Ak wykł.8

Środki przemian kulturowych

Trzy elementy:

1. komunikacja - międzyosobowy proces porozumiewania, obejmujący przekaz informacji oraz samej osoby udzielającej się w nim. Dokonuje się poprzez odpowiednie środki i formy. Jest rzeczywistością wielopłaszczyznową i wieloaspektową.

2. polityka

3. ekonomia

Aspekty komunikacji:

1. filozoficzny

2. psychologiczny

3. pedagogiczny

4. socjologiczny

5. religijny

Aspekt filozoficzny

Opozycja wobec zgłębienia filozofii świadomości doprowadziła do filozofii języka, z tej tendencji powstała filozofia dialogu (Buber, Tischner), egzystencjalizmu (Jaspers).

Aspekt psychologiczny

Proces mający na celu bezpośrednie (przekaz werbalny i niewerbalny) lub upośrednione (przez język mówiony lub pisany) porozumiewanie się (przekazywanie lub otrzymywanie informacji).

W procesie komunikacji stroną mogą być:

• jednostka (dialog wewnętrzny)

• jednostki (komunikacja interpersonalna)

• podmioty zbiorowe (grupowa, zbiorowa)

• urządzenia techniczne (kultura człowiek - maszyna)

• środki społecznej komunikacji (telewizja, radio, Internet, prasa)

Komunikacja jako jedno ze wzajemnych społecznych oddziaływań w wymiarze fizycznym (gęstość zaludnienia, podróże-migracje) oraz w wymiarze psychologicznym, jako wiążących ludzi bezpośrednio lub symbolicznie (środki społecznego przekazu).

Komunikacja rodzi większa potrzebę doświadczeń odmienności (geograficznych, politycznych, kulturowych), które są w zasięgu możliwości osób.

Konsekwencje rosnącej roli procesów komunikacyjnych:

• nasilenie ruchów migracyjnych

• procesy etnicznego wymieszania się

• humanizacja działań dużych organizacji

• pluralizacja systemów wartości

• szybkie tempo zmian instytucyjnych

Aspekt pedagogiczny

Komunikacja odnosi się do relacji wychowawczej rozumianej jako porozumiewanie się wychowanka i wychowawcy w warunkowanej przez nich oraz całą społeczność sytuacji wychowawczej.

W procesie dydaktycznym komunikacja odbywa się w kierunku:

• wertykalnym zstępującym

• wertykalnym wstępującym

• horyzontalnym

Polityka dotyczy życia zbiorowego ludzi zrzeszonych we wspólnotę polityczną (państwo) oraz relacji pomiędzy państwami.

Definicja klasyczna:

Polityka to roztropna realizacja dobra wspólnego.

Polityka dotyczy władzy. Jest to instytucja społeczna odpowiedzialna za sposób w jaki władza jest zdobywana, dzielona i sprawowana.

Definicja władzy:

Zdolność osiągania celów wbrew oporowi innych./M. Weber/

Podział władzy:

• nieprawomocność metod: siła fizyczna, wymuszanie uległości

• zasoby ekonomiczne

• prawomocnie wybrany urzędnik

Sposoby osiągania celów politycznych:

1. tworzenie grup interesu (związki polityków z organizacjami ludzi dążących do podobnych celów)

2. naciski polityczne (lobbying)

3. inicjatywy społeczne

4. wojna jako kontynuacja polityki przy użyciu innych środków (Karl von Clausewitz)

5. terroryzm

Ekonomia jest nauką o procesach gospodarczych. Celem jej jest wykrywać i opisywać prawidłowości rządzące tymi procesami (prawa ekonomiczne).

Funkcje ekonomii:

1. poznawcza - dostarczanie wiedzy o kategoriach, zjawiskach, procesach gospodarczych (co, jak i dla kogo produkować?)

2. aplikacyjna - ustalenia i wnioski są wprowadzane do działalności gospodarczej

Działy ekonomii:

• mikroekonomia - bada poszczególne elementy tworzące gospodarkę

• makroekonomia - analizuje gospodarkę w całości

Celem ekonomi jest zaspokajanie ludzkich potrzeb.

Rodzaje potrzeb:

1. biologiczne - zaspokajanie głodu, pragnienia

2. materialne - samochód ubranie

3. społecznie i indywidualne

4. wyższego rzędu - zdobywanie wiedzy, rekreacja

Ekonomiczne dążenie do wytwarzania potrzeb i ich realizacja jest procesem narastającym i wykorzystującym wszelkie środki do realizacji celów. Służy temu celowi polityka oraz nowoczesne technologie, które tworzone jako potrzeba kreują nowe potrzeby.

Sprzężenie się tych sił powoduje gwałtowne zmiany kulturowe w sferze materialnej, psychologicznej, behawioralnej i aksjonormatywnej.

Podłoże zrozumienia społecznych i personalnych aspektów przemian kulturowych:

• globalizacja jako makrostrukturalne zjawisko społeczne

• problematyczność tożsamości kulturowej

• nasilająca się mobilność składu wielu grup o różnym czasie trwania, odmiennych motywacjach, indywidualizacji stylu życia

• dylematy związane z dekompozycją tradycyjnych wzorców

Związki obyczajowości z kultem ciała i potrzebami człowieka

Obyczaj - powszechnie przyjęte formy zachowania z oceną moralną, utwierdzone tradycją i akceptowane przez określoną zbiorowość na danym terenie i określonym czasie.

Cechy obyczajów:

1. maja charakter trwały

2. są obarczone środkami przymusu moralnego regulują sprawy wykraczające poza obowiązujące prawa

Obyczajowość dotycząca cielesności. Powody awansu cielesności:

1. pielęgnacja ciała od higieny do kondycji

2. eksponowanie ciała jako towaru

3. zaspokajanie potrzeb bytowych

4. wartość witalna

Przewartościowanie ciała. Kanon estetyczny:

1. młodość

2. uroda

3. zdrowy wygląd

4. smukła sylwetka

5. ciało wypielęgnowane, przyodziane w seksowny strój

Dominujące wzory kobiet i mężczyzn

1. Model kobiety tradycyjnej

- emocjonalne, delikatna, łagodna, uległa, zdolna do poświęcenia się dla innych, empatyczna, opiekuńcza, ciepla w relacjach z innymi ludźmi

2. model kobiety lansowanej w mediach

- wariant tradycyjny: średni wiek, niekiedy babcie, troszczące się o dom

- wariant nowoczesny: młoda, zadbana, śledząca nowości

Mężczyzna lansowany w mediach:

- głowa rodziny, pan domu, dżentelmen, zdecydowany, przystojny, wysportowany

- w popkulturze - macho, playboy, metroseksualny

Modny ubiór

• media spowodowały uniformizację standardów w modzie

• obserwowalne nasilenie indywidualizacji ubioru

• moda uzależniona jest od norm obyczajowych, które uległy liberalizacji, stąd tendencja do obnażonego ciała lub jego części, ukazywanie bielizny jako stroju wierzchniego

• stylizacja ubioru u ludzi młodych uzewnętrznia ich tożsamość

Komercjalizacje w handlu:

• antropomorfizacja domów handlowych

• wykorzystywanie świąt państwowych i religijnych w marketingu

• tworzenie w centrach handlowych atmosfery kontaktu z kulturą i prestiżem

• organizowanie nisz do realizacji swoich pasji do dobrych skojarzeń

• wydłużenie czasu pracy w celu permanentnej dostępności na wyciągniecie ręki.

---