Ubezpieczenia Emerytalne

Ubezpieczenie dobrowolne

Zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 1998 r. nr 137, poz. 887) dobrowolnie do ubezpieczenia emerytalnego i rentowych mogą przystąpić:

• małżonkowie pracowników skierowanych do pracy w przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych, w stałych przedstawicielstwach przy Organizacji Narodów Zjednoczonych i w innych misjach specjalnych za granicą, w instytutach, ośrodkach informacji i kultury za granicą,

• obywatele polscy wykonujący pracę za granicą w podmiotach zagranicznych oraz obywatele polscy wykonujący pracę w podmiotach zagranicznych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli podmioty te nie posiadają w Polsce swojej siedziby ani przedstawicielstwa,

• studenci oraz uczestnicy dziennych studiów doktoranckich, a od 1 maja 2003 r. studenci i uczestnicy studiów doktoranckich, jeżeli nie podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innego tytułu,

• alumni seminariów duchownych, nowicjusze, postulanci i junioryści do ukończenia 25 roku życia,

• osoby, które z powodu sprawowania opieki nad członkiem rodziny spełniającym warunki do przyznania zasiłku pielęgnacyjnego nie podlegają ubezpieczeniom społecznym z innych tytułów.

Osoby mające prawo do dobrowolnego objęcia ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu i wypadkowemu.

Kontynuowanie ubezpieczeń

Zgodnie z ustawą z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U z 1998 r. nr 137, poz. 887) osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi oraz podlegający dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym obywatele polscy wykonujący pracę za granicą w podmiotach zagranicznych lub wykonujący pracę w podmiotach zagranicznych na terytorium Polski, jeżeli podmioty te nie posiadają w Polsce swojej siedziby ani przedstawicielstwa, mogą po ustaniu tych ubezpieczeń kontynuować je dobrowolnie.

Prawo do kontynuowania ubezpieczeń przysługuje pod warunkiem zachowania 30-dniowego terminu zgłoszenia wniosku o objęcie ubezpieczeniami, od dnia ustania ubezpieczeń społecznych. Zgłoszenia do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych dokonuje sama osoba zainteresowana. Sama też z własnych środków finansuje składki. Podstawę wymiaru składek stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż kwota minimalnego wynagrodzenia.

Osoby kontynuujące ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu i wypadkowemu.

W przypadku opłacania składek (kontynuowania ubezpieczeń) przez okres dłuższy niż 10 lat, Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie gwarantuje wypłaty minimalnego świadczenia, jeżeli stan własnego konta ubezpieczonego nie będzie go zapewniał.

Zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych zawiera w szczególności następujące dane dotyczące osoby zgłaszanej:

• Nazwisko,

• Imię pierwsze i drugie,

• Datę urodzenia,

• Nazwisko rodowe,

• Obywatelstwo,

• Płeć,

• Tytuł ubezpieczenia,

• Stopień niepełnosprawności,

• Wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze,

• Posiadanie ustalonego prawa do emerytury lub renty,

• Adres zameldowania na stałe miejsce pobytu

• Adres zamieszkania, jeżeli jest inny niż adres zameldowania na stałe miejsce pobytu

• Adres do korespondencji, jeżeli jest inny niż w/w adresy

Ubezpieczenie obowiązkowe

Zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 1998 r. nr 137, poz. 887) obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe obejmują:

• pracowników, z wyłączeniem prokuratorów, od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku, oraz osoby, które w tym okresie wykonują pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarły z pracodawcą, z którym pozostają w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy. Obowiązkowi ubezpieczeń jako pracownicy nie podlegają osoby spełniające kryteria określone dla osób współpracujących,

• osoby wykonujące pracę nakładczą, od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania albo wygaśnięcia tej umowy,

• członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, zwanych dalej członkami spółdzielni, od dnia rozpoczęcia wykonywania pracy na rzecz spółdzielni do dnia zakończenia jej wykonywania,

• osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do których zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania albo wygaśnięcia tej umowy, oraz osoby z nimi współpracujące, od dnia rozpoczęcia współpracy do dnia zakończenia tej współpracy.

• uczniowie lub studenci do ukończenia 26 lat, jeżeli umowę taką zawarli z pracodawcą, z którym pozostają w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy, a także:

• osoby prowadzące pozarolniczą działalność i osoby z nimi współpracujące,

Wyjątek: począwszy od 4 sierpnia 2002 r. absolwenci prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą, na swój wniosek podlegają zwolnieniu z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne przez okres 12 miesięcy od dnia podjęcia tej działalności. Zwolnienie z opłacania składki na ubezpieczenie emerytalne nie dotyczy natomiast tych absolwentów, którzy podjęli działalność gospodarczą przed dniem wejścia w życie ustawy, tj. przed 4 sierpnia 2002 r. Absolwent w okresie zwolnienia z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne jest zwolniony także z obowiązku przystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego.

• Posłowie i senatorowie pobierający uposażenie,

• Osoby pobierające stypendium sportowe

• osoby wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia, agencyjnej lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, będące uczniami gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych lub studentami, do ukończenia 26 lat.

