Zakres

1. Funkcjonowanie przedsiębiorstw

• cechy przedsiębiorstwa

• formy prawne działalności podmiotów gospodarczych

• cele przedsiębiorstwa

• procesy koncentracji kapitału i działalności a formy organizacji działalności gospodarczej

• racjonalność i efektywność jako przesłanki funkcjonowania przedsiębiorstwa

• czynnik czasu i ryzyka w funkcjonowaniu firmy

• podstawowe zasady opodatkowania przedsiębiorstw

Gospodarowanie zasobami przedsiębiorstwa

• wypłacalność, zyskowność i płynność finansowa jako elementy sytuacji kondycji finansowej przedsiębiorstwa

• ocena racjonalnego wykorzystania majątku trwałego poprzez wskaźniki rentowności i produktywności

• racjonalne wykorzystanie majątku trwałego poprzez jego maksymalizację i minimalizację

• problematyka stosowanych metod amortyzacji

• Problematyka wykorzystania kapitałów

• rola kapitałów w realizacji celów przedsiębiorstwa

• kryteria podziału kapitałów

• ocena stopnia wykorzystania kapitałów własnych i obcych

• efekt dźwigni finansowej

• inwestycje jako wykorzystanie kapitałów

• metody oceny nakładów inwestycyjnych

• ryzyko jako nieodłączny element inwestowania

• Organizacje procesów gospodarczych

• istota procesów gospodarczych

• zasady organizowania procesów gospodarczych

• cechy, typy i formy organizowania produkcji

• reguły ustalania cen sprzedaży

• metody kosztowe ustalania ceny

• polityka opustów cenowych

• analiza sprawozdań finansowych i planowanie finansowe

• podstawowe rodzaje sprawozdań finansowych

• wskaźniki analizy finansowej

• planowanie sytuacji finansowej przedsiębiorstwa

• kontrolne funkcje rachunkowości i sprawozdawczości finansowej

Literatura:

• „Zarządzanie finansami przedsiębiorstw” - W. Bierl

• „Podstawy zarządzania finansami'” - F. Brigham

• „Podstawy nauki o przedsiębiorstwie'” - pod red. T. Kiziukiewicza

• „Zarządzanie finansami przedsiębiorstw” - J. Czeka, Z. Dresler




Egzamin:

• I termin - na ostatnich zajęciach 27.01.2006, godz. 15.00

• II termin - 06.02.2006, godz. 17.00

• 
  Poprawka - 20.02.1006, godz. 17.00

Finanse przedsiębiorstw - zjawiska ekonomiczne związane z gromadzeniem i wydatkowaniem środków pieniężnych na cele działalności firmy.

Przedmiot finanse przedsiębiorstw ma różne aspekty.

Nauka o finansach traktuje finanse przedsiębiorstw jako element ogółu zjawisk ekonomicznych związanych z gromadzeniem i podziałem zasobów pieniężnych lub jako element pieniężnego mechanizmu wymiany i podziału wartości rzeczowych i usług.

Finanse występują w stanie wymiany i podziału.

Do podziały dóbr i usług dochodzimy w drodze przeplatania się przepływów różnych kategorii strumieni pieniężnych.

Strumienie pieniężne dzielimy na:

• strumienie rynkowe - charakteryzują się głównie bezpośrednim związkiem pieniądza z przepływem dóbr i usług.

• strumienie transferowe - ich właściwością jest przepływ pieniądza bez ekwiwalentów

• strumienie kredytowe - są skutkiem bankowej kreacji pieniądza poprzez udzielanie kredytów

• strumień oszczędności - jest zatrzymanym w ruchu strumieniem pieniężnym

Cechy charakterystyczne finansów przedsiębiorstw:

• mikroekonomiczny punkt widzenia przy ocenie zjawisk finansowych

• ograniczenie zakresu badań do wyodrębnionej sfery działalności jednostki (poza gospodarstwem domowym)

• identyfikacja zjawisk finansowych w przedsiębiorstwie i w jego otoczeniu (spojrzenia całościowe - otoczenie)

• badanie wpływu regulacji prawnych na postawę przedsiębiorstw

Działalność gospodarcza - to zarobkowa działalność produkcyjna, usługowa, handlowa, budowlana lub w zakresie poszukiwania i eksploatacji złóż mineralnych.

Przedsiębiorca - jest to osoba fizyczna, prawna lub jednostka nieposiadająca osobowości prawnej, która prowadzi działalność gospodarczą w sposób ciągły, zorganizowany i na własne ryzyko.

Przedsiębiorstwo - to prawnie, ekonomicznie, organizacyjnie wyodrębniona i samodzielna jednostka gospodarcza.

Przedsiębiorca działa pod firmą.

Firma to nazwa przedsiębiorstwa.

Firma to też majątek (wartość nazwy wyrażona w pieniądzu - szyld)

Firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko.

