Cykl sprawnościowy Ekoludek.

Obrzędowe rozpoczęcie

Gawęda

Gry i zabawy- woda i ląd

Majsterka- robimy wizytówki i znaczki zielonych detektywów

Gry i zabawy- wyciąganie rzepki

Pląs - My są żabki

Zwiad - sprawdzamy czystość wody

Krąg Rady - podjęcie decyzji o zdobywaniu sprawności

Obrzędowe zakończenie - zadanie międzyzbiórkowe - przynieść produkty na surówkę i sałatkę

Obrzędowe rozpoczęcie

Gawęda

Gry i zabawy- komórki do wynajęcia

Majsterka- robimy sałatkę warzywną i owocową

Zabawy- klub dyskusyjny, co jest zdrowe i smaczne

Konsumpcja sałatek

Krąg Rady

Obrzędowe zakończenie

Obrzędowe rozpoczęcie

Gawęda

Gry- berek ekologik

Zwiad - każda szóstka ma za zadanie dowiedzieć się, jakie są największe zagrożenia dla środowiska

Piosenka - nauka, - Co może mały człowiek

Krąg Rady

Obrzędowe zakończenie

Obrzędowe rozpoczęcie

Gawęda

Pląs - My są żabki...

Zwiad w poszukiwaniu okolicznego miejsca do sprzątnięcia lub opieki nad nim - decyzja i wykonanie

Podsumowanie zwiadu

Krąg Rady

Obrzędowe zakończenie

Obrzędowe rozpoczęcie

Gawęda - dyskusja

KR - Podjęcie decyzji o sprzątnięciu... okolicy

Majsterka- sprzątanie

Krąg Rady - podjęcie decyzji o przyznaniu sprawności

Obrzędowe zakończenie

Temat dnia	Najważniejsze zajęcia	Najważniejsze sprawy	Gawęda
Zakładamy klub Zielonych Detektywów		Uświadomienia zuchom zagrożeń środowiska, praca w grupach, umiejętność podejmowania decyzji	Co by było, gdyby nagle zabrakło wody lub była niezdatna do picia? Co zrobić by tak się nie stało? Czy w ogóle nam to zagraża? - dyskusja
Organizujemy forum zdrowego żywienia		Zdrowe odżywianie - praca zespołowa, zabezpieczyć czyste miejsca do pracy i plasterki do skaleczeń Zwrócić uwagę na bezpieczeństwo i właściwe zachowanie zuchów w trakcie zabaw i majsterki	List od pani Warzywko
Prowadzimy dochodzenie w sprawie zagrożeń środowiska		Zwrócić uwagę na bezpieczeństwo i właściwe zachowanie zuchów w trakcie zabaw i zwiadu	Podsumowanie wyniku zawiadu
Spieszymy na pomoc środowisku		Uświadomienie zuchom jak ważna jest troska o środowisko naturalne i jak działać na rzecz przyrody, jak być odpowiedzialnym i troszczyć się o nią Zwrócić uwagę na bezpieczeństwo i właściwe zachowanie zuchów w trakcie zabaw i zwiadu	Dyskusja - rozmowa jak i co zrobić.
Sprzątamy świat		Propagowanie właściwej postawy i dbałości o środowisko, wrażliwości na przyrodę Zwrócić uwagę na bezpieczeństwo i zadbać o rękawice i worki dla zuchów	Podsumowanie działań - co to jest coroczny dzień Sprzątania Świata.

Ekolog - materiał do cyklu zbiórek

Co powinien robić Mały Ekolog?

1. Integracja gromady
Zaśpiewanie piosenki pt. "Czuj zuchy" na powitanie
Słowa piosenki:
Czuj zuchy piosenką witamy dzień,
piosenka popłynie daleko hen...
Zuchy zawiązują krąg i śpiewają piosenkę.