• pobierający stypendium słuchacze Krajowej Szkoły Administracji Publicznej, od dnia uzyskania statusu słuchacza do dnia utraty tego statusu,

• osoby wykonujące odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, od dnia rozpoczęcia wykonywania pracy do dnia jej zakończenia,

• osoby pobierające zasiłek dla bezrobotnych oraz absolwenci pobierający stypendium w okresie odbywania szkolenia lub stażu, na które zostali skierowani przez powiatowy urząd pracy, zwani dalej bezrobotnymi, od dnia nabycia prawa do zasiłku lub stypendium do dnia utraty prawa do nich,

• duchowni, od dnia przyjęcia do stanu duchownego do dnia wystąpienia z tego stanu, a w przypadku alumnów seminariów duchownych, nowicjuszy, postulantów i juniorystów od dnia ukończenia 25 lat,

• żołnierze niezawodowi w służbie czynnej oraz osoby odbywające zastępcze formy służby wojskowej, od dnia powołania lub skierowania do tej służby do dnia zwolnienia z tej służby. Obowiązkowi ubezpieczeń nie podlegają żołnierze niezawodowi w służbie czynnej oraz osoby odbywające zastępcze formy służby wojskowej, jeżeli mają inne tytuły rodzące obowiązki ubezpieczeń społecznych,

• żołnierze zawodowi oraz funkcjonariusze Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej, Biura Ochrony Rządu, którzy nie pozostawali w służbie w dniu wejścia w życie ustawy, tj. 1 stycznia 1999 r., a w odniesieniu do funkcjonariuszy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i funkcjonariuszy Agencji Wywiadu, jeżeli przed dniem 1 stycznia 1999 r. nie pozostawali w stosunku służby w Urzędzie Ochrony Państwa - od dnia nawiązania stosunku służbowego do dnia zwolnienia z tej służby.

• funkcjonariuszy Służby Celnej - od dnia nawiązania stosunku służbowego do dnia zwolnienia ze służby,

• osoby przebywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego, od dnia spełnienia warunków do objęcia ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi do dnia zaprzestania spełniania tych warunków.

• osoby pobierające świadczenia socjalne wypłacane w okresie urlopu oraz osoby pobierające zasiłek socjalny wypłacany na czas przekwalifikowania zawodowego i poszukiwania nowego zatrudnienia, wynikające z odrębnych przepisów i układów zbiorowych pracy, od dnia nabycia prawa do świadczenia socjalnego lub zasiłku socjalnego do dnia utraty tego prawa,

• osoby pobierające zasiłek stały lub gwarantowany zasiłek okresowy z pomocy społecznej, w okresie pobierania tych zasiłków oraz osoby, za które ośrodek pomocy społecznej opłaca składkę z tytułu sprawowania przez nie opieki nad dzieckiem wymagającym stałej pielęgnacji lub nad ciężko chorym członkiem rodziny.

Wnioski o zwolnienie

Z wnioskiem o zwolnienie z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne mogą wystąpić zarówno osoby zamieszkałe w rejonach uznanych za zagrożone szczególnie wysokim bezrobociem strukturalnym, jak i zamieszkałe w rejonach nie uznanych za zagrożone takim bezrobociem, jeżeli są:

• absolwentami, którzy uczęszczali w systemie dziennym do ponadpodstawowych oraz ponadgimnazjalnych szkół publicznych lub niepublicznych o uprawnieniach szkoły publicznej albo szkoły wyższej,

• absolwentami szkół, o których mowa wyżej, do których uczęszczali w systemie wieczorowym lub zaocznym, jeżeli w ostatnich 12 miesiącach trwania nauki nie byli zatrudnieni,

• absolwentami co najmniej 12-miesięcznego przygotowania zawodowego, odbytego w ramach Ochotniczych Hufców Pracy,

• absolwentami dziennych kursów zawodowych, trwających co najmniej 24 miesiące, jeżeli w okresie ostatnich 12 miesięcy ich trwania nie byli zatrudnieni,

• absolwentami szkół specjalnych,

• niepełnosprawnymi, którzy uzyskali uprawnienia do wykonywania zawodu

oraz w okresie do 12 miesięcy od dnia określonego w dyplomie, świadectwie ukończenia szkoły lub zaświadczeniu o ukończeniu kursu, po raz pierwszy we własnym imieniu podjęli i wykonują działalność gospodarczą.

Z wnioskiem o zwolnienie z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne mogą wystąpić także osoby będące absolwentami publicznych dziennych szkół o profilu artystycznym - ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych oraz wyższych, a także artystycznych szkół niepublicznych zrównanych w uprawnieniach z publicznymi, pod warunkiem że w ciągu ostatnich 12 miesięcy nauki nie byli zatrudnieni oraz w okresie do 12 miesięcy od dnia określonego w dyplomie lub świadectwie ukończenia szkoły, po raz pierwszy dokonali zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych z tytułu wykonywania działalności twórczej lub artystycznej.

Wniosek o zwolnienie z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne absolwent składa we właściwej jednostce organizacyjnej ZUS poprzez zgłoszenie do ubezpieczeń na formularzu ZUS ZUA z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się cyframi 0550 - w formie dokumentu pisemnego według ustalonego wzoru.

