TURYSTYKA - W.W. GAWORECKI

2006. - WYKŁAD 1

LITERATURA: wykłady + V wyd. książki Turystyka

Współczesna turystyka ma wymiar ekonomiczny, społeczny i psychologiczny.

System motywacji czyli:

-część kultury masowej

-zjawisko przestrzenne- wymiar globalny

-zjawisko polityczne- polityka społeczna (okres urlopów rośnie), polityka transportowa (budujemy drogi), polityka edukacyjna

Turystyka polityczna państwa może być:

-polityka negatywna

-polityka bierna

-polityka aktywna- preferowana na świecie

Turysta korzystający z noclegu jest atrakcyjnym turystą.

Turystą nie jest człowiek który wyjeżdżają :

-za pracą, religią,

-emigranci polityczni

-dyplomaci, ludzie sił zbrojnych

PODRÓŻNI:

CEL I

Wypoczynek, rekreacja, zwiedzanie, zakupy, uczestnictwo w imprezach sportowych i kulturowych, uprawianie sportu amatorskiego, wędrówki piesze, wypoczynek, obozy letnie, podróże poślubne

CEL II

Odwiedziny krewnych i znajomych- na urlop do domu, uczestnictwo w ślubach, pogrzebach, opieka nad niepełnosprawnymi

CEL III

Sprawy zawodowe, podróże służbowe np.wizytacje, podróże handlowe, uczestnictwo w konferencjach, seminariach, targach tematycznych, misje rządowe, występy na koncertach, kursy językowe, uprawianie zawodowego sportu- Turystyka biznesowa która obejmuje podróże turystyki kongresowej, motywacyjnej, biznesowej]

CEL IV

Zdrowotne- pobyt w sanatorium, uzdrowisku, terapia morska,

CEL V

Religijne- pielgrzymki

CEL VI

Inne cele- tranzyt, załogi statków morskich, samolotów

TURYSTYKA-

Każdy turysta jest podróżnym. Nie każdy podróżny jest turystą. Podróże zwane turystyką są widoczne w II połowie XIX wieku.

Do podróżujących po świecie w celach turystycznych zaliczamy tych podróżnych, którzy opuszczają na okres max. 365 dni miejsce stałego zamieszkania, dobrowolnie, w czasie wolnym i stoją przed nim następujące cele:

GRUPY CELÓW TURYSTYCZNYCH:

1. Turystyka właściwa- wypoczynek, rekreacja, wakacje- np. zwiedzanie, zakupy, uczestnictwo w imprezach sportowych i kulturalnych, rozrywki kulturalne, uprawianie sportu amatorskiego, wędrówki piesze, hazard, wędrówki po plaży, rejsy wycieczkowe, rekreacja żołnierzy, obozy letnie, podróże poślubne.

2. Odwiedziny u krewnych i znajomych- wyjazdy na urlop do domu, uczestnictwo
   w ślubach, pogrzebach, opieka nad niepełnosprawnymi, itd.

3. Turystyka biznesowa- (ok. 30% obrotów rynku), sprawy zawodowe, interesy, biznes, np. wizytacje w firmach, podróże handlowe, uczestnictwo w kongresach, konferencjach, targach, wystawach, misje rządowe, występy na koncertach, kursy językowe, uprawianie zawodowe sportu.

W Londynie, Wiedniu, Genewie, Paryżu odbywają się kongresy narodowe.

4. Turystyka uzdrowiskowa, zdrowotna- cele zdrowotne tj. pobyty w uzdrowiskach, sanatoriach, terapia morska inne kuracje.

5. Cele religijne- pielgrzymkowe- (ok. 10% obrotów rynku)- chrześcijanie, islam

6. Inne cele turystyczne- np. podróże załóg obcych statków, podróże załóg samolotów pasażerskich, podróże tranzytowe.

Podróże po świecie w celach takich jak emigracja nie zalicza się do turystów.

DO NIE TURYSTÓW ZALICZAMY:

1. żołnierzy w jednostkach specjalnych (ONZ),

2. korpus dyplomatyczny,

3. odwiedzający- jednodniowy; turystyka łóżkowa (przebywa co najmniej 1 noc)

RUCH TURYSTYCZNY- dobrowolne, w celach turystycznych, nie dłużej niż 1 rok.

Pozostali to podróżujący ( jako tacy) inni.

Struktura podróżujących charakteryzuje się tym, że zdecydowanie dominuje podróżujący jednodniowi.

Podróżujący jednodniowi dominują ruch turystyczny.

Turystyka aktywizuje usługi i handel w pasach przygranicznych.

CECHY TURYSTYKI:

• wysoka dynamika podróżujących (od 1950 r. zaczęto liczyć podróżujących):

1950 r.- 25 mln podróżujących po świecie

1960 r. - 69 mln

1970 r. - 160 mln

1980 r. - 285 mln

1990 r. - 425 mln

2000 r. - 698 mln

2005 r. - 808 mln

6% przyrostu z 2004 roku na 2005 rok. Jest tendencja rosnąca.

• dynamika może być osłabiona dekoniunkturą ekonomiczną, epidemiami, konfliktami.

Każda prognoza turystyczna była przekroczona (były rzeczy niedoszacowane).

Na rok 2020 prognozuje się 1 mld 560 mln podróżujących.

Ruch turystyczny przestrzennie rozkłada się różnie.

KRAJE ATRAKCYJNIESZE ŚWIATA:

1. Francja- 75 mln cudzoziemców/ rok

2. USA- 54 mln

3. Hiszpania- 48 mln

4. Włochy- 41-42 mln

5. Chiny- 32 mln

6. W. Brytania- 25 mln

7. Rosja- 21 mln

8. Kanada- 20 mln

9. Meksyk- 20 mln

10. Niemcy- 19 mln

PROGNOZY NA ROK 2020:

1. Chiny- 130 mln turystów

2. Francja- 106 mln

3. USA- 102 mln

4. Hiszpania- 74 mln

5. Hongkong- 57 mln

6. W. Brytania- 54 mln

7. Włochy- 52 mln

8. Meksyk- 49 mln

9. Rosja- 48 mln

10. Czechy- 44 mln

WYDATKI:

1950 r. - 2 mln dolarów USD przy 25 mln osób

1980 r. - 103 mld

1999 r. - 250 mld

2000 r. - 478 mld

2005 r. - 682 mld

2020 r. - 2 mln(?)

W Europie są 22 mln miejsc pracy w turystyce.

NAJLEPSZE INTERESY NA ŚWIECIE:

• paliwo

• przemysł motoryzacyjny

• informatyka

• turystyka

TURYSTYKA- jest zjawiskiem ekonomicznym, kulturowym, przestrzennym, psychologicznym.

PRZESŁANKI:

• czas wolny- turystyka rodzinna

• zasoby pieniężne

• walory turystyczne

• autostrady

• bezpieczeństwo turystów

ATRAKCYJNOŚĆ TURYSTYCZNA MIEJSCA DOCELOWEGO- (kraj, miejscowość, kontynent) oferuje turystom pakiet towarów i usług (produkt turystyczny- oferować może firma, miejscowość).

Produkt turystyczny obszaru składa się z: atrakcji i środowiska miejsca docelowego. Dzielimy je:

1. Atrakcje naturalne:

• stworzone przez człowieka (architektura, centa handlowe, budowle techniczne),

• atrakcje kulturowe (tradycja, folklor, religia, sztuka, muzea, festiwale, centra naukowe i studenckie),

• atrakcje społeczne (język, możliwości spotkań towarzyskich, kluby, gościnność).

