STRUKTURALIZM - notatki całość, Etnologia i Antropologia kultury, Strukturalizm


STRUKTURALIZM 18.02.2004r.

1) rozkładanie przedmiotu na elementy składowe - fragmentaryzacja - znalezienie ruchomych fragmentów, których połączenie (relacja) rodzi sens; najmniejsze jednostki znaczeniowe mogą być różne w zależności od przedmiotu np. mit na mitemy się rozkłada , a mitem to sekwencja znaków, każdy bierze się osobno w analizie

2) złożenie na nowo - zasady łączenia: przegrupowanie najmniejszych jednostek w grupy znaczeniowe (nie chronologiczne)

3) budowa modelu - system inwariantów

4) ujawnienie się wizerunku (struktury) i sposobu funkcjonowania

Etapy:

* obserwacja i gromadzenie danych

* inwarianty - wydobyć je statystycznie (maniakalne poszukiwanie szczegółu - unikanie subiektywnych uogólnień)

* „modele domowego wyrobu” (egzegezy lokalne) - nie ma jednej motywacji, więc nie należy się tym sugerować;

wtórne racjonalizacje dokonywane przez „dzikich”, które przysłaniają drogę do struktury: nie wolno za ich pomocą tłumaczyć rzeczywistości społeczno-kulturowej, trzeba zbudować własny model.

* od empirii (środek prowadzący do celu) do struktury - nowy wgląd w istotę faktów

STRUKTURALIZM 3.03.2004r.

1. Językoznawstwo strukturalne a strukturalizm Levi-Straussa

ZDROWY ROZSĄDEK- takie postrzeganie świata, które mieści się w kategoriach językowych osoby (nie ma jednego poczucia zdrowego rozsądku)

->Najpierw badania synchroniczne, później możliwe dopiero diachroniczne

->strukturalizm nie jest diachroniczny

STRUKTURALIZM 10.03.2004r.

STOMMA

  1. Językoznawstwo strukturalne - wszystko, co mówi się o języku można powiedzieć także o kulturze

  • Metoda strukturalna jest stylem myślenia (świadomość ograniczeń) - jest samoograniczeniem

  • Kultura to system, ma charakter społeczny, nie jest własnością jednostek, jest konwencją, umową społeczną, ma charakter semiotyczny, znakowy (wszystkie niemalże zachowania coś znaczą); wytwarzanie i używanie ma charakter nieuświadamiany; jest systemem różnic - wartość każdego elementu możemy określić poprzez jego miejsce w całości; modelowość - fikcjonalność

  • Natura znaku:

    1. Zastosowanie metody:

    a) należy zgromadzić jak najwięcej danych na interesujący nas temat (pisali je ludzie, przedstawiciele różnych dziedzin!

    b) należy wyodrębnić inwarianty - z wariantów wyodrębnić inwarianty - elementy stałe (coś, co ma charakter systemowy, trwały, konieczny; to, co częste klasyfikuje się jako inwariant); cała reszta jest nieistotna: metoda statystyczna

    c) zestawieniem porównanie inwariantów - wykrycie wspólnych elementów - tylko to bierze się później pod uwagę

    d) rozłożenie inwariantów na mitemy

    e) analiza mitemów - wszystkie wymiary znaków składających się na mitem (mitem - wiązka znaczeń); analizujemy odkrywamy znaczenie mitemu

    I ROZKŁADANIE, fragmentaryzacja

    II SKŁADANIE na nowo przedmiotu badań, ale wg znaczeń

    Budujemy model przedmiotu dla znalezienia metody funkcjonowania - tak się

    wykrywa strukturę, wewnętrzną organizację

    Chronologia nie jest tu ważna, ważne jest ZNACZENIE

    „Co to wszystko znaczy i dlaczego?” - podstawowe pytania strukturalistów

    denotacja - zakres znaczeniowy, pojęciowy znaku;

    konotacja - wartość naddana, skojarzeniowa;

    desygnat - rzecz, do której odnosi się znak (nie decyduje o znaczeniu znaku);

    znaczenie wytwarzane jest przez system kulturowy, a nie desygnaty (bo inaczej byłaby uniwersalna symbolika)

    STRUKTURALIZM 17.03.2004r.

