RACHUNKOWOŚĆ BANKOWA

OPERACJE BIERNE = CZYNNOŚCI PASYWNE

Pozyskiwanie środków na rachunkach bankowych

Oprocentowanie jest wynagrodzeniem dla klientów za udostępnienie środków

Rejestrowanie pozyskanych depozytów

w walucie krajowej w walucie obcej

depozytów bieżących depozytów terminowych

o stałym % i ze zmienną stopą %

bieżące pomocnicze środków wyodrębnionych celowe

rachunki oszczędnościowe - wkłady oszczędnościowe

Rejestrowanie operacji rozliczeniowych na zlecenie i ryzyko klienta

Opłaty i prowizje są wynagrodzeniem dla banku za wykonywanie usług

operacje gotówkowe operacje bezgotówkowe

w obrocie krajowym w obrocie zagranicznym

wyłącznie z własnych środków klientów

środkami z kredytu

Wykorzystanie posiadanych środków do operacji czynnych

Oprocentowanie jest obok opłat i prowizji wynagrodzeniem banku za pożyczanie środków

kredytowanie gwarancje i poręczenia papiery wartościowe

Prowadzenie ksiąg rachunkowych

Bank prowadzi księgi rachunkowe w siedzibie jednostki (centrali banku) lub w siedzibie jednostek organizacyjnych banku.

Prowadzenie ksiąg rachunkowych banku polega w szczególności na:

1) chronologicznej rejestracji zdarzeń gospodarczych w dzienniku dokonywanej w każdym dniu operacyjnym, w sposób umożliwiający uzgodnienie jego obrotów z obrotami zestawienia obrotów i sald kont syntetycznych,

2) ujmowaniu w ewidencji syntetycznej zdarzeń gospodarczych w ujęciu systematycznym, w kolejności chronologicznej, przy zachowaniu zasady podwójnego zapisu, w sposób zapewniający sporządzenie zestawienia obrotów i sald wszystkich kont syntetycznych (tak jak aktywa na początku w bilansie w banku są najbardziej płynne to w pasywach są na początku najbardziej wymagalne),

3) ujmowaniu w ewidencji analitycznej zdarzeń gospodarczych w ujęciu systematycznym, w sposób zapewniający sporządzenie zestawienia obrotów i sald kont analitycznych uzgodnionego z saldami i zapisami na kontach syntetycznych,

4) ewidencji zobowiązań pozabilansowych, ze szczegółowością wynikającą z planu kont banku oraz wymogów sprawozdawczych,

5) obejmowaniu określonych rzeczowych składników majątku ewidencją ilościową i wartościową,

6) księgowaniu wszelkich operacji wyłącznie na właściwych kontach syntetycznych, kontach analitycznych oraz kontach pozabilansowych wynikających z planu kont banku,

7) sporządzaniu zestawienia obrotów i sald kont syntetycznych i analitycznych.

Operacja:

Wpłata do kasy 100 000 zł, gdzie 200 zł podejrzane jest o fałszywe

1. anulowanie operacji

Wn Ma Kasa



Pomyłka w operacji może mieć

konsekwencje w przyszłości - kredyt.

Każda wpłata powyżej 10 000 EUR

2. operacja odwrotna

wymaga zarejestrowania wpłacającego.

Wn M



a Kasa

Rozliczenia gotówkowe

bezpośrednio między za pośrednictwem operacje w kasie zamknięte

podmiotami banków gotówkowe

(do 3000 EUR) · wpłaty w banku wpłaty i wypłaty skarbowe

· wypłaty

zasilenie i odprowadzenie

Trasant - inaczej wystawca weksla trasowanego, zawierającego polecenie zapłaty, skierowane do osoby, która ma zapłacić sumę wekslową.

Trasat - osoba wymieniona na wekslu trasowanym, zobowiązana przez wystawcętego weksla do zapłacenia określonej sumy pieniężnej.

Płatnik - trasat - bank - dokonanie zapłaty

Remitent - inaczej pierwszy właściciel, na który wystawiono czek; pierwszy właściciel uprawniony do odbioru sumy wynikającej z zobowiązania wystawcy czeku.