Absolwent zwolniony z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne może zgłosić we właściwej jednostce organizacyjnej ZUS rezygnację z tego zwolnienia poprzez zgłoszenie wyrejestrowania z ubezpieczeń na formularzu ZUS ZWUA z kodem tytułu rozpoczynającym się cyframi 0550 - w formie dokumentu pisemnego według ustalonego wzoru.

Zwolnienie ustaje od dnia wskazanego przez absolwenta, nie wcześniej jednak niż od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który absolwent rozliczył i opłacił składki na ubezpieczenia społeczne bez uwzględnienia zwolnienia z obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie emerytalne. Wyrejestrowania z ubezpieczeń na formularzu ZUS ZWUA z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się cyframi 0550 - w formie dokumentu pisemnego według ustalonego wzoru, absolwent zobowiązany jest dokonać także po upływie 12 miesięcy zwolnienia z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne.

Z wnioskiem o zwolnienie z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne mogą występować absolwenci, którzy podejmą działalność gospodarczą do 31 grudnia 2005 r.

Ubezpieczenie rentowe

Ubezpieczenie rentowe jest to ubezpieczenie na wypadek konieczności przerwania pracy ze względu na stan zdrowia. W takiej sytuacji osoby opłacające składki na ubezpieczenie rentowe otrzymują rentę, która zastępuje im utracone wynagrodzenie lub dochód.

Z ubezpieczenia rentowego wypłacane są również renty rodzinne. Są to świadczenia dla najbliższych członków rodziny po osobie zmarłej, która miała prawo do renty inwalidzkiej lub spełniała wszystkie wymagania do jej uzyskania.

Zgodnie z ustawą z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 1998 r. nr 137, poz. 887) obowiązkowemu ubezpieczeniu z tytułu ubezpieczenia rentowego podlegają:

• pracownicy (z wyłączeniem prokuratorów),

• osoby wykonujące pracę nakładczą,

• członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych, innych spółdzielni zajmujących się produkcją oraz spółdzielni kółek rolniczych zajmujących się produkcją rolną, wykonujący pracę na rzecz tych spółdzielni na podstawie innej niż stosunek pracy lub wytwarzające na jej rzecz produkty rolne w prowadzonym przez siebie gospodarstwie oraz osób z nimi zrównanych,

• osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osoby z nimi współpracujące (nie podlegają ubezpieczeniu społecznemu z tego tytułu osoby, które są uczniami szkół ponadpodstawowych lub studenci - do ukończenia 26 lat),

• osoby prowadzące pozarolniczą działalność oraz osoby z nimi współpracujące,

• posłowie i senatorowie pobierający uposażenie,

• osoby pobierające stypendia sportowe - z wyjątkiem osób uczących się lub studiujących, jeżeli nie podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innego tytułu,
  
   

•  osoby pobierające stypendia Krajowej Szkoły Administracji Państwowej,

• osoby wykonujące odpłatną pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,

• osoby pobierające zasiłek dla bezrobotnych oraz absolwenci pobierający stypendium w okresie odbywania szkolenia lub stażu, na które zostali skierowani przez powiatowy urząd pracy,

• duchowni oraz członkowie zakonów męskich i żeńskich kościołów oraz związków wyznaniowych, z wyjątkiem alumnów seminariów duchownych, nowicjuszów, postulantów i juniorystów, którzy nie ukończyli 25 roku życia,

• żołnierze zawodowi, niezawodowi w służbie czynnej, osoby odbywające zastępcze formy służby wojskowej,

• funkcjonariusze Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Państwowej Służb Więziennej, Służby Celnej, Biura Ochrony Rządu,

• osoby pobierające świadczenia socjalne wypłacane w okresie urlopu oraz osoby pobierające zasiłek socjalny wypłacany na czas przekwalifikowania zawodowego i poszukiwania nowego zatrudnienia, wynikające z odrębnych przepisów lub układów zbiorowych pracy,

• osobypobierające zasiłek stały lub gwarantowany zasiłek okresowy z pomocy społecznej.

Dobrowolnie na wypadek niezdolności do pracy mogą ubezpieczyć się:

• osoby, które z powodu sprawowania opieki nad członkiem rodziny spełniającym warunki do zasiłku pielęgnacyjnego, nie podlegają ubezpieczeniu społecznemu emerytalnemu i rentowemu z innych tytułów,

• małżonkowie pracowników skierowanych do pracy w przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych, w stałych przedstawicielstwach przy ONZ i innych misjach specjalnych za granicą, w instytucjach, ośrodkach informacji i kultury za granicą,

• obywatele polscy wykonujący prace za granicą w podmiotach zagranicznych oraz obywatele polscy,

• wykonujący prace w podmiotach zagranicznych na terytorium rzeczpospolitej Polskiej, jeżeli podmioty te nie posiadają w Polsce swojej siedziby, ani przedstawicielstwa,

• studenci oraz uczestnicy dziennych studiów doktoranckich, jeżeli nie podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innego tytułu,

• alumni seminariów duchownych,

•  nowicjusze, postulani i junioryści do ukończenia 25 roku życia.

Okresy ubezpieczenia

Przy ustalania wysokości rent brane są pod uwagę okresy:

Okresy składkowe

Okresy, za które opłacono składkę na ubezpieczenie społeczne lub za które nie było obowiązku opłacania składki, a zostały uznane przez pracodawcę za okresy składkowe.

