NAJGENIALNIEJSZY SKRYPT POD SŁOŃCEM

Przyjemnego czytania, owocnej nauki i czego tylko dusza zapragnie.

Całuję Was Robaczki!

WYKŁAD nr 1

Pamięć - sposoby, dzięki którym sięgamy do naszych przeszłych doświadczeń, aby wykorzystać te informacje w teraźniejszości

Pamięć jako PROCES:

1. Kodowanie - zapamiętywanie

2. Przechowywanie

3. Przypominanie - wydobywanie

Uczenie się - proces, na skutek którego zachodzą względnie trwałe zmiany w potencjale zachowaniowym

• Koncepcje poznawcze: proces ukierunkowany na cel. Ma charakter konstruktywny i kumulatywny - wiedza nie jest nabywana z zewnątrz tylko dzięki reorganizacji zachodzącej w mózgu (swego rodzaju wygrzebywanie)

Uczenie się to NABYWANIE a pamięć to PRZECHOWYWANIE.

UCZENIE SIĘ	PAMIĘĆ
Nurt behawiorystyczny (aby zrozumieć zachowanie, należy zrozumieć jak zostało nabyte)	Nurt poznawczy (zrozumieć jak funkcjonuje dojrzały system poznawczy)
Badanie zwierząt	Badania nad ludźmi
Poszukiwanie mechanizmów	Podstawy neuronalne
Badania laboratoryjne	Badania laboratoryjne
	Badania w warunkach naturalnych

Podział PAMIĘCI ze względu na:

MECHANIZM WYDOBYCIA	FORMAT PRZECHOWYWANIA	ROZUMIENIE	TRWAŁOŚĆ PRZECHOWYWANIA	UDZIAŁ WOLI
deklaratywna	epizodyczna	mechaniczna	Bezpośrednia (świeża)	dowolna
proceduralna	semantyczna	logiczna	Odroczona (trwała)	mimowolna

PRZEDMIOT	RODZAJ PRZYPOMNIENIA	CZAS PRZECHOWYWANIA	FUKCJE	ŚWIADOMOŚĆ
obrazowa	rozpoznawcza	ultrakrótka	operacyjna	jawna
Słowna	odtwórcza	STM	trwała	utajona
uczuć		LTM

+ autobiograficzna
+ ekologiczna

+ gatunkowa (dziedziczna)
+ osobnicza (doświadczenia indywidualne)

Uczenie się UTAJONE:

• Edward Tolman

• Nie musi się odbywać przy pomocy wzmacniacza

• Polega na utworzeniu mapy poznawczej

Doświadczenie nr 1-> MAŁPA:
Kiedy w doświadczeniu, postawimy przed małpą dwa pojemniki, gdzie pod jednym jest banan, a pod drugim nie i małpa podniesie pojemnik, pod którym nie ma jedzenia, będzie szukała go dalej i w końcu trafi na banana. Jeśli wyuczone zachowanie zwierzęcia je zawiedzie, nie jest ono bezradne, ale podejmuje kolejne reakcje i dokonuje kolejnych wyborów.

Doświadczenie nr 2 -> SZCZURY:
Szczury, które już kiedyś brały udział w doświadczeniu z labiryntem, w drugiej próbie szybciej trafiły do jedzenia niż szczury, które znalazły się w labiryncie po raz pierwszy.

Uczenie się PRZEZ BEZPOŚREDNIE KOJARZENIE BODŹCÓW I REAKCJI:

• Utrwalenie związków przez powtórzenia i wzmocnienia

Uczenie się POZNAWCZE:

• Występują procesy pomiędzy sytuacją a zachowaniem

• Zmiana zachowania wywołana indywidualnym doświadczeniem

• Rozwój pamięci deklaratywnej, epizodycznej i semantycznej

• Uczenie się spostrzeżeniowe

• Rozwiązywanie problemów

Uczenie się PRZEZ PRÓBY I BŁĘDY:

• W nowej sytuacji; rozpoznawanie nowego układu zależności

• Nieekonomiczny sposób uczenia się (ostatnia deska ratunku)

Wiąże się z tym również PRAWO EFEKTU (Thorndike) -> najsilniej utrwalają się czynności, po których następuje nagroda bądź satysfakcja.

