Problem jest rodzajem zadania, którego osoba nie potrafi bezpośrednio rozwiązać za pomocą posiadanych wiadomości, umiejętności i nawyków. Rozwiązywanie problemów polega zwykle na poszukiwaniu zasady, która może być ogólnym sposobem przy rozwiązywania podobnych do siebie problemów (Zimbardo, Ruch 1997).

Trzy podstawowe rodzaje problemu:

  1. problemy orientacyjne (poznawcze)

  2. problemy decyzyjne

  3. problemy wykonawcze

Inny podział rodzajów problemów:

OTWARTE: zbyt mało informacji do rozwiązania zadania. Konieczne jest gromadzenie dodatkowej informacji, stawianie hipotez, formułowanie pomysłu, próby rozwiązania;

ZAMKNIĘTE: ilość informacji jest wystarczająca oraz dany jest pełny zestaw możliwych sposobów rozwiązania tego problemu jak, np. znalezienie przyczyny awarii komputera lub rozwiązywanie równań z dwiema niewiadomymi;

Wyróżniamy również problemy:

kowergencyjne - mają one jedno i tylko jedno rozwiązanie. Jest ono ukierunkowane na poszukiwanie jedynego rozwiązania, które kryje się w gąszczu różnorakich możliwości .

Dywergencyjne -mają wiele rozwiązań , wymagają przeto innego sposobu myślenia. Właściwe w takich przypadkach jest myślenie dywergencyjne, które charakteryzuje :

1)dążenie do wytworzenia możliwie wielkiej ilości pomysłów rozwiązania problemu

2)wybór najlepszego spośród nich

3)praktyczna weryfikacja przyjętego rozwiązania

Zasadnicze fazy rozwiązywania problemów:

1)DOSTRZEŻENIE PROBLEMU: problem zaistnieje wtedy , gdy go sobie uświadomimy. Trudniej jest sformułować problem niż go rozwiązać.

2)ANALIZA SYTUACJI PROBLEMOWEJ: po dostrzeżeniu problemu człowiek analizuje posiadane informacje oraz cel, który chciałby osiągnąć.

    1. WYTWARZANIE POMYSŁÓW: ma podstawowe znaczenie w rozwiązywaniu problemów;

W procesie wytwarzania pomysłu wykorzystujemy dane

metody ( reguły) myślenia decydujące o kolejności wykonywania poszczególnych operacji