Indos - bezwarunkowe przekazanie praw wynikających z czeku ze wskazaniem indosatoriusza na czeku lub na dołączonej do niego karcie dodatkowej.

Indosant - osoba, która przeniosła swoje prawa z czeku na inną osobę poprzez umieszczenie indosu na czeku

Indosatoriusz - osoba nabywająca poprzez indos czek, wraz z uprawnieniami z niego wynikającymi, od remitenta lub ostatniego Indosant.

Podawcza czeku - podmiot przedstawiający czek do realizacji.

Weksel - powyżej 2000 zł wymagana jest umowa przez kodeks cywilny. Musi być opłata skarbowa i treść zobowiązania. Weksel in blanco oznacz, że nie musi być deklaracja na jaką kwotę bank może wypełnić weksel.

Systemy rozliczeniowe Izby

W ramach Krajowej Izby Rozliczeniowej S.A. funkcjonują dwa podstawowe systemy rozliczeniowe:

• system SYBIR - izba papierowa (tradycyjna),

• system ELIXIR - izba elektroniczna

oraz nowouruchomionymi i współpracujące z podstawowymi systemami rozliczeniowymi Izby:

• system IMBIR - system optycznego odczytu standardowych dokumentów bankowych, pozwalających na zamianę dokumentu papierowego w komunikat elektroniczny,

• system SZAFIR - system zarządzania certyfikatami kluczy publicznych,

• system ZEFIR - elektryczne narzędzie weryfikacji poprawności informacji zapisywanych w elektronicznych transakcjach otrzymywanych przez uczestników rozliczeń międzybankowych za pośrednictwem systemu ELIXIR,

• usługi Emir - usługi odczytu optycznego dokumentów rozliczeniowych, pozwalające na zamianę papierowych dokumentów płatniczych na postać elektroniczną, kierowaną przez KIR S.A. w imieniu oddziału nadającego do rozliczenia w systemie ELIXIR.

FORMY ROZLICZEŃ (przykłady klasyfikacji)

bezpośrednie

za pośrednictwem banków

GOBI - gospodarcze obciążenie dotyczące tylko podmioty; ograniczenie kwoty do 10 000 euro.

SORBNET - rozliczenie międzybankowe powyżej 1 mln zł.

Rozliczenia międzybankowe - muszą być środki na pokrycie różnic między należnościami a zobowiązaniami. Skutkiem braku pokrycia środków może być wykluczenie banku z rozliczeń międzybankowych poprzez Krajową Izbę Rozliczeń.

RACHUNKOWOŚĆ - system odzwierciedlający procesy gospodarcze w banku - zdarzenia i operacje gospodarcze oraz zbiór zasad, które regulują sposób ewidencji, uniwersalny i elastyczny system informacyjno-kontrolny.

W banku ewidencja zdarzeń przebiega na podstawie dokumentów związanych z rachunkami. Faktury istnieją ale są związane z funkcjonowaniem banku.

Ogólne zasady zawarte np. w ustawie o rachunkowości. Są takie same dla każdego podmiotu - uniwersalny natomiast - elastyczny , gdyż podmiot może zawęzić prowadzenie (stosowanie rachunkowości do obrotu przedmiotu działania).

Wg ustawy o rachunkowości jej zakres jest następujący:

1. opis przyjętych zasad rachunkowości

2. prowadzenie ksiąg rachunkowych - w bankach jest to dziennik, księgi głównej czyli syntetyczne, konta księgi pomocniczej - analityczne.

Dziennik - chronologiczny zapis operacji dnia, numery są nadawane autonomicznie przez system, wydruk na końcu dnia, z osobą wykonującą i akceptującą (poziom uprawnień).

Wszystkie operacje na koniec dnia są przetwarzane na konta syntetyczne, z wyjątkiem nie

zaakceptowanych) Wykaz składników aktywów i pasów - inwentarz zestawienie obrotów i sald.

3. ustalanie stron aktywów i pasywów - sporządzanie bilansu

4. ustalanie wyniku finansowego

5. sporządzanie sprawozdań i poddawanie auditowi

6. ogłaszanie sprawozdań do publicznej wiadomości.