    1. Fizjologicznie binaryzm jest uzasadniany przez koncepcje o różnych funkcjach obu półkul mózgowych

    2. Poziom A - mówi o najogólniejszych cechach binaryzmu

    Poziom niższy - konkretne wcielenie

    3. Pary pojęciowe są ze sobą powiązane, tak, ze tworzą dwa wzory paradygmatyczne (w kulturze ludowej)

    (+) GÓRA - DÓŁ (-)

    łańcuchy ekwiwalencji DZIEŃ - NOC

    PRAWE - LEWE

    MĘSKIE - ŻEŃSKIE

    JADALNE - NIEJADALNE

    różnice, sprzeczności

    ta sama myśl może być wyrażona za pomocą różnych ekwiwalentnych elementów; mediacja miedzy elementami np. demony - obcy

    swój-obcy = jadalny-niejadalny

    4. Kombinacje tworzą MITEMY

    5. ZASADA INWERSJI- odwrócenia relacji w parach; to, co pozytywne jest wyrażana wcześniej w naszej kulturze (odzwierciedlenie hierarchii) - ale nie jest to bezwzględne!

    6. Zewnętrzne cechy rzeczy

    7. EDMUND LEACH - uprościł Levi-Straussa, zmodyfikował go

    8. Etnografia bez pojęć jest niemożliwa!

    9. Zachowania ekspresyjne - anal. uporządkowane do tych

    N K O - wszystko można odczytać za pomocą tego schematu

    10. SYGNAŁ(poza kulturą) / OZNAKA NATURALNA (związek naturalny np. dym z ognia)

    METAFORA METONIMIA

    SYMBOL ZNAK

    WYMIAR PARADYGMATYCZNY SYNTAGMATYCZNY

    Są to dwa tryby symbolizacji w kulturze; dopełniają się; nieustanne przechodzenie w jedna i w druga stronę; transformacje metonimiczno-metaforyczne jako proces kulturotwórczy; dwa sposoby wytwarzania znaczenia w kulturze

    STRUKTURALIZM 31.03.2004r.

    EDYP

    * znaczenia mitu nie można utożsamiać ze znaczeniem języka na tym samym poziomie - sytuuje się między wtórnymi systemami językowymi (kultura) a językiem naturalnym; wtórne systemy językowe przekraczają języki naturalne

    * znaczenie mitu wynika z jego miejsca w systemie

    * mit w swojej budowie wyrasta z języka, ale przekracza go w sensie znaczeniowym

    * mit należy rozumieć na poziomie ZDAŃ (ale nie językowych) - mikrohistorii; MIKROHISTORIE - fragmenty opowieści, które można rozbić na wątki

    * Strauss nie traktuje mitu jako „świętej historii i początkach”, ale jako opowieść, w której dominuje MITOLOGIKA, specyficzne myślenie dzikiego; dlatego jako mity nie bierze do analizy wyłączne klasycznych mitów, ale w ogóle te opowieści, które charakteryzuje mitologika - analiza mitów, aby dość do uniwersalnych struktur ludzkiego umysłu

    * każdy z mitów oddzielnie rozkłada się na mniejsze jednostki

    * zebrane wersje porównuje się do siebie i szuka inwariantów - elementów stałych

    trzeba zebrać i porównać jak najszerszą dokumentację mitów!; wiarygodność dokumentacji - krytyki źródeł dokonuje się w trakcie analizy, a nie przed nią; ma ona wykazać wiarygodność źródeł

    * elementarnymi jednostkami mitu nie są relacje, ale WIĄZKI RELACJI, które można uszeregować w grupy, ciągi wydarzeń - aby odsłonić ukryty przekaz mitu; znaczenie nieuświadomione, a wydobyte przez badacza (duch przekazu, a nie litera); zawsze mówimy więcej , niż nam się wydaje (pewna podejrzliwość: co kryje się pod słowami, jaki przekaz został zakodowany w tej prostej opowieści?); nieustanne porównywanie języka i mowy - rekonstrukcja mitologii jako szukanie ukrytych znaczeń;

    w opowieściach mitycznych występują liczne powtórzenia tych samych wydarzeń w trochę innej postaci - zwielokrotnienie tych samych przekazów np. w obrębie jednego tekstu, bo takie ciągłe nawroty maja na celu odsłonięcie prawdziwego, krytego przekazu mitu, jego znaczenie odkrywane przez interpretatora (to, co się kryje za litera przekazu hermeneutyka, semiotyka, fenomenologia tez to robią

    * grupowanie mitemów wg znaczeń (a nie następstwa) i nazwanie owych kolumn (czego dotyczą, wspólny mianownik); to, co w opowieści miało charakter historyczny, syntagmatyczny (wydarzenia następujące po sobie) zostało przerwane i przełożone na wymiar paradygmatyczny (ogniwa łańcucha poprzerywane i ponownie uszeregowane w sposób paradygmatyczny); grupowanie nie wg diachronii, ale wg synchronii, charakter metaforyczny