Uczenie się PRZEZ WGLĄD:

• Zrozumienie

• Organizacja materiału (nadawanie struktury)

• Wniknięcie w istotę rzeczy

Uczenie się ZŁOŻONYCH REAKCJI:

• Tworzenie łańcuchów nawykowych

• Nabywanie umiejętności sensomotorycznych (zmysłowo-ruchowych) i zachowań werbalnych (mowa)

Uczenie się ŚWIADOME:

• Nabywanie wiedzy

• Rozwiązywanie problemów

Uczenie się NIEŚWIADOME:

• „posiadanie wiedzy”, wykorzystywanie jej bez zdolności słownego jej opisania

• Bezpośrednie kojarzenie bodźców

Uczenie się ZAMIERZONE:

• Słuchanie poleceń, robienie notatek, powtarzanie

• Zdolność koncentracji uwagi

Uczenie się NIEZAMIERZONE:

• Bezwiedne przyswajanie wiedzy i treści

• Uwaga mimowolna

Uczenie się UBOCZNE:

• Mimowolne

• Przy okazji wykonywania innych czynności

Uczenie się SPOŁECZNE:

• Poprzez obserwowanie zachowań innych ludzi

• Modelowanie bądź naśladowanie

Warunkowanie KLASYCZNE:

• Uczenie się nowych bodźców
  

• Bodziec bezwarunkowy (Sb) - reakcja bezwarunkowa (Rb)

• Bodziec warunkowy (Sw) - reakcja bezwarunkowa (Rb)

• Bodziec warunkowy (Sw) - reakcja warunkowa (Rw)
  

• Odruchy wrodzone

Na poziomie behawioralnym warunkowanie klasyczne u wszystkich organizmów jest podobne.

Doświadczenie nr 1 -> PIES
Jeśli bezpośrednio przed podaniem psu pokarmu zadzwoni dzwonek, to po kilku próbach na sam dźwięk dzwonka pies zaczyna wydzielać ślinę. Przed eksperymentem dzwonek nigdy nie wywoływał u psa reakcji ślinienia, a więc nauczył się on, że bodziec, który zawsze pojawia się przed jedzeniem, jest sygnałem karmienia. Tego typu bodziec (sygnał) Pawłow nazwał bodźcem warunkowym, a efekt wywołany przez niego (tu: wydzielanie śliny) — reakcją warunkową lub odruchem warunkowym. Odruch taki wytwarza się dzięki wielokrotnemu kojarzeniu się bodźca (np. dźwięku dzwonka) z podawaniem pokarmu.

Warunkowanie INSTRUMENTALNE:

• Uczenie się nowych reakcji

• Regulowanie popędem (odczuwanie głodu, pragnienia)
  

• Organizm otrzymuje wzmocnienie, jeśli wykona reakcję w sytuacji bodźcowej (R-S)

• Organizm może kontrolować, czy pojawi się wzmocnienie
  
  + Generalizacja bodźca: bodźce podobne do oryginalnego bodźca warunkowego (Sw) mogą wywoływać reakcje warunkowe (Rw)

Metody reakcji odroczonych:

• Badanie reakcji w pewien czas po zaprzestaniu działania bodźca

Urządzenia specjalne:

• Labirynty

• Skrzynki problemowe

• Maszyny uczące

• Mnemometr - aparat do badania zdolności zapamiętywania ciągu kolejno pokazywanych elementów

• Tachistoskop - bada pamięć i spostrzegawczość (eksponowanie obrazów, symboli, słów w określonym czasie)

• Pursuimetr - bada nabywanie umiejętności sensomotorycznych (pozioma płyta z kropką)

• Wizjer lustrzany

• Komputery

Hermann Ebbinghaus:

• Ilość przypomnianych informacji spada gwałtownie tuż po procesie zapamiętywania, później znacznie wolniej

• Trigramy - w tym wypadku „spółgłoska-samogłoska-spółgłoska”

Doświadczenie nr 1
Ebbinghaus eksperymentował na własnej osobie. Uczył się na pamięć zbiorów bezsensownych zbitek liter (np. CAG, GIF, WAW) i próbował przypomnieć je sobie po upływie określonego czasu. Metodą uczenia się było mechaniczne powtarzanie. Badacz najpierw przyglądał się całemu zbiorowi, następnie odczytywał po kolei sylaby bezsensowne tak długo, aż potrafił cały zbiór wyrecytować z pamięci w odpowiednim porządku. Metodą mierzenia ilości zapamiętanej informacji było sprawdzanie, jak wiele prób potrzeba, aby ponownie nauczyć się na pamięć całej listy. Na przykład po upływie jednego dnia badacz brał listę sylab, które poprzedniego dnia pamiętał i sprawdzał jak wiele razy musi ją ponownie przeczytać, aby nauczyć się jej na pamięć. Zwykle było tak, że tych prób potrzebował mniej (zaoszczędzał ilość prób).

