DIETETYKA ćwiczenia 1

Żywienie zdrowych zwierząt

		Parametry brane pod uwagę
Do 1980	karmienie	Dostarczanie energii
Od 1980	żywienie	Wiek oraz aktywność (składniki)
Od 1997	Zdrowie/żywienie	Wiek, aktywność, rasa fizjologia (składniki odżywcze)

Czym karmić?

Psy:

• mięsożercy lub oportunistyczni wszystkożercy

• możliwość pełnego przyswajania węglowodanów

• preferencja pokarmów wysoko-tłuszczowych

• jednorazowe duże posiłki ok 110-132/kg(0,75)/dz

• duża pojemność żołądka (najadanie się na zapas)

Koty:

• bezwzględni mięsożercy

• zależni od relatywnie wysokiej podaży białka (m.in. tauryny, argininy), NNKT, wit. A

• Częste małe posiłki ok 30-60kcal jeden

Psy polowały, za jednym razem zjadały całą ofiarę wraz z przewodem pokarmowym (dodatkowe składniki mineralne) → stąd jeden duży posiłek

Fizjologicznie jeżeli jeden dzień nic nie zje

Koty kilka-kilkanaście razy dziennie 12-20

24 h jak głoduje zaczyna się strawiać od środka, można doprowadzić do stłuszczenia wątroby

	człowiek	pies	kot
Stos masy przewodu pok do masy c	11,00%	2,7% psy olbrzymie 7% małe	2,8-3,5
Powierzchnia pola węchowego	2-3cm	60-200	20
Komórki węchowe	5-20 milionów	70-220 milionow	60-65 milionow
Kubki smakowe	9000	1700	500
Enzymy trwa w ślinie	obecne	brak	brak
zucie	długie	krótkie	brak
PH zoł

Cztery cele zdrowego żywienia

1. rozwój oraz pokrycie zapotrzebowania bytowego

2. dostarczanie energii

3. dieta jako środek zapobiegawczy

4. żywienie jako środek terapeutyczny

zbyt dużo białka → ch nerek

Czytanie z etykiety

wybierając dietę należy zwrócić większą uwagę na same składniki: białko, sole mineralne, witaminy, tłuszcze, węglowodany; niż na sam opis czy nazwę produktu, np. „z kurczakiem”, „z kurczakiem im jagnięciną”, „bogata w wołowinę”, „menu z kaczki”

karma wysokobiałkowa dla zwierząt wychudzonych, z niedoborami białka

Azotany szkodzą (szynki itp.)

czekolada

nadmiar błonnika - biegunki

Psy i koty jako zw mięsożerne są przystosowane do pokarmów mięsnych

połykają pokarm bez wcześniejszego próbowania

pokarm trafia do żołądka w formie większego kęsa

proces trawienia jest szybki dlatego karma nie przystosowania dla zwierząt mięsożernych...

Tłuszcze

• kwasy tłuszczowe

• kwasy tłuszczowe omega 3

• kwasy tłuszczowe omega 6

• lipidy

Kwasy tłuszczowe

• rola w organizmie:

• nasycone kwasy tłuszczowe - źródło energii (puste kalorie, odkładają się w formie tłuszczu)

• wielonienasycone kwasy tłuszczowe - funkcje strukturalne w błonach komórkowych oraz lipoproteinach krwi

Omega 3

• rola w organizmie:

• są czynnikami o działaniu przeciwzapalnym, hamującymi syntezę pewnych chemicznych mediatorów zapalenia

• zwiększają wydolność psów aktywnych oraz poprawiają natlenowanie mózgu (zwłaszcza u starszych)

• tran

• starzenie się mózgu, utlenowanie komórek → wysiłek mięśniowy

• działanie przeciwzapalne

• skóra

• nerki

• choroby jelitowe

• stawy

Omega 6

• synteza prostaglandyn

• wpływają korzystnie na stan skóry, wygląd włosa układ rozrodczy zwierząt

Lipidy

• rola

• źródło energii 1g-9kcal

• źródło niezbędnych kw tłuszczowych

• źródło witamin rozpuszczalnych w tłuszczach

• ADEK witaminy!!!

