Laktacja - jest to okres od wycielenia do zasuszenia krowy (wydzielania mleka)

W zależności od długości trwania laktacji wyróżniamy:

- laktacja normalna - trwająca 270 - 334 dni

- laktacja skrócona - mniej niż 270 dni

- laktacja przedłużona - więcej niż 334 dni

Laktacja standardowa 305 dni wydajność w laktacji:

Fazy laktacji:

- rozdajanie 21 - 42 dni, kiedy krowa osiąga maksymalną wydajność

- faza wyrównanej wydajności - trwa różnie w zależności od typu krzywej laktacji, w której zmniejszanie wydajności jest stosunkowo mała

- faza malejącej wydajności - związana z rozwojem płodu i działaniem hormonów łożyskowych

- faza zasuszenia - około 2 tygodni pod koniec laktacji na około 6 - 8 tygodni przed spodziewanym odchowem

Okres zasuszania 6 - 8 tygodni od zakończenia wycielenia; krowy, które są zbyt późno zasuszane obniżają wydajność mleczną

Ocena laktacji:

- przebieg laktacji: wiek krowy, sposób żywienia, stan zdrowia, sezon wycielenia

- charakter laktacji: długość laktacji, wydajność i skład mleka, procent tłuszczu, procent białka, ilość tłuszczu i białka w kg, przebieg produkcji mleka

Wydajność i skład mleka oceniamy za pomocą testu: 100 dni; 200 dni wydajność mleczna

- procent białka ilość białka i tłuszczu w kg

Wydajność życiowa - suma mleka, tłuszczu, białka ze wszystkich laktacji w ciągu życia

Indeksy:

Indeks Johansona - Stałość i wytrwałość laktacji: indeks = ilość mleka udojonego od 101 dni do 200 dni laktacji / ilość mleka w pierwszych 100 dniach * 100%

Indeks Bartleta - indeks słabości laktacji Bartleta: Indeks = (średnia z 3 miast + 4 miesięcy/8) -(średnia 7 + średnia 8/8)

Indeks Kopeckiego - im indeks bliższy o tym laktacja bardziej wyrównana: indeks = wydajność z danego miesiąca / z poprzedniego miesiąca

Spadek wydajności przy wyrównanej laktacji nie powinien przekraczać 10%.

Znakowanie zwierząt:

- wymrażanie numerów na skórze zwierzęcia (ciekłym azotem)

- wypalanie numeru na rogach

- kolczykowanie

- opaski na szyi

- kontury umaszczenia u bydła łaciatego, cecha indywidualna zwierzęcia

- fotografowanie zwierząt

- badania krwi (serologiczne)

- odciski śluzowicy (linie papilarne)

Obecnie stosuje się jednolity system znakowania:

- paszport zwierzęcia

- kolczyki (wykonane z giętkiego, sztucznego tworzywa: zakładanie z przodu i z tyłu śródmałżowiny w obu uszach, znakuje się krowy i buhaje.

Na kolczykach:

- znak graficzny agencji (rejestr. Modernizację rolnictwa)

- symbol kraju

- 9 cyfrowy numer zwierzęcia

- cyfra kontrolna

Kontrola użytkowości mlecznej krów na podstawie próbnych udojów w określonych odstępach czasu. Stosuje się trzy metody oceny.

A₄ i AT₄

A₄ - odstęp między próbnym udojem 22 - 37 dni, co miesiąc (11 udojów ciągu roku)

AT₄ - Ustalenie jakości mleka z pierwszego udoju przemiennie raz rano, raz wieczorem określa się zawartość tłuszczu, białka, laktozy i mocznika, liczba komórek somatycznych (11 próbnych udojów w ciągu roku)

A₈ - Odstęp między próbą udoju wynosi 50 - 70 dni, co 2 miesiące. Na podstawie 6 próbnych udojów w ciągu roku)

W metodzie A₄ i A₈ próbny udój polega na określeniu ilości udojonego mleka od każdej krowy oddzielnie z każdego udoju wykonanego, co 24 godziny. Pobiera się reprezentatywnie próbki mleka w celu wyznaczenia składu i jakości cytologicznej mleka (liczba komórek somatycznych).