    * czytanie kolumn; te kolumny czyta się znów syntagmatycznie i tak dochodzi się do ukrytego przekazu

    strukturalizm abstrahuje od rzeczywistości (bogactwa życia), aby stworzyć MODEL, za pomocą którego będzie można spojrzeć NA NOWO na rzeczywistość empiryczną - konieczność podejścia naukowego; modelowanie jest środkiem, a nie celem samym w sobie; wszystkie nurty w nauce muszą polegać na abstrahowaniu - nie można niczego ująć w całym bogactwie, bo jest to nie możliwe

    M. Foucault - „śmierć człowieka” - o wszystkich sprawach decydują systemy - podmiot nie jest do niczego potrzebny

    * wszelkie warianty traktujemy jako całość, a z nich wyciągamy fragmenty; od którego zacząć? Nie ma tekstu uprzywilejowanego, pierwotnego, autentycznego; każdy może być początkiem - wybór arbitralny; najlepiej zacząć od wersji najpełniejszej, bo to wygodne (najszerszy zbiór opozycji, mediacji); wszystkie mity to pewien zamknięty krąg transformacji - w toku analizy można przejść od jednego mitu do drugiego, bo żadne kultury czy społeczeństwa nie są autonomiczne dialog kulturowy: kontakt, przemieszanie, przekształcenia mitów; te same motywy, symbole rozsiane po całym świecie; odpowiedź strukturalizmu: w różnych miejscach Ziemi ludzie mówią różnymi językami o tym samym

    STRUKTURALIZM 19.05.2004r.

    OPOWIEŚĆ O ASDIWALU

    * tekst wyjściowy: autorstwa Boasa

    - tło geograficzne

    - stosunki ekonomiczne

    - struktura społeczna

    - kosmologia

    pierwsze dwa poziomy - podobieństwo do rzeczywistości opisywanej przez etnografa

    na trzecim - odstępstwa od tej rzeczywistości

    1) wydobycie opozycji

    2) mediacje, relacje między opozycjami

    szukanie wspólnego dla wszystkich wersji mitu schematu narracyjnego

    to nie oznacza, ze poziomy istnieją realnie! To jest hipoteza (narzędzie strukturalne, a nie idea! Dopóki narzędzie prowadzi do celu - jest dobre, potem można je porzucić)

    STRUKTURALIZM 19.05.2004r.

    DROGI MASEK

    0x08 graphic
    0x08 graphic
    WERSJE MASEK WERSJE MITÓW WERSJE RYTUAŁÓW

    relacja paradygmatyczna,

    którą trzeba zrekonstruować

    STRUKTURALIZM 26.05.2004r.

    SIOSTRA MOJŻESZA

    1. Książka oparta na tekstach „Struktura mitów” i „Podróży Asdiwala” Levi-Straussa

    2. Teksty biblijne traktowane jako mity szok dla niektórych egzegetów - teologów

    3. Kontekst mitologiczny

    4. Leach podkreśla, ze jego wersja strukturalizmu jest inna, bo nie interesuje go komparatystyka kulturowa (zestawienie kultur z całego świata i różnych epok)

    * porównanie Straussa z Frazerem:)

    1. Przywoływanie materiałów tylko z etnografii świata starożytnego - tradycja Leacha jest inna niż Straussa, bo ma korzenie brytyjskie empiryzm, funkcjonalizm

    NIE MA JEDNEGO STRUKTURALIZMU!!!

    1. Uwikłanie strukturalizmu w teorię antropologiczną też rodzi różnice - stosunek do „zielonych tematów”, np. co było pierwsze: Obrzęd czy mit?

    2. Całość Biblii jest mitem opowieścią sakralna absolutnie prawdziwą dla tych, którzy w nią wierzą

    W środowiskach naukowych traktowało się Biblię jako zbiór zabobonów starych Żydów i pierwszych chrześcijan (mają się nijak do historii) - scjentyzm prymitywny, z którym Leach polemizuje

    1. Przed protestantyzmem Biblię traktowano w inny sposób - jako CAŁOŚĆ szukanie STARYCH PRAWD, różnie wyrażanych w obrębie całego tekstu;

    Ergo: wzór czytania proponowany przez Leacha jest prastary, charakterystyczny dla egzegez przedrefomacyjnych

    * litera i duch pisma

    * poziomy znaczeniowe (czyli struktura w jakimś sensie)

    * ukryta warstwa znaczeniowa - pytanie: jak bardzo głęboka?