Zasady księgowań:

Zasada ostrożnej wyceny - dotyczy wyceny aktywów i pasywów, a także zabezpieczeń. W bilansie podajemy wartość netto

wszystkich składników, wartość nabycia - opisy amortyzacyjne przy składnikach majątku, jeżeli istnieje rażąca

różnica (bank może tworzyć rezerwy na deprecjację majątku)

M. Wartością majątku i ceną rynkowa - realna wartość majątku, portfel kredytowy - rezerw na należności to realna wycena realnych należności do ściągnięcia.

W pasywach - źródła finansowania - kapitał akcyjny z odroczoną płatnością, więc pokazujemy wniesiony,

opłacony kapitał, nie wniesiony pokazujemy osobny.

Zasada kontynuacji - założenie, że podmiot będzie kontynuował działalność i w związku z tym nie zmieni

stosunku zasad rachunkowości dla porównywalności danych (plany kont etc.)

Zasada ciągłości - założenie, że w kolejnych latach będę stosować dotychczas stosowane zasady, bilans

zamknięcia jest bilansem otwarcia

Zasada istotności - polega na wyodrębnianiu tych operacji, które z punktu widzenia działalności są istotne i

muszą być odzwierciedlone w księgowości.

Zasada memoriału - nakazuje ujmowanie w księgach rachunkowych ogółu kosztów i przychodów, niezależnie

od terminu zapłaty a dotyczy danego okresu ( tzn. zasada kompletności kapitału).

Zasada podwójnego zapisu - dotyczy kont bilansowych, syntetycznych i analitycznych, wydana gwarancja

bankowa- konto pozabilansowe. gwarancja otrzymana - konto pozabilansowe, wtedy jednostronny zapis, wpłata

klienta na rachunek - podwójny zapis i kasa. rachunek, ale zniszczone banknoty do uznania /do inkas/ - na konto

pozabilansowe.

Zasada nominalizmu - wszystkie operacje w banku są wyrażone w PLN lub w walucie i PLN

Zasada przejrzystości - czytelne zapisy na kontach.

Ewidencjonowanie operacji bankowych - muszą to być dokumenty sprawdzone i zatwierdzone, tzn. jeżeli

operacja wymaga akceptacji osób z wyższymi uprawnieniami to bez tej akceptacji nie powinna być księgowana.

dokumenty są sprawdzone pod względem merytorycznym (żądanym z prawdą), formalnym i rachunkowym.

ROZRÓŻNIENIE RACHUNEK A KONTO W BANKU

Bankowe rozliczenia pieniężne - wg prawa bankowego to wszelkie operacje polegające na dokonywaniu zmian w stanie środków pieniężnych na zlecenie klienta lub w wyniku czynności, które z mocy prawa powodują zmiany w stanie praw majątkowych.

Zlecenia klienta - polecenie przelewu, polecenie depozytu terminowego (lokata). Czynności pow. zmiany w stanie praw majątkowych - blokada z tytułu egzekucyjnego np. urzędu skarbowego.

Formy operacji w obrocie krajowym i zagranicznym:

1. gotówkowe - dokumentami są czek, karty płatnicze, wpłaty i wypłaty poprzez wrzutnie nocne, pakiety

zamknięte do kasy.

prawo czekowe - reguluje wszystkie kwestie w obrocie czekowym, jeżeli realizowane są czeki w oddziale

prowadzącym rachunek mogą być realizowane do wysokości rachunku, ale przy wyższych kwotach sprawdzenie

podpisu lub/i pieczątki - firma. Rozliczenie m bankowe do wysokości 500 zł. - bank ma gwarancje zapłaty, a

bank macierzysty obciąża salda klientów np. debetem na rachunku w przypadku braku środków. Bank

gwarantuje zapłatę innemu bankowi tylko w czeku.

euroczeki - czeki gotówkowe, dokumenty płatnicze, realizowane są wyłącznie w walucie danego kraju.

realizuje się max. 3 sztuki, każdy na kwotę 650 zł, musi być karta gwarancyjna przy operacji - to jest warunkiem

realizacji tej wypłaty.

