o podłoże - ruch czynne napinanie mięsni stopy wysklepiające łuk przyśrodkowy i korygujące ustawienie tyło stopia
pw- leżenie tyłem, stopy oparte o skrzynię - ruch napinanie łuku podłużnego stopy
p.w. - leżenie tyłem o nogach ugiętych w stawach kolanowych lub stanie , stopy ustawione równolegle - ruch napinanie łuku podłużnego stopy

Ćwiczenia wzmacniające mięśnie krótkie stopy i zginacze palców
pw- siad ugięty na podłodze , stopy ustawione równolegle - ruch - zginanie na przemian z wyprostem i rozkładaniem palców stóp, bez unoszenia ich nad podłogę.
Pw- leżenie tyłem stopy oparte o ścianę skrzynię siad ugięty lub stanie - ruch - zginanie palców i podciąganie pięt w przód lub cofanie ich w tył " marsz gąsienicy"
Pw- siad ugięty lub leżenie przodem, NN ugięte w stawach kolanowych - ruch- zginanie palców stóp z oporowaniem dłońmi lub przez współćwiczącego
Pw-siad ugięty - ruch- zwijanie koca palcami stóp bez obciążenia lub z obciążeniem
Pw- siad ugięty w parach, twarzą do siebie, laska gimnastyczna między ćwiczącymi- ruch- przeciągania laski palcami stóp na swoją stronę
Pw- siad prosty lub siad na krześle- ruch -chwyty i przekładanie przez drugą nogę lub do przeciwnej dłoni kulek z papieru , korków, wstążek, worków
Pw siad ugięty lub na ławeczce - ruch - chwyt i wkładanie różnych przyborów do pudełka
Pw- jw.- ruch- rzuty w dal rzuty do celu
Pw- siad ugięty - ruch - przekładanie ołówka stopą do stopy

Ćwiczenia z elementem supinacji stóp
pw -siad skrzyżny - ruch - odwracanie stopy dłońmi "LUSTERKO"
pw- siad o NN ugiętych i rozchylonych kolanach - ruch - łączenie podeszwowe stóp "okienko"
pw- jw.- ruch- " klaskanie podeszwową stroną stóp
pw -siad prosty, jedna N wyprostowana w przód, drugą stopą chwyt gąbki palcami- ruch - przesuwanie po prostej N od palców do uda " mycie nogi"
pw - siad ugięty, stopy złączone podeszwowo - ruch - rysowanie po rozłożonym papierze
pw -siad ugięty z trzymaniem dłońmi laski gimnastycznej ustawionej pionowo między stopami - ruch -marsz stopami w górę i w dół obejmując laskę palcami stóp " małpka chodzi po drzewie"
pw - siad ugiety - ruch - obejmowanie podeszwową stroną obu stóp różnej wielkości piłek

Ćwiczenia wzmacniające mięsnie długie i krótkie
pw- leżenie tyłem z trzymaniem szarfy palcami stóp- ruch- rowerek
pw- leżenie przodem z trzymaniem woreczków palcami stóp -ruch- nożyce
pw -leżenie tyłem przy ścianie- ruch- toczeni piłki stopami w górę
pw- siad ugięty z trzymaniem ołówków palcami stóp - ruch- "akcentowanie ołówkami"- "bębenek"
pw - siad na skrzyni - ruch - obracanie stopami maczugi
pw - postawa- ruch - zwijanie szarfy palcami stóp zjadanie szarfy.


-----------------

Jeśli czytałeś kiedyś o wyskoku to wiesz mniej więcej jakie mięśnie w tym uczestniczą, ale przypomnę przyczepy


Mięśnie z przyczepami na stopie:
⇒ tibialis anterior(m. piszczelowy przedni) - rozpoczyna się na kłykciu bocznym i górnych 2/3 bocznej powierzchni piszczeli, górnych 2/3 błony międzykostnej i powięzi goleni; kończy się na powierzchni podeszwowej k. klinowatej przyśrodkowej i powierzchni podeszwowej podstawy I k. śródstopia.
Czynność : zgina grzbietowo i odwraca stopę, utrzymuje wysklepienie podłużne stopy.
Unerwienie : n. peroneus profundus (n. strzałkowy głęboki)

⇒ extensor digitorum longus et m. peroneus tertius (m. prostownik długi palców i m. strzałkowy trzeci) - rozpoczynają się na kłykciu bocznym piszczeli, na głowie i brzegu przednim strzałki, przegrodzie międzymięśniowej przedniej goleni, błonie międzykostnej i powierzchni wewnętrznej powięzi goleni ; prostownik długi palców kończy się czterema ścięgnami, które wraz ze ścięgnami prostownika krótkiego palców kończą się w rozcięgnach grzbietowych palców II - V. M. peroneus tertius kończy się na powierzchni grzbietowej podstawy V k. śródstopia.
Czynność : zginają grzbietowo i nawracają stopę.
Unerwienie: n. strzałkowy głęboki

