1. Standardy Sprawozdawczości Finansowej - wykłady, FiR, Standardy Sprawozdawczości Finansowej


Sprawozdawczość finansowa

Literatura:

książka od H. Buk

i Sprawozdawczość jednostkowa i skonsolidowana

i G. Świderska - Sprawozdawczość finansowa

ustawa o rachunkowości

egzamin: jednokrotny wybór

Podstawy prawne

  1. Ustawa z dnia 29.09.1994r o rachunkowości. Tekst jednolity Dz.U. Z 2009r nr 152 poz. 1223.

  2. Rozp. Ministra Finansów z dnia 15.11.2001r. W sprawie szczególnych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi, nieprowadzących działalności gospodarcze. Dz.U. Z 2001r nr 137 poz. 1539.

  3. Rozp. Prezesa Rady Ministrów z dnia 07.03.2012r w sprawie określenia wzorów formularzy sprawozdawczych, objaśnień co do sposobu ich wypełniania oraz wzorów kwestionariuszy i ankiet statystycznych stosowanych w badaniach statystycznych ustalonych w programie badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2012. Dz.U. Z 2012r nr 70 poz. 446.

  4. Rozp. MF z dnia 25.09.2009r w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych. Dz.U. Z 2009r nr 169, poz. 1327.

  5. Rozp. MF z dnia 03.04.2012r w sprawie zakresu informacji wykazywanych w sprawozdaniach finansowych i skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych, wymaganych w prospekcie emisyjnym dla emitentów z siedzibą na terytorium RP, dla których właściwe są polskie zasady rachunkowości. Dz.U. Z 2012r nr 82, poz 469.

Rachunkowość finansowa:

Fundamentalne zasady rachunkowości

  1. Zasada ciągłości (art. 5 ust. 1 UR) - przyjęte zasady rachunkowości należy stosować w sposób ciągły, dokonując w kolejnych latach obrotowych jednakowego grupowania operacji gospodarczych, wyceny aktywów i pasywów, ustalania wyniku finansowego i sporządzania sprawozdań finansowych tak, aby kolejne lata i informacje z nich wynikające były porównywalne.

  2. Zasada kontynuacji działalności - przyjmuje się założenie (art.5 ust.2), że jednostka na koniec roku nie kończy działalności, lecz będzie ją prowadziła nadal, w dającej się przewidzieć przyszłości, przynajmniej w przyszłym roku sprawozdawczym, w nie zmniejszonym istotnie zakresie, bez postawienia jej w stan likwidacji lub upadłości.

  3. Zasada memoriału - skutki transakcji i innych zdarzeń ujmuje się z chwilą wystąpienia, w księgach rachunkowych i sprawozdaniu finansowym okresu, którego dotyczą.

Użytkownicy sprawozdań finansowych

Rodzaje sprawozdań

Kryterium

Rodzaje

Zakres podmiotowy

Jednostkowe

łączne

skonsolidowane

Częstotliwość sporządzania

Roczne

półroczne

sporadyczne

Stopień zagregowania

Szczegółowe

uproszczone

Obowiązek badania i publikowania

Obligatoryjne

fakultatywne

Charakter informacji

Finansowe

ogólnoekonomiczne

opisowe

Metoda prezentacji informacji

Brutto, netto

mieszana

Zakres użytkowników

Cel i cechy jakościowe sprawozdań

Cel: Rzetelnie i jasno przedstawiać sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy jednostki (art.4 ust.1 u.r.).

Cechy:

  1. Zrozumiałość - zrozumiałe dla użytkownika

  2. Przydatność - informacje przydatne dla użytkownika

  3. Istotność - tylko istotne dane

  4. Wiarygodność

Wiarygodność

Informacje nie mogą zawierać błędów, mają być bezstronne, nie mogą wprowadzać w błąd:

  1. Wierne odzwierciedlenie transakcji i innych zdarzeń,

  2. Przewaga treści merytorycznej nad formą,

  3. Neutralność - dobór informacji lub sposób prezentacji nie może wywierać wpływu na podejmowanie decyzji lub formułowanie ocen,

  4. Zasada ostrożnej wyceny,

  5. Kompletność,

  6. Porównywalność.

Odpowiedzialność kierownictwa jednostki oraz organu nadzorującego.

Kierownik jednostki ponosi odpowiedzialność za wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości określonych ustawą, w tym z tytułu nadzoru, również w przypadku, gdy określone obowiązki w zakresie rachunkowości (z wyłączeniem odpowiedzialności za przeprowadzenie inwentaryzacji w formie spisu z natury) zostaną powierzone innej osobie za jej zgodą. W przypadku gdy kierownikiem jednostki jest organ wieloosobowy, a nie została wskazana osoba odpowiedzialna, odpowiedzialność ponoszą wszyscy członkowie tego organu (art. 4 ust. 5).

