Utlenienie to reakcja chemiczna, w której jakiś atom (lub ich grupa) przechodzi z niższego na wyższy stopień utlenienia.

Nazwa ta ma charakter bardzo umowny, gdyż w praktyce, każdej reakcji utlenienia musi towarzyszyć jakaś reakcja redukcji. Łącznie takie procesy nazywa się reakcjami redoks.

W praktyce, daną reakcję nazywa się utlenieniem, gdy struktura głównego substratu i głównego produktu różnią się tylko tym, że jedna niewielka grupa lub pojedynczy atom zwiększył w jej wyniku swój stopień utlenienia, kosztem redukcji prostego związku zwanego w tym przypadku środkiem utleniającym.

Np.:

2 CH₃CH₂OH + O₂ --> 2 CH₃COOH

(C przechodzi z +1 do +3, a tlen z 0 do -2).

Silnymi środkami utleniającymi są:

• nadtlenki

• kwasy (np. kwas azotowy)

• nadmanganiany i chlorany

• ozon,

• gazowy fluor, chlor, brom i jod

Redukcja (inna nazwa elektronacja) to proces, w trakcie którego atom lub ich grupa przechodzi z wyższego na niższy stopień utlenienia.

Każdej redukcji musi towarzyszyć utlenienie. Łącznie takie procesy nazywa się reakcjami redoks.

W praktyce, daną reakcję nazywamy reakcją redukcji (zwłaszcza w chemii organicznej), gdy struktura głównego substratu i głównego produktu różnią się tylko tym, że jedna niewielka grupa lub pojedynczy atom zmniejszył w jej wyniku swój stopień utlenienia, kosztem utlenienia, zwykle nieorganicznego, prostego związku zwanego w tym przypadku środkiem redukującym.

Np. w reakcji

stopnie utlenienia:	0		+1 +6 -2		+1 +6 -2		+4 -2		+1 -2
	Ag	+	H2SO4	→	Ag2SO4	+	SO2	+	H2O

redukcji z +6 stopnia utenienia na +4 podlega siarka, a w reakcji

CH₃COOH (kwas octowy) + NaH (wodorek sodu, środek redukujący) --> CH₃CHO (aldehyd octowy) + NaOH

redukcji podlega węgiel (C), który przechodzi z +3 do +1 stopnia utlenienia, jednocześnie utlenieniu podlega wodór (H) z -1 do +1 stopnia utlenienia

Silnymi środkami redukującymi są wodorki metali alkalicznych, wodorosilany, wodoroborany, wodorosiarczki i ich kombinacje.

---