• dieta beztłuszczowa to tak naprawdę nisko tłuszczowa, lipidy od razu przyswajalne i prawie w całości wysokiej jakości

• gdzie znajdziemy: dobrej jakości mięso - królicze, łój, jaja ryby, oleje roślinne

Białka

• niezbędne aminokwasy: tryptofan fenyloalanina walina metionina leucyna lizyna arginina tyrozyna

• aminokwasy: karnityna tauryna białka kolagen kazeina

• prawidłowe dostarczanie - regeneracja wzrost organizmu, rozwój,

• nie może być za dużo → choroby nerek

• lepiej przyswajalne jest białko pochodzenia zwierzęcego niż roślinnego

Karnityna

rola w org:

• udział w utlenianiu kw tł w mitochondrium

• brak powoduje schorzenia serca

• donor grup acetylowych w biosyntezie acetylocholiny

• udział w utlenianiu kw tł w peroksysomach

• modulacja stosunku acetylo-CoA: CoA w mitochondrium i cytosolu

• boksery, pinczer, dobermany, spaniele, → bo są genetycznie narażone na choroby serca

• stłuszczenie wątroby u kotów - ważna rola

• gdzie znajdziemy: baranina i jagnięcina

Tauryna

• jest niezbędna do prawidłowego trawienia tłuszczów

• odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie serca

• bierze udział w procesach związanych z rozrodem

• spełnia ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu wzroku

• jest przeciwutleniaczem

Białka w ogr

• przewód pokarmowy - aminokwasy

• transportują inne cząsteczki i jony Hgb przenosząca tlen

• tworzą ochronę immunologiczną organizmu

• Kazeina w mleku - białko referencyjne 95% strawne przez organizm, gdy dieta niskobiałkowa potrzebna stosujemy kazeinę bo nie obciąża organizmu bo przyswaja się prawie całkowicie

Węglowodany

• skrobia

• celuloza

• fruktooligosacharydy FOS

• mannooligosacharydy MOS

• Cukrowce (węglowodany)

• Cukry

• na soje mogą być uczulone

• ryż dietetyczny

• makarony

Skrobia

• źródło energii - glukoza

• może powodować biegunki

• za dużo → otyłość

• zboża, nasiona strączkowe kukurydza ziemniaki

FOS

• hamuje rozwój patogennych bakterii szybko fermentują w pp, pokrywają błonę śluzową powłoką hamując namnażanie

• usprawnia trawienie oraz absorpcję składników odżywczych

• zwiększają ilość przeciwciał w siarze

• buraki cykoria soja

MOS

• zapobiega rozwojowi patogennych bakterii

• stymuluje bezpośrednio ukłąd immunologiczny

Celuloza

włókno nierozpuszczalne (czysta celuloza, lignina)wpływa a kurczliwośc i pracę jelit

włókno rozpuszczalne pektyny FOS MOS korzystny wpływ na błonę śluzową

Składniki mineralne

wapń magnez kobalt jod miedź żelazo cynk mangan siarka fosfor sód selen Potas

Wapń kości, praca mięśni, krzepliwość krwi (z wit K) przemiany ukłądu neurologicznego przekaźnictwo nerwowe

magnez przekaźnictwo nerwowe,

kobalt - do wytwarzania B12

jod tarczyca

miedź skóra, enzymy,

żelazo hemoglobina, kości

cynk skóra, wytwory rogowe, wzmocnienie odporności

mangan enzymy

siarka endogenne aminokwasy

fosfor przemiany energetyczne

sód potas - różnica potencjałów na błonach kom, praca serca, równowaga wodno elektrolitowa

selen

Witaminy

B - funkcje układu nerwowego, krew, skóra, enzymy b2 b6

ADEK - barwniki wzrokowe, funkcje wątroby, żółć, metabolizm komórkowy, prawidłowe rogowacenie

E - przeciwutleniacz, rogowacenie skóry,

wit C - przeciwutleniacz, odpornościowe procesy, uszczelnianie nabłonka naczyń, nie dawać w nadmiarze

Woda

tonus komórkowy

wypełnienie łożyska naczyniowego

środowisko

Inne skłądniki odżywcze

przeciwutleniacze

beta karoten polifenole chondroityna woda zeolit glukozamina

---