Kierownik jednostki oraz członkowie rady nadzorczej lub innego organu nadzorującego jednostki są zobowiązani do zapewnienia, aby sprawozdanie finansowe oraz sprawozdanie z działalności spełniały wymagania przewidziane w ustawie (art. 4a ust. 1).

Kierownik jednostki oraz członkowie rady nadzorczej lub innego organu nadzorującego jednostki odpowiadają solidarnie wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem stanowiącym naruszenie obowiązku wynikającego z ust. 1 (art. 4a ust. 2).

Terminy - okresy


Przepływy pieniężne - 03.06.2013

Dynamiczne miary oceny płynności finansowej

Wskaźniki wydajności gotówkowej

  1. Wskaźnik wydajności gotówkowej sprzedaży: Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej / sprzedaż netto

  2. Wskaźnik wydajności gotówkowej zysku: przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej / zysk z działalności operacyjnej

  3. Wskaźnik wydajności gotówkowej aktywów ogółem: przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej / średnią wartość aktywów ogółem

  4. Wskaźnik wydajności gotówkowej aktywów obrotowych: przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej / średnia wartość aktywów obrotowych

Wskaźniki wydajności gotówkowej odzwierciedlają zdolność generowania nadwyżki gotówkowej w działalności operacyjnej.

Wskaźnik wydajności gotówkowej sprzedaży - obrazuje zdolność sprzedaży do generowania nadwyżki operacyjnej. Obliczony poziom wskaźnika wyraża nadwyżkę uzyskaną z 1zł wartości sprzedaży. Im większy jego poziom tym bardziej efektywna w ujęciu gotówkowym jest działalność jednostki, tym wyższa płynność.

Wskaźnik wydajności gotówkowej zysku - wyraża jakie jest przełożenie zysku na gotówkę. Wskaźnik równy 1 świadczy o gotówkowym charakterze osiągniętych zysków.

Wskaźnik wydajności gotówkowej aktywów ogółem - obrazuje zdolność majątku do generowania nadwyżki operacyjnej. Im wyższa wartość tego wskaźnika, tym mniejsza część środków jest zamrożona w aktywach obrotowych, zatem płynność jest wyższa.

Wskaźnik ogólnej wystarczalności gotówki operacyjnej - odzwierciedla bieżącą politykę finansową firmy. Poziom wskaźnika równy lub wyższy od jedności, świadczy o tym, że przedsiębiorstwo posiada zdolność do regulowania rocznych wydatków bez konieczności sięgania po dodatkowe zewnętrzne źródła finansowania lub wyprzedaż majątku.

Wskaźnik pokrycia zobowiązań ogółem - odzwierciedla zdolność przedsiębiorstwa do spłaty wszystkich zobowiązań. Im wyższy poziom wskaźnika tym przedsiębiorstwo jest lepiej oceniane z punktu widzenia płynności.

Wskaźnik wypłaty dywidend - odzwierciedla skalę obciążenia gotówki netto z działalności operacyjnej

Przykład

Jednostka gospodarcza rozpoczęła działalność wnosząc kapitał w wysokości 320 000, z czego 312 000 zostało wpłacone na rachunek bankowy, 8 000 to kwoty zadeklarowane lecz nie wniesione przez właścicieli, zaś 120 000 przeznaczono na zakup środków trwałych. W roku obrotowym osiągnięto zysk netto w wysokości 25 000. Bilans na koniec roku wykazywał następujące wielkości:

Aktywa

Wartość

Pasywa

Wartość

Środki trwałe

118000

Kapitały własne w tym zysk netto

337000

25000

Towary

130000

Zobowiązania operacyjne

40000

Należności operacyjne

2000

Rachunek bieżący

127000

Razem

377000

Razem

377000

Amortyzacja środków trwałych: 2000

Należy zestawić uproszczony rachunek przepływów pieniężnych i przeprowadzić ocenę strumieni pieniężnych (ze względu na kierunek przepływów).

Rozwiązanie (uproszczony rachunek przepływów pieniężnych)

Wyszczególnienie

Wartość

I. Zysk netto

II. Korekty

1. Amortyzacja

2. Zmiana stanu zapasów

3. Zmiana stanu należności

4. Zmiana stanu zobowiązań

III. Przepływy netto z działalności operacyjnej

B. Działalność inwestycyjna

wydatki

III.

C. Działalność finansowa

wpływy

D.

