Wykłady z podstaw rekreacji (by Dobrzan i przyjaciele)

p. Dobrzyńska /

Wykład 1

Teoria Maxa Caplana

Rekreacja - zespół zachowań realizowany przez człowieka w czasie wolnym

Rekreacja jako proces wypoczynku po pracy (regeneracja)

Rekreacja jako zjawisko społeczno - kulturowe u którego podstaw leży wzrost ilości czasu wolnego i związane z tym różnorakie formy zachowań

Trzy okresy życia człowieka:

Anafaza - 0 - 25 lat

Mezofaza - 26 - 60 lat

Katafaza - 61 - x lat

I okres życia - 0 - 3 lat

• kontakt z otoczeniem, pierwsze więzi, kształtowanie prawidłowej postawy ciała, nieswoiste hartowanie, pierwszy proces socjalizacji, pozwijamy zdolności kreatywne, kształtowanie systemu wartości,

4 - 6 lat

• kontynuacja socjalizacji, zdolności ruchowe, bardziej rozwinięte zainteresowania

7 - 16 lat

• kształtowanie systemu wartości, utożsamiamy się z pewną grupą osób ludzi, kształtowanie pewnych wartości, kształtują się nasze odczucia estetyczne

17 - 19 lat

• przeciwdziałanie monotonii, profilaktyka zdrowotna, kompensacja ruchu, rozładowanie agresji,

20 - 25 lat

• kształtowanie wydolności człowieka, sprawności fizycznej, forma samorealizacji, pokazujemy na zewnątrz siebie

ponad 26

• alienacja, ucieczka, odcięcie się od otaczającej rzeczywistości, utrzymanie zdrowia, przeciwstawianie się procesom starzenia się, utrzymanie świadomości na pewnym poziomie, realizacja po za obowiązkami, profilaktyka zdrowotna, ekstremalne i alternatywne zachowania

ponad 60

• aktywność staje się swoistą koniecznością życiową, utrzymanie kontaktu ze światem, podróże, ekstremalne sporty, uniwersytety 3 wieku

Wykład nr 2

Ogniwa wychowania do rekreacji:

1. rodzice i opiekunowie

2. przedszkola

3. szkoła

4. organizacje, koła, kluby

5. media

6. kościół

7. miejsce pracy

Zasady obowiązujące w rekreacji:

1. dobrowolność wyboru formy rekreacyjnej

2. wytrwałość

3. stopniowanie trudności

4. priorytet aktywności ruchowej (pierwszeństwo dla aktywnych form ruchu)

5. zasada wypoczynku i relaksu

6. rozwój własnej osobowości

7. rozwój społeczny

Fazy życia grupy

• młodość - zapoznawanie się, podporządkowywanie się, niewielka gotowość do dzielenia się wiedzą, brak zaufania, obserwacja koordynator ułatwienie poznawania się

• dorastanie - ustalanie celów, wyłonienie się nieformalnych liderów, określenie miejsca w grupie, koordynator stawianie celów i zadań do których grupa jest gotowa, uczenie grupy rozpoznawania konfliktów i umiejętności radzenia sobie w stresie

• dojrzałość - gotowość do współpracy, do ryzyka do podejmowania trudnych zadań, wynoszenie rzeczy nauczonych w grupie po za grupę

• starość - albo nawet śmierć grupy, dezaktualizacja celów i zadań grupy, pojawianie się różnych uczuć smutek, radość, zaduma, lęk, niepewność koordynator pomoc w zaakceptowaniu tego, ze to koniec na zgliszczach tworzy się nowa grupa

Pojęcia związane z aktywnością rekreacyjną

Czas na wszystko:

-------- w tym momencie koniec wykładu -----------

ciąg dalszy w literaturze:

Teoria i metodyka rekreacji; Iwona Kiełbasiewicz-Drozdowska, Wiesław Siwiński. - strony 1-77, rozdział gry i zabawy ruchowe - podziały i cele

Jak organizować czas / Lothar J. Seiwert ; - rozdziały:
1. wykorzystaj czas, 2 łap złodziej czasu 3 uwzględniając czas

Wykład nr 3

Determinanty poszukiwania informacji przez konsumenta.