1. Infrastruktura i usługi miejsca docelowego ( baza noclegowa, żywieniowa, transport w miejscu docelowym)

• aktywny wypoczynek (kluby specjalistyczne, imprezy sportowo- rekreacyjne),

• inne formy wypoczynku (nauka j. Obcych, plenery, warsztaty, nauka prawa jazdy).

1. Inne usługi informacyjne, wypożyczalnie sprzętu, foto, wideo, zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, masaże

• dostępność miejsca docelowego (szybka, bezpieczna, tania, wygodna) infrastruktura transportowa (kolejowa, itd.),

• wizerunki i postrzeganie miejsca docelowego (trzeba je promować),

• cena produktu (adaptacja ceny zależnej od miejsca zamieszkania, wieku, wykształcenie, hobby, czas podróży- zima, lato,...)

3.11.2006 WYKŁAD 2

3 PODSTAWOWE ZJAWISKA RYNKOWE:

• podaż (oferta jaką usługodawca proponuje konsumentowi—produkt turystyczny),

• popyt,

• cena

PRODUKT TURYSTYCZNY- jednostka gospodarcza podmiotu działającego na danym rynku (hotelu, gastronomii itp. Firm, które obsługują turystycznie).

PRODUKT TURYSTYCZNY OBSZARU, MIEJSCOWOŚCI- miejsce docelowe (Gdańsk, Trójmiasto, region, Polska, Europa), to produkt bardzo urozmaicony.

Produkt turystyczny występuje z różnym natężeniem w miejscach docelowych.

Atrakcyjność turystyczna jest bardzo zróżnicowana.

ATRAKCYJNOŚĆ TURYSTYCZNA MIEJSCA DOCELOWEGO JEST FUNKCJĄ 3 CZYNNIKÓW:

1. Walorów turystycznych

Walory przyrodnicze- położenie obszaru, ukształtowanie terenu, zalesienie, flora i fauna, klimat)

Walory kulturowe- zwane też kulturalne, zabytki, obiekty sakralne, niesakralne, piśmiennictwo, język).

Odgrywa współcześnie dużą rolę.

Wiąże się z nimi problem ich ochrony. Są degradowane te walory środowiska naturalnego i kulturowego. Tworzy się parki. Parki wprowadzają ograniczenia działalności gospodarczej; w budownictwie mieszkalnym itp.

Obszar chroniony ma spełnić funkcję „ ochroniarską” przyrody.

Miejscowości turystyczne w Polsce muszą być .... kanalizowane (?).

2. Infrastruktura turystyczna

Infrastruktura- to zespół urządzeń i instalacji niezbędnych do funkcjonowania gospodarki i życia mieszkańców, np. wodociąg, kanaliza, drogi, elektrownie, transport, ochrona, kultura. Dzielimy ją na:

• techniczną- hotelarstwo, gastronomia, transport turystyczny itp. działalność związana z obsługą ruchu turystycznego,

• społeczną- sieć biur turystycznych, sieć szlaków turystycznych, informacja turystyczna, oświata turystyczna,

• paraturystyczna

Słabo dostępne są Bieszczady.

SWOT

Specjaliści wymieniali następujące grupy produktów turystycznych Polski godnych uwagi:

• słońce i plaża (turystyka nadmorska) ma dużą szansę rozwoju,

• objazdy autokarowe (turystyka objazdowa),

• zwiedzanie miast,

• rekreacja w górach (turystyka górska),

• rekreacja wokół jezior,

• sporty zimowe,

• wizyty jednodniowe

MOCNE STRONY

1. ciekawy i zróżnicowany krajobraz,

2. obszary nieskażonej przyrody,

3. zabytki architektoniczne i walory kulturowe Polski,

4. ciekawe wybrzeże morskie,

5. tradycyjna gościnność Polska,

6. uwarunkowania historyczne,

7. możliwość dokonywania zakupów (zwłaszcza przez sąsiadów z zagranicy)

SŁABE STRONY

1. brak wyrazistego wizerunku atrakcyjności turystycznego Polski (słaba promocja). Jest mało pieniędzy na promocję,

2. niski poziom usług w wielu dziedzinach,

3. zła informacja turystyczna w Polsce,

4. niedostateczny system telekomunikacji,

5. brak ośrodków konferencyjnych i wystawowych- turystyka biznesowa to ok. 30% na rynku,

6. niski stopień bezpieczeństwa publicznego.

WYKŁAD 3 17.11.2006

TEMAT: ORGANIZACJA TURYSTYKI W POLSCE I ZARZĄDZANIE.

1. Początki administracji turystycznej w Polsce

• datuje się na rok 1919, dr M. Orłowicz objął kierownictwo REFERATU TURYSTYKI utworzone w Ministerstwie Robót Publicznych.

• 1924r.- powołano Międzyministerialną Komisję Turystyczną jako organ doradczy Ministerstwa Robót Publicznych, zaczęły powstawać w urzędach wojewódzkie referaty turystyki oraz wojewódzkie komisje, które zajmowały się promowaniem regionów i całej Polski.

• Od 1927 r.- Związek Polskich Towarzystw Turystycznych - 60.000 członków- działał do 1936 roku.

• 1928r.- powołano Międzyministerialną Komisję do Zagadnień Turystyki przez S. Starzyńskiego projektowała powołanie Polskiego Urzędu Turystyki, a w Krakowie funkcjonowała Izba Przemysłowo- Handlowa, przygotowała projekt ustawy o popieraniu turystyki w Polsce.

• 1932r.- likwidacja M. R. Publicznych, Referat Turystyki został włączony do Ministerstwa Komunikacji jako wydział Turystyki Ogólnej

• 1935 r. - pod patronatem Ministerstwa Komunikacji powstała Liga Popierania Turystyki. Struktura ta zasłużyła się znacząco pod względem rozwoju infrastruktury turystycznej.

• 1936 r. - kolejka na Kasprowy Wierch, Gubałówkę.

• Po II wojnie światowej w Ministerstwie Komunikacji powołano samodzielny wydział Turystyki jako organ Prezesa Rady Ministrów, który przejął dotychczasowe obowiązki Ministerstwa Komunikacji w zakresie Turystyki

• 1954 r. - powołano Komitet dla spraw Turystyki w strukturze Głównego Komitetu Kultury Fizycznej (Główny Komitet Kultury Fizycznej i Turystyki - GKKFiT)

Zaczęła się prze pół wieku era łączenia sportu i turystyki. GKKFiT zajmował się problematyką kultury turystyki i sportu oprócz hotelarstwa.

• GKKFiT działał przy rządzie i podporządkowany był premierowi. SKŁAD: ministrowie, których resorty swoją działalność wiązały z turystyką, a także przedstawiciele związków zawodowych, organizacji młodzieżowych, kultury fizycznej, PTTK, oraz przedstawiciele Rad Narodowych, przedstawiciele spółdzielczości.

• 1973 r. - w obręb GKKFiT włączono Polskie Hotelarstwo, całość spraw związanych z turystyką znalazła się w kompetencjach organu administracji rządowej

• II połowa lat 70-tych XX wieku rząd powołał w 1977 roku Centralę Turystyczną Orbis

• 1978 r.- rozdzielono sprawy turystyki i sprawy kultury fizycznej tworząc Główny Komitet Turystyki (GKT) jako Centralny Organ Administracji podległy premierowi.

• Turystyka zagraniczna była dziedziną wyłączoną z kompetencji GKT i zajmował się nią Orbis.

• 1981 r.- podporządkowano Centrale Turystyki Orbis GKT

• 1987 r.- zlikwidowano GKT i powołano GKKFiT. Sprawy Turystyki Komercyjnej, rynkowej ,w czasie reorganizacji znalazło się w Ministerstwie Rynku Wewnętrznego (biznes turysty).