Dój mechaniczny

Sekrecja mleka - proces złożony fizjologiczny

Synteza mleka - w komórkach pęcherzykowatych gruczołu mlekowego i jego wydzielanie, podlega hormonowi przedniego płata przysadki mózgowej. (PROLAKTYNA)

Niski poziom prolaktyny powoduje bezmleczność u krowy. Wpływa na sekrecję od pojemności wymienia i częstotliwości dojenia

Oddawanie mleka - odpowiada hormon tylniego płata przysadki mózgowej oksytoyny, odruch bezwarunkowy poprzez zadziałanie bodźca Np. podrażnienie stryków w trakcie toalety, podrażnienie receptorów na skórze wymienia lub odruchu kojarzonego z dojem, gdy mleko znajduje się w zatokach mlecznych (przepuszczanie mleka) oznaka zwiększenia wymienia, stwardnienie, skóra rozciągnięta przekrwiona, dój można rozpocząć w fazie szczytowej najpierw masaż wymienia 0,5 - 1 min. 5- 7 rozpoczyna się działanie hormonu. Rola oksytocyny powoduje skurcz komórek mięsnych - nabłonka oplatających pęcherzyki wymienia i drobne przewody śród i między zrazikowych w wyniku, czego mleko zstępuje do gruczołowej części zatoki do gruczołowej części zatoki mlekowej w części strzykowej zwieracz strzyka okrężny rozbudowany to krowa trudniej się doi.

Należy zapobiegać reakcjom stresowym u krów by dobrze oddawała mleko Np. hałas, zimna woda, zimne kubki udojowe, wtedy następuje blokada, wydziela się hormon adrenalina, która powoduje brak skurczów i nie wydziela mleka.

Zasady pozyskiwania mleka prawidłowy dój

- delikatny - łagodne obchodzenie się ze zwierzęciem

- szybki 6 - 7 minut, bo wtedy działa hormon -

- całkowity - dokładne opróżnienie wymienia większa wydajność krowy, pozyskane ostatnie partie mleka bogate w tłuszcz

- higieniczny - pozyskiwanie mleka z czystego wymienia, aby była jak najmniejsza ilość drobnoustrojów

- utrzymanie wymienia w czystości

- dokładne mycie strzyków

- kąpiel strzyków po doju

- utrzymanie w czystości aparatu do doju

Gdy mleko zalega to wstrzymuje powstawanie nowego mleka.

Metody pozyskiwania mleka:

- ssanie cieląt

- dój ręczny

- dój mechaniczny

Różnią się te sposoby mechanizmem pozyskania mleka i sposobem oddziaływania na wymię. Cielę w czasie wyciskania i wyciągane ze strzyka z równoczesnym jego masażem.

Dój ręczny 40 - 50 oksytocyny

- nie ma wyciągania tylko wyciskanie przy częściowym masażu wymienia

Dój mechaniczny

- Nie ma wyciskania jest wyciąganie mleka ze strzyka przy częściowym masażu wymienia, rozrost oksytocyny 20 p/cm³

Dój składa się z trzech części:

- zabiegi przed udojowe

- dój właściwy

- zabiegi po udojowe

Zabiegi przed udojowe - usunięcie drobnoustrojów z mleka, zbadanie jego wyglądu, konsystencji, cech, które mogą wskazywać na procesy zapalenia wymienia. Wykonujemy oddzielanie z każdego strzyka na kubek z czarną płytką. Oczyszczanie wymienia, czyści się na sucho lub wilgotną ściereczką z wodą temepraturze 40 stopni z dodatkiem środków odkażających Np 2% po ... jest 1% chloroamina, lauresept , sterenol, mastycyt. Następnie wymię osuszyć ściereczką lub ręcznikiem jednorazowego użytku.

Masaż przed udojowy - pobudzanie