Okresy nieskładkowe

Są to okresy, za które nie były odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne.

Okresy uzupełniające

Okresy uzupełniające są to okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacano składki na ubezpieczenie rolników. Okresy te uzupełniają okresy składkowe i nieskładkowe w zakresie niezbędnym do przyznania emerytury lub renty.

Okresy hipotetyczne

Okresy hipotetyczne brane są pod uwagę jedynie dla ustalenia renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Są to okresy będące uzupełnieniem 25 lat okresu składkowego i nieskładkowego, przypadającego w okresie od dnia zgłoszenia wniosku o rentę do dnia, w którym rencista ukończyłby 60 lat.

Ubezpieczenie chorobowe

Prawo do świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, ich wysokość, zasady obliczania i wypłaty regulują przepisy ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Wprowadzenie w nowym systemie dobrowolności ubezpieczenia chorobowego dla większości grup ubezpieczonych oznacza, że w praktyce świadczenia przysługujące z tego ubezpieczenia są dostępne w ograniczonym zakresie.

Ubezpieczeniu chorobowemu podlegają następujące osoby objęte obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi:

• pracownicy,

• członkowie spółdzielni.

Dobrowolnie do ubezpieczenia chorobowego mogą przystąpić na swój wniosek osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, które:

• wykonują pracę nakładczą,

• wykonują pracę na podstawie umowy zlecenia, umowy agencyjnej lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz współpracują przy wykonywaniu tych umów,

• prowadzą pozarolniczą działalność oraz współpracują przy prowadzeniu tej działalności,

• wykonują odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,

• są duchownymi.

Ubezpieczenie wypadkowe

Od 1 stycznia 2003 r. składkę na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 1,93% podstawy wymiaru (50% najwyższej stopy procentowej ustalonej na dany rok składkowy dla poszczególnych grup działalności) opłacają:

• płatnicy składek podlegający wpisowi do REGON, zgłaszający do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych,

• płatnicy składek nie podlegający wpisowi do REGON, bez względu na liczbę ubezpieczonych zgłaszanych do ubezpieczenia wypadkowego.

Natomiast płatnicy składek podlegający wpisowi do rejestru REGON, zgłaszający do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych ustalają stopę procentową składek na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości stopy procentowej określonej dla grupy działalności, do której dany płatnik należy według Polskiej Klasyfikacji Działalności ujętego w rejestrze REGON. Czyli na rok 2003 płatnik składek na ubezpieczenie wypadkowe przeważający rodzaj działalności ustala w oparciu o PKD z zaświadczenia o nadaniu identyfikatora REGON aktualnego na dzień 31 grudnia 2002 r., a płatnik będący płatnikiem składek na ubezpieczenie wypadkowe po raz pierwszy po 1 stycznia 2003 roku grupę działalności według PKD z rejestru REGON, aktualnego na dzień, od którego stał się płatnikiem składek. Płatnik składek zgłaszający się do ZUS po 1 stycznia 2003 r. ustala grupę działalności według PKD z rejestru REGON, w dniu, od którego jest zgłoszony w ZUS.

Składkę na ubezpieczenie wypadkowe ustala się na rok składkowy. Każdy rok składkowy obejmuje składki należne za okres od 1 kwietnia danego roku do 31 marca następnego roku. Wyjątkowo pierwszy rok składkowy jest dłuższy i objął należne składki od 1 stycznia 2003 r. do 31 marca 2004 r. Drugi rok składkowy będzie trwał zatem od 1 kwietnia 2004 r. do 31 marca 2005 r., kolejny - od 1 kwietnia 2005 r. do 31 marca 2006 r.

Od drugiego kwartału 2006 r. nastąpi dodatkowo zróżnicowanie poziomu składek u poszczególnych płatników zatrudniających co najmniej 10 ubezpieczonych. Dodatkowo będzie ustalana - w oparciu o przekazane przez płatników dane - kategoria ryzyka dla poszczególnych płatników. W specjalnej informacji do ZUS płatnicy składek będą podawali dane dotyczące liczby poszkodowanych w wypadkach przy pracy, w tym wypadków śmiertelnych i ciężkich oraz liczbę zatrudnionych w warunkach zagrożenia. Na tej podstawie ZUS określi tzw. wskaźnik korygujący dla poszczególnych zakładów, który zwiększy lub pomniejszy dotychczas płaconą składkę.

Po raz pierwszy taki dokument trzeba będzie złożyć do końca stycznia 2004 r. z informacjami za rok 2003.

Z funduszu wypadkowego przysługują:

• zasiłek chorobowy - dla ubezpieczonego, którego niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową - już od pierwszego dnia niezdolności do pracy,

• świadczenie rehabilitacyjne - dla ubezpieczonego, który po wyczerpaniu prawa do zasiłku chorobowego z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej nadal jest niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja rokują nadzieję na odzyskanie tej zdolności,

• zasiłek wyrównawczy - dla ubezpieczonego będącego pracownikiem, którego wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu,

• jednorazowe odszkodowanie - dla ubezpieczonego, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu,

• jednorazowe odszkodowanie - dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty,

• renta z tytułu niezdolności do pracy - dla ubezpieczonego, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej; renta ta przysługuje niezależnie od długości okresu ubezpieczenia wypadkowego oraz bez względu na datę powstania niezdolności do pracy,

• renta szkoleniowa - dla ubezpieczonego, w stosunku do którego orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie spowodowaną wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową,

• renta rodzinna - dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty uprawnionego do renty z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.