2. Rozszyfrowanie hasła
Kartki z wyrazami do rozszyfrowania - dla każdego zucha
Zabawa w rozszyfrowanie wyrazów:
A G - N T
P O - Ó J
E P - K A
P A - E C
O B - R A
R E - A Ł
D Z - D A
S Z - T A
Zuch w wolne miejsca oznaczone myślnikiem wpisze litery, tak aby powstały wyrazy; wpisane litery czytane pionowo w dół utworzą rozwiązanie zagadki.
Zuchy wykonują zadanie - kolorowym cienkopisem wpisują litery, które utworzą wyraz. Odczytują wpisane przez siebie litery pionowo w dół - otrzymują hasło: ekologia

3. Pojęcie "ekologia"
Metoda aktywizująca "Kula śniegowa" - małe kartki papieru, coraz większe arkusze papieru, szary papier
a. Indywidualne wyjaśnienie pojęcia "ekologia"
Zuchy siedzą w kręgu. Drużynowy rozdaje po jednej małej kartce. Zuchy samodzielnie zastanawiają się i wpisują na karteczki, co według nich oznacza ekologia.
b. Praca w parze - wspólne wyjaśnienie pojęcia ekologia
Kiedy praca indywidualna jest już wykonana, przyboczny pomaga dobrać się w pary (kolorowe kwiatki). Każdej parze rozdaje większą kartkę. W parach zuchy odczytują swoje definicje, dyskutują i wybierają te cechy, które pozwolą stworzyć jedną wspólną definicję.
c. Ułożenie definicji ekologii w grupie czteroosobowej
Drużynowy łączy zuchy w czwórki organizując małą musztrę. Następnie przyboczny rozdaje jeszcze większe kartkia zuchy weryfikują swoje definicje.
d. Ułożenie definicji ekologii w grupie ośmioosobowej
Drużynowy łączy zuchy w ósemki - rozdaje kartki formatu A4. Zuchy po dyskusji wpisują, co według nich oznacza ekologia.
e. Odczytanie definicji ułożonych w grupach
Lider jednej z grup odczytuje napisane przez grupę wyjaśnienie definicji ekologia. Przykleja na szarym papierze kartkę z definicją pod podpisem ekologia. Podobnie postępują szóstkowi-liderzy pozostałych grup.
f. Porównanie definicji
Zuchy głośno omawiają powstałe definicje, porównują, które mają podobne wyjaśnienia, które się różnią.
Wysłuchanie informacji odczytanej przez drużynowego

4. Zuchy śpiewają piosenkę i tańczą w rytmie marsza
Piosenka "Kołysz nas, Ziemio" (kaseta magnetofonowa)
W kołysce Ziemi zasypiamy
przy ciepłym boku taty, mamy
z wieczornej rosy nić się przędzie,
czego nie było, jutro będzie.
Kołysz nas, Ziemio, kołysz do snu,
otul obłoki, chmury, mgiełki,
chcemy odpocząć po długim dniu,
rozwieś nad nami gwiazd sopelki...

5. Wysłuchanie z kasety wiadomości od Małego Ekologa przysłanej dzieciom
Zuchy słuchają wiadomości:
Drogie Dzieci!
Zieloni detektywi, czyli Mali Ekolodzy, którzy wychodzą na zwiady, przynieśli wiadomość, że na Ziemi grasują trzy niedobre wróżki. Jedna z nich niszczy powietrze, druga - wodę, a trzecia - rośliny i zwierzęta. Ziemia prosi o pomoc. Przekazuję Wam wiadomość od niej. Jest ona zaszyfrowana, by nikt inny nie mógł jej odszyfrować.
Mały Ekolog

6. Rozszyfrowanie i prawidłowe odczytanie treści wiersza
Zuchy cicho odczytują wiersz, odszyfrowują przesłaną przez Ziemię wiadomość-prośbę.
Wa moaicha rzeakaacha
Byałya ryabya
Wa moaicha rzeakaacha
Byałya raakia
W moich rzekach były ryby.
W moich rzekach były raki.
W moich lasach świergotały
Kolorowe ptaki.
Moje morza były czyste,
A jeziora przezroczyste.
Moje niebo zawsze modre.
Moje łany szczodre.
To, co jeszcze mi zostało,
Nie umarło, nie zetlało,
Co udało się zachować,
Spróbuj uratować!
Pozostałe zwrotki należy zaszyfrować tak jak pierwszą.