25 000

(90 000)

2 000

(130 000)

(2 000)

40 000

(65 000)

(120 000)

(120 000)

312 000

312 000

127 000

Dwa ujemne strumienie pieniężne (operacyjny, inwestycyjny) są finansowane ze źródeł zewnętrznych (kapitały właścicieli). Jest to sytuacja typowa dla młodych, rozwijających się jednostek gospodarczych. Perspektywy rozwoju tej jednostki gospodarczej muszą być dobre, skoro właściciele kapitału nie obawiają się jego zainwestowania.

Przykład 2

Określić jaki wpływ na rachunek przepływów pieniężnych sporządzany metodą pośrednią mają poniższe zdarzenia:

Opis zdarzenia

Kwota

Kategoria

1. Wpłwy należności z tytułu dostaw i usług 70

70

A.II.7

2. Wniesienie aportem środka trwałego 220

-

-

3. Zaksięgowanie rezerwy z tytułu podatku odroczonego 190, z tego 38 w korespondencji z kapitałem z aktualizacji wyceny

152

A.II.5

4. Zakupiono akcje spółki niepowiązanej 120

-120

B.II.3b

5. Wypłacono dywidendę 15

-15

C.II.2

6. Zaksięgowano podatek bieżący 190, a zapłacono 171

19

A.II.8

7. Zaciągnięto kredyt 500

500

C.II.2

8. Przeznaczenie części zysku na zwiększenie kapitału zapasowego 120

-

-

9. Zapłata odsetek od kredytu 30

+30

-30

A.II.3

C.II.8

Prezentacja leasingu zwrotnego w rachunku przepływów pieniężnych.

Operacje związane ze zbyciem przedmiotu leasingu zwrotnego będą wykazywane w przepływach wg ogólnych zasad. W przypadku środka trwałego, w działalności inwestycyjnej w pozycji:

B.I.1. Zbycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych

W rachunku przepływów pieniężnych sporządzanym metodą pośrednią dodatkowo konieczne jest skorygowanie wyniku finansowego netto, o wynik uzyskany ze sprzedaży przedmiotowego środka trwałego. Wynik ten ujmuje się w pozycji A.II.4 Zysk (strata) z dział. Operacyjnej


Standardy sprawozdawczości finansowej - 24.10.2012

Zmiany od 1 stycznia 2013r.

Jednostki wpisane do KRS wzmiankują o złożeniu sprawozdania finansowego i innych dokumentów w ogólnokrajowym dzienniku urzędowym „Monitor Sądowy i Gospodarczy”.

Jednostki niewpisane do KRS - kierownik jednostki w ciągu 14 dni od dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego składa do publikacji w „Monitorze Polski B.”.

Oddziały instytucji kredytowych lub finansowych mających siedzibę poza terytorium RP, jak:

  1. zakład ubezpieczeń, zakład reasekuracji

  2. bank zagraniczny, instytucja kredytowa lub instytucja finansowa w rozumieniu przepisów Prawa bankowego

Składają we właściwym rejestrze sądowym, sporządzone i zbadane zgodnie z przepisami prawa obowiązującymi w państwie siedziby instytucji kredytowej lub finansowej oraz przetłumaczone na język polski przez tłumacza przysięgłego roczne sprawozdanie finansowej instytucji wraz ze sprawozdaniem z działalności oraz opinią biegłego rewidenta. Złożeniu we właściwym rejestrze sądowym nie podlega roczne sprawozdanie finansowe oddziału instytucji kredytowej lub finansowej mającej siedzibę w państwie EOG. Natomiast oddział instytucji kredytowej lub finansowej mającej siedzibę w państwie spoza EOG ma dodatkowe obowiązki.

Informacja do urzędu skarbowego

1. Roczne sprawozdanie finansowe

2. Opinia biegłego rewidenta

3. Raport biegłego rewidenta z badania sprawozdania

4. Odpis uchwały (postanowienia) organu zatwierdzającego SF i podział zysku lub pokrycie straty.

Sprawozdanie z działalności jednostki

Istotne informacje o stanie majątkowym i sytuacji finansowej, w tym ocena uzyskiwanych efektów, wskazanie czynników ryzyka i opis zagrożeń. m.in.:

Ramowy bilans

Aktywa

Pasywa

Aktywa trwałe

Kapitał (fundusz własny)

Aktywa obrotowe

Zobowiązania i rezerwy na zobąwiązania

Aktywa to jednocześnie:

Aktywa trwałe - aktywa jednostki, które nie są zaliczane do aktywów obrotowych (art.3 ust. 1 pjt 18 u.r.)

Aktywa obrotowe (art. 3 ust. 1 pkt 18 u.r.)