Ponadto z funduszu wypadkowego wypłacany jest dodatek pielęgnacyjny i dodatek do renty rodzinnej dla sieroty zupełnej. Fundusz wypadkowy pokryje też koszty leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne w zakresie określonym ustawą.

Zbieg różnych ubezpieczeń

Na podstawie ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 1998 r. nr 137, poz. 887) w odniesieniu do osób spełniających warunki do podlegania ubezpieczeniom społecznym z kilku tytułów jednocześnie stosuje się następujące zasady obejmowania ubezpieczeniami społecznymi:

1. Pracownicy, członkowie spółdzielni, osoby w stosunku służby oraz osoby pobierające świadczenie socjalne lub zasiłek socjalny, spełniający jednocześnie warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów, są obejmowane ubezpieczeniami tylko z tytułu stosunku pracy, umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarły z pracodawcą, z którym pozostają w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy, członkostwa w spółdzielni, służby, pobierania świadczenia socjalnego lub zasiłku socjalnego. Mogą one dobrowolnie, na swój wniosek, być objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi również z innych tytułów.

2. Ubezpieczeni, wymienieni wyżej, których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy, członkostwa w spółdzielni, służby, pobierania świadczenia socjalnego lub zasiłku socjalnego, w przeliczeniu na okres miesiąca jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie odrębnych przepisów, podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innego tytułu. Jeżeli ubezpieczeni ci spełniają jednocześnie warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z więcej niż jednego innego tytułu, to stosuje się do nich odpowiednio pkt 3.
   Minimalne wynagrodzenie od 1 stycznia 2003 r. wynosi 800 zł. Przy czym dla pracownika w pierwszym roku pracy nie może być niższe od 80% wysokości minimalnego wynagrodzenia, tj. 640 zł, a dla pracownika w drugim roku pracy nie może być niższe od 90% wysokości minimalnego wynagrodzenia, tj. 720 zł. Dla wszystkich wymienionych pracowników jest to minimalne wynagrodzenie.
   Przykład 1 Osoba jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę na pełny etat i otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 640 zł. Jest to jej pierwszy rok pracy. Dodatkowo od kwietnia 2003 r. rozpoczyna pozarolniczą działalność. Z tytułu działalności podlega dobrowolnym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.
   Przykład 2 Osoba pobiera świadczenie socjalne w wysokości 720 zł. W marcu 2003 r. równocześnie rozpoczyna pozarolniczą działalność. Z tytułu działalności podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

3. Osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z kilku tytułów, takich jak wykonywanie pracy nakładczej, umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do których zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zleceń, prowadzenie pozarolniczej działalności, pełnienie funkcji posła lub senatora, bycie duchownym - jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Może ona jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych tytułów, lub zmienić tytuł ubezpieczeń. Z tym zastrzeżeniem, że duchowni spełniający warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej podlegają ubezpieczeniom z tytułu tej działalności.

4. Osoba prowadząca kilka rodzajów działalności pozarolniczej jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z jednego wybranego przez siebie rodzaju działalności.

5. Pracownicy, członkowie spółdzielni oraz osoby w stosunku służby, mające ustalone prawo do emerytury lub renty, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

6. Zleceniobiorcy, mający ustalone prawo do emerytury lub renty, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli równocześnie nie pozostają w stosunku pracy, z zastrzeżeniem pkt. 7.

7. Osoba mająca ustalone prawo do emerytury lub renty, która zawarła umowę agencyjną, umowę zlecenia lub umowę o świadczenie usług, do których zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu wykonywania tej umowy.
   Zasadę tę stosuje się także w przypadku, gdy na podstawie takiej umowy wykonywana jest praca na rzecz pracodawcy, z którym osoba mająca ustalone prawo do emerytury lub renty pozostaje w stosunku pracy.

8. Pozostałe osoby spełniające warunki do podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, nie wymienione w punktach 5-7, mające ustalone prawo do emerytury lub renty, podlegają dobrowolnie tym ubezpieczeniom.

9. Osoby wykonujące odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania oraz osoby przebywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli nie mają ustalonego prawa do emerytury lub renty i nie mają innych tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych.

10. Żołnierze niezawodowi w służbie czynnej oraz osoby odbywające zastępcze formy służby wojskowej podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli nie mają innych tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych.

11. Osoby pozostające w stosunku służby, które podjęły służbę przed dniem 1 stycznia 1999 r., spełniające jednocześnie warunki do podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pracy nakładczej, umowy zlecenia, umowy agencyjnej lub innej umowy o świadczenie usług, do których zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz współpracy przy wykonywaniu tych umów, prowadzenia pozarolniczej działalności i współpracy przy prowadzeniu tej działalności, bycia posłem i senatorem lub duchownym obejmowane są tymi ubezpieczeniami dobrowolnie na swój wniosek.

Omówione wyżej zbiegi różnych tytułów do ubezpieczeń społecznych, w zakresie dotyczącym wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, obowiązują w stosunku do umów zawartych od 14 stycznia 2000 r.