⇒ extensor hallucis longus (m. prostownik długi palucha) - rozpoczyna się na środkowej części powierzchni przyśrodkowej strzałki i przylegającym odcinku błony międzykostnej. Kończy się na powierzchni grzbietowej podstawy dalszego paliczka palucha.
Czynność : zgina grzbietowo, nawraca lub odwraca stopę.
Unerwienie : n. strzałkowy głęboki

⇒ peroneus longus (m. strzałkowy długi) - część górna rozpoczyna się na kłykciu bocznym piszczeli, torebce stawu piszczelowo-strzałkowego i głowie strzałki. Część dolna rozpoczyna się poniżej głowy strzałki, na przegrodzie międzymięśniowej goleni przedniej i tylnej i powięzi goleni. Kończy się na k. klinowatej przyśrodkowej i guzowatości I k. śródstopia.
Czynność : nawraca i zgina podeszwowo stopę, wzmacnia wysklepienie poprzeczne stopy.
Unerwienie : n. peroneus superficialis (n. strzałkowy powierzchowny)

⇒ peroneus brevis (m. strzałkowy krótki) - rozpoczyna się na środkowej 1/3 powierzchni bocznej strzałki i przegrodach międzymięśniowych goleni : przedniej i tylnej. Kończy się na guzowatości V k. śródstopia.
Czynność : zgina stopę podeszwowo i nawraca
Unerwienie : n. peroneus superficialis.

⇒gastrocnemius - rozpoczyna się na powierzchni podkolanowej k. udowej i na tylnej powierzchni torebki stawowej stawu kolanowego; głowa boczna - powyżej kłykcia bocznego, głowa przyśrodkowa - powyżej kłykcia przyśrodkowego. W 1/3 dolnej goleni brzusiec przechodzi w ścięgno łączące się ze ścięgnem m. płaszczkowatego (m. soleus), wytwarzając tendo calcaneus (ścięgno Achillesa) i kończy się na guzie piętowym (tuber calcanei).
Unerwienie : n. tibialis

⇒soleus - rozpoczyna się na powierzchni tylnej głowy strzałki, na 1/4 górnej części tylnej powierzchni tej kości, na łuku ścięgnistym rozpiętym między k. piszczelową a strzałką (arcus tendineus m. solei), na kresie m. płaszczkowatego (linea m. solei), nieco poniżej kresy, na tylnej powierzchni piszczeli i dochodzi do ścięgna piętowego, które jak wyżej przyczepia się do guza piętowego.
Unerwienie : n. tibialis

_______________________________
 

1. typ stóp wg Bochenka:
   a) wydrążona
   b) prawidłowa
   c) spłaszczona
   d) płaska

METODY PLANTOKONTUROGRAFICZNE

Polegają na sporządzeniu odcisków podporowej powierzchni stopy poprzez np. pomalowanie stopy farbą i odbiciu jej na kartce papieru

1. typ stóp wg Bochenka :








a) wydrążona
b) prawidłowa
c) spłaszczona
d) płaska

2. typ stóp wg Clarke'a















a) 1-3 stopa wydrążona
b) 4-6 stopa prawidłowa
c) 7-10 różne postacie płaskostopia

3. Wskaźnik `Ky'(Sztritera-Godunowa)

Wskaźnik ten ocenia stosunek długości odcinka AB przebiegającego w centrum wysklepienia ( najwęższa część stopy odbita na np. kartce papieru ) do długości odcinka AC tworzonego przez zacienioną i nie zacienioną część stopy








Ky = B-C : A-C

B-C część zacieniona
A-C część zacieniona i nie zacieniona


Klasyfikacja stóp wg wskaźnika `Ky' dla osób dorosłych:

1. stopa wydrążona 0,00 - 0,25
2. stopa normalna 0,26 - 0,45
3. stopa obniżona I 0,46 - 0,49
4. stopa obniżona II 0,50 - 0,75
5. stopa płaska 0,76 - 1,00


Wartość wskaźnika prawidłowego `Ky' z uwzględnieniem wieku badanych :

WIEK ( lata ) i NORMA

8 - 0,44 do 0,54
9 - 0,41 do 0,53
10 - 0,40 do 0,53
11 - 0,39 do 0,54

Autor: Agnieszka Hopfan, Wiktor Wyszkowski

Opublikowany: 2001-04-04

---