    1. Zbiór mitów zależnych od siebie co zatem z historycznością?

    Leach jest radykalny: historyczna bzdura

    Ergo: całość Biblii jest fikcjonalna (nie fałszywa!) czyli MODELOWA (charakter literacki)

    Nawet jeśli ktoś żył w rzeczywistości, to na kartach Biblii jest już inną postacią fikcjonalną, uwikłaną w ten sam KONTEKST LITERACKI

    „mitohistoria” tylko nie da się wydzielić poszczególnych części to wszystko tworzy całość

    np. nie kwestionuje tego, że Jezus żył (jak czyniło wielu), mówi tylko, że Jezus w opowieściach jest postacią fikcjonalną (FIGURA o takim a takim znaczeniu i funkcjach)

    teoria literacka wplątana w teorię antropologiczną (trzeba wiedzieć jak czytać teksty literackie - za Derridą)

    1. Poszczególne fragmenty same przez się nie są zrozumiałe - trzeba je traktować jako części całości, analizować w powiązaniu z pozostałymi fragmentami

    2. Jak przekroczyć literę? ANALIZA IMMANENTNA

    Poszukiwanie sprzeczności, które są pokonywane w czasie narracji (opozycje binarne!)

    Za pomocą jakich środków przebiegają mediacje, dzięki którym rozwija się narracja?

    1. Dlaczego Mojżesz miał siostrę?

    * jest, czyli jest KONIECZNA, ale dlaczego?

    * „etnografia to szczegół” - wszystkie błahe detale są istotne! (mogą nas przywieźć do prawdy)

    - uderzające analogie strukturalne (chociaż sam schemat tez może ulęgać przekształceniom)

    - opowieść o Mojżeszu ulega transformacjom w: opowieści o Salomonie, Józefie i jego braciach, Jezusie

    - podstawowe idee Żydów zostały ZORGANIZOWANE wg wzorców egipskich (formalnie, nie treściowo)

    - mity ulęgają transformacjom w poszczególnych społeczeństwach (Levi-Strauss)

    - transformacje mogą dokonywać się w diachronii (nie tylko w synchronii)

    Dla Leacha gatunki nie mają żadnego znaczenia - elementy strukturalne są dostrzegalne na wskroś, niezależnie od gatunku

    1. Dlaczego żona Lota zamienia się w słup soli?

    Rzecz jest i tym i tym

    Narracja biblijna to mit - tekst jest synchroniczny - prawda Biblii zawarta w każdym „kawałku”, a nie tylko w toku narracji (inwersja dialektyczna zamiast rozwoju wypadków) Chrystus - Drugi Adam etc.

    To, co jest w micie WYOBRAŻONE!

    Jak świat realny funkcjonuje w opowieści mitycznej?



    Wyszukiwarka

    Podobne podstrony:
    STRUKTURALIZM2, Etnologia i Antropologia kultury, Strukturalizm
    strukturalizm-poststrukturalizm, Etnologia i Antropologia kultury, Strukturalizm
    Stomma L., Etnologia i Antropologia kultury, Strukturalizm
    Strukturalizm (wymagane lektury), Etnologia i Antropologia kultury, Strukturalizm
    E.Leach, Etnologia i Antropologia kultury, Strukturalizm
    TRÓJKĄT, Etnologia i Antropologia kultury, Strukturalizm
    Lévi-Strauss C.- Totemizm dzisiaj- mini, Etnologia i Antropologia kultury, Strukturalizm
    semiologia, Etnologia i Antropologia kultury, Etnologia i Antropologia kultury, Semiotyka kultury
    Znaniecki - Ludzie teraźniejsi, Etnologia i Antropologia kultury, Antropologia kulturowa
    Antropologia Wizualna, Etnologia i antropologia kulturowa, Antropologia wizualna, Opracowania
    Chusta Weroniki, ETNOLOGIA I ANTROPOLOGIA KULTUROWA
    komentarz do projektu, Etnologia&antropologia kulturowa
    człowiek teatralny, ETNOLOGIA I ANTROPOLOGIA KULTUROWA
    SEMIOTYKA - znaki, ETNOLOGIA I ANTROPOLOGIA KULTUROWA
    znaniecki, ETNOLOGIA I ANTROPOLOGIA KULTUROWA
    SEMIOTYKA - Procesy komunikacyjne, Etnologia i Antropologia kultury, Etnologia i Antropologia kultu

    więcej podobnych podstron