Iwan Pawłow	Edward Thorndike	Edward Tolman
warunkowanie klasyczne	warunkowanie instrumentalne	uczenie się utajone
wygasanie (zapominanie) reakcji warunkowej	uczenie się poprzez próby i błędy	mapa poznawcza
spontaniczne odnawianie się reakcji	prawo efektu	uczeniu podlega wiedza - nie zachowanie
następstwo czasowe (warunkowanie jest silniejsze, gdy Sw poprzedza Sb)	prawo ćwiczenia (częstotliwość zaistnienia jakiegoś zachowania jest czynnikiem utrwalającym)
	zasada przynależności (łatwiej skojarzyć coś, co się w jakiś sposób z czymś łączy)

WYKŁAD nr 2

Odchylenie asocjacyjne:

• wrodzone predyspozycje do wiązania niektórych bodźców warunkowych i bezwarunkowych ze sobą

Asocjacja:

• skojarzenie dwóch zjawisk psychicznych, tak by pojawienie się jednego wywoływało drugie, np. zielone światło - idziemy

Wyuczona bezradność:

• utrwalenie przekonań o braku związku przyczynowego między własnym działaniem (reakcja) a jego konsekwencjami (wzmocnieniem)

Doświadczenie nr 1 -> PSY
Umieszczano psy w klatce tak, by nie mogły one uniknąć porażenia prądem elektrycznym. Po pewnym czasie i kilkunastu nieskutecznych próbach uniknięcia bólu psy kładły się na podłodze i biernie znosiły cierpienie. W warunkach pierwotnych (całkowity brak kontroli) wszystkie zwierzęta umierały z powodu apatii, odmawiania przyjęcia pokarmu. W innej grupie badawczej wykazano, że zwierzęta nie podejmują prób odzyskania kontroli nawet wtedy, gdy przeniesiono je do klatki, z której mogły łatwo uciec, przeskakując barierkę. Nawet jeśli smutnego, depresyjnego psa siłą przeciągnięto przez przeszkodę w celu pokazania, że druga część jest bezpieczna, psy nie powtarzały tego zachowania samodzielnie.

Wzmocnienia (pozytywne):

• organizmy poszukują przyjemności i unikają bólu
  

• warunkowanie klasyczne: Sb

• warunkowanie instrumentalne: reakcja pozwalająca uzyskać oczekiwany efekt
  

• wzmocnienie warunkuje działanie. Wysokość nagrody jednak nie ma wpływu na efekty w nauce.

Wzmocnienia (negatywne):

• unikanie lub ucieczka

• reakcja warunkowa trudniejsza do wygaszenie (a jakie są sposoby na wygaszenie? - bodziec awersyjny, uniemożliwienie wykonania reakcji)

Kara:

• hamuje reakcje, po których występuje (tłumi czasowo)

• szybkie zastosowanie kary gwarantuje większe efekty
  

• negatywne aspekty stosowania kary:
  - wywołuje kłamstwa i lęk
  - zwiększa poziom agresji
  - przenosi model karzący na inne osoby

Teoria redukcji popędu:

• zachowania redukujące popęd są wzmacniające -> zjedzenie czekolady, gdy jesteśmy głodni

Teoria Premacka:

• teoria wzmocnień:

1. Reakcja bardziej prawdopodobna wzmacnia mniej prawdopodobną

2. Reakcja mniej prawdopodobna nie wzmocni bardziej prawdopodobnej

3. System kary - gdy jednostka, po czynności bardziej prawdopodobnej zmuszona jest do zaangażowania się w mniej prawdopodobną

Zatem, w myśl teorii Premacka, efekt wzmocnienia wynika z narzucenia na organizm pewnych ograniczeń: aby wykonywać reakcję bardziej prawdopodobną trzeba najpierw wykonać reakcję mniej prawdopodobną (będzie to prowadziło do wzrostu częstości wykonywania reakcji mniej prawdopodobnej).  Z drugiej strony, ograniczanie możliwości wykonywania mniej prawdopodobnych reakcji nie przyniesie zmian w częstości wykonania reakcji bardziej prawdopodobnych (druga zasada Premacka).

Teoria równowagi:

• Organizmy mają pożądaną wartość podstawową dla każdego zdarzenia - punkt maksymalnego zadowolenia

• Przybliżenie do punktu - nagroda zaś oddalenie od punktu - kara

Rozkłady wzmocnień a reakcja:

• Rozkłady zmienne - stałe tempo reakcji

• Rozkłady stałe - zmienne tempo reakcji

Ot, taki psikus.

WYKŁAD nr 3

Badania nad:

PAMIĘCIĄ	UCZENIEM SIĘ
Nabywanie wiedzy deklaratywnej	Nabywanie wiedzy proceduralnej

Potęgowe prawo uczenia się:

• Następstwem coraz dłuższego uczenia się są coraz mniejsze straty

• Uczenie nigdy się nie kończy

• W miarę ćwiczenia - coraz mniejsze korzyści
  

• Prawie wszystkie funkcje opisujące uczenie się są potęgowane, z uwzględnieniem czasu, który się skraca i liczbą błędów, która się zmiejsza.