2. rozliczenia bezgotówkowe

polecenie przelewu, gdzie dłużnik zleca przelanie pieniężnej

wierzytelności.,

polecenie zapłaty, gdzie wierzyciel ma prawo żądać od banku zapłaty z rachunku dłużnika (na bazie stałej współpracy, znani kontrachenci, zlecenie stałe dokonywania płatności),

nota debetowa - w przypadku tego samego banku na zasadach awizo lub czekają na płatność,

czeki rozrachunkowe - dłużnik płaci wierzycielom czekiem rozrachunkowym w zamian za towar lub usługę (brak zaufania to czek potwierdzony z blokadą na rachunku dłużnika kwoty czeku), kieruje czek do swojego banku celem realizacji - przedłużenie czeku do realizacji. Bank wierzyciela robi awiz obciążeniowy (awizo) bank dłużnika i zapisuje (księguje) w ciężar jego rachunku, następnego dnia na podstawie otrzymanego czeku i awizo obciążeniowego, bank dłużnika obciąża konto dłużnika, następnego dnia bank wierzyciela uznaje rachunek klienta - wierzyciela z konta (przejściowego) zablokowanego.

D ^{czek rozrachunkowy} W ^{inny sposób(strony) rozliczenia}

BD BW

Bank uznaje czek i wysyła Wysyłanie czeku do realizacji, ale bez awizu

awiz uznaniowy do banku wierzyciela obciążeniowego

z listą rozliczeń co znaczy, że nie ma księgowania na

koncie.

Przy czekach gotówkowych , rozrachunkowych i innych ważna jest data ważności - czeki są realizowane w ciągu 10 dni od daty wystawienia, przy czekach podróżnych niw wystawia się daty i uznaje się, że data realizacji jest datą wystawienia.)

Czek podstawowy - z data wpłaty np. w październiku wystawiony z datą listopadową, może być zrealizowany

wcześniej , a data wystawienia pozostaje ta sama.

Czek można potwierdzić do wysokości jakiejś kwoty (termin ważności do 30 dni) - tzw. czek niepełny. Czek

wystawiony i potwierdzony na konkretną kwotę (ważny 10 dni) - czek zupełny

Karty płatnicze - realizowanie płatności przy pomocy elektrycznych systemów płatności on-line lub inprinter

(żelazko potocznie) odbija wytłoczenia na rachunku.

Inkaso dokumentowe, akredytywa - rozliczenie bezgotówkowe, wystawione prawie wyłącznie w obrocie z

zagranicą.

Inkaso - bank płaci za dokument

Akredytywa - gdy dodatkowo wierzyciel żąda, aby bank dłużnika zagwarantował płatność za dokumenty nawet

jeśli dłużnik nie będzie miał pieniędzy (dodatkowe zobowiązania banku).

Dokumenty - faktura list przewozowy/ konosament - mozł. Polisa ubezpieczeniowa towaru, wymagane

świadectwa (jakości, pochodzenia towaru itp.) dokumenty mogą być zgodne ze sobą.

Weksle - dokument rozrachunkowy, jeżeli płatność jest czekiem to data wystawienia czeku rozpoczyna bieg

realizacji (jest data zapłaty) - 10 dni. Na wekslu jest określona data wykupu tego weksla i w tym dniu wierzyciel

może żądać płatności (odroczona płatność w czasie) na podstawie weksla wierzyciel może go wcześniej

zdyskontować w swoim banku.

Dyskonto - realizacja weksla przed czasem, wcześniejsze zapłacenie wierzycielowi przez bank, ale wartość

dyskonta jest potrącana z wartości weksla. Bank ma prawo wezwać dłużnika do zapłaty weksla w terminie jego

zapadalności jeżeli brak środków do zapłaty w banku dłużnika to BD odsyła weksel w tym dniu (po

wcześniejszym potrąceniu dłużnika) do BW, który musi żądać drugi raz zapłaty.

Prawo wekslowe reguluje wszystkie kryteria związane z obrotem wekslowym.

Sola weksel - weksel własny, czyli kontrachent zobowiązał się sam; bezwarunkowe zobowiązanie wystawcy

weksla do zapłacenia określonej sumy w określonym dniu i miejscu remitentowi.

