spinele |
Spinel glinowy- spinel właściwy |
Spinel żelazowy- magnetyt |
Spinel chromowy- chromit |
uranit |
rutyl |
Brookit |
Symbol |
Al2 Mg O4 |
Fe3 O4 |
Fe Cr2 O4 |
U O2 |
Ti O2 |
Ti O2 |
Układ |
Regularny |
Regularny |
Regularny |
Regularny |
tetragonalny |
rombowy |
Klasa |
|
48 |
|
|
|
|
Skupienia |
|
Ośmiościany, bliźniaki, skupienia ziarniste, zbite, wpryśnięcia |
Ośmiościan, ziarna lub skup. ziarniste |
|
Wrostki w innych min., bliźniaki |
|
Środowisko /geneza |
Zmienione kontakt- metasom. Skały węglanowe zasobne w Mg, gnejsy, pegmatyty skał kwaśnych, aluwia |
Skały magmowe (Kiruna, Szwecja), skały osadowe zmetamorf. Regionalnie- JASPILITY, kont.- Met.- skarny, hydrotermy, Kletno |
Magmowe skały zasadowe (pedmatyty), niskie lub umiark. Eh, hydrotermy, strefa utleniania |
Pegmatyty granitoidów, utwory hydroterm. Niskich temp. |
Skały magmowe,i metamorf., polimorficzne, pegmatyty, utwory hydrotermalne, osadowe |
|
Występowanie |
|
|
|
|
|
|
Parageneza |
Skarny: granaty, pirokseny |
|
Oliwiny, min. Serpentyn., min. Ziem rzadkich, Nb, Ta, turmalin |
Pegmatyty: skalenie, min. Ziem rzadkich, hydrot.: kalcyt, fluoryt, ..... |
Hydrot.: kwarc, ilmenit, hematyt, magnetyt |
|
Twardość |
|
5,5- 6 |
5,5 |
3-7 w zal. Od st. utlenienia |
5,5- 6 |
|
Barwa |
Bezb., zabarw. |
Żelazistoczarny, niekiedy z niebieskimi nalotami, połysk półmetaliczny |
Czarny, nieco szarawy, Połysk metaliczny |
Czarny, czarnobrunatny |
Brunatnoczerw., czerwonoczar, zielonawy, niebieskawy, żółty, połysk diamentowy lub tłusty |
|
Rysa |
|
czarna |
brunatna |
Czarna lub brunatna |
|
|
Cechy |
|
MAGNET., |
|
|
|
|
Wykorzystanie |
|
WAŻNA RUDA Fe |
WAŻNA RUDA Cr |
WAŻNA RUDA U |
|
|
Inne cechy |
|
Kruchy, tworzy ferrobolity |
Kruchy, odporny na działanie czynników chem. I atmosfer. |
SILNIE PROMIENIOTWÓRCZY |
Wrostki w kwarcu- włosy Wenus, kruchy, najpopularniejszy |
|
Łupliwość |
|
brak |
Nie okazuje |
Brak |
Dokładna wg 110 |
|
przełam |
|
muszlowy |
Nierówny |
Nierówny, niemal mszlowy |
muszlowy |
|
domieszki |
|
Al., Ti, Mg, Mn, Ni, Cr |
Fe, Al, Zn |
Ołów, galena |
|
|
gęstość [g/cm3] |
|
5,1- 5,2 |
4,5- 4,6 |
6,5- 10,8 |
4,2- 4,3 |
|