Nabywanie umiejętności -> Fitts i Anderson

1. Etap poznawczy (deklaratywny)

• Nabywanie umiejętności z rozwiązywaniem problemów

2. Etap asocjacyjny (kompilacyjny)

• Zmiana reprezentacji deklaratywnej w proceduralną (postać reguł produkcji)

• Koniec ogólnych metod, wytwarzanie specyficznych dla danego obszaru (proceduralizacja)

3. Etap autonomiczny (proceduralny)

• Umiejętność automatyczna, element pamięci utajonej

GENIUSZAMI możemy się nazywać po 10 latach nauki. Niedużo nam zostało, więc głowy do góry i zapierdalamy!

Umiejętność całkowicie zautomatyzowana:

• Nie jest podatna na przerywanie

• Bez zaangażowania systemu poznawczego

Program motoryczny:

• Zorganizowana sekwencja działań

• Otwarta pętla - działanie automatyczne, nie mamy nad nim kontroli; brak możliwości zatrzymania jej

• Zamknięta pętla - działanie nieautomatyczne, powolne, mamy nad nim kontrolę

Doświadczenie nr 1 -> MAŁPY
Małpom zniesiono czucie somatyczne poprzez przecięcie korzeni nerwowych (deaferentacja) w jednej kończynie górnej. Małpy na początku próbowały używać niedowładnej kończyny, lecz po licznych niepowodzeniach zniechęcały się. Prowadziło to do powstania „zespołu wyuczonego nieużywania”. Zaczęto wtedy zachęcać zwierzęta do używania łapy gorszej przez unieruchomienie na temblaku zdrowej kończyny. Zauważono, że małpy przełamały zniechęcenie i powróciły do prób wykorzystania niedowładnej kończyny.

Zalety i wady AUTOMATYZACJI UMIEJĘTNOŚCI:

• Zalety: szybkość i łatwość wykonania; niewielkie zaangażowanie poznawcze; możliwość równoczesnego wykonywania innych czynności

• Wady: trudne do przerwania;prowadzące do błędów w przypadku zmiany warunków; słabo podlegające transferowi

Koncepcja Carvera i Scheiera:

• Dwa systemy dostrzegania rozbieżności:

1. Rozbieżność między wynikami cząstkowymi a końcowym celem. Prowadziło to do decyzji o obranym kierunku.

2. Tempo osiągania celów - odpowiedzialność za reakcje afektywne (reakcjami afektywnymi mogą być nieśmiałość, wstyd)

WYKŁAD nr 4

Czynniki wpływające na przebieg i efekty uczenia się:

• Cechy jednostki (gatunkowe, rozwojowe i indywidualne: płeć, IQ, zdolności, aspiracje, wiedza)

• Aktywność podmiotu

• Czynniki sytuacyjne:

- poprzedzające:
TRANSFER (zapamiętywanie) -> pozytywny/negatywny; przenoszenie się wprawy z wcześniejszych sytuacji na późniejsze

PROAKCJA (przypominanie) -> ułatwienie/hamowanie; wpływ wcześniejszych doświadczeń na rezultaty kolejnego uczenia się

U osób w normie intelektualnej transfer zachodzi szybciej, jest bardziej rozległy i skorelowany. Hamowanie proaktywne silniejsze u osób o niższej inteligencji, ułatwienie proaktywne silniejsze u osób o wysokiej inteligencji.

Wyższe wskaźniki transferu u osób refleksyjnych niż impulsywnych.

Im bardziej podobne bodźce, tym łatwiejsze uczenie się tej samej reakcji. Zmiana reakcji na bodziec jest oznaką transferu negatywnego. Im bardziej podobne materiały, tym silniejsze hamowanie proaktywne.

- w trakcie: POWTÓRZENIA

- po:

RETROAKCJA -> ułatwienie/hamowanie; wpływ nowych doświadczeń na pamiętanie poprzednich

REMINISCENCJA:
Lepsze pamiętanie po upływie czas niż bezpośrednio po zakończeniu uczenia się.

Uczenie się SKOMASOWANE:
Powtarzanie bez przerwy.

• I prawo Josta: jeżeli dwa skojarzenia mają taką samą siłę, ale różny wiek, z upływem czasu siła starszego będzie słabła wolniej

• II prawo Josta: jeżeli dwa skojarzenia mają taką samą siłę, ale różny wiek, dalsze uczenie się przynosi większe korzyści starszemu

CZYTAJCIE I UCZCIE SIĘ!

Im trudniejszy i dłuższy materiał, tym więcej powinno być seansów uczenia się. Im trudniejszy materiał, tym krótsze powinny być przerwy. Im bardziej zwarty materiał, tym krótsze przerwy. Im dłuższe uczenie się, tym dłuższa przerwa. Pierwszy seans uczenia się powinien być dłuższy.