Do umów zlecenia i umów o dzieło zawartych przed 14 stycznia 2000 r. stosuje się zasady obowiązujące w 1999 r., tj. jedynie umowy zlecenia zawarte na okres co najmniej 15 dni, a w przypadku kilku umów krótszych niż 15 dni z tym samym zleceniodawcą, dających po zsumowaniu co najmniej 15 dni, pod warunkiem że przerwa między nimi jest krótsza niż 60 dni, rodzą obowiązek lub prawo ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, prawo do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego w przypadku podlegania obowiązkowi ubezpieczeń emerytalnego i rentowych oraz obowiązek ubezpieczenia wypadkowego w przypadku podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli praca wykonywana jest w siedzibie lub miejscu prowadzenia działalności przez zleceniodawcę. Podane zasady stosuje się również do umów agencyjnych oraz umów o świadczenie usług, do których zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, jeżeli zostały zawarte przed 14 stycznia 2000 r. Umowy o dzieło zawarte przed dniem 14 stycznia 2000 r. nie rodzą obowiązku ubezpieczeń społecznych.

Zasiłki i alimenty dla dzieci

Pamiętaj występując o zasiłek

Rok zasiłkowy zaczyna się 1 czerwca i trwa do 31 maja następnego roku. Ale o zasiłek rodzinny, wychowawczy oraz alimenty wypłacane z funduszu alimentacyjnego można wystąpić w dowolnym momencie.

Na każdy rok zasiłkowy ustalana jest wysokość świadczeń oraz wysokość dochodu, czyli podstawa do obliczenia, czy świadczenie się należy. Co roku pod koniec maja trzeba więc wziąć z urzędu skarbowego zaświadczenia o wysokości zarobków i złożyć wniosek. W tym roku kwoty te nie zmieniły się i w dotychczasowej wysokości obowiązują do końca 2003 r.

Wniosek o świadczenie oraz dokumenty potwierdzające dochody należy składać jeśli uległa zmianie sytuacja rodzinna ubiegający się (na przykład narodziny dziecka, zmiana stanu cywilnego). Tak samo należy postępować wtedy, gdy z różnych powodów ubiegający się utracił zarobki (np. zwolnienie z pracy). Według obowiązujących zasad, jeżeli na przykład w 2002 roku  zarobki tylko zmniejszyły się, należy brać pod uwagę wyższe zarobki z roku poprzedniego.

Kto wypłaca zasiłek

1. Zasiłki wychowawcze wypłaca firma zatrudniająca ponad 20 pracowników, pozostałym ZUS.

2. Zasiłek pielęgnacyjny i rodzinny wypłaca:

- pracującym - firma zatrudniająca ponad 5 pracowników (w mniejszych firmach ZUS),

- emerytom, rencistom - ZUS,

- rolnikom - Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego,

- ubezpieczonym na podstawie umowy-zlecenia lub umowy agencyjnej - firma, która zawarła z nimi umowę,

- pracownikom rolniczych spółdzielni produkcyjnych - spółdzielnia,

- pobierającym świadczenia dla bezrobotnych - urząd pracy.

Podstawowe regulacje ustawowe tworzące system ubezpieczeń społecznych

 

• ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. Nr 137, poz. 887 z późn. zm.),

• ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 162, poz. 1118 z późn. zm.),

• ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. Nr 60, poz. 636 z późn. zm.),

• ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. Nr 199, poz. 1673 z późn. zm.),

• ustawa z dnia 30 października 2002 r. o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach (Dz.U. Nr 199, poz. 1674 z późn. zm.),

• ustawa z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz.U. Nr 139, poz. 934 z późn. zm.),

• ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o pracowniczych programach emerytalnych (Dz.U. Nr 139, poz. 932 z późn. zm.)

Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych

 00-701 WARSZAWA, ul. Czerniakowska 16

 centrala telefoniczna:  (22) 623-30-00, fax.:  [phone]