• Turystyka socjalna, kwalifikowana znalazły się w Komitecie ds. Młodzieży i Kultury Fizycznej (Kwaśniewski na czele)

• 1991 r. - powołano Urząd Kultury Fizycznej i Turystyki, który stał się Centralnym Organem Administracji Turystyki i funkcjonował do 1999 roku. Po jego likwidacji turystyka podlegała Ministerstwu Transportu i Gospodarki Morskiej.

• !!! 21.06.2001 r.- znalazła się w strukturze Ministerstwa Gospodarki i do dziś tam funkcjonuje Departament Turystyki jako organ centralny administracji.

• POT- promuje rynek turystyki w kraju i zagranicą. Zagranicą są: Niemiecka Centrala Turystyczna, Austriacka Reklama Turystyczna.

Zamiast POT ma powstać Polska Agencja Inwestycji Zagranicznej.

• od 2000 r. - aktualny model wykształcił się na początku 2000roku i kiedy postanowiono wykorzystać wzory z krajów UE miały wpływ na politykę i promocję turystyki.

Polityka państwa:

Naczelny Organ Administracji Rządowej jest odpowiedzialny za kształtowanie się ogólnej wizji (turystyka jest zaś od zadań) państwo w sferze turystyki - wizje operacyjne- robocze, dostosowanie turystyki do standardów UE.

Administracja Turystyki:

Centralna Organizacja Rządowa w Polsce 1997 r.- przyporządkowanie poszczególnych działów administracji rządowych poszczególnym Ministrom leży kompetencji Prezesa Rady Ministrów.

Minister Gospodarki w latach 11.2005 zajmuje się turystyką.

Kompetencje Departamentu Turystyki w Ministerstwie Gospodarki są następujące:

1. przygotowanie i wdrażanie strategicznych dokumentów i programów rządowych dotyczących rozwoju turystyki. (w 2000 roku rząd opracował dokument Strategia Rozwoju Turystyki Polskiej w latach 2001-2006; opracował projekt Strategia Rozwoju Turystyki Polskiej w latach 2007-2013, ale dokument nie został zatwierdzony.

2. przygotowanie rozwiązań systemowych stymulujących rozwój turystyki i wzrost produktu turystycznego (podatkowe, finansowe).

3. prowadzenie spraw związanych z realizacją ustawy i usługach turystycznych (koncesjowanie działalności turystycznej, uzyskiwanie zezwoleń, pośrednicy, kategoryzacja hotelu).

Wojewodowie wydawali lub cofali koncesję. Wzór francusko- brytyjski—ustawa o usługach turystycznych.

Centralny Rejestr Zezwoleń:

Ustawa zwalnia z obowiązku posiadania zezwoleń: kościół, organizacje turystyczne, ZHP (?)

PZH opracowało dokument, który weryfikuje funkcjonowanie ustawy i opracowało projekt nowej ustawy: o polskiej gospodarce turystycznej.

4. podejmowanie działań mających na celu ochronę interesów konsumentów usług turystycznych m.in. przez prowadzenie Centralnej Ewidencji Organizatorów Turystyki i Pośredników Turystyki, Komisja kategoryzacyjna obiektów turystycznych. Rośnie odsetek obiektów niekategoryzowanych (bałagan na rynku) konsument wprowadzany jest w błąd.

5. prowadzenie spraw wynikających z nadzoru Ministra nad POT-em

PHARE finansował Węgry, Polskę; opracował Strategię Rozwoju Polskiego Produktu ..Turystycznego; promocja turystyki w Polsce---ORGANIZACJA POZARZĄDOWA!!! (Polska Agencja Turystyki - PAT).

Powstał inny organ:POT!! (RZĄDOWA!!!)- źle podlegają Ministrowi Gospodarki. Rząd powołuje skład POT-u (wójt, starosta) nie mający znaczenia na rynku turystycznym. A w Niemczech (przedstawiciel banku, dyrektor koleji).

6. koordynacja działań w zakresie europejskiej integracji

7. prowadzenie działań w zakresie ministra prace przewoźnika, pilota.

System Zarządzania Turystyka, nowy element:

• Rada Turystyki (organ pomocniczy Ministra Gospodarki)

• Monitorowanie, realizacja polityki państw w dziedzinie turystyki obok administracji rządowej byli też przedstawiciele samej turystyki, akademiccy, pozarządowej (PTTK) nie ma gospodarki polskiej

• Zajmuje się:

• opiniowaniem rozwiązań sprzyjających rozwojowi turystyki

• ocena funkcjonowania sektora usług turystycznych

• opiniowanie promocji turystyki

• opiniowanie , kształtowanie i szkolenia kadr turystyki.

Organizacja Samorządowa w turystyce:

W Polsce działa samorząd (nie samorządowcy!!!) terytorialny 3 szczeblowy- gmina- powiat- województwa samorządowe.

Te ogniwa tworzą władzę- sejmik wojewódzki (parlament z przewodniczącym) powołuje zarząd samorządu wojewódzkiego, przewodniczącego samorządu i jego zastępcę.

Przewodniczący samorządu wojewódzkiego - Marszałek.

Apartament: departamenty

Powiat: radny powiatu ze starostą

Powiaty ziemskie i grodzkie

Gmina: Rada Miasta Gdańska; organ wykonawczy 1 osobowy (prezydent, burmistrz, wójt)

Od 1.01.1999 roku obowiązuje w Polsce 3 stopniowy podział terytorialny państwa.

Od 01.06. zadanie wynikające z ustawy o usługach turystycznych przeszły z administracji rządowej do urzędu marszałkowskiego, ich kompetencje:

1. ustalenie rodzajów i kategorii obiektu hotelarskiego i prowadzenie nadzoru

2. nadawanie uprawnień przewodnikom, pilotom i prowadzenie ich rejestru

3. wydawanie zezwoleń do szkolenia przewodników i pilotów, obsługa komisji egzaminacyjnych, kontrola nad nimi

4. obsługa komisji języków obcych dla ...(przewodników??)..

5. prowadzenie rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych

6. podejmowanie działań interwencyjnych na rzecz ochrony klienta (środki ubezpieczeniowe, gwarancje)

7. kontrola prowadzona przez przedstawicieli działalności gospodarczych w zakresie turystyki

Turystyka nie ma odzwierciedlenia w formie odpowiedniej komórki organizacyjnej..... w strukturze władzy centralnej i administracyjnej.

Nie ma Komisji ds. Turystyki..... ale wszędzie jest Komisja ds. Sportu..... (nawet nie wychowania fizycznego).

Włochy- nie ma Ministra Turystyki

Grecja- zależy od władzy

Francja- jest w innej formie niż ministerstwo.

Turystyka- źródło środków/ sport- podział środków.

Samorządy wojewódzkie, zadnie turystyczne:

1. edukacja publiczna, w tym szkolnictwo wyższe

2. kultura i ochrona dóbr

3. modernizacja terenów miejskich i zagospodarowania przestrzennego

4. ochrona środowiska

5. transport publiczny i drogi

6. ochrona konsumentów

7. bezpieczeństwo publiczne

8. aktywizacja bezrobocia i aktywizacja rynku pracy.

Pośrednio związane z turystyką zadania:

1. pobudzanie aktywności gospodarczej

2. podnoszenie poziomu konkurencji i innowacyjności gospodarczej województwa

3. potrzeby przyszłych pokoleń

4. kształtowanie i utrzymywanie ładu przestrzennego (fabryka, osiedla mieszkaniowe).