PRZEUCZENIE:

Im wyższy poziom przeuczenia, tym:

• trwalsze przechowywanie

• wolniejsze zapominanie,

• łatwiejsze wydobywanie

• większa odporność na zakłócający wpływ stresu.

Nie opisuję praw Yerkesa-Dodsona, bo zakładam, że po wstępie do psychologii wszyscy świetnie to umiemy?

Funkcja krzywoliniowa: do pewnego poziomu wzrost pobudzenia polepsza poziom wykonania (zmniejsza liczbę błędów), ale z dalszym wzrostem pobudzenia poziom wykonania obniża się.

WYKŁAD nr 5

Podejście ASOCJACJONISTYCZNE:

• zapamiętywanie polega na zapamiętywaniu elementów

• trwałość śladu pamięciowego zależy od powtarzania

Model SAM:

• Zapamiętywane elementy mają określoną siłę bądź wartość

• Uczący się powtarza zapamiętywane słowa a tym samym wzmacnia ich siłę

• Rozpoznawanie oparte jest na poczuciu znajomości

• Reprezentacja pamięciowa każdego elementu zawiera trzy wskazówki: kontekstu uczenia się, innych elementów z listy oraz samego elementu.

Koncepcja poziomów przetwarzania Craika i Lockharta:

• Ślad pamięciowy - produkt uboczny procesu przetwarzania

• Przypominanie - próba odtworzenia oryginalnej sytuacji percepcji

• Siła śladu zależy od głębokości przetworzenia

• Na każdym poziomie możliwe przetwarzanie o różnym zakresie

• Proces przywoływania zapamiętanej informacji ma charakter konstruktywny

MODEL SPI Tulvinga:

• Kodowanie ma charakter seryjny (serial - S)

• Przechowywanie jest równoległe (parallel - P)

• Wydobywanie jest niezależne (independent - I)

Pamięć może bardzo dobrze działać na niższych poziomach, niezależnie od wyższych.
Informacja percepcyjna nie może być bezpośrednio kodowana w pamięci epizodycznej, musi najpierw przejść przez pamięć semantyczną.

Czas na kawę…

WYKŁAD nr 6

PAMIĘĆ IKONICZNA:

• NIE jest to obraz następczy

• Pamięć wzrokowa - wykorzystywana do rozpoznawania bodźców wzrokowych

MASKOWANIE WSTECZNE:

• Zakłócenie percepcji występujące, gdy zaraz po bodźcu pojawia się inny bodziec tej samej modalności.

EFEKT SPERLINGA:

• Zakres pamięci bezpośrednie jest znacznie uboższy od tego co rzeczywiście rejestruje się w pamięci.

• Zjawisko szybko przemijające, trwające mniej niż sekundę.

• Pamięć ultrakrótka.

Po krótkiej ekspozycji liter (4-5), stwierdzono że pamięć bezpośrednia ma zakres ograniczony do ok. 5, niezależnie od układu przestrzennego.
Po ekspozycji 9 liter (po 3 w 3 kolumnach) ,okazało się że człowiek może odtworzyć wszystkie litery ze wskazanego rzędu.

„Aby wydobyc informacje z pamieci ultrakrótkotrwałej, koncentrujemy uwage na okreslonym jej obszarze, przenosimy z niego informacje do pamieci krótkotrwałej (wia_e sie to z ich przetwarzaniem) i wydobywamy te przetworzone informacje. O zakresie pamieci ultrakrótkotrwałej decyduje przechowywany materiał, a nie - jak w przypadku pamieci krótkotrwałej - materiał przypominany”

PAMIĘĆ TRANS-SAKADYCZNA:

• Pamięć pomiędzy sakadami

• Możliwa integracja informacji

• Sakady- skokowe zmiany położenia kątowego gałek ocznych

• Fiksacje - punkty statyczne między sakadami

Nie przetwarzamy percepcyjnie, gdy gałka nam "skacze", ale wtedy, kiedy jest skupiona, czyli w momencie fiksacji. Podczas oglądania filmu nie widzimy przeskakujących klatek i to jest ta ślepota na zmianę.

PAMIĘĆ ECHOICZNA:

• sensoryczna pamięć słuchowa

Gdy ludzie starają się ocenić, jak długo słyszą prosty dźwięk, to okazuje się, że percepcja przekracza czas ekspozycji dźwięku. W jednym z badań stwierdzono, że niezależnie od tego, czy dźwięk trwał 30 czy 100 milisekund, subiektywnie doświadczana jego długość wynosiła około 130 milisekund.