  1. rzeczowe aktywa obrotowe - przeznaczone do zbycia lub zużycia w ciągu 12 m-cy od dnia bilansowego lub w ciągu normalnego cyklu operacyjnego właściwego dla danej działalności, jeżeli trwa on dłużej niż 12 m-cy (art. 3 ust. 1 pkt 18a)

  2. aktywa finansowe - płatne i wymagalne lub przeznaczone do zbycia w ciągu 12 m-cy od dnia bilansowego lub daty ich założenia, wystawienia lub nabycia, albo stanowią aktywa pieniężne

  3. należności krótkoterminowe - ogół należności z tytułu dostaw i usług oraz całość lub część należności z innych tytułów niezaliczonych do aktywów finansowych, a które stają się wymagalne w ciągu 12 m-cy od dnia bilansowego

  4. rozliczenia międzyokresowe - trwające nie dłużej niż 12 m-cy od dnia bilansowego.

Bilans - aktywa

A. Aktywa trwałe

B. Aktywa obrotowe

  1. Zapasy

  2. należności krótkoterminowe

  3. inwestycje krótkoterminowe

  4. krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe

A. I. Wartości niematerialne i prawne

  1. Koszty zakończonych prac rozwojowych

  2. Wartość firmy

  3. Inne wartości niematerialne i prawne

  4. zaliczki na wartości niematerialne i prawne

Przez wartości niematerialne i prawne rozumie się (z zastrzeżeniem pkt 17 inwestycje) „nabyte przez jednostkę, zaliczane do aktywów trwałych, prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczone do używania na potrzeby jednostki, a w szczególności:

a) autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje

b) prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych

A.II. Rzeczowe aktywa trwałe

Rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Zalicza się do nich w szczególności:

a) nieruchomości - w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego

b) maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy

  1. inwentarz żywy”

  1. Środki trwałe

a) grunty (w tym prawo użytkowania wieczystego)

b) budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej

      1. urządzenia techniczne i maszyny

A.III. Należności długoterminowe

B.II. Należności krótkoterminowe

Brak ustawowej definicji, a więc ogólna definicja i cechy aktywów.

A.IV inwestycje długoterminowe

  1. Nieruchomości

  2. Wartości niematerialne i prawne

  3. Długoterminowe aktywa finansowe

  4. Inne inwestycje długoterminowe

B.III. Inwestycje krótkoterminowe

  1. Krótkoterminowe aktywa finansowe

  2. Inne inwestycje krótkoterminowe (aktywa o charakterze inwestycyjnym, niefinansowym. Np. kruszce, dzieła sztuki, zapasy kruszcu)

B.I. Zapasy

  1. Materiały

  2. Półprodukty i produkty w toku

  3. Produkty gotowe

  4. Towary

  5. Zaliczki na dostawy

Należności (wierzytelności) - zagwarantowane umową i przepisami prawa uprawnienia jednostki do pobrania od kontrahenta (dłużnika) ustalonej kwoty środków pieniężnych - w czasie wyznaczonym umową - za wykonane przez jednostkę dostawy, usługi lub inne świadczenia.

Kryterium podziału

Rodzaje należności

Okres spłaty

1. Długoterminowe

2. Krótkoterminowe

Powiązania kontrahentów

1. Od podmiotów powiązanych

2. Od podmiotów pozostałych

Grupy podmiotów

1. Odbiorcy i dostawcy

2. Pracownicy

3. Organy skarbowe, ZUS

4. Inne podmioty

Waluta

1. W walucie polskiej

2. W walucie obcej

Inwestycje - „to aktywa posiadane przez jednostkę w celu osiągnięcia z nich korzyści ekonomicznych wynikających z przyrostu wartości tych aktywów, uzyskania przychodów w formie odsetek, dywidend (udziałów w zyskach) lub innych pożytków, w tym również z transakcji handlowej, a w szczególności aktywa finansowe oraz te nieruchomości i wartości niematerialne i prawne, które nie są użytkowane przez jednostkę, lecz zostały nabyte w celu osiągnięcia tych korzyści...”

Inwestycje długoterminowe:

Niefinansowe:

Finansowe:

Czynne rozliczenia międzyokresowe (według okresu rozliczenia rat kosztów)

Są to wydatki lub zużycie składników majątkowych dotyczące przyszłych okresów sprawozdawczych oraz takie koszty, których prezentacja w wyniku finansowym danego okresu zniekształciłaby obraz finansowy jednostki. Np.:

Rzeczowe aktywa obrotowe - są przeznaczone do zbycia lub zużycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub w ciągu normalnego cyklu operacyjnego właściwego dla danej działalności, jeżeli trwa on dłużej niż 12 miesięcy (art. 3 ust.1 pkt 18a)

Do rzeczowych aktywów obrotowych zaliczamy: „ - materiały nabyte w celu zużycia na własne potrzeby, wytworzone lub przetworzone przez jednostkę produkty gotowe (wyroby i usługi) zdatne do sprzedaży lub w toku produkcji, półprodukty oraz towary nabyte w celu odsprzedaży w stanie nieprzetworzonym” (art. 3 ust. 1 pkt 19 ur).

