Pedeutologia, Uniwersytet Łódzki pedagogika STUDIA II stopnia, Pedeutologia Dr Szczepańska


Pedeutologia 2.10.2012

Zaliczenie:

  1. Dwuczęściowy test pisemny- 15 pytań zamkniętych (45 pkt.), 3 pytania półotwarte(15 pkt.)

  2. Aktywność, prezentacja 2-4 osoby (20 pkt.) moderowanie dyskusji (15 pkt.), aktywność w dyskusji 5 pkt.

100-91 pkt.

bdb

90 - 81 pkt.

db+

80- 71 pkt.

db

70- 61 pkt.

dst +

60- 51 pkt.

dst

50- 0 pkt.

dop

4.XII.2012 Rozwój zawodowy nauczyciela - prawidłowości, etapy, fazy rozwoju zawodowego nauczyciela

8.I. 2013 test pisemny w 3 grupach po 3 specjalności (30 min) 15. I. 2013 zaliczenie zajęć

!!!Dyżury: wtorek 11.45- 13.15 Pomorska 46/48 pokój 106 B

Do prezentacji:

Pedeutologia 9.10.2012

    1. Pedeutologia jako nauka.

      • Początki naukowej pedeutologii w Polsce. Przedmiot i problemy badawcze.

      • Cele badań pedeutologicznych.

      • Metody badań.

      • Kręgi zainteresowań.

  1. Aktualne obszary zainteresowań w badaniach pedeutologicznych. 3. Problematyka badawcza pedeutologii (w ujęciu A. Smołalskiego).

Pedeutologia - (z j. greckiego) - paideutes - nauczyciel; logos - nauka

Początki pedeutologii w Polsce

Józef Mirski, Projekt nauki o nauczycielu czyli pedeutologii

(rzecz wygłoszona na Kongresie Międzynarodowej Ligi Nowego Wychowania w Nicei 6 sierpnia 1932r.) „Oświata i Wychowanie” 1932r., z.9).

Ignacy Sznajer, Pedeutologia, jej rozwój i metody, „Ruch Pedagogiczny” 1938/9, nr 3.

Przedmiot pedeutologii:

Struktura pedeutologii w I. Sznajera:

Pedeutologiczne problemy badawcze w ujęciu Stanisława Krawcewicza:

Cele badań pedeutologicznych:

Metody badań pedeutologicznych:

Kręgi zainteresowań pedeutologicznych:

Obszary zainteresowań w badaniach pedeutologicznych:

      1. Praca nauczyciela - strategie i kompetencje

      2. Kształcenie nauczycieli

      3. Stawanie się nauczycielem - budowanie wiedzy

      4. Rozwój zawodowy i doskonalenie

      5. Uczenie się w miejscu pracy

      6. Kontekst, środowisko i warunki pracy nauczyciela

      7. Myślenie nauczycieli o sobie, myślenie o nauczycielach

      8. Podejście badawcze w pedeutologii

Dyskurs - jaka orientacja??

Pragmatyczna, Instrumentalna,

Profesjonalna, Technologiczna

Humanistyczna

kompetencje merytoryczne

osobowość

Problematyka badawcza pedeutologii dotychczasowej wg A. Smołalskiego:

      1. Stosunek nauczyciela do samego siebie i do swojego zawodu

      2. Stosunek nauczyciela do uczniów

      3. Stosunek do współpracowników i kolegów

      4. Stosunek do własnej szkoły

      5. Stosunek do społeczności lokalnej

      6. Stosunek do społeczeństwa, narodu, państwa i ludzkości

      7. Stosunek do wartości duchowych

Próba typologii kierunków polskiej myśli pedeutologicznej

Typologia kierunków:

Kierunek normatywny

wg wyobrażeń danego myśliciela lub przedstawiciela administracji oświatowej. Przedstawiciele:

Kierunek empiryczny

Kierunek technologiczny

Przedstawiciele:


Pedeutologia wykład 3 16.10.2012

Nauczyciel :

Starożytność :

Indie - nauczyciel -„guru”, mistrz i członek kasty braminów, wcielenie bóstwa, autorytet, który nie znał sprzeciwu.