1. Otoczenie marketingowe:

- kompleksowość występowania różnego rodzaju propozycji jako alternatyw wyboru dla konsumentów,

- śledzenie i znajomość najnowszych form usług i urzadzeń z zakresu rekreacji i czasu wolnego pojawiających się na rynku,

- ciągła aktualizacja informacji dotyczących budżetu czasu wolnego oraz pojawiających się na rynku nowych potrzeb,

2. Zmienne sytuacyjne:

- presja czasu

- presja społeczna

- presja finansowa

- kondycja fizyczna i psychiczna

- opanowanie sposobu przekazywania sytuacji

3. Znaczenie produktu czy uslugi dla konsumenta:

- cena,

- społeczne postrzeganie produktu czy usługi,

- przewidywane ryzyko podjęcia decyzji,

4. Wiedza konsumenta:

- osobowosc i styl zycia,

- pochodzenie,

- wcześniej zdobyte informacje na temat proponowanej usługi lub produktu,

- znaczenie i ilość wcześniej dokonywanych zakupów usługi lub produktu

W powyższych punktach, poddani jesteśmy presji czasu jeśli chodzi o korzystanie z produktów i usług

Presja czasu - krótkie zdawkowe informacje w mediach, również wielowymiarowość wykonywanej pracy w danej jednostce czasu, dziesięć reguł zdobywania czasu wolnego.

1. Zestawianie obowiązków.

2. Celowanie w czas.

3. Upraszczać wykonywaną pracę.

4. Uwzględnianie innych.

5. Dzielenie się pracą z innymi.

6. Używanie odpowiednio sprzętu ułatwiającego nam prace.

7. Ustalać priorytety.

8. Wytwarzanie parasola ochronnego - asertywna postawa.

9. Przewidzieć mały budżet czasu dla siebie.

10. Cieszyć się z uzyskanego sukcesu.

Formy wypoczynku i propozycje z zakresu rekreacji dla grup specjalistycznych:

• grupy osób niepełnosprawnych (fizycznie lub psychicznie),

• osoby z obciążeniami chorobowymi (nadwaga, otyłość),

• osoby z chorobami układu krążenia, po zawałach,

• grupa osób po ciężkich traumatycznych przeżyciach związanych ze zdrowiem,

• osoby niewidzące,

• osoby niesłyszące,

• grupy homogeniczne

• grupy osób w wieku starszym,

• grupy z małymi dziećmi,

Wykład nr 4

Ad. Pluta

Tematy:

Geneza i współczesne tendencje w rekreacji.

Podstawowe zagadnienia dotyczące budowy i czynności układu ruchu człowieka.

Założenia metodyczne stosowane w rekreacji ruchowej. Formy, metody i środki działania.

Charakterystyczne pojęcia motoryczności człowieka.

Koncepcja strukturalizacji i klasyfikacji motoryczności człowieka.

Temat 1: Geneza i współczesne tendencje w rekreacji.

Metodyka - tryb postępowania w zakresie jakiegoś tematu; metodyka to ustandaryzowane dla wybranego obszaru podejście do rozwiązywania problemów. Metodyka abstrahuje od merytorycznego kontekstu danego obszaru, a skupia się na metodach realizacji zadań, szczególnie metodach zarządzania.

W odróżnieniu od metodologii, która się skupia na odpowiedzi na pytanie:

Co należy robić?,

metodyka koncentruje się na poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie:

Jak to należy robić?;

dydaktyka szczegółowa rekreacji, omawiajaca cele i moetody postępowania w rekreacji

Metodyka rekreacji - „droga postępowania“, opierajaca się na praktycznych wskazówkach , wykorzystanie czasu,

Rekreacja skład rekreacji ruchowej

Metodyka - jedna z podstawowych nauk pedagogicznych; cel - kształcenie ludzi niezależnie od miejsca

Metodyka zajmuje się:

• badaniem działalności uczących i uczonych (relacji)

• badaniem celów, treści, metod i środków organizacji kształcenia

• badaniem społecznego, materialnego środkowiska w jakim ma miejsce działaność rekreacyjna

Metoduka - sztuka i nauka badajaca całokształt problematyki związanej z procesem kształcenia i wychowywania

2x tyg po 30min tylko 7% dorosłych Polaków (!?!?!)

w Skandynawii ponad 20% osób uprawia sport

Programowanie w rekreacji ruchowej układanie, tworzenie programów działania (ujęcie celów i zadań do realizacji) w zakresie różnych form rekreacji ruchowej

Specyfika metodyki rekreacji ruchowej wynika z inych celów jakie stawia sobie działalność rekreacyjna.

