Marzena Bandurska

Przedmiot: nauczanie początkowe

Wieczór wróżb-zajęcia
w klasie III.

Artykuł opublikowany w specjalistycznym serwisie edukacyjnym http://awans.szkola.net/

MARZENA BANDURSKA

NAUCZYCIEL NAUCZANIA ZINTEGROWANEGO

,,WIECZÓR WRÓŻB”

ZAJĘCIA ZINTEGROWANE W KLASIE III

SCENARIUSZ ZAJĘĆ ZINTEGROWANYCH W KLASIE III

,,WIECZÓR WRÓŻB”

KRĄG TEMATYCZNY: Obrzędy i zwyczaje ludowe.

TEMAT DNIA: Dzień z wróżbami - ANDRZEJKI.

CEL OGÓLNY: - wyrabianie szacunku dla obrzędów i zwyczajów ludowych oraz kultywowanie ich.

CELE SZCZEGÓŁOWE:

UCZEŃ : - wie, co to są ,, Andrzejki” i kiedy je obchodzimy,

- zna kilka wróżb andrzejkowych i potrafi je przeprowadzić,

- zna pojęcia : wróżba, wróżenie, zwyczaj,

- potrafi mnożyć i dzielić w zakresie 100,

- zgodnie bawi się w grupie rówieśniczej.

METODY : obserwacja, pokaz, praktyczna działalność uczniów.

FORMY PRACY: zbiorowa, indywidualna.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:

miska z wodą , wosk do lania, klucz, karta pracy, kolorowe kartoniki, kartki z imionami chłopców i dziewcząt, kartoniki z magicznymi liczbami, karteczki z nazwami zawodów, kartoniki z magicznymi znakami, plastykowe kubeczki.

PRZEBIEG ZAJĘĆ:

1.Powitanie uczniów w kręgu.

2.Wprowadzenie do tematu zajęć : N-l rozdaje karty pracy dla każdego ucznia, dzieci wykonuja działania i uporządkowują wyniki rosnąco. Każdemu wynikowi przyporządkowana jest litera i uczniowie powinni odczytać hasło : ANDRZEJKOWE WRÓŻBY.

3.Rozmowa na temat andrzejek:

N-l zadaje pytania: - Co to są andrzejki?

- Kiedy obchodzimy andrzejki?

- Jakie znacie wróżby andrzejkowe?

Uzupełnienie wiadomości o andrzejkach - opowiadanie N-la :

Andrzejki to tradycja ludowa przekazywana z pokolenia na pokolenie. W dawnych czasach przywiązywano do wróżb andrzejkowych wielką wagę. W wierzeniach ludowych miały one magiczną moc. Wszystkie dziewczęta tego wieczoru chciały poznać swoją przyszłość. Były wróżby z butów ustawionych jeden na drugim, z kości baranich rzuconych psom czy ze sztachet w płocie.

I oczywiście chodziło o jedno : która z dziewcząt pierwsza wyjdzie za mąż. Dziewczęta zaglądały też do studni, gdzie w wodzie miała im się ukazać głowa narzeczonego. Przy wróżbach chłopcy często płatali im figle. Kiedy dziewczyna nachyliła się nad studnią , chłopcy na kiju wychylali główkę kapusty. I co zobaczyła?- kapuścianą głowę.

Andrzejki obchodzimy w wigilię św. Andrzeja- 29 listopada. Dzień ten rozpoczynał niegdyś długą uroczystość -okres najkrótszych dni i najdłuższych nocy w roku. Dawniej obchodzono także zwyczaj katarzynek. W wigilię św. Katarzyny - 24 listopada była porą wróżb dla chłopców. Zwyczaj katarzynek w zasadzie nie dotrwał do dziś i mało kto o nim wie.

4.Wyjaśnienie pojęć : wróżba, wróżyć, zaklęcie, zwyczaj.

Uczniowie szukają w słowniku języka polskiego podanych pojęć i wpisują je do zeszytu.