Chiny - nauczyciel - ten kto uzyskiwał najniższy stopieo na egzaminie na urzędnika paostwowego „kooczy jako bóg piekieł”

Egipt - nauczyciel - kapłan przygotowujący do zawodów praktycznych, „dozorca uznający rózgę za najskuteczniejszy środek wychowawczy”.

Cel działalności nauczycielskiej: wyposażenie ucznia w umiejętności i wiedzę, które miały mu zapewnid pozycję społeczną. (np. urzędnika, kapłana)

Grecja

Homer

Nauczyciel homerycki raczej człowiek rodziny, który przygotował młodzież do celów stawianych przez ród.

Nauczyciel Joński - mistrz z zakresu działalności gospodarczej sprawny „technik” przekazujący swe doświadczenie młodszym.

Nauczyciel pitagorejski - zachowawczy polityk, związany z egipskimi kolegiami kapłaoskimi

Nauczyciel spartański - komendant skoszarowanego oddziału afektów, przygotowujący żołnierza gotowego na wszystko- w walce z wewnętrznym i zewnętrznym wrogiem.

Ateński pajdagogos - rzemieślnik (często niewolnik) nauczający indywidualnie, dbający o fizyczne wyrobienie ucznia, jego wykształcenie umysłowe, kultura ogólna i przygotowanie obywatelskie.

Sofista - humanista i indywidualista, nauczający wszystkiego i kształtujący ucznia swoja osobowością.

Nauczyciel hellenistyczny - technik szkolący pragmatystów, którego wskaźnikiem dydaktycznej efektywności był egzamin uczniów.

Greccy nauczyciele ( w zależności od typu szkoły):

*Gramatysta

*Lutnista

*Kitarysta

*Pedotriba

RZYM

Nauczyciel - przekazujący wiedzę, niewolnik lub człowiek, któremu nie powiodło się w innym zawodzie.

1.Ludimagistra- nauczyciele nauczania początkowego

  1. Literati - nauczyciele średniego poziomu ogólno humanistycznego

  2. Retores - nauczyciele studiów prawniczo - retorycznych.

Retor - nauczyciel o ojcowskim sercu dla młodszych , otwierają drogę fo urzędów i stanowisk paostwowych.

Pedagogia - szkoły dla niewolników - „nieodzownych narzędzi, specjalnie usprawnianych”

ŚREDNIOWIECZE

Nauczyciel - Katecheta - ideowy kierownik, zarządzający człowiekiem dla wspólnoty chrześcijaoskiej i zarazem wychowującej zgodnie z jej wymaganiami.

Nauczyciel - pan (dominus)- mający zwierzchnictwo nadane przez Boga

, uczeo - jego służebnośd- poddany -

BEZWZGLEDNY AUTORYTET, NIEOGRANICZONA WŁADZA NAD UCZNIEM.

RENESANS

Nauczyciel- ma postępowad z uczniem bez zastraszania i gróźb. Ma byd przyjacielem i życzliwym kierownikiem ucznia na drodze do życia własnych ludzkim życiem do nieograniczonego rozwoju.

KONIECZNOŚD znajomości psychiki wychowanka, jego indywidualności, zalet i wad.

Nauczyciel wg J. A. Komeoskiego:

Nauczyciel = ktos kto rozkoszuje się uczniem

OŚWIECENIE

Nauczyciel nowożytny - kształcący umysły ale i wychowujący, łączący z posiadaną wiedzą zalety osobiste. „ Nauczyciel ucząc i wychowując powinien sam równocześnie uczyd się , samo wychowywad.”

*Grzegorz Piramowicz

* J.J Rousseau

HUMANIZM I POZYTYWIZM (XIX W.)