Sport wynik, praca, rywalizacja

Rekreacja aktywność, odpoczynek, czas o którym sami decydujemy

Rekreacja ruchowa celem zaspokajenie dla każdego człowieka potrzeby ruchowej, dla przyjemności, wypoczynku, dla osiągnięcia przyjemności,

Efektywne i racjonalne kierowanie procesem rekreacji ruchowej wymaga:

• określenia celów, zadań rekreacyji ruchowej, w zależności od potrzeb i oczekiwań psychofizycznych człowieka

• diagnozowanie osobniczego, grupowego czasu, prognozowanie efektywności

• opracowanie planów

• wiedza o metodach i środkach

• znajomość podstawowych metod samokontroli i oceny ćwiczących w ramach działalności rekreacyjnej

• posiadanie określonej grupy umiejętności oraz predyspozycji ruchowych niezbędnych dla profesionalnego prowadzenia zajęć

• wiedza o organizowaniu procesu odnowy biologicznej i psychicznej

• znajomość zasad bezpieczeństwa i higieny prowadzenia zajęć oraz udzielania pomocy przedmedycznej

Temat 2: Podstawowe zagadnienia dotyczące budowy i czynności układu ruchu człowieka.

Człowiek ma ponad 200 kości, 400 mięśni

Aparat ruchu:

• osteologia

• artlologia

• myologia

• syndesmologia

• kinezologia

Funkcj szkieletu:

• podporowa - oparcie dla części miekkich poprzez połączenia międzykostne oraz przyczepione mięśnie

• dżwignia ruchu - od której zależy rodzaj i zakres ruchów

• ochronna

• amortyzacyjna - krzywizny

• krwiotwórcza (szpik kostny)

• szkielet determinuje kształt i wielkośc organizmu

Rodzaje stawów:

1. stawy jednoosiowe:

1. zawiasowy - międzypalizkowe

2. obrotowy - główka obraca się w panewce; staw proeniowo-łokciowy bliższy i dalszy

3. śrubowy - nakrętka i śruba; wyrostek zębowy kręgu obrotowego

2. stawy dwuosiowe:

1. kłykciowy - (eliptyczny) - ruch odbywa się w stosunku do dwóch osi; staw nadgarstkowy,

2. siodełkowy - główka i panewka - siodło i jeździec; nadgarstkowośródreczy kciuka

3. stawy wieloosiowe: (największa płaszczyzna ruchu)

1. staw kulisty - staw ramienny

2. panewkowy - biodrowy

4. stawy płaskie: (ruchowośc zerowa lub niewielka)

Główne rodzaje ruchów w stawach:

• zginanie - fexio - do przodu, do tyłu, grzbietowe,

• prostowanie

• odwodzenie

• przywodzenie

• nawracanie

• odwracanie

• obracanie

• wysuwanie

• cofanie

• unoszenie

• obniżanie

• skręcanie

• przeprost 180<

Podział czynności mięśni:

• agonistyczne - konkretny ruch w stawie

• antagonistyczne

• synergistyczne

• względe

• bezwzględne

• ustalające - stabilizują mięśnie,

Rodzaje skurczów włókien mięśniowych:

• izotoniczne

• izometryczne

• auksotoniczne

Wykład.

Egzamin pisemny, 2 części - teoria rekreacji + metodyka rekreacji.

Tematyka na wykładach:

1. Geneza oraz współczesne tendencje w rekreacji

2. Podstawowe zagadnienia dotyczące budowy i czynności ruchu człowieka.

3. Założenia metodyczne stosowane w rekreacji ruchowej - formy, metody i środki działania

4. Charakterystyka pojęcia motoryczności człowieka, koncepcja strukturalizacji i klasyfikacji motoryczności człowieka.

Wyklad 5 -

Geneza i współczesne tendecje w metodyce rekreacji.

Metodyka - z gr. Mthodikos - to zbiór zasad dotyzących sposobów wykonywania jakiejś pracy lub trybu postępowania prowadzącego do określonego celu. W nawiązaniu do rekreaji - jest to dydaktyka szczegółowa rekreacji omawiająca cele i sposoby nauczania tego przedmiotu.

Metodyka rekreacji - jest to droga postępowania oparta na zbiorze praktycznych wskazówek, zasad diagnozowania I prognozowania potrzeb oraz sposobów kierowania procesem rekreacji z wykorzystaniem form, środków I metod, pozwalających na uzyskanie optymalnego wykorzystania czasu wolnego dla utrzymania zdrowia, wypoczynku, rozrywki oraz samorealizacji.

Metodyka rekreacji dzieli się na:

• dydaktykę

• metodykę sportu

• metodykę rehabilitacji ruchowej

• metodyka wychowania fizycznego

• metodyka turystycznych form rekreacji

Metodyka - to jedna z podstawowych nauk pedagogicznych, której przedmiotem jest kształcenie ludzi, nauczanie innych I uczenie się niezależnie od tego, czy odbywa się ono w szkole, poza szkołą czy w codziennych sytuacjach życiowych.