Weksel trasowany - (trata) przy zapłaceniu za dokumenty, jeżeli wierzyciel wyraża zgodę na odwrócona

płatność przesyła z dokumentami tratę do akceptacji; jest to żądanie zapłaty wierzyciela, trasant - polecenie

wystawcy do dłużnika: zapłać, moment akceptacji, jest datą zapłaty, (dłużnik jest trasatem) tzw. akcept traty -

często to bank jest wystawcą i żąda zapłaty określonej kwoty na rzecz dłużnika - remitenta.

Uwarunkowanie formy zapłaty- weksel trasowany, inkaso i akredytywa dokumentowana.

Czek jest bezwarunkowym sposobem zapłaty.

Polecenia przelewu w obrocie zagranicznym są najczęściej spotykaną forma zapłaty. Często też czeki

rozrachunkowe, lecz większość banków czeki obce przyjmuje do inkasa (po uznaniu zagranicznego banku

następuje przekazanie pieniędzy klientom).

Czeki bankierskie - za granicą są kupione czeki za pieniądze i tym czekiem płaci kontrachent, teraz chce

wymienić czeki na pieniądze.

Czeki podróżnicze - pieniądze klient otrzymuje od razu przy realizacji czeku. Są wcześniej kupowane w banku,

mogą być zrealizowane w walucie wystawionej lub danego kraju, bank musi posiadać wzory podpisów do

sprawdzenia przy skupie czeków. Każdy bank, który sprzedaje czeki..

Przy zgubieniu czeków podróżniczych zagranicą istnieje możliwość - czeków refundowanych.

W przypadku zgubienia karty kredytowej trzeba zwrócić się do kraju i poczekać na wydanie drugiej karty

(wcześniej przechodzić trzeba przez procedurę blokady karty).

Czek bankierski - jeden czek na dużą sumę, może wysłać pocztą do kogoś kto nie ma konta, może dać bankowi

do wysłania - jeżeli nie można dokonać przelewu wygodna forma winna nim płacić, można go zrealizować -

gotówka.

Czeki podróżnicze - są wykupywane na własne potrzeby - na czeku wzór podpisu (są dwa miejsca na

podpis)Bank musi dopilnować wzoru - bank skupujący musi sprawdzić podpis ze wzorem, jeżeli zginą czeki to

na potwierdzeniu ich zakupu można je zablokować i odebrać nowe czeki - czeki refundowane przy realizacji

czeku sprawdza się paszport i potwierdzenie zakupu.

Rozliczenia pieniężna dokonywane są poprzez rachunki bankowe, różna rachunki w zależności od potrzeb

klientów i zróżnicowania oferty banku.

Podstawowe rachunki rozliczeń:

- bieżące - służą do gromadzenia środków i wszystkich rozliczeń związanych z działalnością podmiotów gospodarczych.

- pomocnicze - to najczęściej rachunki dodatkowe w innym oddziale tego banku lub w innym banku.

- środków wyodrębnionych - służą do rozliczeń z określonego tytułu.

Podmiot gospodarczy może mieć kilka rachunków bieżących, musi wskazać ZUS, US który z nich jest

rachunkiem podstawowym.

Rachunki bieżące inne - pozostają bieżącymi , a nie pomocniczymi. Pomocnicze to inny rodzaj rachunków

rozliczeniowych.

Lokaty terminowe - mogą być powiązane z rachunkiem bieżącym, mogą być też blokowane dla celów

zabezpieczających jakiejś transakcji.

Rachunek skonsolidowany- rachunek bieżący z prowadzeniem lokat negocjowanych (lokaty nowe overnight),

bank zbiera z różnych rachunków na jedna datę.

Rachunki lokat - to typowe lokaty bankowe.

RACHUNEK BANKOWY - stosunek cywilno-prawny o charakterze obligatoryjnym, powstający w wyniku

zawarcia umowy między bankiem i klientem (nie może prowadzić rachunek bez umowy- określony wzajemnymi

zobowiązaniami stron).

Rachunek bankowy może też oznaczać stosunek cywilno-prawny nawiązany w związku z wykonywaniem

przez bank określonych czynności np. udzieleniem kredytu, powierzenie środków z tytułu konsorcjum

bankowego, rozliczenia z tytułu umowy o kaucję.

ESTRO - rachunki powiernicze - rachunki powierzonych środków, których wygasa po ich wybraniu.

