Gatunki pałeczek Brucella

-B.melitensis(pałeczka gorączki maltańskiej) wywołuje brucelozę owiec, kóz, bydła, a przede wszystkim człowieka jako tzw. gorączkę maltańską w krajach o cielym klimacie.

-B.abortus(pałeczka zakaźnego ronienia bydła)wywołuje brucelozę głównie bydła, u zwierząt nie ciężarnych atakuje wymię, węzły chłonne nadwymieniowe, a u samców jądra.

-B.suis(pałeczka ronienia świń)biotyp 2 wywołuje brucelozę u zajęcy, biotyp 4 brucelozę u reniferów. Sa bardziej zjadliwe dla człowieka niż B.abortus.

-B.neotomae(izolowana od szczura pustynnego, niechorobotwórza)

-B.ovis(powoduje zapalenie najądrzy u tryków. Mogą także chorować samice. Nie przenosi się na człowieka.

-B.canis(wywołuje bruceloze psów manifestującą się chronicznymi bakteriami u tych zwierząt. U suk występuje trwała niepłodność. Sporadycznie może dochodzić do zakażenia człowieka.

Zakżenie pałeczkami brucella

Źródłem są chore zwierzta, ich wydaliny w okresie ronienia, mleko, produkty mleczne, rzadziej mięso. Zakażenie następuje drogą pokarmową ale także płciową.

Escherichia(coli, blattae, fergusonii, hermanii, vulneri) bytuje w jelicie grubym i końcowym odcinku jelit cienkich. Występuje liczniej u mięso i wszystkożernych niż trawożernych.

Cechy antygenowe

-warstwa lipopolisachrydowa zewnętrznej części ściany komórkowej stanowi antygen somatyczny 0.

-polisachrydowa otoczka stanowi antygen K.

-rzęski są antygenem białkowym H

-fimbrie antygenem białkowym F

Zakażenia wywołane przez E.coli

-zakażenia jelitowe

-zakażenia posocznicowe

-toksemie(zapalenie opon mózgowych)

-kulawki

-zakażenia układu moczowego

-zakażenia układu rozrodczego

-zakażenia gruczołu mlekowego

Czynniki predysponujące do zakażenia

-niedostateczna odporność bierna noworodków

-intensywna gospodarka hodowlana sprzyjająca przenoszeniu się szczepów chorobotwórczych

-zła higiena

-stres poodsadzeniowy

Rodzaj Yersinia(pestis, enterocolitica, pseudotuberculosis, ruckeri)

Czynniki wpływające na powstawanie mastitis

-pierwotne zakażenia bakteryjne, grzybicze, zakażenia algami, wirusami.

-urazy mechaniczne, poparzenia, czynniki chemiczne

Straty z powodu mastitis

-najkosztowniejsze schorzenie u mlecznych krów

-przeciętnie 25% ćwiartek permanentnie chorych

-koszty w 70% zwiazane ze spadkiem mleczności

-ok. 10-26% strat mleka następuje z powodu subklinicznego zapalenia wymienia

-straty mleka z powodu chemioterapii

-koszty weterynaryjne, laboratoryjne

-obniżenie jakości mleka(obniżenie zawartości białka i tłuszczu

Koszty mastitis

Ok. 70% strat powstałych z powodu zapalenia gruczołu mlekowego jest niedostrzegalnych przez producentów.

Czynniki usposabiajace do zapalenia wymienia

-podatnośc gospodarza(odporność naturalna, sprawność układu immunologicznego, stadium laktacji, czynniki stresogenne.)

-właściwości zarazka(liczba zarazków, inwazyjnośc i zjadliwość, pokonywanie mechanizmów obronnych gospodarza)

-środowisko(typ obory, warunki pozyskiwania mleka, rodzaj doju i sprawność urządzeń dojarskich, higiena doju, czynniki klimatyczne, pogoda, dieta pokarmowa)

Zapalenie gruczołu mlekowego następuje najczęściej:

-w okresie zasuszania

-kolostrogenezy

-początkowym okresie laktacji

Formy zapalenia

-nadostra

-ostra

-podostra

-chroniczna

-subkliniczna

Typy mastitis w zależności od sposobu zakażania

-zakażne

-środowiskowe

-przeniesienie zarazków ze skóry strzyku do wymienia

-przeniesienie zarazków z jamy ustnej cielęcia do wymienia

-przeniesienie zarazków przez owady

Mastitis zakażne

Przenosi się z krowy na krowę. Powodowane są przez bakterie bytujące naturalnie na wymieniu, w obrażeniach strzyku itp. (streptococcus agalactiae, streptococcus aureus, mycoplasma) mikroorganizmy te poza skórą lub wymieniem szybko giną. Z regóły powodują chroniczną lub subkliniczną forme zapalenia. Zakażenie przenosi się przez przedmioty zanieczyszczone mlekiem, gąbki, ręce dojarzy, urządzenia dojarskie.

Zapobieganie i zwalczanie zakażnego mastitis

-rygorystyczne przestrzeganie dipping strzyków w srodku bakteriobójczym przed każdym dojem

-podawanie antybiotyku do każdej ćwiartki na koniec laktacji

-zwierzęta chore powinny być dojone na końcu lub w wydzielonym pomieszczeniu. Strzyki i wymię przemywane i osuszane jednorazowymi ściereczkami.

-Obsługa używa rękawiczek gumowych

-selekcja

Mastitis środowiskowe

Powodowane przez mikroorganizmy występujące w środowisku życia krów z którymi kontaktują się strzyki w trakcie doju lub w międzydoju. Ma tendencje wzrostowe jeżeli spada częstość występowania mastitis zakażnego. Najczęsciej wywoływane jest przez bakterie z grupy coli, paciorkowce, enterokoki, pseudomonas,

Zapobieganie i zwalczanie

-utrzymywać czystość, usuwać odchody

-doić po wymyciu gruczołu, odkażeniu strzyków i wysuszeniu

-bezpośrednio po doju nie dopuszczać do kładzenia się zwierząt

-przestrzegać zasad aseptyki . używać jednorazowych igieł, strzykawek, jałowych zawiesin, wymienić instalację zanieczyszczoną pseudomonas.

Mastitis spowodowane przez bakterie przemieszczające się ze skóry strzyku do wymienia

Najczęściej spowodowane przez staphylococcus koagulazo-ujemne stanowiące oportunistyczną florę skóry i corynebacterium bovis. Zakażenie dotyczy kanału strzykowego, występuje częściej u pierwiastek i ma charakter przejściowy. Stosowanie środków odkażających do diping oraz antybiotyków w czasie zasuszania jest skutecznym sposobem do zapbiegania zakażeniom.

Mastitis w wyniku zakażenia przez ssące cielęta

Ssące cielęta powodują otwarcie kanału strzykowego stwarzając możliwość wnikania bakteriom(streptococcus agalactiae, staphylococcus aureus)

Mastitis w wyniku przeniesienia przez muchy

Występuje rzadko, nazywane jest też letnim zapaleniem wymienia spowodowanym zakażeniem Arcanobacterium pyogenes przenoszonym przez muchy. Objawia się ropniami oraz ropnym zapaleniem gruczołu u jałówek i zasuszonych krów.

---