Metodyka zajmuje się więc:

• badaniem działalności osób nauczyających I uczących się

• badaniem celów, treści, metod I środków organizacji I kształcenia

• badaniem społecznego I materialnego środowiska

Metodyka jest więc sztuką I nauką, która bada całoksztalt problematyki związanej z procesem kształcenia I wychowania.

Programowanie w rekreacji ruchowej - to układanie, tworzenie autorskich programów działania (umiejętne określenie celów I zadań do realizacji) w zakresie różnych form aktywności ruchowej, imprez rekreacyjnych itp. Jest to inaczej opracowanie programu czynności umożliwiających efektywne rozwiązanie określonego problemu.

Specyfika metodyki rekreacji ruchowej wynika z odmiennych celów stawianych przed działalnością rekreacyjną oraz różnorodnych sposobów działania w sferze organizacji własnego czasu wolnego.

Celem rekreacji ruchowej jest zaspokojenie potrzeby ruchu niezbędnego dla zdrowia, równoważenie dobowego bilansu energetycznego ustroju, dla sprawności I kondycji fizycznej, dla osiągnięcia przyjemności I zadowolenia z wysiłku fizycznego (wg. Gilewicza).

Efektywne I racjonalne kierowanie procesem rekreacji rychowej wymaga:

• określenia celów, zadań I roli rekreacji ruchowej w zależności od potrzeb I oczekiwań psychofizycznych człowieka w trakcie wszystkich okresów jego rozwoju ontogenetycznego

• diagnozowanie osobniczego, grupowego I środowiskowego oraz prognozowania efektywności podejmowanych działań ruchowych.

• Opracowania planów I programów rekreacyjnych z uwzględnieniem zróżnicowanych potrzeb (indywidualnych, rodzinnych, grupowych)

• Znajomość form, metod I środków pomocnych w procesie nauczania I doskonalenia czynności ruchowych

• Znajomości podstawowych metod samokontroli I oceny ćwiczących w ramach działalności rekreacyjnej.

• Posiadanie określonej grupy umiejętności oraz predyspozycji ruchowych niezbędnych dla profesjonalnego prowadzenia zajęć,

• Skutecznego organizowania procesu odnowy biologicznej I psychicznej

• Znajomość zasad bezpieczeństwa I higieny prowadzenia zajęć oraz udzielania pomocy przedmedycznej

Wybrane zagadnienia dotyczące budowy narządu ruchu człowieka.

Aparat ruchu:

• osteologia (n. o kościach)

• syndesmologia (o więzadłach)

• myologia (o mięśniach)

• artrologia (o stawach)

• kinezjologia (o ruchach i działaniu układu ruchu)

Funkcje szkieletu człowieka:

• podporowa - oparcie dla części miękkich

• lokomocyjna - poprzez połączenia międzykostne (ścisłe lub luźne) oraz przyczepione mięśnie dźwignie ruchu od czego zależy rodzaj I zakres ruchu.

• Ochornna - osłona dla wielu ważnych dla życia organów (np. czaszka - mózg)

• F. amortyzacyjna - krzywizny fizjologiczna (lordoza szyjna I inne), dzięki nimm zwiększa się funkcja amortyzacyjna (wzór - 4² + 1 = 17x bardziej amortyzuje)

• Krwiotwórcza - szpik kostn jest miejscem powstawania krwinek czerwonych I granulocytów

• Szkielet determinuje w istotny sposób kształt I wielkość organizmu.

Stawy.

1. Jednoosiowe (np. zawiasowy, obrotowy - staw promieniowo łokciowy bliższy i dalszy, śrubowy - staw wyrostka zębowego kręgu obrotowego)

2. Dwuosiowe (kłykciowy - elipytczny - np. staw promieniowo nadgarstkowy, siodełkowy - np. nadgarstkowo śródręczny kciuka)

3. Wieloosiowe (np. staw kulisty - staw ramienny, największa rychliwość, panewkowy - staw biodrowy)

4. Stawy płaskie - głowa i panewka są prawie płaskie - ruchomość jest niewielka.

Główne rodzaje ruchów w stawach:

1. Zginanie - flexio - np. do przodu, do tyłu, grzbietowe, dłoniowe, podeszwowe, łokciowe, promieniowe i inne.

2. Prostowanie - extensio - np. jw.

3. Odwodzenie - abductio

4. Przywodzenie - adductio

5. Nawracanie - pronatio - to ruch obracania do wewnątrz,

6. Odwracanie - supinatio to ruch obrotowy na zewnątrz

7. Obracanie - rotatio - to ruch części ciała w płaszczyźnie poziomej w stawach głowy.

8. Wysówanie - antepositio - obręcz barków do przodu

9. cofanie retropositio - jw. Do tyłu

10. unoszenie - elevatio

11. obniżanie - depressio

12. skręcanie - torsio, to nazwa ruchu stosowania do ruchów kręgosłupa

13. obwodzenie - circumductio

14. przeprost - hyperextensio - ruch patologiczny

Podział czynnościowy mięśni:

1. agonistyczne - mm. wykonujące konkretny ruch w stawie

2. antagonistyczne - mm. przeciwstawiające się konkretnemu ruchowi w stawie

3. synergistyczne - mm, które współpracują z innymi mm w wykonaniu ruchu określonej czynności

rodzaje synergizmów:

• względne - nabyte

• bezwzględne - stałe u wszystkich ludzi

4. ustalające - mm które stabilizują staw

Rodzaje skurczu włókien mm:

1. izotoniczny

2. izometryczny

3. auksotoniczny (oba się zmieniają)

Wykład ?. Egzamin - 12.06.2008 r.

Założenia metodyczne stosowane w rekracji ruchowej - formy, metody, środki działania.

Metoda - to wszelki sposób uczenia się I każda droga systematycznego I skutecznego przekazywania wiedzy.

Forma - to rodzaj działania, które doskonali psycho-somatyczne funkcje organizmu, rozwija nawyki ruchowe, udostępnia możliwości ruchowego wyżycia się.

Klasyfikacja form I metod stosowanych w rekreacji (za Strzyżewskim)

I Formy rekreacji ruchowej - różnego typu aktywności ruchowe, np.

a) formy organizacyjne - zespoły ćwiczebne, obozy sportowe, imprezy rekreacyjne

b) formy dydaktyczne (= metody prowadzenia zajęć)

- zabawowa (naśladowcza,a ilustracji ruchowej, gry i zabawy ruchowe - gry I zabawy ze śpiewem, na czworakach, organizacyjno porządkowe, bieżne, rzutne, skoczne, kopne, z mocowaniem)

- zadaniowa (=bezpośredniej celowości ruchu)

- improwizacji ruchowej (metoda Labbana) - podkład muzyczny,

- ścisła - wg. zasad ustalanych przez instruktora.

- obwodowo-stacyjna

- nauczania programowego

- współzawodnictwa

- wielozadaniowa

II Metody nauczania czynności ruchowych (kształtujące umiejętności):

1. niespecyficzne - słowna, poglądowa, działania praktycznego

2. specyficzne - syntetyczna (całością), analityczna (częściami), kompleksowa (mieszana)

III Metody treningowe (rozwijające zdolności motoryczne człowieka):

Metody treningowe

Ciągłe Przerywane

Jednostajna zmienna startowa powtórzeniowa interwałowa

Planowana Nieplanowana ekstensywny intensywny

Zmiana zmiana

Intensywności intensywności

IV Metody socjotechniczne upowszechniania rekreacji: informacja, poradnictwo, animacja, oprogramowanie.

V Metody wychowawcze:
Metoda wpływu osobistego

Metoda wpływu sytuacyjnego

Metoda wpływu społecznego

Metoda kierowania samowychowaniem

Środki stosowane w rekreacji ruchowej:

• ułatwiają i warunkują osiągnięcie zamierzonego celu

• umożliwiają realizację różnorodnych form ruchowych, np. tereny rekreacyjne, obiekty sportowo-rekreacyjne, urządzenia, sprzęt, przybory (zwiększające aktywność zajęć), odpowiednia organizacjia zajęć (zwiększająca ich atrakcyjność), plansze, podręczniki, informatory, multimedia itp.

W domu: wyszukać zasady dydaktyczne funkcjonujące w działalności rekreacyjnej (umieć je scharakteryzować):

* świadomości i aktywności

* systematyczności

* dostępności

* poglądowości

* utrwalania

* wszechstronności

(łabaj, mazurkiewicz - teoria rekreacji ruchowej) będzie na zaliczeniu końcowym!

7

Czas na wszystko

praca

status społeczny

hobby

posiadanie rzeczy

relacje społeczne

Metodyka rekreacji

Dydaktyka

Metodyka sportu

Metodyka turystycznych form rekreacyjnych

Metodyka wychowania fizycznego

Metodyka rehabilitacji ruchowej

---