WYKŁAD 4 1.12.2006

TEMAT: TURYSTYKA ZRÓWNOWAŻONA

1. Pojęcie zrównoważonego rozwoju.

1. Pojęcie rozwoju i wzrostu gospodarczego

Wzrost gospodarczy- ilościowy wzrost produkcji dóbr i usług w kraju/

Rozwój gospodarczy- pojęcie szersze, uwzględnia gospodarcze i społeczne uwarunkowania typu jakościowego, podstawę dla powstania koncepcji rozwoju gospodarczego.

2. Ewolucja koncepcji rozwoju zrównoważonego

1972 r. - pojęcie, „sustainable development” wprowadzono na konferencji ONZ w Sztokholmie.

1975 r. - zdefiniowano pojęcie jako „taki przebieg nieuchronnego i pożądanego rozwoju gospodarczego, który nie narusza w sposób istotny i nieodwracalny środowiska życia człowieka, nie doprowadza do degradacji biosferu....

1987 r.- Światowa Komisja ds. Środowiska i rozwoju ujmuje sustainable development jako rozwój gospodarczy i społeczny, który zapewni zaspokojenie potrzeb współczesnego społeczeństwa bez naruszania potrzeb przyszłych pokoleń.

1992 r.- „Szczyt Ziemi” w Rio de Janerio, opracowano plan „Agenda21”

2002 r.- Światowy „Szczyt Ziemi” w Johansesburgu. Opracowano plan na 10 lat, m.in. zawarto w nim zmniejszenie o połowę liczby osób żyjących w ubóstwie.

2005-2014 r. - Zgromadzenie Ogólne NZ ustanowiło Dekadę Edukacji dla Zrównoważonego Rozwoju, nazywaną później także Dekadą Zmiany. Jej zadaniem jest propagowanie zrównoważonych zachowań, inspirowanie krytycznego i twórczego myślenia powodującego znaleźć rozwiązanie problemów uniemożliwiających trwały rozwój.

3. Zrównoważony rozwój a ekorozwój.

Ekorozwój ≠ rozwój zrównoważony = trwały rozwój

27.04.2001 r.- Prawo Ochrony Środowiska def. uwypukla zależność 4 wkładów: społeczno- gospodarczy, społeczny, polityczny, gospodarczy.

4. Cechy rozwoju zrównoważonego

1. wielowymiarowość (wieloaspektowość)

2. niejednolitość (niejednoznaczność)

3. kompleksowość (interdyscyplinarność)

4. dynamika- proces rozwoju

1. Cele

• społeczne: zaspokojeni podstawowych potrzeb społeczeństwa, ograniczenie bezrobocia, podnoszenie jakości życia, utrzymanie różnorodności kulturowej

• ekonomiczne: wzrost dochodu narodowego, zapewnienie odpowiedniej ilości dóbr i usług

• ekologiczne: ochrona różnorodności biologicznej, poprawa stanu środowiska naturalnego

1. Podsumowanie

Celem jest podnoszenie jakości życia.

Rozwój zrównoważony dzieli się na :

• antropocentryczny

• konserwacyjny

Rozwój zrównoważony łączy rozwój gospodarczy z ochroną zasobów naturalnych w długim okresie.

Zagadnienia rozwoju zrównoważonego mają charakter ogólnych zaleceń.

Rozwój zrównoważony jest procesem a nie stanem.

Powinien być celem polityki władz państwowych, samorządowych.

2. Turystyka zrównoważona

1. Geneza powstania koncepcji turystyki zrównoważonej na bazie faz rozwoju turystyki.

Faza I: POPARCIA

Turystyka i konserwacja środowiska naturalnego uważane były za odrębne zagadnienia, potencjalne zagrożenia ze strony turystyki były niezauważone.

Turystyka jako aktywność prawie idealna.

Faza II: LATA 70-TE - OSTRZEGAWCZA

Odzwierciedla dualistyczny model rozwoju, gdzie narasta rozwarstwienie między bogatych i biednych. Zauważa się negatywne skutki związane z turystyką. Początek badań i analiz skutków rozwoju turystyki.

Faza III: PRZYGOTOWAWCZA

Pojawiają się propozycje dotyczące możliwości wprowadzania rozwiązań przyczyniających się do pozytywnych skutków rozwoju turystyki. Opcje te są prezentowane pod hasłem tzw. turystyki alternatywnej.

Faza IV: WIEDZY

Wynika z rozwoju teorii w zakresie turystyki jako podstawa do wprowadzenia turystyki zrównoważonej.

2. Koncepcje rozwoju i form turystyki związane z celami rozwoju zrównoważonego.

TURYSTYKA ŁAGODNA:

• wprowadzona w Szwajcarii

• jako przeciwieństwo turystyki twardej, czyli powodującej szkody ekologiczne

• jako wynik zmian potrzeb turystów

• najważniejszym jej celem jest ukazanie i zrozumienie istoty zjawisk w turystyce oraz jej rozwoju, a nie stworzenie zamkniętej teorii

TURYSTYKA ZIELONA:

• akceptuje ochronę przyrody

• wadą takiego rozumienia jest ograniczenie postrzegania walorów do pojedynczych atrakcji naturalnych występujących na danym obszarze.

TURYSTYKA ODPOWIEDZIALNA I TURYSTYKA PRZYJAZNA ŚRODOWISKU:

-Jako rezultat troski i odpowiedzialności za skutki rozwoju turystyki (zwłaszcza społeczne i kulturowe). Nacisk nie tylko na środowisko przyrodnicze, lecz także społeczne i kulturowe, obejmujące wszystkie obszary i sektory turystyki.

AGROTURYSTYKA:

• forma turystyki związana z rolnictwem, w której gospodarstwo rolne stanowi bazę noclegową i główną atrakcją turystyczną.

TURYSTYKA WIEJSKA:

• forma turystyki związana z rolnictwem, której podstawą jest przyjazd na tereny wiejskie.

TURYSTYKA ALTERNETYWNA:

• jako przeciwieństwo i alternatywa turystyki masowej

• bunt przeciwko cywilizacji

• powstanie jest związane z ruchem hippisowskim

• nowym stylem podróżowania

• „Nowi” turyści

EKOTURYSTYKA:

• jako forma aktywnego i dogłębnego zwiedzania obszarów o wybitnych walorach przyrodniczych i kulturowych

• nie niszczy harmonii ekosystemów przyrodniczych i odrębności kulturowej lokalnych społeczności

• dostarcza środków finansowych do ochrony tych elementów

• warunkiem jest występowanie obszarów o najwyższych walorach przyrodniczych

• stanowi rdzeń turystyki zrównoważonej

• jest formą turystyki zrównoważonej, ale nie każda forma turystyki zrównoważonej jest równoważna z ekoturystyką.

1. Koncepcja turystyki zrównoważonej

Przesłanki pojawienia się idei turystyki zrównoważonej .

Niekorzystne oddziaływanie turystyki na:

• środowisko przyrodnicze

• lokalną społeczność

• lokalną i regionalną gospodarkę

Problem:

• jednoznaczne ustalenie niekorzystnego wpływu turystyki na środowisko

Powody:

• wzajemne powiązania

• zmiany w środowisku

• brak znajomości warunków środowiska przed początkiem oddziaływania turystyki

• skutki oddalone w czasie

Koncepcja turystyki zrównoważonej jest wynikiem badań, powiązań pomiędzy turystyką, środowiskiem a rozwojem.

Koncepcja turystyki zrównoważonej jako:

1. narzędzie realizacji zrównoważonego rozwoju

2. narzędzie rozwoju samej turystyki

TURYSTYKA ZRÓWNOWAŻONA to:

„ każda forma rozwoju turystycznego, zarządzania i aktywności turystycznej, która podtrzymuje ekologiczną, społeczną i ekonomiczną integralność terenów, a także zachowuje w niezmienionym stanie zasoby naturalne i kulturowe tych obszarów”.