www.zus.pl

	Telefon	Fax
Prezes	840-02-22	840-19-55
Członek Zarządu ds. Świadczeń	840-04-21	840-56-97
Członek Zarządu ds. Ekonomiczno-Finansowych	840-03-42	840-54-86
Członek Zarządu ds. Administracyjno-Technicznych	840-27-12	840-10-85
Naczelny Lekarz Zakładu	818-60-70	814-50-26
Gabinet Prezesa	840-22-31	840-22-31
Biuro Dokumentacji Technicznej	532-91-70	532-91-71
Biuro Integracji Europejskiej	840-03-62	623-42-81
Biuro Poligrafii	810-87-21	810-22-00
Biuro Rady Nadzorczej	840-15-21	840-29-12
Biuro Rent Zagranicznych	826-05-53	827-40-09
Centralny Ośrodek Obliczeniowy	623-41-95	840-20-11
Centralny Ośrodek Szkoleniowy w Osuchowie	(0-46) 857-44-12	(0-46) 857-44-16
Departament Audytu Wewnętrznego	840-20-41	840-24-61
Departament Ekonomiczny	840-07-22	840-18-21
Departament Finansów	840-17-22	623-33-52
Departament Inwestycji	840-10-89	840-08-22
Departament Kontroli Płatników Składek	840-29-52	623-47-70
Departament Legislacyjno-Prawny	840-21-31	840-19-21
Departament Obsługi Administracyjnej	840-13-61	840-14-11
Departament Obsługi Klientów	623-36-27	623-47-09
Departament Ochrony Informacji	623-36-14	623-36-45
Departament Orzecznictwa Lekarskiego	814-52-73	814-52-79
Departament Prewencji i Rehabilitacji	619-60-25 w. 24-01	814-54-86
Departament Realizacji Dochodów	840-18-22	840-09-21
Departament Rejestrów Centralnych	623-41-77	623-41-74
Departament Rewizji Wewnętrznej	840-16-41	840-24-61
Departament Spraw Pracowniczych	840-20-21	840-20-31
Departament Statystyki	840-12-01	840-12-52
Departament Systemów Informatycznych Jednostek Terenowych	851-42-49	841-22-17 w. 123
Departament Świadczeń Emerytalno-Rentowych	840-08-32	840-26-32
Departament Świadczeń Krótkoterminowych	840-09-22	840-07-12
Departament Ubezpieczeń i Składek	623-31-13	623-47-62
Departament Wdrożenia i Rozwoju KSI	841-06-16	841-06-16 w. 105
Departament Wypłat Świadczeń Zagranicznych	826-09-77	827-53-71
Departament Zamówień Publicznych	623-45-26	642-80-86
Departament Zasilania Informacyjnego	532-93-50	836-71-02

Ubezpieczenia Zdrowotne

Wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne

Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9% podstawy wymiaru składki, przy czym:

• od dnia wejścia w życie ustawy do dnia 31 grudnia 2003 r. - 8% podstawy wymiaru;

• od dnia 1 stycznia 2004 r. do dnia 31 grudnia 2004 r. - 8,25% podstawy wymiaru;

• od dnia 1 stycznia 2005 r. do dnia 31 grudnia 2005 r. - 8,5% podstawy wymiaru;

• od dnia 1 stycznia 2006 r. do dnia 31 grudnia 2006 r. - 8,75% podstawy wymiaru.

 

Składka na ubezpieczenie zdrowotne rolnika podlegającego ubezpieczeniu społecznemu rolników jest równa kwocie odpowiadającej cenie połowy kwintala żyta z każdego hektara przeliczeniowego użytków rolnych w prowadzonym gospodarstwie rolnym, ustalonej dla celów wymiaru podatku rolnego.

Podstawą wymiaru składki dla rolnika prowadzącego działy specjalne produkcji rolnej jest ponadto deklarowana kwota odpowiadająca dochodowi ustalonemu dla opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Ubezpieczenie członków rodziny

Ubezpieczeniem są również objęci członkowie rodzin osób ubezpieczonych, pod warunkiem, że:

 

1. zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz

2. nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu*

i zostaną zgłoszeni do ubezpieczenia.

 

 

Podstawa prawna:

- art. 7 ust. 2 i art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia(Dz.U. Nr 45, poz. 391 z późn. zm.)

  

 

* Ubezpieczony ma obowiązek zgłoszenia do ubezpieczenia członków rodziny, którzy są:

          uczniami oraz słuchaczami zakładów kształcenia nauczycieli w rozumieniu przepisów o systemie oświaty,

          dziećmi przebywającymi w placówkach pełniących funkcje resocjalizacyjne, wychowawcze lub opiekuńcze lub w domach pomocy społecznej,

          dziećmi do czasu rozpoczęcia realizacji obowiązku szkolnego, nieprzebywającymi w wymienionych wyżej placówkach,

          studentami i uczestnikami studiów doktoranckich**, 

          bezrobotnymi,

          osobami pobierającymi zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne oraz osobami niepobierającymi zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego z przyczyn określonych w art. 27 ust. 1 pkt 3-6 i ust. 2 ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu,

          osobami pobierającymi rentę socjalną, zasiłek stały, zasiłek stały wyrównawczy lub gwarantowany zasiłek okresowy z pomocy społecznej,

          osobami uprawnionymi do świadczeń alimentacyjnych na podstawie ugody sądowej lub prawomocnego orzeczenia sądu niezależnie od posiadania przez te osoby innego tytułu do objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym

oraz

      innych osób będących członkami jego rodziny, jeśli nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu.

 

** z wyłączeniem cudzoziemców - studentów i uczestników studiów doktoranckich, studiujących w Polsce oraz absolwentów, którzy odbywają w Polsce obowiązkowy staż

 

Podstawa prawna:

- art. 9 ust. 2 i art. 10 ust. 3 ustawy z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia(Dz.U. Nr 45, poz. 391 z późn. zm.)

  

Ubezpieczony, który nie zgłosi do ubezpieczenia członka rodziny, choć jest do tego zobowiązany**, podlega karze grzywny.

** na podstawie art. 10 ust. 3 i art. 11 ust. ustawy z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia(Dz.U. Nr 45, poz. 391 z późn. zm.)

  

Aby zgłosić do ubezpieczenia członka rodziny należy wypełnić odpowiednie formularze ZUS lub KRUS.

Szczegółowych informacji na temat formalności związanych ze zgłoszeniem do ubezpieczenia zdrowotnego członka rodziny udziela ZUS. Formularze można uzyskać od pracodawcy lub pobrać z najbliższego oddziału zakładu. Adresy i telefony jednostek terenowych ZUS są zamieszczone na stronie internetowej ZUS (strona główna: www.zus.gov.pl).

