PRAWO KARNE wykad 1, Prawo Karne


Dr L. Wieczorek PRAWO KARNE- wykład 1

I Prawo karne na tle innych gałęzi prawa i dyscyplin naukowych

Prawo karne materialne- jest dziedziną prawa określającą czyny będące przestępstwem oraz kary grożące za popełnione przestępstwo, środki karne i zabezpieczające stosowane w związku naruszenia prawa karnego oraz zasady odpowiedzialności karnej. ( regulacja w KK)

Prawo karne procesowe- to dziedzina prawa regulująca postępowanie organów państwowych w procesie karnym tj. działalność zmierzająca do ustalenia czy i przez kogo popełnione zostało przestępstwo i do osądzenia sprawcy przestępstwa, określa taż uprawnienia i obowiązki osób uczestniczących w procesie karnym. ( regulacja w KPK)

Prawo karne wykonawcze -reguluje wykonanie kar za orzeczonych za przestępstwo oraz uprawniania osób skazanych.( regulacja w KKW)

Prawo karne penitencjarne- zawiera przepisy odnoszące się do wykonywania kary pozbawienia wolności.

Subdyscypliny prawa karnego:

Trzy różnice między wykroczeniem a przestępstwem :

    1. szkodliwość społeczna czynu -wyższy niż znikomy w przypadku przestępstwa

    2. odrębność proceduralna czyli postępowanie według KPK, a w wykroczeniach KKW

    3. waga czynu zawinionego : zbrodnie, występki, wykroczenia

Prawo karne międzynarodowe obejmujące wszelkie aspekty odpowiedzialności karnej.

II Nauka prawa karnego i nauki pokrewne.

Nauka prawa karnego zajmuje się wykładnią obowiązujących przepisów tworzenia usystematyzowanego zbioru pojęć instytucji i zasad tego prawa.

Wykładnia prawa- zespół czynności zmierzający do ustalenia znaczenia i zakresu stosowania wyrażeń języka prawnego.

Nauki pokrewne do prawa karnego:

symptomatologia -opis przestępczości

etiologia-nauka o przyczynach przestępstwa

profilaktyka- zapobieganie przestępstwom

III Funkcje prawa karnego

Funkcja sprawiedliwościowa- historycznie najstarsza, polega na zaspokojeniu poczucia sprawiedliwości osoby pokrzywdzonej przestępstwem, a także rodziny ofiary i jego grupy społecznej, przez ukaranie sprawcy

Funkcja ochronna- polega na ochronie pewnych dóbr szczególnie ważnych społecznie np. życie i zdrowie, mienie- ogół praw majątkowych; ma na celu chronienie

Funkcja gwarancyjna- polega na wyraźnym określeniu co jest przestępstwem i jednoczesnym zagwarantowaniu obywatelowi, że nie będzie on pociągnięty do odpowiedzialności karnej za czyny, których prawo za przestępstwo nie uważa.

VI Zasady prawa karnego

zasada odpowiedzialności karnej- za czyn, odpowiedzialność karna jest konsekwencją popełnienia przez człowieka czynu ( działania lub zaniechania).Nie mogą być podstawa odpowiedzialności karnej myśli, poglądy ,zamiary człowieka jego właściwości fizyczne lub psychiczne lub jego stan niebezpieczeństwa.

wina umyślna - polega na tym, że sprawca działa z zamiarem popełnienia czynu zabronionego. Ten element psychiczny-określony jest jako strona subiektywna inaczej podmiotowa przestępstwa dlatego też zasadę winy nazywa się zasadą subiektywizmu. Aktualnie uważa się, że nie można ponosić odpowiedzialności karnej za samo spowodowanie jakiegoś skutku tzw. odpowiedzialność obiektywna.

Zasada ta wyrażona jest w art.1§3 KK, który brzmi nie popełnia przestępstwa sprawca czynu zabronionego jeżeli nie można przypisać mu winy w czasie czynu.

zasada odpowiedzialności indywidualnej- polega na tym, że sprawca czynu odpowiada w granicach swojego zawinienia odzwierciedlana jest w zasadzie indywidualizacji odpowiedzialności karnej osób współdziałających w popełnieniu przestępstwa art.21 KK oraz w zasadzie indywidualizacji kary art. 55 KK.