Bilans - pasywa

A. Kapitał (fundusz) własny

  1. Kapitał (fundusz) podstawowy

  2. Należne wpłaty na kapitał podstawowy (-)

  3. Udziały (akcje) własne (-)

  4. Kapitał (fundusz) zapasowy

  5. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny

  6. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe

  7. Zysk (strata) z lat ubiegłych

  8. Zysk (strata) netto

  9. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (-)

Kapitał (fundusz) podstawowy

Jednostka gospodarująca

Nazwa kapitału

Spółka akcyjna

Kapitał zakładowy

- KZ min. 100 000zł

- 1 akcja min. 1 grosz

Spółka z o.o.

Kapitał zakładowy

- KZ min. 5 000zł

- 1 udział min. 50zł

Spółka jawna

Spółka partnerska

Kapitał wspólników

Kapitał wspólników (partnerów)

Spółka cywilna

Przedsiębiorstwo państwowe

Kapitał wspólników lub kapitał zakładowy

Fundusz założycielski

Spółdzielnia

Fundusz udziałowy

Kapitał podstawowy wykazuje się w wysokości określonej w umowie lub statucie jednostki. Wycena - w wartości nominalnej.

A.IV Kapitał zapasowy w spółkach kapitałowych - tytuły zwiększeń:

1. Nadwyżka ceny emisyjnej akcji ponad ich cenę nominalną (aggio, premia)

2. Dopłaty wspólników (dodatkowe świadczenia) w zamian za przyznanie udziałom szczególnych uprawnień

3. Zysk netto na mocy uchwały wspólników o podziale zysku

4. Dodatnie różnice między wynagrodzeniem za umorzone udziały, a ich wartością nominalną (gdy umorzenie następuje drogą obniżenia kapitału zakładowego).

5. Kapitał z aktualizacji wyceny sprzedanych lub zlikwidowanych środków trwałych.

Obligatoryjnie muszą tworzyć kapitał zapasowy wyłącznie spółki akcyjne - do 1/3 kapitału podstawowego. Obowiązkowe odpisy to co najmniej 8% zysku netto rocznie.


Standardy sprawozdawczości - 31.10.2012

Bilans - pasywa

A. Kapitał (fundusz) własny

  1. Kapitał (fundusz) podstawowy

  2. Należne wpłaty na kapitał podstawowy (-)

  3. Udziały (akcje) własne (-)

  4. Kapitał (fundusz) zapasowy

  5. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny

  6. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe

  7. Zysk (strata) z lat ubiegłych

  8. Zysk (strata) netto

  9. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (-)

Kapitał aktualizacji wyceny

  1. Gdy założenie kontynuacji działalności jest zasadne

  1. Różnice powstałe w wyniku wyceny aktywów po cenach sprzedaży netto możliwych do uzyskania, pomniejszonych o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne (umorzeniowe), a także odpisy z tytułu trwałej utraty wartości [cena sprzedaży netto > cena nabycia lub koszt wytworzenia].

  2. Utworzenie rezerwy na przewidywane dodatkowe koszty i straty, szczególnie w przypadku postawienia jednostki w stan likwidacji lub ogłoszenia upadłości.

VII.

Korekta błędu - w następstwie którego nie można uznać sprawozdania finansowego za dany rok lub lata poprzednie za rzetelnie i jasno przedstawiające sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy danej jednostki, to kwotę korekty spowodowanej usunięciem tego błędu odnosi się na

kapitał własny jako „zysk (strata) z lat ubiegłych”. (art. 54 ust 3 ur)

Przykłady korekt:

- Nieujęcie poważnych kwot przychodów lub kosztów w latach poprzednich

- Niedokonanie odpisów aktualizujących wartość aktywów

- Ujawnienie niedoboru lub nadwyżki aktywów w ewidencji lat poprzednich

- Ujawnienie należności lub zobowiązań powstałych w latach poprzednich

B. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania

  1. Rezerwy na zobowiązania

  2. Zobowiązania długoterminowe

  3. Zobowiązania krótkoterminowe

  4. Rozliczenia międzyokresowe

ad I

  1. Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

  2. Rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne

  3. Pozostałe rezerwy

Rezerwy tworzy się (w ciężar poz. kosztów operacyjnych, kosztów finansowych lub strat nadzw.) na (art. 35d):

Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów - rezerwy na zobowiązania to prawdopodobne, oszacowane w sposób wiarygodny zobowiązania przypadające na bieżący okres sprawozdawczy, wynikające np.:

a) ze świadczeń wykonanych przez kontrahentów na rzecz jednostki,

b) z obowiązku wykonania, związanych z bieżącą działalnością, przyszłych świadczeń na rzecz pracowników, w tym świadczeń emerytalnych, a także przyszłych świadczeń wobec nieznanych osób, mimo że data powstania zobowiązania nie jest jeszcze znana, w tym z tytułu napraw gwarancyjnych i rękojmi za sprzedane produkty długotrwałego użytku.