TURYSTYKA ZRÓWNOWAŻONA polega:

„na takim korzystaniu z zasobów materialnych i niematerialnych środowiska, aby była zachowana równowaga w sferze nie tylko ekologicznej, ale też społecznej, ekonomicznej i przestrzennej.”

4 podstawowe zasady dotyczące zarządzania turystyką zrównoważoną:

• zapewnienie ochrony i zrównoważonego wykorzystania zasobów przyrodniczych, kulturowych i społecznych

• podejście interdyscyplinarne

• planowanie długofalowe

• wspieranie lokalnej gospodarki i udziału ludności miejscowej w rozwoju turystyki

Zasady, które mogą zbliżyć gospodarkę turystyczną do celów rozwoju zrównoważonego:

• turystyka powinna propagować zdrowy i produktywny tryb życia w harmonii z przyrodą

• rozwój turystyki ma przyczyniać się do zachowania zasobów przyrody ......

• działalność turystyczna powinna być ekologiczna.

Definicje turystyki zrównoważonej w 2 grupach:

1. definicje turystyczno- centryczne

2. postrzegające turystykę jako integralny element szerszej polityki zrównoważonego rozwoju.

Turystyka zrównoważona jako potencjalny środek do osiągnięcia celu, jakim jest rozwój zrównoważony, czyli każda forma turystyki powinna być sama w sobie:

• zrównoważona w kontekście środowiska

• zdolna jako sektor, w nieokreślonej perspektywie czasu, do kształtowania polityki rozwoju i określania jej celów.

2.4. Kryteria turystyki zrównoważonej

Zgodność z warunkami:

• przyrodniczymi

• zdrowotnymi

• społecznymi

• ekonomicznymi

• materialno - technicznymi

Zarządzanie konwencjonalne	Zarządzanie zrównoważone
- wykorzystanie szczególnie wartościowych krajobrazów	- pozostawienie szczególnie wartościowych krajobrazów w stanie nienaruszonym
- budowanie nowej infrastruktury, nowych miejsc noclegowych	- lepsze wykorzystanie istniejącej już infrastruktury
- zagospodarowanie turystyczne bez planowania
- każda gmina planuje oddzielenie

Itp.....

2.5. Cele turystyki zrównoważonej

• cel ekologiczny- zachowanie naturalnych zasobów dla potrzeb turystycznych, redukcja emisji zanieczyszczeń spowodowanych przez turystykę

• cel ekonomiczny- zapewnienie dobrobytu ekonomicznego ludności goszczącej turystyki....

• cel społeczny- osiągnięcie zadawalających możliwości zatrudnienia w turystyce, zapewnienie wypoczynku miejscowym i gościom, ochrona tożsamości kulturowej ludności miejscowej, wzrost partycypacji ludności miejscowej w polityce turystycznej.

2.6. Specyfika typów środowiska

1. obszary nadmorskie

Charakterystyka:

• duże bogactwo i zróżnicowanie gatunkowe przyrody

• podatne na degradajcę

• koncentracja ruchu turystycznego w krótkim okresie czasu

Problemy:

• duża koncentracja zagospodarowanie niedostosowanego do zasobów środowiska

• nadmierny ruch samochodowy

• zanieczyszczenie

• hałas

• niebezpieczeństwo zanieczyszczenia wody pitnej

Zasady:

• projekty jako część miejscowego planu zagospodarowania

• maksymalny udział miejscowej gospodarki w zaopatrzeniu ośrodków

• udział lokalnej społeczności w działalności inwestycyjnej i dochodach

2. obszary górskie

Charakterystyka:

• tereny zróżnicowane zwłaszcza pod względem demograficznym i gospodarczym

Problemy:

• w zależności od przypadku: - trudności komunikacyjne, koncentracja ludności, sezonowość

Zasady:

• w zależności od przypadku: - ochrona środowiska

3. obszary wiejskie

Problemy:

• nadmierny ruch turystyczny

• zanieczyszczenie powietrza

Szansa:

• turystyka biznesowa (dochodowa, inwestycje)

4. obszary zurbanizowane

Charakterystyka:

• przestrzennie i czasowo bardziej rozłożona niż w strefie nadmorskiej

Problemy:

• turystyka masowa

• turystyka kwalifikowana

1. Krytyka zagadnienia turystyki zrównoważonej

• ogólny charakter teorii

• nadużywanie pojęć

• zbyt duże skupienie uwagi na celach ruchu turystycznego

WYKŁAD 5 15.12.2006

TEMAT: OBSZAR RECEPCJI TURYSTYCZNEJ W UJĘCIU SYSTEMOWYM.

1. Podejście systemowe

1. Istota teorii systemów

Cały kwadrat do system, zaś małe kwadraciki w tym całym kwadracie to podsystemy.

Wyizolowanie podsystemów odbywa się ze względu na cel analizy.

2. Podejście systemu

System- jest to zbiór elementów i zachodzących miedzy nimi relacji.

3. Wprowadzenie do teorii systemów

Twórca: L. Bertalanffy

1854 r.- Bertalanffy założył Society for General Systems Theory

1969 r.- “Ogólna teoria systemów”

Claude Shannon, Niklas Luhmann

Bertalanffy twierdzi, że istnieją ogólne prawa właściwe wszystkim systemom, bez względu na naturę otaczających je i występujących elementów.

Podejście systemowe- to logiczno- matematyczna nauka dotycząca badania całości oraz jej atrybutów.

4. Zalety

Podejście systemowe pozwala na:

Transformacje oraz scalenie faktów i wiedzy dotyczącej poszczególnych elementów oraz relacji pomiędzy nimi, z postaci fragmentarycznej na bardziej całościową, syntetyczną i lepiej uporządkowaną.

Ujęcie systemowe jest korzystne w aspekcie:

• terminologicznym

• opisowym

• wyjaśniającym

• konstrukcyjnym

1. Zasady

• całość jest najważniejsza, części odgrywają rolę drugorzędną

• zmiana jednej części pociąga za sobą zmianę pozostałych części

• warunkiem wzajemnych powiązań wielu części w jedną całość jest integracyjna

• części odgrywają swoją rolę w świetle celu, dla którego istnieje całość

• istota części, ich funkcji pochodzi z pozycji, jaką zajmują w całości, a zachowanie się części jest regulowane przez relacje całości z częścią

2. Zastosowanie podejścia systemowego w turystyce



Środowisko: ekonomiczne, fizyczne, społeczno- kulturowe




atrakcje






informacja --------------turyści ----------------transport

usługi

Wg. Gunn/ Rusk

sezon pogoda







populacja odwiedzający

⇒ wjazd





ruch drogowy dostępność drogowa

wg Crabtree/ Holding

3. Obszar recepcji turystycznej jako systemu

1. Wprowadzenie

• obszar recepcji to ogólnie: miejsce , do których kieruje się ruch turystyczny

• każdy system realnie istniejący można zidentyfikować poprzez rozpoznanie jego: otoczenia (3.3.), składu (3.4.), struktury wynikającej z relacji (3.5.), właściwości i cech (3.6.).

1. Cele wyodrębnienia systemu recepcji turystycznej

A. Celem wyodrębnienia obszaru recepcji jest analiza procesów związanych z dążeniem do celów rozwoju zrównoważonego i tworzeniem produktu turystycznego w celu zaspokojenia potrzeb turystów.