Konto bankowe - urządzenie księgowe służące do grupowania logicznie wyodrębnionych zapisów operacji

bankowych, i do ewidencji pojedynczych zapisów operacji bankowych. Każda operacja jest przez system

autonomicznie zapisywana na kontach.

Plan kont - jest to usystematyzowany wykaz nazw i symboli, zawiera takie komentarze dotyczące

funkcjonowania tych kont. Bank może rozbudowywać numery kont. Składa się on z zespołów kont od 0 do 9.

Operacje gotówkowe - to inaczej skarbowo-kasowe, choć skarbiec zajmuje się także innymi operacjami. Jest to

szersze pojęcie niż operacje gotówkowe.

Rodzaje operacji skarbowo-kasowych:

• wpłata i wypłata

• zakup znaczków skarbowych, opłat skarbowych

• wymiana zniszczaonych banknotów

• skrytki sejfowe (kasety)

• depozyty bonów skarbowych, certyfikaty, depozyty wartościowe na zabezpieczenie kredytu - wpłata prowizji w operacjach

• fałszywych pieniędzy -(wylegitymowanie klienta, protokół podejrzanych pieniędzy do ekspertyzy)

• nieuczciwość pracownika (procedury i wymagania, odpowiedzialność materialna)

• błąd kasowy - codzienna kontrola stanu kasy, miesięczna(naczelnik), kwartalna (komisja) - różne

etapy kontroli)

• malwersacje pieniężne

Środki pieniężne są zlokalizowane w bilansie po stronie aktywów.

Wpłata klienta na rachunek bankowy

Klient Kasa 100 Klient (wypłata)

1 2 Sp.

Na koniec każdego dnia kontrolę stanu kasy trzeba przeprowadzić, aby sprawdzić poprawność księgowań. Jeżeli jest niedobór w kasie księguje się go jako wypłatę:3

Wierz. Różni 551 Kasa 100 Dłużnicy różni 550

4 3

Nie zależnie od tego czy jest to błąd księgowania, wydanie za dużo pieniędzy, czy za mała kwota została wpłacona.

Jeżeli jest nadwyżka, księguje się ją jako dodatkową wpłatę 4 na konto kasa i wierzyciele różni.

Przy wpłatach i wypłatach kasjer zawsze zaznacza rodzaj nominału i ilość będącą w obrocie, dzięki temu można odnaleźć błędy.

Po znalezieniu błędów następnego dnia należy wystornować po wyjaśnieniu z klientem (niedobór pokrywa kasjer, nadwyżkę..

Opłaty bankowe prowizje dla banku, odsetki od kredytów

Przychody i

Zyski „8” Kasa 100 Kosztów i strat”7”

5 6

6 - Zwrot klientowi nadpłaty, wypłaty zaliczek np. na zakupy administracyjne dla pracowników.

Odsetki dla klienta zaksięgowane są co miesiąc w koszty po zakończeniu lokaty przenosi się narastająco na konto klienta

Odsetki od lokat „7” Klient

X x x X

Kwota odsetek x x

narast. x x

• „19”Inne rozlicz. z podst. Kasa

nostro NBP finansowania

Zasilanie w pieniądze z konta w NBP (nostro) naszego banku, zwiększenie gotówki w kasie księguje się na koncie przejściowym „19”, a po potwierdzeniu w NBP na nostro NBP (rezerwy banku przechowywane w NBP),na podstawie otrzymanego wyciągu z NBP.

Bank posiada środki we własnym skarbcu, na nostro w NBP i nostro w innych bankach. Banki odprowadzają do NBP obowiązkowe rezerwy oraz nadwyżki pieniężne.

NOSTRO - rachunek danego banku w innym banku.

LORO - rachunek obcego banku w danym banku.

W przypadku rozliczeń krajowych jest to na jednolitych zasadach. W przypadku banków zagranicznych więcej było nostro polskich banków, teraz maja coraz więcej loro banków zagranicznych. Banki spółdzielcze nie rozliczały się bezpośrednio z innymi bankami komercyjnymi, tylko przez BGŻ (i KIR) - Krajowa Izba Rozliczeniowa utworzona do rozliczeń między bankowych, utworzona przez ZBP. Jest centrum rozliczeniowym, które zastąpiło rozliczenie bezpośrednie między bankami.

