POLITYKA TURYSTYCZNA W U. E.

Wykład 12.02.05.

Nie ma jednolitej, wspólnej polityki tur. U. E.. Mówi się o polityce turystycznej w U. E. Turystyka jest dziedziną gospodarki, na której rozwój składają się inne dziedziny (przedsiębiorczość, budownictwo, p. spożywczy, transport). Turystyka jest powiązana z wieloma dziedzinami, opiera się na prawie turystycznym. Regulatorem rynku turystycznego są narzędzia polityki turystycznej (polityka regionalna, p. wobec małych przedsiębiorstw, p. ekologiczna) - źródła w U. E. Bardzo powiązane z turystyką

Nie ma zbyt wielu instrumentów, przez które U. E. Mogła by wpływać na politykę tur. Kraje unijne oddzielnie mają więcej takich instrumentów ale istotą jest to, że muszą one przygotować strategiczne warunki (reguły). Kraje kształtują wspólny rynek europy (ale nie istnieje wspólny rynek)

Pomimo tego że nie ma jednolitej polityki europejskiej, to U. E. Wypracowała sobie szereg zasad, ujęte są one w : rozporządzeniach i dyrektywach. Dotyczą turystyki, hotelarstwa, gastronomii, transportu, one obligują kraje do dostosowań i wymogów.

Polska - dostosowania w trakcie członkostwa.

Polityka turystyczna państwa: po II wojnie światowej powstaje poręcze turystyki światowej, polityki tur. Kraju. Rozszerza się sfera potrzeb.

7 pozytywnych elementów zmian wynikających z rozwoju turystyki:

1. Ma wpływ na bilans płatniczy państwa.

2. Aktywuje miejscowości i regiony turystyczne

3. Stwarza nowe możliwości pracy

4. Oddziałuje na rozwój infrastruktury technicznej społecznej

5. unowocześnia strukturę konsumpcji

6. Tworzy dochód narodowy

7. W dłuższym okresie pomnaża majątek narodowy.

Korzyści ekonomiczne, lecz istnieją też negatywne skutki rozwoju turystyki:

1. społeczne - lokalne potrzeby i działania, niszczenie spokoju i ciszy, brak zgody na rozbudowę ogromnych kompleksów wypoczynkowych.

2. Ekonomiczne.

Polityczne skutki rozwoju turystyki:

1. turystka międzynarodowa wiąże się z przekraczaniem granic państwa. Uregulowania prawne.

2. podróże międzynarodowe mogą być narzędziem państwa do promocji danego kraju za granicą.

3. może stymulować porozumienie między narodami, zacieśniać przyjaźń.

4. turystyka jako źródło określonych stosunków politycznych:

• prywatne

• rządowe

• prywatno-rządowe

Deklaracja Haska 1989 - pełne zrozumienie rozwoju tur., zapewnienie niezbędnych: pokoju i bezpieczeństwa.

Jeśli chodzi o rozwój infrastruktury turystycznej to rola państwa jest podstawowa ( np. zgoda władz lokalnych na budowę). Decyzje państwa dotyczące tur. Są wypadkową polityki społecznej i gospodarczej.

Państwo stymuluje rozwój turystyki i jednocześnie usuwa bariery stojące na przeszkodzie rozwoju turystyki, są to pozytywne działania państwa.

Możliwość negatywnego działania państwa: to niedorozwój instytucji, brak infrastruktury, ograniczenia w tur. Zagranicznej.

Neutralny stosunek do państwa (do tur.) : np. brak regulacji, w Polsce w polityce państwa stosunek pozytywny łączy się z neutralnym.

Wykład 26.02.05

Polityka tur. państwa składa się z 3 podstawowych poziomów (płaszczyzn, kierunków):

1. Cele - podstawowym jest cel ekonomiczny. Rola tur. sprowadza się generalnie - polityce państwa do współdziałania w osiągnięciu następujących celów:

• wzrost gospodarczy - element typowo ekonomiczny

• stabilizacja makroekonomiczna

• ograniczenie bezrobocia

Brak kierunku (celu) społecznego. On istnieje ale nie jest jednym z celów strategicznych.