Kryteria determinujące wybór określonych strategii rozwoju społeczno- gospodarczego:

• kryterium ekonomiczne

• kryterium społeczne

• kryterium ekologiczne

Odnoszące się do kryteriów rozwoju zrównoważonego, możemy wyodrębnić
3 podstawowe elementy wyjścia systemu:

• konkurencyjność- aspekt ekonomiczny

• jakość życia- aspekt społeczny

• zasoby środowiska przyrodniczego- aspekt ekologiczny

B. Cele funkcjonowania systemu:

• osiągnięcie przewagi konkurencyjnej: aspekt ekonomiczny

• poprawa jakości życia: aspekt społeczny

• zachowanie zasobów środowiska przyrodniczego: aspekt ekologiczny

1. Wpływ otoczenia systemu na jego funkcjonowanie

Właściwości otoczenia systemu recepcji turystycznej:

• ruch turystyczny pełni systemotwórczą rolę dla wyodrębnienia systemu recepcji turystycznej

• wszystkie elementy systemu podlegają oddziaływaniu sfery regulacyjnej (określanej też systemem sterującym) obejmującej obowiązkowe normy prawne

• nadrzędny charakter celów rozwoju zrównoważonego pozwalający na przyjęcie trójelementowego podziału otoczenia tzw. makrosystemu: społeczeństwo, gospodarka i środowisko

SPOŁECZEŃSTWO:

Czynniki determinujące popyt turystyczny:

• o charakterze społecznym

• o charakterze demograficznym

• procesów związanych z zarządzaniem jednostką terytorialną

GOSPODARKA:

• wpływ gospodarki kraju na rozwój przemysłu turystycznego i jego znaczenie w strukturze gospodarczej kraju

• wpływ gospodarki na popyt turystyczny

• wpływ gospodarki na rozwój obszaru recepcji

• wpływ procesów w systemie recepcji turystycznej

ŚRODOWISKO:

• wpływ środowiska przyrodniczego na atrakcyjność obszaru recepcji turystycznej

• wpływ środowiska przyrodniczego miejsca pochodzenia turystów na popyt turystyczny

• konkurencyjność środowiska przyrodniczego systemu wobec innych obszarów recepcji turystycznej

1. Elementy systemu w realizacji funkcji turystycznej

1. władze lokalne

2. przedsiębiorstwa świadczące usługi turystyczne

3. mieszkańcy

4. organizacje turystyczne

5. państwowe instytucje promocyjne turystyki

6. walory i atrakcje

2. Znaczenie relacji w systemie

Relacje- to „związek, który zachodzi pomiędzy przynajmniej dwoma elementami systemu”.

Relacje:

• wiążące- w 3.4. od a-f

• niewiążące

W systemie recepcji turystycznej występują 3 poziomy relacji: relacje tworzące strukturę systemu:

• relacje społeczne

• relacje finansowe

• relacje administracyjne

• relacje transformacyjne

Relacje rynkowe (podstawa dla ujęcia relacyjnego stosowanego w marketingu):

• relacje partnerskie

• relacje konkurencyjne

1. Cechy i właściwości systemu (zmienne zależne wyjścia)

A. Cechy wyjścia:

• określony poziom zaspokojenia potrzeb turystów

• efekty ekonomiczne

• odpowiedni poziom zaspokojenia potrzeb społecznych

• zgodne z zasadami rozwoju zrównoważonego wykorzystywanie i zachowanie walorów naturalnych

B. Właściwości systemu:

• procesy synergiczne (duża ilość relacji)

• złożoność

• dynamika

• kompleksowość

PODSUMOWANIE


Podejście systemowe




zastosowanie w turystyce




obszar recepcji turystycznej jako system







otoczenie skład relacje cechy

właściwości

WYKŁAD 6 5.01.2007

TEMAT: ZARZADZANIE TURYSTYKĄ W POLSCE

Przykład konfliktu uzdrowiskowego a biznesem farmaceutycznym (?).

Internet jest pozytywnym zagrożeniem dla biur, również biur podróży.

Kilkaset międzynarodowych organizacji turystycznych.

I. Kompetencje samorządów powiatowych w zakresie turystyki:

Ustawa z 1998 roku określa kompetencje powiatu w zakresie zadań publicznych o charakterze ponadgminnym. Wśród nich są też takie, które gwarantują rozwój turystyki w powiecie.

W ustawie wymieniono zadania:

• transport zbiorczy i drogi publiczne

• kultura i ochrona dóbr kultury

• kultura fizyczna i turystyka

• gospodarka nieruchomościami

• gospodarka wodna

• ochrona środowiska i przyrody

• porządek publiczny i bezpieczeństwo obywateli

• ochrona praw konsumenta

• promocja powiatu

• współpraca z organizacjami pozarządowymi, np. ZHP, PTTK

II Kompetencje samorządów gminnych zakresie turystyki:

Do zadań własnych gminy należy:

• zaspokojenie zbiorowych potrzeb wspólnoty (mieszkańców) w zakresie spraw:

1. ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, gospodarki wodnej, ochrony przyrody

2. gminnych dróg i ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego

3. wodociągi i zaopatrzenie w wodę , kanalizacja, usuwanie i oczyszczanie ścieków, utrzymanie czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych (szalety publiczne)

4. zaopatrzenie w energię elektryczną, ciepłą wodę i gaz

5. lokalny transport drogowy, sprawy kultury, sprawa zieleni gminnej i zadrzewień, promocja gminy, porządek publiczny, bezpieczeństwo obywateli, ochrona przeciwpożarowa i przeciwpowodziowa.

6. współpraca z organizacjami pozarządowymi, lokalnymi, regionalnymi i innymi państwami.

Zadaniami burmistrzów, wójtów i prezydentów są również:

1. zaszeregowanie i prowadzenie ewidencji pól biwakowych oraz innych obiektów, w których świadczone są usługi hotelowe

2. ustawa dopuszcza tworzenie międzygminnych związków porozumień w celu lepszej realizacji celów, np.

• Stowarzyszenie Gmin Uzdrowiskowych RP

• Związek Gmin Jurajskich

Organizacje turystyczne w Polsce:

W systemie zarządzania turystyką obok administracji rządowej (centralnej i regionalnej) oraz samorządowej ważnym elementem jest POT oraz ROT-y, LOT-y oraz Polska Agencja Rozwoju Turystyki (PART).

Kompetencje POT-u przejmie Polska Organizacja Promocji, Gospodarki Turystyki i Inwestycji (połączenie POT-u i PAPIZ= Polskiej Agencji Promocji Inwestycji Zagranicznych).

PAT- Polska Agencja Turystyczna ma strukturę pozarządową.

W Austrii jest Austriacka Reklama Turystyczna

W Niemczech- też taka organizacja zrzeszająca bankierów

W Polsce struktura rządowa- POT, który teraz chcą rozwiązać.

W każdym kraju znajduje się organizacja promująca turystykę w kraju i zagranicą. Powołano za unijne pieniądze Ustawę o usługach turystycznych, która ustanowiła POT, mająca promować Polskę zagranicą.

ROT-y i LOT-y SĄ NIEZALEŻNE OD RZĄDU!!!

ROT- Regionalna Organizacja Turystyczna ma status zrzeszenia. Nie jest Agendą Urzędową, może zrzeszać osoby fizyczne i prawne.

ROT-y zrzeszają:

• jednostki samorządu terytorialnego (urząd marszałkowski ma delegata),

• organizacje gospodarcze i zawodowe branży turystycznej ( hotele, restauracje) stanowią regionalne platformy współpracy wszystkich podmiotów zainteresowanych rozwojem turystyki w województwie.