Zasady ustalania wysokości tego rodzaju zobowiązań powinny wynikać z uznanych zwyczajów handlowych.


Standardy sprawozdawczości - 07.11.2012

Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania

  1. Rezerwy na zobowiązania

  2. Zobowiązania długoterminowe

  3. Zobowiązania krótkoterminowe

  4. Rozliczenia międzyokresowe

Rezerwy bilansowe

Rezerwy kapitałowe:

Skutki:

Rezerwy na zobowiązania - obciążenie kosztów okresu

Skutki:

Ciche rezerwy - obciążenie kosztów okresu (odpisy aktualizujące)

Skutki:

  1. Obniżenie wyniku finansowego netto

  2. Spadek wartości aktywów i kapitału własnego

Zobowiązania - wynikający z przeszłych zdarzeń obowiązek wykonania świadczeń o wiarygodnie określonej wartości, które spowodują wykorzystanie już posiadanych lub przyszłych aktywów jednostki (art. 3 ust. 1 pkt. 20)

B.II Zobowiązania długoterminowe

B. III Zobowiązania krótkoterminowe

B. IV Rozliczenia międzyokresowe

  1. Ujemna wartość firmy

  2. Inne rozliczenia międzyokresowe

Rozliczenia międzyokresowe przychodów to:

  1. Równowartość otrzymanych lub należnych od kontrahentów środków z tytułu świadczeń, których wykonanie nastąpi w przyszłych okresach

  2. Środki pieniężne otrzymane na sfinansowanie nabycia lub wytworzenia środków trwałych oraz prac rozwojowych, jeżeli nie zwiększają one kapitałów własnych (w tym przyjęcia nieodpłatnie, darowizny środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych). Zaliczone do RMP kwoty zwiększają stopniowo pozostałe przychody operacyjne, równolegle do odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środków trwałych lub kosztów prac rozwojowych sfinansowanych z tych źródeł,

  3. Ujemna wartość firmy {art. 41)

Wycena aktywów i pasywów

Przebieg wyceny bilansowej

Wycena początkowa [1 etap] → Wycena bieżąca (ewidencja operacji gospodarczych) [2 etap] → Wycena bilansowa [3 etap] → Bilans aktywa/pasywa

1 i 2 etap - zasada ostrożnej wyceny

Ogólna zasada wyceny

Poszczególne składniki aktywów i pasywów wycenia się stosując rzeczywiście poniesione na ich nabycie (wytworzenie) ceny (koszty), z zachowaniem zasady ostrożności.

Aktywa i pasywa wycenia się wg zasad podanych w ustawie nie rzadziej niż na dzień bilansowy, czyli te same zasady dotyczą wyceny w ciągu roku obrotowego.

Cena nabycia składnika aktywów = kwota należna sprzedającemu

(-) podlegający odliczeniu podatek VAT

(-) podlegający odliczeniu podatek akcyzowy

(+) obciążenia o charakterze publiczno-prawnym w przypadku importu

(+) koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu (transport, załadunek, składowanie, ubezpieczenie w drodze)

(-) rabaty, opusty i inne podobne zmniejszenia i odzyski

(+) koszty obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu finansowania, a także związane z nimi dodatnie i ujemne różnice kursowe

Trwała utrata wartości zachodzi wtedy, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że kontrolowany przez jednostkę składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości w znaczącej części lub w całości przewidywanych korzyści ekonomicznych.

Uzasadnia to dokonanie odpisu aktualizującego doprowadzającego wartość składnika aktywów wynikające z ksiąg rachunkowych do ceny sprzedaży netto, a w przypadku jej braku do ustalonej w inny sposób wartości godziwej.

Odpis z tytułu trwałej utraty wartości nie ma charakteru ostatecznego. Ustawa pozwala na ich „odwracanie” w przypadku ustania przyczyny, dla której zostały dokonane.