KiR S.A.

BRiR BRiR

(Bankowa Regionalna Izba Rozliczeniowa)

WBK PEKAO

Banki przekazują między sobą przelewy klientów lub dokonują awizo bezgotówkowe na kontach nostro lub loro. Księgowane są więc rozliczenia (SALDA) między bankami poprzez KiR (na r-ch nostro w NBP sumowane z każdego dnia salda rozliczeń) dot. Wszystkich otrzymywanych przez bank dokumentów...

Klient WBK Klient PKO

Wypłata (1) 5000 10 000 (Sp) 5 000 (4) Wpłata

WBK rozlicz. między bankami PKO rozlicz. m. Bankami

5 000 (2) awiz wysłany (3) 5 000

uznaniowy awiz otrzymany

rozliczenie idzie prze KiR

Przez nostro idą tylko salda - transakcje zbiorczo, jeżeli za przelewami muszą dodatkowo iść pieniądze (jeżeli saldo nie jest zero). W ten sposób są rozliczone operacje między bankami, które są uczestnikami Karajowej Izby Rozliczeniowej.

• Nostro w „19”

Rozlicz m. Bankami 11 00 NBP

• 
  
  
  
  5

1

pożyczka

od NBP Kredyt

samochodowy Rezerwy obowiązkowe

• 
  
  
  
  6

4

1 - saldo rozliczenia między bankami - uznaniowe

2 - saldo rozliczenia obciążeniowe

3 - otrzymanie kredytu lombardowego od NBP

4 - spłata kredytu lombardowego

5 - zasilenie oddziału banku z nostro w NBP

6 - odprowadzenie rezerwy obowiązkowej

Rozliczenie w kraju dokonywane są w dwóch systemach w ramach KiR:

A - SYBIR - wysyłka papierowych dokumentów rozliczeniowych

B - ELIXIR - elektroniczne rozliczenia.

Inny podział rachunków ze względu na klientów:

1. rachunki podmiotów finansowych i operacje dotyczące produktów finansowych (zespół1) - ubezpieczenia, inwestycje, bank

2. podmioty nie finansowe (zespół 2) i operacji dotyczących tych podmiotów (S.A. Sp. z o.o.) - handel. produkcja, usługi.

3. jednostki budżetowe (gminy i państwa) i ich operacji (zespół 3)

Bank prowadzi rozliczenia dla swoich klientów, czasem też jest podmiotem tych rozliczeń. Rozliczenia dla klientów są wykonywane na zlecenie (polecenia przelewu i zapłaty), operacje są wykonywane na rachunkach klientów.

Rozliczenia między bankami są transmisjami związanymi z wykonywaniem operacji na zlecenie dla klientów banków. W momencie zaksięgowania operacji na rachunku bankowym klient może korzystać fizycznie z tych środków, stąd konieczność dokonywania także rozliczeń między bankami (rozliczenia realizowane saldem przez KIR) - kompensowanie wierzytelności, uznania i obciążenia nostro w NBP etc. - każdego dnia dla centrali danego banku (nie oddziałów - z reguły oddziały nie posiadają nostro w NBP.)

System SWIFT- bankowych rozliczeń telekomunikacyjnych służy do przekazów dewizowych.

PEKAO S.A. PL STANDARD BANK USA

Kowalski 1000 USD

Data waluty - to zwykle 2 dni (pokrycie), czas na to aby w tym terminie bank znalazł pieniądze na swoim

rachunku nostro, komunikat idzie w czasie rzeczywistym, jest to data uznania rachunku.

Rozliczenia między bankami na rachunkach nostro są realizowane do wysokości salda, nadwyżka czeka na uzupełnienie środków przez banki (i w kraju i za granicą)

Na rachunkach klientów może być zastosowany overdraft (linia kredytowa lub dodatkowe przekroczenie salda). Utrzymanie rachunku nostro lub loro jest możliwe tylko wtedy, gdy są wykonywane rozliczenia między bankami.

W stosunku do wszystkich rachunków podmiotów bank musi stosować pewne przepisy prawa bankowego dot np.:

1. realizacja operacji na zlecenie klienta wynikająca prowadzenia rachunku bieżącego.

