Astma oskrzelowa

Definicja:

Astma oskrzelowa (łac. asthma bronchiale), synonim dychawica oskrzelowa, jest alergiczną chorobą układu oddechowego, charakteryzującą się dusznością napadową spowodowaną skurczem mięśniówki oskrzeli i obrzęku śluzówki z wykrztuszeniem lepkiej wydzieliny czemu towarzyszy często charakterystyczne furczenie i głośne świsty podczas napadów.

Etiologia i patogeneza:

Czynniki etiologiczne astmy oskrzelowej są różnorodne, a mechanizmy patogenetyczne złożone, głównych zależności od tego, jakie mechanizmy mają największe znaczenie. Do głównych zalicza się:

• Mechanizm immunologiczny (związany z przeciwciałami typu IgE).

• Zaburzenia czynności układu adrenergicznego (zablokowanie receptorów β2 adrenergicznych parasympatycznego przewagę układu parasympatycznego parasympatycznego).

Ponadto na wystąpienie napadu duszności mają także wpływ czynniki genetyczne oraz bodźce nerwowo-psychiczne.

Obraz kliniczny:

Astmę oskrzelową cechują napady duszności, przeplatane okresami przerwy. Napad astmy następuje zwykle nagle, często w nocy.

Podstawowe objawy:

• uczucie ucisku i rozpierania w klatce piersiowej

• duszność, zwłaszcza wydechowa

• świszczący wdech

• uczucie lęku

• kaszel z wykrztuszaniem lepkiej plwociny

Podczas badania stwierdza się:

• nad płucami bębenkowy odgłos opukowy

• osłabienie szmeru oddechowego pęcherzykowego

• przedłużenie się wydechu

• liczne świsty, furczenia i gwizdy

Postacie kliniczne:

• Astma oskrzelowa wewnątrzpochodna (atopowa)-wywołana zazwyczaj przez alergeny wziewne.

• Astma oskrzelowa zewnątrzpochodna-największe znaczenie przypisuje się zakażeniu bakteryjnemu i wirusowemu oskrzeli.

• Astma oskrzelowa indukowana-wywołana przez kwas acetylosalicylowy.

• Astma oskrzelowa zawodowa

• Astma oskrzelowa wysiłkowa-jest wyrazem nadreaktywności oskrzeli, a nie szczęgólną postacią astmy.

Leczenie:

1. Farmakoterapia:

• w czasie duszności: leki rozszerzające oskrzela (aerozole lub leki podawane drogą pozajelitową)

• w czasie remisji leki: rozkurczające oskrzela, rozrzedzające wydzielinę, wykrztuśne, uspokajające.

2. Kinezyterapia:

W czasie napadu astmy:

Uspokojenie pacjenta, polecenie przyjęcia pozycji sprzyjającej rozluźnienie mm (siad na krześle przodem do oparcia, oparcie na nim przedramion, głowa zwrócona do boku lub przyjęcie pozycji kolankowo-łokciowej, lub siadu na piętach ze skrzyżowanymi przedramionami spoczywającymi na siedzisku krzesła), skuteczny jest również masaż klatki piersiowej i obręczy kkg. Zaleca się także głośne wzdychanie, głośne wymawianie słów, wydech powinien odbywać się przez zaciśnięte usta (jak do gwizdania), należy unikać forsownego wydechu.

W czasie remisji ćwiczenia ogólnousprawniające i oddechowe:

• ćwiczenia najlepiej wykonywać po uprzednim podaniu leków rozszerzających oskrzela

• umiarkowane nasilenie ćwiczeń z częstymi przerwami

• ćwiczenia wykonujemy tylko w przerwach między atakami

• najbardziej zalecane ćwiczenia w ciepłym pomieszczeniu o znacznym wysyceniu parą wodną

• zalecane ćwiczenia na pływalni

3. Psychoterapia.

4. Leczenie uzdrowiskowe.

2