Firma osoby prawnej jest jej nazwa.

Osoba prawna - jednostka organizacyjna lub przedsiębiorstwo, która z mocy prawa posiada osobowość prawną. (Skarb Państwa, NBP, szkoły wyższe, partie polityczne)

Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników materialnych i niematerialnych.

Obejmuje:

• oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa, firma)

• własność nieruchomości lub rachunkowości w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości

• prawo wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości i ruchomości i inne prawa ich dotyczące (do korzystania) wynikające z innych stosunków prawnych

• wierzytelności i prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne

• koncesje, licencje i zwolnienia

• patenty i inne prawa własności przemysłowej

• majątkowe prawa autorskie

• tajemnice przedsiębiorstwa

• księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej

Podział przedsiębiorstw:

• małe:

• zatrudnia do 50 osób

• aktywa do 5 mln euro

• roczne przychody ze sprzedaży do 7 mln euro

• średnie:

• zatrudnia od 50 do 250 osób

• aktywa od 5 do 27 mln euro

• roczne przychody ze sprzedaży od 7 do 40 mln euro

• duże:

• zatrudnia od 250 osób

• aktywa od 27 mln euro

• roczne przychody ze sprzedaży od 40 mln euro

Podział przedsiębiorstw według rodzaju działalności:

• wytwórcze:

produkty

półprodukty

• usługowe:

materialne

niematerialne

• handlowe

• budowlano-remontowe

Podział przedsiębiorstw według formy własności:

• sektor publiczny:

państwowe

komunalne (jednostki samorządy terytorialnego

• prywatne

• spółdzielcze

Podział przedsiębiorstw według formy prawno-organizacyjnej:

• spółki cywilne

• spółki prawa handlowego

osobowe (spółki jawne, partnerskie, komandytywne, komandytywno-akcyjne)

kapitałowe (spółka z o.o., spółka akcyjna)

• spółki mieszane

Zasady działania przedsiębiorstwa:

• przedsiębiorczość - podejmowanie ryzyka i rozwój działalności

• innowacyjność - ciągłe poszukiwanie nowości w zakresie produktu, jakości, technologii, dystrybucji i zarządzania

• gospodarność - maksymalizacja efektu, minimalizacja kosztów

• równowaga finansowa - tak funkcjonować, aby przychody ze sprzedaży były wyższe od kosztów własnych

• ekologiczność - tak funkcjonować aby nie szkodzić środowisku naturalnemu, minimalizować ewentualne szkody

Różnice między spółkami osobowymi i kapitałowymi:

Spółki kapitałowe	Spółki osobowe
posiadają osobowość prawną	nie posiadają osobowości prawnej lub mają ułomną osobowość prawną
dochód opodatkowany jest dwa razy: całość opodatkowana jest CITem, część skonsumowana opodatkowana jest PITem	dochód jest opodatkowany tylko PITem - mają wobec osób trzecich nieograniczoną odpowiedzialność
- odpowiedzialność ograniczona do wysokości spieniężonego kapitału

Spółka kapitałowa jednoosobowa - udział lub akcje należą do jednego wspólnika lub akcjonariusza.

Spółka publiczna - spółka w rozumieniu o publicznym obrocie papierami wartościowymi.

Spółka osobowa może we własnym imieniu nabywać prawa, zaciągać zobowiązania, może pozywać i być pozwana.

Spółka osobowa prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą.

Zmiana postanowień umowy spółki wymaga zgody wszystkich wspólników.

Prawa i obowiązki wspólnika spółki osobowej mogą zostać przeniesione na inną osobę wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody wszystkich pozostałych wspólników.

Spółka osobowa prowadzi księgi rachunkowe albo na podstawie ustawy o rachunkowości, jeżeli nie jest do tego zobowiązana, a przepisy wymagają konieczności sporządzania sprawozdania finansowego, wówczas wykonuje się je na podstawie:

• podsumowania zapisów podatkowych w księgach przychodów i rozchodów

• na podstawie ewidencji prowadzonej przez spółkę do celów podatkowych

• spisów z natury

Cele działalności przedsiębiorstwa:

• maksymalizacja wartości rynkowej przedsiębiorstwa

• zysk - cel krótkoterminowy, operacyjny

• w długim okresie:

• przyrost wartości sprzedaży (działalność marketingowa)

• dążenie do udoskonalenia produktu

• właściwe wykorzystanie zasobów będących w dyspozycji przedsiębiorstwa (praw, ziemia, kapitał, informacja)

Ekonomiczne przesłanki decyzji:

Uwarunkowania makroekonomiczne:

• koniunktura gospodarcza

• polityka fiskalna państwa

• polityka monetarna państwa

• poziom inflacji

• interwencjonizm państwowy

Finanse przedsiębiorstw - 1w 7 X 2005

1