7. Analiza treści wiersza
Udzielenie odpowiedzi na pytania:
- O co prosi Ziemia?
- Dlaczego?
- Co zostało zniszczone?
- Kto jest temu winien?
Zuchy odpowiadają na postawione pytania, uzasadniając swoją wypowiedź odpowiednimi fragmentami wiersza.

8. Dyskusja na temat, jakie działania człowieka zagrażają Ziemi.
- Czym niszczone są wody, powietrze?
- Co niszczy rośliny i zwierzęta?
- W jaki sposób można tego uniknąć?
Zuchy udzielają odpowiedzi na pytania postawione przez drużynowego.

9. Uzupełnianie tabeli, wykorzystanie zdobytej wiedzy.
Zuchy cicho czytają treść tabelki. Samodzielnie pracują nad wpisywaniem do tabelki informacji. Odczytują, porównują i ewentualnie uzupełniają tabelkę.

Elementy środowiska	Zagrożenia	Sposoby ochrony
powietrze
woda
rośliny i zwierzęta

10. Wykonanie poleceń skierowanych od Małego Ekologa
Wybranie liderów grup.
I grupa
Spośród towarów w różnych opakowaniach (np. sok w butelce szklanej, kartonie, butelce plastikowej) uczniowie wybierają te, które kupiłby Mały Ekolog.
- towary spożywcze w różnych opakowaniach (kartonach, szklanych butelkach, słoikach)
II grupa
Segregują odpady nadające się i nie nadające się do powtórnego zużycia.
- odpady do recyklingu (makulatura, plastik, materiały bawełniane)
III grupa
Nakrywają stół na podwieczorek dla małych ekologów - dzieci wybierają obrus lniany lub papierowy -naczynia szklane, papierowe - serwetki papierowe, lniane.
- serwetki (foliowe, bawełniane, papierowe)
- obrusy (plastikowe, lniane, papierowe)
Liderzy grup omawiają wykonane zadania.

11. Zadania tekstowe
Kartki z zadaniami matematycznymi "Zielone zadania"
Zadania matematyczne:
1. Zaśmiecony rezerwat przyrody to bardzo smutny widok. Dlatego Maciek z Wojtkiem postanowili posprzątać po bezmyślnych turystach. Maciek zebrał 29 papierów, natomiast Wojtek o 13 więcej. Ile papierów zebrali razem chłopcy?
2. Rzucona na ziemię skórka od banana w naszym klimacie rozkłada się po dwóch latach. O dwa lata dłużej rozkłada się porzucony niedopałek papierosa. Natomiast plastikowa torebka rozkłada się o 8 lat dłużej niż niedopałek papierosa. Oblicz, ile lat potrzebuje przyroda, aby "poradzić" sobie z torebką plastikową. O ile lat wcześniej rozłoży się skórka od banana od torebki?
Zuchy wspólnie rozwiązują zadania tekstowe na porównywanie różnicowe. Ustalają w zadaniu dane, szukane, wykonują obliczenia, udzielają odpowiedzi.

12. Podsumowanie
Ułożenie okrzyku małego ekologa
Zuchy układają okrzyki małych ekologów, np.
- Nie zaśmiecam otoczenia!
- Oszczędzam światło i wodę!
- Segreguję odpady!
- Szanuję przyrodę!
- Nie straszę zwierząt!
- Nie marnuję jedzenia!

Wymagania sprawności:

EKOLUDEK

1. Założyliśmy klub zielonych detektywów. Badaliśmy stan zanieczyszczenia wody, ziemi i powietrza w naszej okolicy. Szukaliśmy przyczyn, tropiliśmy obiekty powodujące zanieczyszczenie.