Według ,, Ilustrowanego słownika języka polskiego ” pod redakcją Elżbiety Sobol. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999 :

Wróżba - zjawisko uznane za zapowiedź czegoś, omen, znak ,przepowiedzenie

przyszłości.

Wróżyć - przepowiadać przyszłość , odgadywać czyjąś przeszłość , czyjś

charakter na podstawie pewnych znaków, np. z gwiazd, kart, z ręki.

Zaklęcie - gorąca prośba, błaganie, magiczna formułka.

Zwyczaj - to, co zostało utwierdzone przez tradycję, co jest powszechnie

przyjęte w jakiejś społeczności.

5.Rozpoczęcie zabawy - wypowiedzenie zaklęcia;

Hokus - pokus,

Czary - mary,

Aby wróżba się spełniła ,

Złóżmy dary.

Dzieci wypowiadają zaklęcie i rzucają monetę jednogroszową do misy z wodą. Po takim wprowadzeniu zabieramy się do wróżenia:

*niektóre wróżby prowadzą dzieci po wcześniejszym przygotowaniu i konsultacji z nauczycielem.

LANIE WOSKU

Jest to chyba najbardziej znana wróżba andrzejkowa. Rozgrzany wosk lejemy przez dziurkę w kluczu do miski z zimną wodą. Oglądamy zastygły wosk lub cień na ścianie. Co pokaże, to czeka daną osobę w przyszłości. Każdemu wychodzi coś innego, dziwnego, tajemniczego i każdy chce zabrać swoją figurkę do domu.

WRÓŻENIE Z BUTÓW

Każde dziecko zdejmuje po jednym buciku, które ustawiamy jeden za drugim od najdalszego końca sali aż do drzwi. Bucik, który pierwszy przekroczył próg, daje właścicielowi pierwszeństwo w przyszłym zawarciu małżeństwa.

KIM BĘDĘ, JAKI BĘDĘ MIAŁ ZAWÓD ?

Pod kubki stojące na stole wkładamy przedmioty charakteryzujące różne zawody, np.: pieniądze, igłę, kopertę, różaniec, chleb… Uczestnicy zabawy mają za zadanie odkryć jeden z kubków, a dowiedzą się, kim będę w przyszłości.

WRÓŻBA Z KARTECZKAMI

Dziewczynki (chłopcy) wyciągają kartki z imionami chłopców (dziewcząt). Wylosowane karteczki wskazują, jaką dziewczynę pozna chłopiec oraz jakiego kolegę pozna dziewczyna.

MAGICZNE LICZBY

Każde dziecko losuje karteczkę z liczbą od 1 do 8. Następnie wstają wszyscy uczniowie, którzy wylosowali daną liczbę, a nauczyciel z „Księgi wróżb” odczytuje, co mówią liczby o tych osobach.

1 - Twoje ulubione kolory to: żółty, złoty i pomarańczowy. Szczęśliwym kamieniem jest bursztyn. Jesteś osobą upartą i wytrwałą w dążeniu do celu. Niedługo spełni się twoje marzenie.

2 - Twoje ulubione kolory to: odcienie zieleni. Pomyślność przynosi ci perła. Jesteś osobą łagodną i wrażliwą, ale wytrzymałą. Masz zdolności plastyczne. Gwiazdy mówią, że będziesz miał wspaniałe wakacje.

3- Twoje ulubione kolory to błękit i szary. Szczęśliwym kamieniem jest szafir. Jesteś osobą godną zaufania i potrafisz być wiernym przyjacielem. Czasem jednak zachowujesz się zbyt gwałtownie i trudno z tobą wytrzymać. Czeka cię wspaniała podróż.

4- Twoje ulubione kolory to czarny i czerwony. Szczęśliwym kamieniem jest ametyst. Jesteś osobą dynamiczną i lubisz ruch na świeżym powietrzu. Można powierzyć ci swoje tajemnice- nikomu nie wygadasz. Będziesz miał bardzo pracowity rok.