EFEKTY POWTARZANIA:

• Badania Glenberga, Smitha i Greena -> uczenie się liczby 4-cyfrowej, powtarzanie słowa przez 2, 6 lub 18 sekund, odtwarzanie liczby. Po 64 próbach niezapowiedziany sprawdzian pamiętania słów

• Badania Craika i Watkinsa -> słuchanie listy słów, odtwarzanie ostatniego słowa na określoną literę; niezapowiedziany sprawdzian pamiętania wszystkich słów

• Przypadek Sanforda -> koleś odmawiał modlitwę (znał ją na pamięć) przed każdym posiłkiem a poproszony o to w innej sytuacji, nie umiał Jej powtórzyć.

PAMIĘĆ OPERACYJNA BADDLEYA:

• pamięć operacyjna nie może być pojedynczym magazynem o ograniczonej pojemności. Musi zawierać kilka systemów, które wzajemnie siebie wspierają i pracują częściowo niezależnie od siebie.

• Model wyróżnia centralny system wykonawczy oraz dwa podporządkowane mu systemy: pętlę artykulacyjną (określaną też jako pętla fonologiczna) i notes wizualny.

PĘTLA FONOLOGICZNA

• Pętla fonologiczna = magazyn, w którym przechowywana jest informacja (wewnętrzne ucho) + systemu mowy subwokalnej (wewnętrzny głos)

• w modelu pamięci operacyjnej Baddeleya system podtrzymujący informację akustyczną i odświeżający ślady pamięciowe przez bezgłośne powtarzanie.

Efekty występujące w pętli fonologicznej:

1. Efekt podobieństwa fonologicznego: im bardziej podobne są do siebie elementy pod względem fonologicznym, tym więcej pojawia się błędów w odtwarzaniu

2. Rekonstrukcja: ponieważ informacja podlega degradacji w pętli fonologicznej, często konieczna jest jej rekonstrukcja na podstawie wcześniejszej wiedzy

3. Efekt leksykalny: wcześniejsza wiedza wpływa za zakres pamięci - jest on większy dla list słów niż dla list nie słów

NOTES WIZUALNY:

• system, który podtrzymuje informację wizualną i wykonuje operacje przestrzenne.

Teraz czas przegryźć suchara…

Spotyka się dwóch ślepców… I wtedy jeden do drugiego mówi: - Oooo! Jak my się długo nie widzieliśmy!

WYKŁAD nr 7

PAMIĘĆ EPIZODYCZNA:

• pamięć zdarzeń

• wspomnienia -> osobista przeszłość

• fakty, które jednostka może zlokalizować czasowo i przestrzennie,

np.

• Pamiętam jak się bawiłam podczas psychozerówki.

• Pamiętam swoje osiemnaste urodziny.

• Pamiętam mój pierwszy stosunek seksualny.

• Organizacja informacji:
  - Uporządkowanie w czasie elementów składających się na zdarzenie
  - Relacje przyczynowo-skutkowe między elementami zdarzenia
  - Charakter hierarchiczny
  - Model Rumelharta i Normana: sprawca, adresat, działanie: „Mama dała córce czekoladę”; „Dzienny dał wieczorowemu notatki”

PAMIĘĆ SEMANTYCZNA:

• charakter nie osobisty

• obejmuje wiedzę na temat świata - niezbędna do posługiwania się językiem

• skojarzenia

Hipotezy dotyczące mechanizmów mózgowych obu rodzajów pamięci:

• Osoby, dotknięte amnezją we wczesnym dzieciństwie, zdolne są do nabywania wiedzy semantycznej.

• Procesy pamięci semantycznej lokalizowane w płatach skroniowych

• Procesy pamięci epizodycznej - w obszarach przedczołowych i czołowych

• Pamięć semantyczna - lewa półkóla, epizodyczna - obie

WYKŁAD nr 8

STRATEGIE UCZENIA SIĘ (wg. Grupy z Michigan):

• Strategie poznawcze: powtarzanie; elaboracja; organizowanie

• Strategie metapoznawcze: planowania; monitorowania; regulacji

• Strategie zarządzania zasobami wewnętrznymi i zewnętrznymi

Efekt generowania - informacja generowana przez uczącego się jest zapamiętywana lepiej niż informacja podawana z zewnątrz.

Efekt „aha” - wgląd; rozwiązanie znalezione przez samego uczącego się jest pamiętane lepiej.

Efekt wykonania - ludzie mają wyższe osiągnięcia pamięciowe, gdy sami wykonują jakieś zadanie, w porównaniu do sytuacji, gdy widzą jak ktoś inny wykonuje to zadanie.