Cena (wartość) sprzedaży netto składnika aktywów

Możliwa do uzyskania na dzień bilansowy cena jego sprzedaży bez podatku VAT i podatku akcyzowego

(-) rabaty, opusty i inne podobne zmniejszenia

(-) koszty przystosowania składnika aktywów do sprzedaży i dokonania tej sprzedaży

(+) należna dotacja przedmiotowa

Wartość godziwa - kwota za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony, a zobowiązanie uregulowane na warunkach transakcji rynkowej, pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi, niepowiązanymi ze sobą stronami.


Standardy sprawozdawczości finansowej - 14.11.2012

Przesłanki o utracie wartości składnika aktywów

Zewnętrzne:

  1. utrata wartości rynkowej większa niż w wyniku zwykłego użytkowania

  2. znaczące i niekorzystne dla jednostki zmiany technologiczne, rynkowe, gospodarcze, prawne

  3. wzrost stóp procentowych lub innych rynkowych stóp zwrotu

  4. wartość bilansowa wyższa od rynkowej

Wewnętrzne:

Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne

Wycena według cen nabycia lub kosztów wytworzenia, lub wartości przeszacowanej (po aktualizacji wyceny środków trwałych) pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości.

Kiedy można dokonać odpisów aktualizujących?

Przykład 1. Wycena środka trwałego.

a) wartości początkowej 30 000zł

b) dotychczasowym umorzeniu 10 000zł

  1. Ze względu na zmianę technologii produkcji środek trwały przestał być przydatny gospodarczo. Aktualna cena sprzedaży netto w roku T1 wynosi 15 000zł.

  2. W roku T2 ustały przyczyny utraty tej wartości i cenę sprzedaży netto oszacowano na
    18 000zł.

Zapisy w księgach:

Skutki w bilansie:

BO

Okres T1

Okres T2

Zmiana

BZ

Zmiana

BZ

Aktywa

Środki trwałe

20000

-5000

15000

3000

18000

Pasywa

Zysk (strata)

-5000

-5000

3000

3000

Przykład 2. Wycena środków trwałych

  1. Stany początkowe wybranych kont na 01.01.T1:
    - środki trwałe 240 000zł

- umorzenie środków trwałych 40 000zł

  1. Na dzień 1 stycznia T1 roku jednostka dokonała aktualizacji wyceny środków trwałych na podstawie odrębnych przepisów, w tym:
    - wartości początkowej o 80 000zł
    - dotychczasowego umorzenia o 20 000zł

  2. Odpis amortyzacyjny (umorzeniowy) środków trwałych roczny = 50 000zł

  3. Na dzień bilansowy 31 grudnia T1 roku jednostka uznała, że środki trwałe utraciły wartość do kwoty 150 000zł (wartość odzyskiwalna).

  4. Dokonano odpisu aktualizującego …..........

  5. Na kolejny dzień bilansowy 31.12.T2 częściowo przywrócono wartość środków trwałych w związku z ustąpieniem przyczyn, które spowodowały utratę ich wartości. Zmniejszono odpis aktualizujący o kwotę 45 000zł.

Zadania:

  1. Ustalić wartość bilansową środków trwałych an koniec T1 i T2 roku.

  2. Ustalić wpływ aktualizacji wartości środków trwałych na wynik finansowy brutto w T1 i T2 roku.

Obliczenia:

ΔWFB w T1 = -60 000

ΔWFB w T2 = 45 000

Udziały w innych jednostkach oraz inne inwestycje zaliczone do aktywów trwałych (poza nieruchomościami i wartością niematerialną)

Wartość w cenie nabycia można przeszacować do wartości w cenie rynkowej, a różnicę z przeszacowania rozliczyć (art. 35 ust. 4):

  1. wzrost wartości inwestycji długoterminowych zwiększa kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny,

  2. obniżenie wartości inwestycji uprzednio przeszacowanej - zmniejsza ten kapitał,

  3. gdy obniżenie wartości jest większe niż wcześniejsze podwyższenie, to obciąża się koszty finansowe.

Udziały w jednostkach podporządkowanych zaliczone do aktywów trwałych (zależnych, współzależnych, stowarzyszonych)

  1. Według zasad dla udziałów w innych jednostkach

lub

  1. Metodą praw własności, poda warunkiem, że będzie ona stosowana jednolicie wobec wszystkich jednostek podporządkowanych.

Inwestycje krótkoterminowe - wycena

  1. według ceny (wartości) rynkowej

albo

  1. według ceny nabycia lub ceny (wartości) rynkowej, zależnie od tego, która z nich jest niższa

albo

  1. według skorygowanej ceny nabycia - jeżeli dla danego składnika aktywów został określony termin wymagalności,

Jeżeli nie istnieje aktywny rynek, w inny sposób określonej wartości godziwej.

Skutki wzrostu lub obniżenia wartości rynkowej wycenianych inwestycji zalicza się do przychodów lub kosztów finansowych.