Cele szczegółowe ROT-u:

• tworzenie i upowszechnianie wizerunku województwa jako regionu atrakcyjnego turystycznie w kraju i zagranicą

• integracja środowisk samorządu terytorialnego, gospodarczego i zawodowego (środowiska, osoby, instytucje)

• !!! zwiększenie przyjazdów turystów do województwa

• wzrost wpływów z turystyki

• stworzenie regionalnego systemu informacji turystycznej

• inicjowanie, opiniowanie, wspomaganie planów rozwoju i modernizacji infrastruktury turystycznej w regionie

• koordynacja działań promocyjnych podejmowanych w województwie

• stworzenie platformy współpracy grup interesów z władzami

Członkostwo w ROT-cie nie jest obowiązkowe!!!

LOT- Lokalna Organizacja Turystyczna.

Działają na najniższym szczeblu, zrzeszają gminy, powiaty i miejscowe organizacje zainteresowane rozwojem turystyki w skali lokalnej, np. PTTK itp. Działają jako stowarzyszenie.

Zadania LOT-u:

• gromadzenie i aktualizacja informacji na temat miejscowych walorów i oferty turystycznej

• tworzenie i rozwój oferty turystycznej powstałej na bazie lokalnych walorów

• integracja społeczności lokalnej na rzecz poprawy atrakcji turystycznej własnej miejscowości

PART S.A. - Polska Agencja Rozwoju Turystyki

Funkcjonuje na polskim rynku inwestycji turystycznej od 1993 roku. Świadczy usługi finansowe w zakresie inwestycji turystycznych.

Zadania PART:

• uczestniczenie w tworzeniu i realizacji projektów i programów wspierających rozwój infrastruktury turystycznej oraz wspomaganie rozwoju już istniejących przedsiębiorstw turystycznych w Polsce.

Zadania szczegółowe:

• działalność consultingowa w zakresie kreowania marek turystycznych (turystyka uzdrowiskowa)

• opracowanie strategii rozwoju turystycznego na określonym obszarze

• opracowanie biznesplanów konkretnych przedsięwzięć i studiów wzajemności

2.

• działalność inwestycyjna

3.

• pośrednictwo inwestycyjne i finansowe (sztuka źródeł inwestycyjnych)

4.

• kompleksowa usługa inwestorów w zakresie doradztwa finansowego, prawnego i miejsce lokalizacji

AKTUALNY SYSTEM INFORMACJI TURYTYCZNEJ

• Informacja turystyczna mimo wielu działań pozostawia wiele do życzenia

• Przystosowuje się ją do standardów europejskich, przewiduje się, że dobry to taki, w którym są:

• wojewódzkie centra informacji turystycznej (IT)

• lokalne centra IT (powiatowe, miejskie, międzymiejskie)

• sieć punktów IT (stałych, sezonowych i okazjonalnych)

• występują multimedialne punkty informacyjne lokalizowane w centrach i punktach IT

SAMORZĄD GOSPODARCZY I ORGANIZACJE ZAWODOWE W POLSKIJ TURYSTYCE

A. PIT- Polska Izba Turystyki

Według prawa z 1990 roku reprezentuje interesy gospodarcze zrzeszonych w niej podmiotów w zakresie ich działalności w dziedzinie turystyki.

Zadania statutowe:

• reprezentowanie interesów gospodarczych swoich członków

• przyczynianie się do rozwoju turystyki

• organizowanie działań i współdziałanie w przedsięwzięciach zapewniających materialne ... rozwoju gospodarstw turystycznych oraz jej doskonalenie

• podnoszenie poziomu obsługi kultury turystów

• kształtowanie i upowszechnianie zasad etyki w działalności gospodarczej.

B. RIT- Regionalna Izba Turystyki

Są one organami samorządu gospodarczego, reprezentuje interesy swoich członków. Członkostwo nie jest obowiązkowe.

C. Stowarzyszenia na terenach wiejskich:

Stowarzyszenia agroturystyczne są lokalnymi lub regionalnymi organizacjami skupiającymi rolników świadczących usługi hotelarskie np.- Polska Federacja Turystyki Wiejskiej „Gospodarstwo Gościnne”- zrzesza ok. 40 lokalnych i regionalnych stowarzyszeń turystycznych.

D. PZH- Polskie Zrzeszenie Hoteli

Od 1962 roku reprezentuje interesy polskiego hotelarstwa, jest członkiem Międzynarodowego Zrzeszenia Hoteli.

E. Funkcjonuje 14 oddziałów terenowych. Od 2003 roku Izba Gospodarcza- PZH. Zrzesza ok. 100 hoteli polskich.

F. Polska Izba Hotelarska

Od 2003 roku , w Warszawie

G. Polska Izba Turystyki Młodzieżowej

Działa od 2002 roku

H. Organizacje społeczne:

1. Stowarzyszenie Turystyczne: PTTK (od 50 lat!), PTSM, PSCiC (campingu i cavaraningu)

2. Towarzystwo Krzeszenia Kultury Fizycznej (od 1957 roku), zajmuje się turystyką kwalifikowaną (rajdy piesze, rowerowe, spływy, obozy, imprezy rekreacyjne itp.)

3. Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe - WOPR (od 1962 rok)

4. Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe- TOPR

5. Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe- GOPR

Jeśli chodzi o WOPR, TOPR, GOPR to Polska jest wyjątkiem, gdyż wszędzie na świecie za akcje ratownicze się płaci.

WYKŁAD 7 12.01.2007

TEMAT: TURYSTYKA A GRUPY INTERESU

1. Wprowadzenie do problematyki

• interdyscyplinarny charakter turystyki

• duża liczba grup interesu

1. Pojęcie grupy interesu

Grupy interesu- to „mniej lub bardziej sformalizowana grupa obywateli, której zadaniem jest pośrednie i bezpośrednie wpływanie na organy władzy publicznej, podmioty gospodarcze oraz opinię publiczną w celu ochrony wspólnego interesu grupy.”

Główne dążenia takiej grupy w stosunku do państwa sprowadza się do 3 zadań:

1. wywieranie wpływu na szeroko rozumianą politykę państwa i to w odniesieniu do formułowania jej celów i narzędzi

2. ustanawiania powiązań z podmiotami odpowiedzialnymi za przebieg procesu podejmowania decyzji

3. uzyskiwania bezpośredniej kontroli nad organem państwa

1. Polityka turystyczna a grupy interesu

Problem z definicją pojęcia: polityka turystyczna:

• pojęcie polityki

• interdyscyplinarność

• brak jednolitej nauki o turystyce

• upływ czasu (funkcje turystyki)

• szybkie tempo przemian

Polityka turystyczna - to „świadome popieranie i kształtowanie turystyki przez różnego rodzaju organizacje i instytucje wpływające swoją działalnością na wszystko co jest ważne dla turystyki.” (za W.W. Gaworecki)

Cele polityki państwa






typ forma poziom rozwoju społeczno- gospodarczego


rodzaj polityki funkcje państwa (ekonomiczna społeczna, polityczna)





polityki branżowe grupy interesu

(polityka podatkowa, dotycząca środowiska naturalnego, społeczna, naukowa, walutowa)

- Prowadzenie polityki opiera się na sieci współzależności, jakie zachodzą między poszczególnymi politykami branżowymi państwa a grupami interesu.

2. Branża turystyczna jako grupa interesu- interesy branży turystycznej na szczeblu UE

• czy UE jest zainteresowana aktywnym uczestnictwem różnych grup interesu w procesie decyzyjnym i czy dopuszcza taką możliwość?

• jakie formy przybiera ta współpraca?

• kto reprezentuje interesy branży turystycznej?