2. Zawarliśmy przymierze z żywiołami - ogniem, wodą, powietrzem i ziemią.

3. Byliśmy z wizytą w siedzibie strażników przyrody, pomagaliśmy im w pracy.

4. Znaleźliśmy w naszym lesie lub parku najbardziej zanieczyszczony odcinek i opiekowaliśmy się nim.

5. Zasadziliśmy własne drzewko. Założyliśmy też hodowlę sadzonek, czyniliśmy uważne obserwacje starając się stworzyć roślinom jak najdogodniejsze warunki do rozwoju.

6. Zbadaliśmy, skąd nasze miasto ( wieś) czerpie wodę pitną i co robi ze ściekami.

7. Zorganizowaliśmy Dzień Ziemi (22 IV) lub braliśmy udział w akcji „Sprzątanie świata".

8. Zorganizowaliśmy Forum Zdrowego Żywienia.

9. Bawiliśmy się a ambasadorów UNICEF-u UNICEF FAO. Zaplanowaliśmy, jak racjonalnie wykorzystać wodę i żywność całego świata oraz co robić z odpadami.

UWAGI

• •  Sprawność „Ekoludek" pozwala zuchom poznać problemy ekologiczne naszego świata ( szczególnie najbliższej okolicy). Uczy zuchy obserwacji i troski o środowisko, zachowań nie przynoszących szkody przyrodzie. Sprawność ta jest okazją do prześledzenia wykorzystywania wody oraz surowców wtórnych do podjęcia prostych działań oszczędnościowych.

• •  Sprawność „Ekoludek" to szereg wypraw badawczych (detektywistycznych), w trakcie, których warto sprawdzić, czy w regionie jest dostateczna ilość wody dla roślin i dla życia człowieka, czy produkcja rolnictwa zaspokaja zapotrzebowanie na żywność. Przed wyprawami zuchy mogą wykonać tajne znaczki zielonych detektywów. Mottem dla zabawy, śledzenia i odkrywania może być hasło: „w przyrodzie nic nie ginie" (zgodnie z nimi zuchy segregowały śmieci).

• •  Warto zaplanować, co należy zmienić w otoczeniu, aby nie szkodzić przyrodzie i skonfrontować nasze plany ze zdaniem specjalistów.

• •  „Ekoludek" przeznaczony jest dla zuchów zarówno młodszych jak i starszych. Różnorodność proponowanych działań pozwala na swobodny wybór i dostosowanie ich do wieku zuchów.

BIBLIOGRAFIA

1. Doney M., I ty zostań zielonym.

2. Kownacka M., Razem ze słonkiem.

3. Woda jest zyciem. Pakiet programowy ZHP.

4. Soida D., Być mistrzem-przyjacielem, czyli edukacja ekologiczna na wesoło.

5. Soida D., Zasady i techniki edukacji ekologicznej.

6. Soida D., Kotania T., Edukacja środowiskowa w terenie.

7. Springall H., i inni, Azot i azotany w życiu człowieka.

8. Tilling S., Ozon a efekt cieplarniany - zbadaj to sam.

9. Tilling S. i inni, Kwaśne deszcze - zbadaj to sam.

10. „Zuchowe Wieści" nr 6,7, 12/1986, 6/1987, 6, 10, 11/1991.

11. Jadwiga Krzyżewska, Aktywizujące metody i techniki w edukacji wczesnoszkolnej, część I, wyd. AU Omega Suwałki 1998

12. Wojciech Dziabaszewski, Zielone zadania. Zadania z matematyki o treściach z ekologii i ochrony środowiska dla klas I-III szkoły podstawowej, WSiP Warszawa 1994

13. "Nauczanie Początkowe - kształcenie zintegrowane", Wydawnictwo Pedagogiczne
    ZNP Sp. z o.o. Kielce, dwumiesięcznik nr 5 rok szkolny 1999/2002

---