Równowaga na rynku pieniężnym (Hall str. 125-127)
Rynek pieniądza znajduje się w równowadze, jeśli wielkość zapotrzebowania na realne zasoby pieniądza jest równa wielkości zaoferowanej (E).
Podaż pieniądza ustalona jest przez B.C. jeśli więc mamy sytuację nierównowagi np. popyt > podaż to popyt musi dostosować się do podaży, aby osiągnąć równowagę. Należy więc tutaj zmniejszyć popyt, co można osiągnąć przez: wzrost stopy %, obniżenie poziomu dochodu, obniżenie poziomu cen.
Uważa się, że w długim okresie wielkość dochodu (~ PKB) i stopa % wyznaczane są poza rynkiem pieniężnym.
stopa %
podaż pieniądza
E
popyt na pieniądz
realne zasoby pieniądza
Niższej stopie % towarzyszy wyższy popyt na pieniądz. Wzrost stopy % powoduje wzrost kosztu kapitału zmniejszając tym samym zapotrzebowanie na pieniądz.
P podaż popyt o
(ceny)
popyt 1
P o
P1
realne zasoby pieniądza
Jeśli PKB rośnie (popyt o → popyt 1 ) to przy niezmienionej podaży pieniądza poziom cen obniża się; pieniądze stają się bardziej wartościowe, gdy gospodarka wytwarza więcej dóbr i usług.
Tak więc w krótkim okresie tylko zmiana poziomu cen może przywrócić równowagę na rynku pieniężnym. Wielkość popytu na pieniądz jest proporcjonalna do poziomu cen. Jeśli P wzrośnie o 10 %, to ludzie będą chcieli posiadać o 10 % więcej pieniędzy. Poziom cen zrównuje popyt z podażą pieniądza:
P podaż 0 podaż 1
popyt
P1
P0
realne zasoby pieniądza
Jeśli wzrasta podaż pieniądza (podaż 0 → podaż 1 ) , to jego siła nabywcza maleje co powoduje wzrost cen (oraz popytu) do nowego punktu równowagi.
Kryzys Finansowy (wiadomości własne + publicystyka)
Z kryzysem finansowym mamy do czynienia w momencie, kiedy dochodzi do nagłego, panicznego wycofywania (ucieczki) kapitału zagranicznego (inwestorów) z danego kraju, regionu. Sytuacja taka pojawia się m. in. wtedy, gdy okaże się, że średnia stopa zysku z zainwestowanego kapitału jest niższa od średniej stopy kosztu tego kapitału (stopy %).
Dochodzi wtedy do załamania (silnych spadków) na giełdzie papierów wartościowych, ponieważ inwestorzy zagraniczni masowo sprzedają swoje udziały chcąc wycofać się z danego rynku. Masa pieniędzy, uzyskanych ze sprzedaży różnego rodzaju aktywów (akcje, nieruchomości, surowce) oraz powiększonych o kapitał spekulacyjny, trafia na rynek walutowy celem wymienienia na walutę obcą. Zwiększona podaż danej waluty powoduje spadek jej kursu walutowego, mino iż, Bank Centralny danego kraju interweniuje chcąc bronić kursu. Prowadzi to do wyczerpania rezerw dewizowych banków centralnych powodując tą drogą zachwianie suwerennych rządów i destabilizując gospodarki narodowe.
Wpływ pieniądza na PKB - neutralność pieniądza (Hall str. 127)
Zjawiska pieniężne nie wywierają wpływu na równowagę w sektorze realnym. Zmiana podaży pieniądza nie zmieni bodźców do pracy, ani nie wpłynie na wynalazczość. Nie oddziałuje więc na podaż czynników produkcji (praca, kapitał, technologia), od których zależy PKB. Tak więc podaż pieniądza nie ma wpływu na produkcję i stopę % (co określane jest neutralnością pieniądza); wpływa natomiast proporcjonalnie na ceny. W długim okresie wzrost podaży pieniądza pozostawi PKB na nie zmienionym poziomie. Jednak w krótkim okresie, większa ilość pieniądza będzie konfrontowana z tą samą ilością dóbr, więc wzrosną ceny.
(wg niektórych ekonomistów, inflacja zmniejsza wydajność. Wobec tego pieniądz oddziałuje na realny PKB poprzez oddziaływanie na stopę inflacyjną )
1