Na umowie prowadzenia rachunku są określone stałe elementy wynikające z Prawa Bankowego - banki zapisują je w regulaminie , który stanowi integracyjna część umowy:

• strony umowy

• data otwarcia i zamknięcia rachunku ( jeżeli na czas określony) data musi być co najmniej datą podpisania umowy lub późniejsza

• terminy naliczania odsetek (kapitalizacji) składania dyspozycji, warunki wypłacania odsetek i środków zdeponowanych na rachunku

• oprocentowanie pełne i obniżone

• formy rozliczeń istniejące na danym rachunku

• sposoby wysyłania wyciągów.

Prawo bankowe nakład obowiązek na banki wysyłania wyciągów do klientów, ale banki biorą za to pieniądze, inaczej przy lokatach terminowych, bo tu wchodzą w grę zmiany dyspozycji.

Rachunki muszą być prowadzone zgodnie z prawem bankowym, warunkami zawartej umowy i wewnętrznymi regulaminami w banku. Tytuły egzekucyjne (ZUS,US) mają pierwszeństwo przed dyspozycjami klienta. Jeżeli dysponent wykona dyspozycję przed tytułem to będzie odpowiadał za działanie na szkodę wierzyciela - sankcja grzywny. Tytuł należy w banku zaewidencjonować z dokładną datę, godziną i minutą kiedy przychodzi. Rachunek zablokowany i od tego momentu obowiązkowy zakaz wypłat (dyspozycje w trakcie realizacji, które nie wyszły z banku muszą być cofnięte).

Jeżeli jest brak środków na rachunku to w terminie 7 dni bank może zawiadomić organ egzekucyjny o tym fakcie, o nieważności wykonania tytułu egzekucyjnego. Jeżeli jest kilka tytułów jednocześnie i nie ma środków, zawiadamiamy wszystkich o tym i o nałożeniu (zbiegu) tych tytułów i jeden organ przejmuje prowadzenie (organy decydujące), jeżeli przychodzą godzinami to realizacja jak ten, jeżeli równocześnie, a za mało środków na wszystkie - nie realizujemy niczego i czekamy na decyzje.

Mimo zablokowania konta można zrealizować wynagrodzenia pracowników, ale bieżące, mimo, że są tytuły egzekucyjne. Jeżeli klient złoży wcześniej listę płac (do końca miesiąca) to mogą być one zrealizowane razem z bieżącymi (czyli danego miesiąca). Nie wolno przyjmować z datą wsteczna, bo może to stać w sprzeczności z informacjami wysłanymi przez bank.

Zdolność do spłacenia na bieżąco należności kapitałowo - odsetkowych - zdolność kredytowania. Zabezpieczenie kredytu mogą stanowić:

1) weksel własny in blanco, poręczenie wekslowe

2) poręczenie wg prawa cywilnego

3) gwarancja bankowa

4) przelew (cesja) wierzytelności lub praw

5) sądowy zestaw rejestrowany na rzeczach lub prawach

6) przewłaszczenie rzeczy ruchomych

7) ubezpieczenie terminowej spłaty należności banku

8) kaucje

9) pełnomocnictwo do dysponowania środkami na rachunku bankowym

10) blokada środków pieniężnych na rachunku bankowym

11) ustanowienie hipoteki

12) przejęcie długu

Wynik finansowy przyjęty zgodnie ze standardami rachunkowości jest ustalany metodą memoriału. Jego realizacja ma miejsce w faktycznym momencie zapłaty.

Należności zagrożone:

- poniżej standardu (25% należności - odsetki nie wlicza się do przychodów)

- wątpliwe (50% należności)

- stracone.

10

stosowana forma pieniądza

zasięg obrotu

gdzie są obroty

częstotliwość wykonywania

forma dyspozycji

transfer środków

kierunek rozliczania

bezgotówkowe

gotówkowe

krajowe

zagraniczne

transgraniczne

nieregularne

jednorazowe zlecenie

pojedyncze dyspozycje

realizacja celów

regukarne

stałe zlecenia

polecenie zpłaty

papierowa

elektroniczna

karty

uznaniowe

obciążeniowe

---