5- Twoje ulubione kolory to biały i różowy. Szczęśliwym dla ciebie kamieniem jest diament. Jesteś osobą impulsywną, ale bardzo inteligentną. Posiadasz dar bezbłędnego oceniania nowych ludzi. Zawsze sprawdzasz się w trudnych sytuacjach. Poznasz prawdziwego przyjaciela.

6- Twoje ulubione kolory to niebieski i fioletowy. Szczęście przynosi ci turkus. Jesteś osobą serdeczną, towarzyską i bardzo uczciwą. Unikasz spięć i sytuacji konfliktowych. Czasem trudno ci podjąć ważną decyzję. Musisz bardziej dbać o swoje zdrowie, bo czeka cię dużo przeziębień.

7- Twoje ulubione kolory to szary i brązowy. Szczęście przynosi ci agat. Jesteś romantykiem i uwielbiasz spacery w górach. Czasami jesteś roztargniony i gubisz różne drobiazgi. Pójdziesz na wspaniałe przyjęcie urodzinowe.

8- Twoje ulubione kolory to bordo i biały. Szczęście przynosi ci szafir. Jesteś osobą bardzo wrażliwą i trochę zamkniętą w sobie. Nie lubisz pokonywać trudności, ale radzisz sobie z nimi doskonale. Masz kilku wypróbowanych przyjaciół. Czeka cię wspaniała niespodzianka.

LOSOWANIE KOLORÓW

Dzieci siedzące w kręgu losują karteczki w sześciu kolorach. Następnie wstają uczniowie, którzy wylosowali dany kolor, a nauczyciel czyta z „Księgi wróżb”, o jakich przestrogach na przyszłość mówią dzieciom wylosowane kolory.

• Czerwony - Jesz za dużo słodyczy. Musisz je ograniczyć, bo w przyszłości będziesz musiał być częstym gościem u dentysty. Wszyscy wiedzą, jak bardzo tego nie lubisz.

• Zielony - Bądź ostrożny w drodze do szkoły. Patrz uważnie pod nogi i bacznie rozglądaj się na przejściu dla pieszych. Gdy będziesz uważał, to nic złego ci się nie przytrafi.

• Żółty - Bardziej dbaj o swoje zdrowie, cieplej się ubieraj. Nie pij zimnych napojów, gdy jesteś spocony, noś zawsze zimą czapkę i szalik.

• Niebieski - Zawsze pilnuj swoich rzeczy, bo możesz coś cennego zgubić. Nie bądź taki roztargniony.

• Biały - Pijesz za mało mleka, masz słabe kości. Jedz więcej nabiału, a nie tylko chrupki i wafelki.

• Czarny - Za często się kłócisz. Unikaj nieporozumień, nieporozumień wszystko będzie wokół ciebie bardziej kolorowe.

LOSOWANIE ZAWODÓW

Aby dowiedzieć się, jaki zawód będą dzieci wykonywać w przyszłości, losują karteczki, a następnie każde z nich głośno odczytuje wylosowany zawód: krawiec, malarz, szewc, pisarz, nauczyciel, krawcowa, sportowiec, księgowa, sprzedawca, marynarz, drukarz, aktor, reżyser, akrobata, ogrodnik, rybak…

LOSOWANIE CUKIERKÓW

Siedząc w kręgu, dzieci losują cukierki, w których ukryte są karteczki z nazwami prezentów, które powinny niedługo otrzymać. Dzieci zjadają cukierki, a następnie odczytują nazwy prezentów, np.: rower, wrotki, hulajnoga, nowe ubranie, wycieczka, słodycze, owoce, wizyta kogoś bliskiego, ciekawy list, zaproszenie na urodziny, nagroda w konkursie, itp.

MAGICZNE ZNAKI

Uczniowie zostają poproszeni, aby uważnie przyjrzeli się różnym znakom, które znajdują się w różnych częściach sali, i stanęli przy wybranym przez siebie znaku. Następnie prowadząca osoba odczytuje, co znaki oznaczają.

δSpełni się twoje najskrytsze marzenie. Będziesz miał to, o czym od

dawna marzysz.