Doświadczenie nr 1 -> INDIANIE
Bartlett czytał amerykańskim studentom legendę indiańską, której ci wcześniej nie znali. Opowiadała ona o tym, jak młody Indianin wybrał się na polowanie na foki. W jego trakcie został przyłączony do grupy wojowników i podczas bitwy raniony. Wydawało mu się, że zaopiekowały się nim duchy. Do domu przynieśli go członkowie plemienia. Mimo że Indianin nie odczuwał bólu, to wkrótce zmarł, a z jego ust wydobyło się coś czarnego. Bartlett sprawdzał następnie (po upływie różnego czasu), jak dobrze studenci pamiętają tę legendę. Okazało się, że im więcej czasu upłynęło od jej przeczytania, tym bardziej zniekształcone były odtworzone z pamięci historie. Studenci dodawali informacje, które nie były im wcześniej prezentowane, opuszczali pewne elementy historii, przestawiali kolejność zdarzeń, itp. Generalnie opuszczali fragmenty, które były niejasne na gruncie kultury amerykańskiej i uzupełniali historię o informacje „bardziej zrozumiałe”.

WYKŁAD nr 9

PRZECHOWYWANIE I ZAPOMINANIE:

• Przechować można tylko to, co zostało zapamiętane

• Część „zapominania” jest w rzeczywistości brakiem zapamiętania

• Przechowywanie w rejestrze sensorycznym i pamięci krótkotrwałej jest ograniczone czasowo.

• Zapominanie polega na zacieraniu się śladu pamięciowego.

• Przechowywanie w pamięci krótkotrwałej może być przedłużone dzięki powtarzaniu

FUNKCJA PRZECHOWYWANIA:

• Początkowo zapominanie następuje szybko, następnie wolniej, ale niemal nigdy nie kończy się.

• Im słabszy zapis pamięciowy, tym szybsze zapominanie.

Potęgowe prawo zapominania: następstwem coraz dłuższego odroczenia są coraz mniejsze straty!

WYKŁADOWCY LEPIEJ PAMIĘTAJĄ NAZYWISKA NIŻ TWARZE STUDENTÓW.

(nie chciałam urazić niczyich wierzeń religijnych… Jest późno, robię się coraz bardziej głupia.)

INTERFERENCJA

• Zakłócenia ze strony innych bodźców czy doświadczeń oddziałują na przechowywanie nowego materiału i mogą prowadzić do jego zapominania.

• Zapominanie aktywne, nie pasywne

• Interferencja retroaktywna - Wpływ informacji następującej po zapamiętywaniu

• Interferencja pro aktywna - przed zapamiętywaniem

WYKŁAD nr 10

WYDOBYWANIE

• Złożony wieloetapowy proces, w którym podstawową rolę odgrywa aktywność poznawcza jednostki.

ROZPOZNANIE A REPRODUKCJA - to łatwe. Tyczy się nas wszystkich.

Dostajemy test. Mamy pytania zamknięte i rozpoznajemy prawidłowe odpowiedzi, w sensie - dobrze strzelamy i dostajemy same 5 a później widnieją one w USOSie i możemy się chwalić rodzicom. Gorzej byłoby, gdybyśmy dostali pytania otwarte, bo wtedy czekałoby nas samodzielne wydobywanie informacji z pamięci czyli reprodukcja… i tu jest gorzej, bo nic nie umiemy i nie ma 5 w USOSie i nie ma się czym chwalić rodzicom.

• Rozpoznawanie zachodzi na podstawie śladów obrazowych

• Reprodukcja zachodzi na podstawie śladów werbalnych

• Reprodukcja polega na poszukiwaniu w pamięci oraz rozpoznawaniu

• Rozpoznawanie jest więc podejmowaniem decyzji „znany/nieznany”

ZJAWISKO KOŃCA JĘZYKA

• polega na poczuciu pamiętana przy niemożności reprodukcji

EFEKT PROUSTA

• zapachy przywołują wspomnienia

WYDOBYWANIE A NASTRÓJ

• Łatwiej wydobywane przyjemne wspomnienia w nastroju wesołym.

• Łatwiej wydobywane smutne wspomnienia, gdy nastrój jest negatywny.

• Brak istotnego wpływu nastroju na wydobywanie słów neutralnych.

Dysocjacja przypominania i rozpoznawania:

• Nieświadomy plagiat czyli przypominanie bez rozpoznania

• Paramnezja czyli rozpoznawanie bez przypominania

• Déjà vu czyli rozpoznawanie bez przypominania, ale jest błędne

• Jamais vu czyli błędne rozpoznawanie bez przypominania

WYKŁAD nr 11

PAMIĘĆ AUTOBIOGRAFICZNA:

• Odnosi się do własnych przeżyć

• Pamięć trwała, element pamięci deklaratywnej

• Pamięć epizodyczna + wiedza semantyczna + na temat własnej przeszłości, zachowań, uczuć, postaw

• Zapis przeżyć osobistych oraz ich znaczenie

• Ważne elementy to narracja, wyobraźnia i emocje

FUNKCJE PAMIĘCI AUTOBIOGRAFICZNEJ:

• Intrapersonalna: konstruowanie i przechowywanie „Ja” oraz własnej historii

• Interpersonalna: zawieranie i podtrzymywanie związków z innymi ludźmi; autoprezentacja

• Generowanie teraźniejszych i przyszłych zachowań

PRZYWOŁYWANIE WSPOMNIEŃ:

• Więcej przywoływanych wspomnień pozytywnych niż negatywnych czy neutralnych

• Wraz z upływem czasu maleje nasycenie emocjonalne wspomnień, dotyczy to w szczególności pamięci zdarzeń negatywnych

• Prócz osób depresyjnych (takich jak ja na ten przykład)

PAMIĘĆ FLESZOWA - efekt lampy błyskowej

• Termin ten określa niezwykle żywe, wyraźne, nasycone opisami spostrzeżeń (głównie wzrokowych), trwałe, dostępne i bardzo szczegółowe wspomnienia, które dotyczą ważnych, emocjonalnych zdarzeń, mających dla jednostki istotne konsekwencje.

• Cechą charakterystyczną wspomnień tego typu jest utrzymująca się na wysokim poziomie pewność i wiara w nieomylność własnych wspomnień, którym może towarzyszyć niska trafność.

• Przedmiotem wspomnień fleszowych mogą być wydarzenia o randze publicznej, oraz zdarzenia osobiste (takie jak: egzamin dojrzałości, wypadek samochodowy, ślub lub śmierć kogoś bliskiego). Opisy takich wspomnień zawierają dokładne informacje na temat miejsca, bieżącej aktywności, osób towarzyszących, reakcji emocjonalnych oraz tego, co osoba robiła bezpośrednio po danym wydarzeniu.

• Najczęstsze błędy pojawiające się we wspomnieniach tego typu mają charakter błędów rekonstrukcji typowych dla wszystkich wspomnień autobiograficznych, gdzie brakujące informacje wypełniane są przez wnioskowanie i zgadywanie.

FAŁSZYWE WSPOMNIENIA

• Procedura DRM -> Igła w stogu siana:

Osobom badanym wymienia się bardzo dużo wyrazów związanych z szydełkowaniem. Nie pojawia się natomiast słowo „igła”. Pytani jednak o ten wyraz w większości odpowiadają, że takie słowo się pojawiło.

Wykład nr 12 jest na slajdach dość dobrze, krótko i szczegółowo omówiony, dlatego wybaczcie, ale… daruję sobie!

WYKŁAD nr 13

AMNEZJA WSTECZNA

• Utrata dostępu do wspomnień poprzedzających traumatyczne zdarzenie, przechowywanych w pamięci długotrwałej.

• Dotyka przede wszystkim pamięci autobiograficznej

• Może nawet obejmować podstawowe dane osobowe (generyczne)

• Zachowana w dużej mierze pamięć semantyczna i niedeklaratywna

PRZEJŚCIOWA AMNEZJA GLOBALNA (TGA):

• Nagłe pojawienie się

• Krótkotrwały charakter

• Obejmuje na ogół krótki okres niepamięci wstecznej

• Zachowana pamięć krótkotrwała, operacyjna, semantyczna i proceduralna

• Niejasne przyczyny

AMNEZJA NASTĘPCZA:

• Niepamięć zdarzeń występujących po urazie

• Uszkodzenia części środkowej płatów skroniowych i hipokampa

• Zespół Korsakowa i encefalopatia Wernickego

Zespół Korsakowa i encefalopatia Wernickego cechuje dezorientacja w czasie i przestrzeni oraz konfabulacje. Zespół Korsakowa i encefalopatia Wernickego to przypadki, w których występuje całkowita niezdolność do uczenia się nowego materiału. Jeśli chodzi o pamięć zdarzeń przeszłych to mają na przykład problemy z chronologią i spontanicznym odtwarzaniem informacji.

AMNEZJA PSYCHOGENNA

• Przyczyny psychiczne a nie neurologiczne

• Utrata pamięci jako sposób radzenia sobie z traumą

• Fuga dysocjacyjna: amnezja wsteczna; zachowana pamięć utajona

OTĘPIENIE:

• Obniżanie się umiejętności nabywania nowych danych

• Stopniowa utrata wcześniejszych wspomnień

• Częstsze u osób w podeszłym wieku

ALZHEIMER : ZMNIEJSZENIE SIĘ LICZBY NEURONÓW oraz połączeń między nimi. Początkowo głównie w płatach czołowych i skroniowych.

AFAZJA

• Utrata zdolności posługiwania się językiem

Wykład nr 14

jest

do

DUPY!!

WYKŁAD nr 15

Jest o mnemonistach… a to przecież tak, jakbyśmy czytali sami o sobie.

Dziękuję za uwagę…

Czytała KRYSTYNA CZUBÓWNA! <3

---