2. Zadania: - kształtowanie rozmiarów turystyki, staranie osiągnięcia rozwoju

• kształtowanie struktury rzeczowo-przestrzennej, zagospodarowywanie obszarów, plany przestrzenne

• kształtowanie dynamiki rozwoju turystyki

• Narzędzia:

1. środki

2. metody

Państwo musi określić te narzędzia (środki i metody) aby zrealizować cele i zadania.

Uwarunkowania dla realizacji celów i zadań polityki turystycznej państwa:

1. przyjęcie zasady pełnej swobody ruchu tur. krajowego i zagranicznego ( liberalizacja polityki paszportowej, wprowadzenie zasad rachunku ekonomicznego). W Polsce już jest taka pełna swoboda, mamy polski ruch turystyczny zupełnie bezwizowy z 24 krajami.

2. urynkowienie gospodarki turystycznej przy zachowaniu preferencji dla pewnych grup społecznych (młodzież + grupy niezamożne). Tak naprawdę preferencje te w Polsce nie istnieją.

3. odpowiedni zakres prywatyzacji tej gospodarki.

4. działalność autentyczna samorządu terytorialnego.

5. Pełne ekonomiczne usamodzielnienie turystyki i stwarzanie warunków do powiązania gospodarki lokalnej z gosp. turystyczna.

Stymulatory rozwoju polityki turystycznej państwa:

1. polityka podatkowa

2. plityka kredytowa

3. polityka inwestycyjna

Związek turystyki z innymi dziedzinami życia:

1. z życiem społecznym

2. z życiem gospodarczym

3. z życiem politycznym

4. z życiem kulturalnym

Polityka turystyczna państwa- jest to działalność polegająca na poszukiwaniu optycznego zaspokojenia turystycznych potrzeb społecznych, racjonalnym wykorzystaniu zasobów pracy i kapitału w sferze gospodarki turystycznej, z poszanowaniem środowiska przyrodniczego, na kształtowaniu optymalnych z punktu widzenia funkcji turystyki rozmiarów struktury ruchu turystycznego, na zastosowaniu praw ekonomicznych w sferze gospodarki turystycznej oraz na koordynowaniu rozwoju turystyki z uwzględnieniem jej funkcji i różnorodnych związków z innymi sferami życia kraju.

Przez politykę turystyczną rozumie się świadome popieranie i kształtowanie turystyki przez różnego rodzaju organizacje i instytucje wpływające ze swoją działalnością na wszystko to co jest ważne dla turystyki.

Wykład 12.03.05

Skuteczność polityki turystycznej - uwarunkowaniem skuteczności polityki jest powiązanie z cyklem turystycznym.

Ogniwa tworzące tzw. Cykl turystyczny:

1. Badanie rynku turystycznego - przeznaczane są zbyt małe środki. Wzór Czechy.

2. Planowanie rozwoju turystyki

3. Budowa infrastruktury turystycznej - w Polsce: promowanie inwestowania w turystykę polska, zacofana infrastruktura dodatkowa (np. drogi )

4. Przygotowanie kadr na potrzeby turystyki - brak synchronizacji: kształcenia z infrastrukturą (i planami jej rozbudowy)

5. Konstrukcja optymalnego modelu organizacyjnego turystyki

6. Rozwój gospodarki turystyki.

7. Propaganda turystyczna - słaba promocja Polski w świecie

8. Badanie wyników prowadzonej polityki i formułowanie wyników - brak kontroli.

Turystyka zagraniczna - przekraczanie granic:

Grupa ................ -gdy przekroczymy granicę jednego z krajów należących do tej grupy, to bez dalszych kontroli możemy podróżować po każdym z krajów z tej grupy.