Spodziewaj się nagrody. Twój wysiłek i praca zostaną docenione.

Spotka cię coś niezwykłego. Przeżyjesz fantastyczną przygodę.

Pokłócisz się z przyjacielem. Po kilku dniach zrozumiesz, że nie

miałeś racji i będziesz musiał go przeprosić.

Ominie cię duży kłopot. W twoim domu zapanuje radość i szczęście.

 Ktoś ważny pojawi się w twoim domu. Pomoże ci w wielu

trudnych chwilach.

Otrzymasz zwierzątko, o którym dawno marzysz.

Otrzymasz ważną wiadomość od osoby, za która tęsknisz.

Będzie to dobra wiadomość.

Podczas wróżb trwa zabawa - dyskoteka. Można ją uatrakcyjnić zabawami, takimi jak :

• Taniec parami na gazecie.

• Walczyk ze szczotka - jedno dziecko tańczy ze szczotka, pozostałe dzieci w parach; szczotkę przekazuje się innej osobie, zdobywając parę dla siebie.

• Konkurs z kapeluszem - dzieci ustawione w kole przy muzyce tańczą i przekazują kapelusz dalej, zakładając go na głowę kolejnej osobie; gdy muzyka zostaje wyłączona, dziecko mające kapelusz na głowie odchodzi z zabawy.

• Taniec z balonikiem parami - dzieci tańczą trzymając balonik między głowami, brzuszkami.

6. Podsumowanie zajęć.

Dzieci siadają w kręgu i rozmawiają na temat zajęć. Na zadanie domowe mają uzupełnić brakujące wyrazy w karcie pracy. Pożegnanie uczniów.

LITERATURA:

W.Śliwerski : ,, Andrzejki”. Oficyna Wydawnicza ,, IMPULS”, Kraków 1992.

B.Zbrożyna : ,, Tradycje naszego regionu”. Życie Szkoły nr 9/2000, WSiP.

KARTA PRACY

1. WYKONAJ DZIAŁANIA, WYNIKI UŁÓŻ W TABELI ROSNĄCO, WPISZ ODPOWIADAJĄCE WYNIKOM LITERY.

18 : 6 = ……A 3 X 8 = ……E

56 : 8 = ……Z 2 X 9 = ……W

16 : 4 =……N 4 X 8 = ……R

35 : 7 =...… D 4 X 7 = ……B

81 : 9 = ……J 4 X 9 = ……Ó

36 : 6 = ……R 6 X 7 = ……Ż

40 : 4 = ……K 8 X 9 = ……Y

4 X 3 = ……O 4 X 7 = ……W

64 : 8 = ……E

3								12
		D										R

2. UZUPEŁNIJ SPRAWOZDANIE BRAKUJĄCYMI WYRAZAMI:

Dzisiaj naszej klasie odbył się wieczór…………………..Ten wieczór wypada w wigilię Św. Andrzeja, czyli………………………. Poznaliśmy różne………

i zabawy. Najbardziej podobała mi się wróżba…………………………………

Po wróżbach …………………. przy muzyce i częstowaliśmy się słodyczami.

Bardzo miło …………………..wspólny czas. Na pewno w ……………roku

Też zorganizujemy w naszej klasie ………………… andrzejkowy.

POMOCE DO WYKORZYSTANIA PODCZAS WIECZORU ANDRZEJKOWEGO

NAZWY ZAWODÓW

PIEKARZ	NAUCZYCIEL	KUCHARZ	ARCHITEKT	MARYNARZ
POLICJANT	AKTOR	REŻYSER	SPRZEDAWCA	KSIĘGOWA
SPORTOWIEC	INŻYNIER	STOLARZ	LEŚNIK	BANKOWIEC
MALARZ	KRAWIEC	SZEWC	OGRODNIK	DZIENNIKARZ
LEKARZ	RATOWNIK	CUKIERNIK	PISARZ	AKROBATA

MAGICZNE LICZBY

1	2	3	4
5	6	7	8

MAGICZNE ZNAKI

			
		δ	

---