J.H Pestalozzi :

Przekonanie , że nauczyciel aby mógł skutecznie uczyd powinien znad nie tylko przedmiot, którego naucza lecz także otrzymywad odpowiednie przygotowanie pedagogiczne i psychologiczne oraz opanowad określone umiejętności dydaktyczne, wychowawcze, społeczno - oświatowe.

Adolf Diesterweg:

„ Kto tresuje konie albo daje je tresowad jest bardziej ceniony niż ten , kto uczy dzieci również kto dwiczy rekrutów jest bardziej szanowany niż nauczyciel”

NOWE WYCHOWANIE

Pajdocentryzm - sytuacje nauczyciela na orbicie indywidualnych potrzeb rozwojowych ucznia. J . Korczak

M. Grzegorzewska

II polowa XX wieku.

Eksplozja oświatowa - związana z potrzeba przygotowania na co raz wyższym poziomie kadr - w związku z postępem naukowo - technicznym, gospodarczym, kulturowym, koniecznośd kształcenia.

Zadania nauczyciela związane z funkcja szkoły:

OKRES PRL- u (1945 - 1989)

Monizm oświatowy

Nauczyciel - odtwórca realizujący zadania edukacyjne na podstawie gotowych programów pracy - osoba prowadząca, kierująca= dyrektywna wobec ucznia.

Podstawą działalności nauczyciela jest oczywistośd i słusznośd jego racji, podręcznika programu urzędnika, wizytatora, a racja dziecka oznacza przystosowanie się do racji innych. Nauczyciel jest osoba nadrzędna w stosunku do ucznia.

Lata 90 - te - po transformacji ustrojowej - pluralizm edukacyjny

Doktryna „krytyczno - kreatywna”, zakładająca nieskrępowany rozwój osobowości, uwzględnianie potrzeb, liczenie się z aspiracjami jednostek.

--Rola krytyczna: wyznacza nauczycielowi funkcje pomocnika prowadzącego ucznia po „ mapie problemów świata „ podążającego za lub obok ucznia, wspierającego, pomagającego, współorganizującego, wyznaczającego zakres edukacji.

--rola kreatywna :nauczyciel jako mistrz, mentor:

*fascynujący intelektualnie uczniów

Technolog - reżyser - socjoterapeuta - psychoterapeuta -

- koncepcja Stefana Woloszyna.

Edukacja nauczycielska

Przebieg:

1918-1939

1945-1989

Po 1989r.

Starożytność

Rzym - pedagogium

Nowożytność

XVI/XVII w. - pierwsze zakłady kształcenia nauczycieli:

XVII-XVIII w. - pierwsze seminarium praeceptorium (łac. seminarium - szkółka drzewek, rossin remen - nasienie)

Francja - plan Louis de la Chalotais i Barthelm Rollanda (1762r.)

Polska - KEN:

SYSTEM KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W XIX WIEKU

Nauczyciele szkół elementarnych:

Nowoczesny system kształcenia nauczycieli szkół elementarnych, których rolę zaczyna widzieć jako ogólnokształcącą - J. H. Pestalozzi. Nauczyciele szkolni początkowo kształceni są w zakładach typu średniego - seminariach (we Francji „szkoły normalne”).

Adolf Diesterweg „Przewodnik dla nauczycieli niemieckich”

„Szkoła jest tyle warta, ile jest wart nauczyciel. Dlatego też podniesienie kształcenia nauczycieli jest najważniejszym problemem każdej reformy szkolnej.”

Na ziemiach polskich (Księstwo Poznańskie)

J. Jeziorowski - plan urządzenia seminarium nauczycielskiego w Poznaniu.

W II połowie XIX wieku - na wysokim poziomie seminaria w Galicji (zwłaszcza po uzyskaniu autonomii w 1867r.)

Seminaria nauczycielskie - średnie szkoły zawodowe:

Brak powiązania organizacyjnego i programowego z gimnazjami dającymi pełne wykształcenie średnie i wstęp na wyższe uczelnie.