Prawo karne nie zna odpowiedzialności zbiorowej za wyjątkiem odpowiedzialności posiłkowej i odpowiedzialności karnej podmiotów zbiorowych.

Zasada odpowiedzialności osobistej -kara nie może być przejęta na siebie przez inną osobę niż sprawca przestępstwa.

Wynikają z niej reguły szczegółowe:

    1. prawo karne musi być prawem pisanym i zawartym w ustawie

    2. przepisy karne musza opisywać przestępstwo w sposób maksymalnie dokładny

    3. niedopuszczalne jest stosowanie analogii na nie korzyść oskarżonego

    4. ustawa karna wprowadzająca odpowiedzialność karną lub ją zaostrzająca nie może działać wstecz ( lex retro non agit)

    5. kara za przestępstwo musi być określona i przewidziana we wcześniej wydanej ustawie

Reguły te nie tylko odnoszą się do sędziów ale również do ustawodawcy.

V Szkoły i kierunki w nauce prawa karnego

Kierunek racjonalistyczno-humanistyczny-( wiek XVIII) -wiek Oświecenia, przedstawiciel Włoch Cesare Beccaria -myśli i poglądy wówczas panujące charakteryzowała niejasność i chaotyczność uregulowań, okrucieństwo kar i arbitralność stosowania tego prawa przez władców i ich urzędników. Dlatego też myśliciele Oświecenia postulowali stworzenie jasnego i przejrzystego zapisanego w ustawie prawa karnego, które stwarzałoby obywatelom ochronę przed samowolą organów państwowych, postulowano równość wobec prawa, zlikwidowanie przywilejów stanowych oraz uznanie za przestępstwo tylko czynów szkodliwych dla społeczeństwa np. nie karanie za czary lub za samobójstwo.

Szkoła klasyczna-(koniec XVIII i początek XIX wieku) - przedstawiciele : Anzelm Feuerbach w Niemczech, Bentham Jeremi w Anglii, wzmacniała poprzednie postulaty podkreślają, że punktem wyjścia dla odpowiedzialności karnej jest czyn zabroniony przez ustawę karną, która jest zgodnie z filozofią indeterminizmu wyrazem jego wolnej woli, umożliwia to przypisanie sprawcy winy za jego zachowanie i wymierzenie mu kary, która ma być sprawiedliwą odpłaty za czyn, ma być więc proporcjonalna do wagi popełnionego czynu i do winy sprawcy.

Szkoła antropologiczna (szkoła pozytywna)- twórcą jej był włoski psychiatra Cesare Lombroso, który w książce „Człowiek zbrodniarz”1876 rok, w której wykazywał że niektórzy ludzie maja wrodzone predyspozycje do popełnienia przestępstw, są skazanie na ich popełnienie. W konsekwencji postulowane odrzucenie pojęcia winy jako podstawy odpowiedzialności karnej, a w rezultacie odrzucenie samej odpowiedzialności, reakcją na przestępstwo winno być stosowanie środków zabezpieczających społeczeństwo przed tym zjawiskiem. Rozwijającymi tą myśl byli: Garofalo i Ferri.

Szkoła socjologiczna ( XIX / XX) -twórca był Franz von Liszt,zwraca uwagę na fakt, że obok przyczyn związanych z osobowością jednostki przestępczość ma swe źródło tkwiące w warunkach społecznych. Nie czyn lecz sprawca maił być ukarany.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Prawo karne wykad 3, Prawo Karne
Prawo karne wykad 4, Prawo Karne
Prawo karne wykad 2, Prawo Karne
Prawo karne 1
DYD 9 PRAWO KARNE Folie
Prawo karne i prawo wykroczeń
4. budowa k.k.- do wyslania, Prawo karne
material, Prawo Karne(10)
STAN WYŻSZEJ KONIECZNOŚCI, prawo karne
Test apl. adw, Prawo, prawo karne
3.funkcja gwarancyjna konstytucyjbe żrodła prawa, Prawo karne
Prawo karne, prawa człowieka(2)
prawo karne i prawo wykroczeń-w1, prawo
Test+5+postepowanie+przygotowawcze, Prawo, [ Postępowanie cywilne ], [ Postępowanie karne ] (WithNig
18 kazusy, Prawo karne

więcej podobnych podstron