  

Zgłoszenie do ubezpieczenia członka rodziny nie powoduje żadnych dodatkowych kosztów - za członków rodziny nie odprowadza się dodatkowej składki.

  

Tekst ustawy z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (i nowelizacji tej ustawy) można pobrać ze strony internetowej Ministerstwa Zdrowia (strona główna: www.mz.gov.pl).

Dzieci do ukończenia 18 roku życia

Wszystkim dzieciom do ukończenia 18 roku życia udzielane są bezpłatnie świadczenia zdrowotne, do których mają prawo ubezpieczeni w NFZ. 

Świadczenia te są bezpłatne bez względu na to czy dzieci  zostały zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego, czy nie.
Służba zdrowia nie ma prawa żądać od rodziców lub opiekunów takiego dziecka, ani od niego samego, opłat za świadczenia, przysługujące ubezpieczonym w NFZ.

Wszystkie dzieci do ukończenia 18 roku życia mają prawo do otrzymywania leków na takich samych zasadach jak osoby ubezpieczone w NFZ, czyli: za opłatą ryczałtową, odpłatnością 30%, 50% lub 100%.

Koszty świadczeń udzielonych dzieciom nieubezpieczonym są pokrywane przez budżet państwa.

Podstawa prawna:
- art. 197 ustawy z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz.U. 2003 r. Nr 45, poz. 391 z późn. zm.)

Tekst ustawy (i nowelizacji) można pobrać ze strony internetowej Ministerstwa Zdrowia (strona główna: www.mz.gov.pl)

Dzieci do ukończenia 6 miesiąca życia

Wszystkim dzieciom do ukończenia 6 miesiąca życia udzielane są bezpłatnie świadczenia zdrowotne, do których mają prawo ubezpieczeni w NFZ. 
Świadczenia te są bezpłatne bez względu na to czy dzieci te zostały zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego, czy nie.

W przypadku dzieci do ukończenia 6 miesiąca życia nie ma obowiązku przedstawiania dowodu ubezpieczenia - ani w momencie udzielania świadczenia, ani w późniejszym terminie.
Służba zdrowia nie ma prawa żądać od rodziców lub opiekunów takiego dziecka dowodu ubezpieczenia, ani pobierać opłat za świadczenia, przysługujące ubezpieczonym w NFZ.

W przypadku nieuprawnionego pobrania opłaty należy zgłosić taki przypadek do:

• rzecznika praw pacjenta w danym oddziale NFZ lub

• Biura Praw Pacjenta przy Ministrze Zdrowia.

Podstawa prawna:
- art. 71 ustawy z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz.U. z 2003 r. Nr 45, poz. 391 z późn. zm.)
Tekst ustawy (i nowelizacji) można pobrać ze strony internetowej Ministerstwa Zdrowia (strona główna:   www.mz.gov.pl)

Ubezpieczenie absolwentów

Absolwenci szkół średnich i wyższych zachowują prawo do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego prze okres do 4 miesięcy od:

• zakończenia nauki w szkole średniej lub wyższej albo

• skreślenia z listy uczniów lub studentów.

(Podstawa prawna: art. 10 ust. 6 ustawy z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu
w Narodowym Funduszu Zdrowia, Dz. U. Nr 45, poz. 391 z późn. zm.)

Tekst ustawy (i nowelizacji) można pobrać ze strony internetowej Ministerstwa Zdrowia www.mz.gov.pl

Ubezpieczenie osób nieosiągających dochodów

Osoby bezrobotne:

• niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu,

• pobierające zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne oraz

• niepobierające zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego

zgłasza do ubezpieczenia zdrowotnego urząd pracy.

Osoby pobierające:

• rentę socjalną,

• zasiłek stały,

• zasiłek stały wyrównawczy lub

• gwarantowany zasiłek okresowy z pomocy społecznej

niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu, zgłasza do ubezpieczenia zdrowotnego ośrodek pomocy społecznej.

Osoby bezdomne wychodzące z bezdomności niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu, zgłasza do ubezpieczenia zdrowotnego ośrodek pomocy społecznej realizujący indywidualny program wychodzenia z bezdomności.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne za wyżej wymienione osoby opłacana jest z budżetu państwa.

Ubezpieczenie cudzoziemców

Ubezpieczonymi w Funduszu są cudzoziemcy przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie:

• wizy uprawniającej do podjęcia pracy,

• zezwolenia na osiedlenie się lub

• zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony

jeżeli podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego lub ubezpieczają się dobrowolnie.

 

W Funduszu nie mogą ubezpieczać się cudzoziemcy przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym cudzoziemcy zatrudnieni w obcych przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych, misjach, misjach specjalnych lub międzynarodowych instytucjach, chyba że umowy międzynarodowe ratyfikowane przez Rzeczpospolitą Polską stanowią inaczej.

 

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz.U. 2003 r. Nr 45, poz. 391 z późn. zm.).

Tekst ustawy (i nowelizacji) można pobrać ze strony internetowej Ministerstwa Zdrowia (strona główna: www.mz.gov.pl).

---