Obieg zamknięty - kandydaci do zawodu nauczycielskiego rekrutowali się ze szkół elementarnych i jako nauczyciele do nich wracali.

Niska ranga zawodu nauczycielskiego, ostra cenzura między nauczycielami ludowymi a nauczycielami gimnazjalnymi.

Kształcenie nauczycieli szkół średnich:

XIX wiek - utrwalenie wyższego wykształcenia nauczycieli szkół średnich

Wilhelm von Humboldt - Berlin

Inicjator specjalnego egzaminu „Profesorskiego” (1810) - dającego prawo do wykładania w szkole średniej -> wzrost stopnia przygotowania i autorytetu nauczyciela szkoły średniej

Egzamin dojrzałości - wprowadzony w 1812r.

Jan Fryderyk Herbart

W ramach Uniwersytetu w Królewcu stworzył i prowadził uniwersyteckie seminarium pedagogiczne dla kształcenia nauczycieli szkół średnich i wyższych, a przy nim niewielką szkołę ćwiczeń, gdzie studenci przeprowadzali lekcję próbną.

„Zarys wykładów” - kompendium wiedzy nauczyciela

Nauczyciel, aby mógł skutecznie nauczać musi:

XX WIEK - NOWE WYCHOWANIE

Nauczyciel wykształcony psychologicznie, pedagogicznie - taki, który chce i potrafi korzystać z postępów wiedzy pedagogicznej.

Edukacja nauczycielska w Polsce po II wojnie światowej:

Okres 20-lecia międzywojennego w Polsce do 1939r.

1944r.

1946r.

- Państwowy Instytut Pedagogii

1950r.

- Państwowe Wyższe Szkoły Nauczycielskie

1954r.

- Pierwsze Studia Nauczycielskie do 1969r.

1957r.

- Państwowe Wyższe Szkoły Nauczycielskie -> przemiana do nazwy Wyższe Szkoły Nauczycielskie nadające tytuł mgr

1972r.

- wprowadzenie wymogu wyższego wykształcenia nauczycielskiego

1973r.

- Wyższe Szkoły Nauczycielskie przekształcają się w Wyższe Szkoły Pedagogiczne

1981r.

- reaktywacja studiów nauczycielskich do 1992r.

1982r.

- odstąpienie od wymogu wyższego wykształcenia

1991r.

- powołanie 3-letnich kolegiów nauczycielskich, Wyższe Szkoły Pedagogiczne przekształcają się na Akademie Pedagogiczne

OBECNIE

Cztery komponenty programów kształcenia nauczycieli [A. T. Person]:

  1. Wiedza ogólna

  2. Specyficzna wiedza pedagogiczna

  3. Znajomość nauczanego przedmiotu

  4. Praktyka

Składowa programów edukacyjnych nauczycielskiej [W. Okoń] - trzy grupy przedmiotów:

  1. Ogólne - kształtujące go jako człowieka

  2. Specyficzne - kształtujące go jako specjalisty

  3. Pedagogiczno-psychologiczne - kształtujące go jako nauczyciela (pedagoga)

Składniki kwalifikacji nauczycielskich:

Kompetencje pedagogiczne uznawane we współczesnych koncepcjach edukacji nauczycielskiej:

Hierarchia komponentów edukacji (zwłaszcza nauczycielskiej) [Cz. Banach]:

  1. Postawy i wartości

  2. Umiejętności

  3. Kanony i treści kształcenia

  4. Dobór metod i środków pracy pedagogicznej

Modele systemu kształcenia nauczycieli:

  1. W zakresie wiedzy teoretycznej: Model synchroniczny - opiera się w równoczesnym kształceniu specjalistyczno-pedagogicznym

  • W zakresie łączenia teorii z praktyką Model jednofazowy - stwarzający więź między przygotowaniem teoretycznym a praktycznym