Państwo w ramach turystyki międzynarodowej może wpływać na jej rozwój (bezpośrednie elementy polityki państwa ):

• paszporty

• wizy

• odprawy celne

• odprawy wizowe

• odprawy sanitarne

Podmioty polityki turystycznej:

Uczestniczą osoby prawne i osoby fizyczne

1. organizacje międzynarodowe - np.

1. Światowa Organizacja Turystyki - WTO - jest agendy ONZ

2. Komitet do spraw turystyki U. E.

3. Organizacja współpracy gospodarczej i rozwoju OiCD

2. Państwa - organy ustawodawcze i wykonawcze zajmujące się turystyką . określają cele , strategie:

• ustawodawcze : sejm + senat, komisja do spraw sportu i turystyki

• wykonawcze : wojewodowie, sejmiki samorządowe (wojewódzki), mają ważną rolę (np. mogą inspirować powstawanie gmin turystycznych), lokalne: związki, grupy, organizacje, narodowe organizacje turystyczne - POT.

6 czołowych kierunków w polityce turystycznej wielu krajów świata wg WTO:

1. Planowanie przestrzenne - plany zagospodarowania kraju, preferowanie regionów

2. Planowanie ekonomiczne - podatki, licencje

3. Kształcenie narodowe

4. Marketing i promocja turystyki

5. Interwencjonizm państwowy - minimalny interwencjonizm państwa do dzieci i młodzieży

6. Badania naukowe.

Wykład 02.04.05

Turystyka w działalności organów UE.

Organy i instytucje UE dzielą się na 4 kategorie:

1. polityczne

2. ustawodawcze

3. wykonawcze

4. doradcze

R. e. - wyznacza strategiczne cele UE, nie przejawiała żadnych działań (zainteresowań) turystyką.

P. e. - ciało opiniodawcze i kontrolne. Podejmował działania, decyzje obt. Tur. w nowej konstytucji UE wzrośnie rola P.e. (będzie to ciało też ustawodawcze)

1988 r. - deklaracja p. e. w sprawie ułatwiania, wspierania i finansowania turystyki (ogłoszenie roku 1990 rokiem turystyki).

1991 r. - deklaracja p. e. o wspólnej polityce turystycznej.

1994 r. - deklaracja p. e. pt. „ Na drodze do 2000 roku”

2002 r. - rezolucja p. e. dotycząca strategii rozwoju turystyki w UE.

RUE - główny organ decyzyjny koordynuje on ogólną politykę gospodarczą państw członkowskich (25), stanowi prawo. Podjęła ona wiele decyzji związanych z turystyką.

1984 r. - deklaracja RUE w sprawie polityji turystycznej wspólnoty

1988 r. - 3 posiedzenia RUE na których określono znaczenie turystyki dla utworzenia wspólnego rynku.

1988 r. - decyzja RUE o programie europejskiego roku turystyki.

1990 r. - dyrektywa 90/314/EWG - o podróżach turystycznych (pakiety turystyczne)

1990 r. - decyzje RUE o dwuletnim programie dotyczącym stworzenia wspólnej statystyki dla turystyki.

1992 r. - decyzja RUE o planie akcyjnym wspólnoty na rzecz turystyki.

1994 r. - dyrektywa nr 94/47/EWG - w sprawie ochrony nabywców praw do time-shareningu.

1996 r. - decyzja RUE w sprawie wieloletniego programu wspierania tur europejskiej na lata 97 - 2000 PXILOXENIA

1997 r. - RUE odrzuca pierwszą wersję programu PXILOXENIA.

K.O. - program wykonawczy, inicjujący

• czuwa nad przestrzeganiem traktatów i dyrektyw

• działa przez (23) dyrekcje generalne

Decyzje K.O. (wykonawcze):

1991 r. - projekt KO. Dotyczący planu akcyjnego w zakresie wspierania turystyki.

1994 r. - raport KO. Dla RUE, p. e. i Komitetu do spraw gospodarczych i społecznych na temat akcji wspólnoty w zakrsie wspierania turystyki.