Przykład

  1. W dniu 1 maja TX roku nabyto 2000 jednostek uczestnictwa w Funduszu Inwestycyjnym o wartości 120zł każda.

  2. Na 31 grudnia TX roku wartość jednostki uczestnictwa wyniosła 135zł.

Wariant A - wycena w cenie nabycia

Wariant B - kwalifikacja inwestycji długoterminowej i wycena w wartości godziwej

Wariant C - przekwalifikowanie do inwestycji krótkoterminowej i wycena w wartości rynkowej

BZ

BO

Zmiana

WARIANT A

Aktywa

Aktywa finansowe długoterminowe

240

240

-

Pasywa

-

-

WARIANT B

Aktywa

Aktywa finansowe długoterminowe

270

240

30

Pasywa

Kapitał z aktualizacji wyceny

30

30

WARIANT C

Aktywa

Aktywa finansowe długoterminowe

240

-240

Aktywa finansowe krótkoterminowe

270

270

Pasywa

Zysk (strata) netto

30

30


Standardy sprawozdawczości - 28.11.2012

Rachunek zysków i strat

Nadrzędne zasady rachunkowości przy ustalaniu wyniku finansowego

Zasada memoriału:

Należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na rzecz jednostki przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty.

Zasada współmierności przychodów i związanym z nimi kosztów.

Do aktywów lub pasywów danego okresu sprawozdawczego zalicza się koszty lub przychody dotyczące przyszłych okresów oraz przypadające na ten okres sprawozdawczy koszty, które jeszcze nie zostały poniesione.

Zasada ostrożności - uwzględnić:

  1. zmniejszenie wartości użytkowej lub handlowej składników aktywów,

  2. wyłącznie niewątpliwe poz. przychody operacyjne i zyski nadzwyczajne,

  3. wszystkie poniesione poz. koszty operacyjne i straty nadzwyczajne,

  4. rezerwy na znane jednostce ryzyko, grożące straty oraz skutki innych zdarzeń.

Segmentowa formuła ustalenia wyniku finansowego netto

A. Przychody netto ze sprzedaży produktów i towarów

B. Koszty sprzedanych produktów i towarów

C. Zysk (strata) ze sprzedaży (A-B)

D. Pozostałe przychody operacyjne

E. Pozostałe koszty operacyjne

F. Zysk (strata) z działalności operacyjnej (C+D-E)

G. Przychody finansowe

H. Koszty finansowe

I. Zysk (strata) z działalności gospodarczej (F+G-H)

J. Wynik zdarzeń nadzwyczajnych

K. Zysk (strata) brutto (I +/- J)

L. Podatek dochodowy

M. Pozostałe obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego

N. Zysk (strata) netto (K-L-M)

Przychody i zyski - uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zwiększenia wartości aktywów, albo zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu kapitału własnego lub zmniejszenia jego niedoboru w inny sposób niż wniesienie środków przez udziałowców lub właścicieli.

Koszty i straty - uprawdopodobnione zmniejszenie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zmniejszenia wartości aktywów, albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego lub zwiększenia jego niedoboru w inny sposób niż wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli.

Przychody netto ze sprzedaży

Z uwzględnieniem dotacji, opustów, rabatów i innych zwiększeń lub zmniejszeń, bez podatku od towarów i usług.

Pozostałe koszty i przychody operacyjne (1)

Koszty i przychody związane pośrednio z działalnością operacyjną jednostki, a w szczególności:

a) Związane z działalnością socjalną,

b) Zbycie środków trwałych, środków trwałych w budowie, wartości niematerialnych i prawnych, nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych zaliczanych do inwestycji,

c) Utrzymywanie nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych zaliczonych do inwestycji, w tym także aktualizacja tych inwestycji, jak również przekwalifikowanie odpowiednio do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych...,

d) Odpisanie należności i zobowiązań przedawnionych, umorzonych, nieściągalnych, z wyjątkiem należności i zobowiązań o charakterze publicznoprawnym nie obciążających kosztów,

e) Utworzenie i rozwiązanie rezerw, z wyjątkiem rezerw związanych z operacjami finansowymi,

f) Odpisy aktualizujące wartość aktywów i ich korekty, z wyjątkiem odpisów obciążających koszty finansowe,

g) Odszkodowania i kary,

h) Przekazanie lub otrzymanie nieodpłatnie, w tym w drodze darowizny aktywów, w tym także środków pieniężnych na inne cele niż dopłaty do cen sprzedaży, nabycie lub wytworzenie środków trwałych, środków trwałych w budowie albo wartości niematerialnych i prawnych.

Przychody finansowe