2.1. Lobbing w UE

Lobbing- to wszelkie działania mające na celu wywarcie wpływu na procesy kształtowania polityki i podejmowania decyzji przez instytucje europejskie.

CZY LOBBING JEST ZGODNY Z PRAWEM??- TAK!

Lobbing:

• proces nieformalnego wpływu, ale w ramach prawa

• polega na wymianie informacji między organem decyzyjnym a grupą interesu

• zalety dla:

• organów decyzyjnych

• grup interesu

Reguły działań lobbingowych:

• świadomy zamiar wywierania wpływu na decyzje organów władzy i instytucji publicznych

• profesjonalny lobbing jest zazwyczaj prowadzony przez pośredników

• lobbing powinien być zgodny z prawem i normami społecznymi

Lobbing w UE to ok.:

• 1800 agencji lobbingowych

• 2600 grup interesu

• 15-18 tys. lobbystów

• decyzje podejmowane w Brukseli mają wpływ na 80% ustaw narodowych państw członkowskich

Powstanie i rozwój lobbingu w UE:

• Jednolity Akt Europejski

• Traktat z Maastricht

Działalność lobbingu koncentruje się wokół:

• Komisji Europejskiej

• Parlamentu Europejskiego

• Komitetu Ekonomiczno-Społecznego

• Komitetu Regionów

Modele działań grup niemieckich:

Lobbing niemiecki- realizowany przez duże organizacje międzynarodowe i związki branżowe, których nadrzędnym interesem jest reprezentowanie i obrona interesów własnych.

Lobbing angielski- polega na tym, że wyspecjalizowane podmioty realizują konkretne zadania lobbingowe na zamówienie poszczególnych zleceniodawców.

Formy kontaktów lobbystów:

• udział przedstawicieli grup lobbingowych w pracach komitetów doradczych i grup eksperckich działających przy Komisji i Parlamencie Europejskim

• nieformalne kontakty na szczeblu eksperckim

• udział w konsultacjach prowadzonych przez Komisję Europejską

• lobbing na forum organów opiniodawczo- doradczych

Działalność UE na rzecz stworzenia działalności lobbingowej.

Komisja Europejska:

• 02.12.1992: KE wydała komunikat pt. „Otwarty i strukturalny dialog między Komisją a specjalnymi grupami interesu”

• 18.09.1999 KE przyjęła kodeks postępowania dla Komisji i Departamentów

• 11.12.2002: komunikat Komisji w sprawie ogólnych zasad i minimalnych standardów Komisji na potrzeby konsultacji wśród zainteresowanych stron

• Europejska Inicjatywa na rzecz przejrzystości

Parlament Europejski: system akredytacji

Jasno określające grupy docelowe.

Informacja o konsultacjach do informacji publicznej.

1. Lobbing w UE dotyczące turystyki

• Rada Europejska- Grupa Robocza ds. Konkurencyjności i Wzrostu (2006)

• Komisja Europejska- Doradczy Komitet Turystyki

• Europejskie Forum Turystyki

• Grupy robocze

2. Lobbing w działalności międzynarodowych organizacji turystycznych.

W działalności mot możemy wyróżnić 2 rodzaje lobbingu:

Lobbing branżowy- wystepuje, gdy dana organizacja podejmuje różnorodne działania lobbingowe na rzecz swoich członków (można je nazwać lobbingiem wewnętrznym) oraz na rzecz sektora turystycznego, w którym funkcjonuje (zewnętrzny).

Lobbing branżowy- np. Federacja Narodowych Związków Biur Podróży, Międzynarodowe Zrzeszenie Hoteli i Restauracji.

Efekt: Kodeks postępowania

Lobbing proturystyczny- to działanie organizacji międzynarodowych, które wykraczają poza troskę o partykularne interesy poszczególnych organizacji, ich członków czy sektorów przemysłu turystycznego, dotyczą zaś ogólnie podjętych interesów turystyki, zwłaszcza w kontekście jego przyszłego rozwoju.

* ŚOT- ŚWIATOWA ORGANIZACJA TURYSTYKI

Cele:

• promocja i rozwój turystyki jako dziedziny stymulującej przedsiębiorczość i rozwój gospodarczy oraz sprzyjającej wzajemnemu zrozumieniu się narodów

• inicjowanie działań w zakresie środowiska i dziedzictwa kulturowego

* ŚWIATOWA RADA PODRÓŻY I TURYSTYKI (WT&TC)

* UNESCO

* Kodeks etyki dla turystyki uchwalony przez UN WTO w 1999 roku

3. Branża turystyczna jako adresat grupy interesu

1. Ze strony osób niepełnosprawnych:

• niedostateczny poziom uczestnictwa osób niepełnosprawnych w turystyce

• przyczyny

• rozwiązania

• problemy

1. Turystyka uzdrowiskowa z punktu widzenia grup interesu

! Szczególne cechy turystyki uzdrowiskowej:

• niski wskaźnik sezonowości

• czas pobytu w zakładach uzdrowiskowych dłuższy niż w innych obiektach zakwaterowania turystycznego

• wyższe średnie przychody ze względu na świadczenie dodatkowych usług w ramach kuracji

Podmioty mające wpływ na rozwój turystyki uzdrowiskowej:

• państwowe organy ustawodawcze i wykonawcze

• narodowa administracja turystyczna

• centralne i terenowe organy administracji państwowej i turystycznej, nie mające charakteru turystycznego, ale oddziałujące na funkcjonowanie sektora turystycznego

• doradcze organy administracji

• turystyczny samorząd gospodarczy

• przedsiębiorstwa uzdrowiskowe

• gminy uzdrowiskowe

• turyści i mieszkańcy

Gminy uzdrowiskowe oraz przedsiębiorstwa funkcjonujących na ich terenie reprezentują:

• Izba Gospodarcza, Uzdrowiska „Polskie” (zrzeszają podmioty gospodarcze jak np. sanatoria, przedsiębiorstwa uzdrowiskowe)

• „Stowarzyszenie Gmin Uzdrowiskowych RP”

• Konflikt interesów

3.3. Problem ochrony środowiska i turystyki zrównoważonej

4. Współpraca grup interesu

Podmioty zaangażowane w rozwój turystyki w danym regionie:

• przedsiębiorstwa

• samorząd lokalny

• instytucje otoczenia rynkowego

• administracja turystyczna

• mieszkańcy

Rodzaje celów wspólnego działania podmiotów w regionie:

• cele ekonomiczno- społeczne:

• np. wydłużenie sezonu ruchu turystycznego, ochrona i poprawa jakości życia mieszkańców, koordynacja i hamuje wykorzystywanie zasobów ...

• cele ekologiczne:

• np. wykorzystywanie naturalnych źródeł energii, ochrona ginących gatunków, zmniejszenie liczby turystów zgodnej z chłonnością danych terenów

• cele kulturowe:

• np. ochrona dziedzictwa kulturowego regionu, ochrona i renowacja zabytków kultury materialnej

• cele marketingowe:

• np. poprawa dotychczasowego wizerunku regionu, zintegrowanie działań promocyjnych, badania marketingowe, prowadzenie wspólnych baz danych.



Kształtowanie rozwoju turystyki



kooperacja konkurencja

koopetycja - czyli szczególna strategia współpracy i konkurowania

Warunkiem rozwoju funkcji turystycznej danego obszaru jest podejmowanie wspólnych działań często w warunkach konkurencyjności.

PODSUMOWANIE:

• Branża turystyczna jako grupa interesu, branża turystyczna jako adresat grup nacisku

• Lobbing w UE jako integralny element procesu legislacyjnego niezbędny i pożądany, przynoszący obustronne korzyści.

4

---