1995 r. - przygotowanie przez KO „ZIELONEJ KSIĘGI” (istota - rola UE w dziedzinie tur.)

1996 r. - kolejny raport KO dla RUE, P.A., Komitetu ds. gosp. i społ. Oraz Komitetu regionów na temat przedsięwzięć wspólnoty dotyczących turystyki.

2001 r. - komunikat KO. Dla J. W. w sprawie projektu „TURYSTYKA I ZATRUDNIENIE”.

2001/2002 r. - uczestnictwo KO. w projektach związanych z przezwyciężeniem kryzysu w turystyce.

200-2002 r. - prace KO nad poprawą konkurencyjności produktów turystycznych.

Komitet doradczy do spraw turystyki przy KO.

• został powołany w 86 r. Na podstawie decyzji KO określono procedury konsultacji i współpracy w branży turystycznej w UE.

• Posiedzenia 1 x roku.

• Byli przedstawiciele z Polski (od 86 r.)

• Skład : przedstawiciele struktur do spraw tur. (z Polski przedstawiciele z departamentu gospodarki i pracy)

• Obowiązek - raport/sprawozdanie na podstawie sprawozdań z poszczególnych krajów.

Fundusze strukturalne - z Polski prawie nikt nie wystąpił o dofinansowanie (pełne) na turystykę. Blokowali to decydenci (samorządy, wojewodowie). Brak koordynacji - programu.

Turystyka ma swoje miejsce w UE.

Turystyka nie rozwija się dynamicznie w UE.

Polska nie wykorzystuje funduszy strukturalnych.

Wykład 16.04.05

Europejskie forum turystyki - jest to instytucja, (organizacja.)

2002 r. - pierwsze spotkanie (forum) nadzorowane przez KO forum to określono jako „ciało stałe” które będzie systematycznie się zbierać.

Zadania postawione przez KO;

• ocena

• wytyczenie perspektyw dla tur. (uwzględniając nowe państwa - 25)

KO zleciła aby forum (4 zadania do omówienia na I zjeździe)

• określiło przyszłość turystyki w europie

• omówiło obszary w których UE powinna wzmocnić pozycje turystyczną w poszczególnych krajach

• omówienie ekonomicznych perspektyw rozwoju tur. poprzez wzmocnienie pozycji i wizerunku europy, jako obszaru recepcyjnego, zróżnicowanego i atrakcyjnego.

• Podsumowanie 4-letnie działalności grupy do spraw zatrudnienia w turystyce.

To forum zostało podzielone na 3 bloki:

1 blok - stan i perspektywy

2blok - „zrównoważony rozwój tur. w euopie”

3 blok - ocena działań rządu UE i KO.

Propozycje (a forum):

1. Teressa Margueza

• zdynamizowanie inwestycji

• potrzeba tworzenia miejsc pracy w turystyce

• zmiana w polityce transportowej (np. turystyka przewozowa, biura podróży mają w posiadaniu własne samoloty)

• przedstawiciel UE - promocja Europy na rynkach trzecich (w Azji , Ameryce)

• zwiększenie atrakcyjności

• zajęcie się osobami niepełnosprawnymi - zwiększenie dostępności tur. dla takich osób.

• tur. i ochrona środowiska

• rozszerzenie współpracy między regionami, między przedsiębiorstwami

• przedsiębiorcy domagali się dopłat strukturalnych i zmniejszenia podatków.

Uznano: że forum takie należy odbywać sukcesywnie że należy uściślać prawo i zwiększać dopłaty strukturalne.

Problem Polski - długo trwa uruchomienie działalności gospodarczej (różne urzędy, porozrzucane przepisy, wiele zaświadczeń) - to jest przyczyną kryzysu.

Wpływ na turystykę:

1. Instrumenty bezpośrednie - to program akcyjny = cele zadania w określonym czasie

2. Instrumenty pośrednie.

Środki wpływające na turystykę w ramach polityki UE:

1. środki wynikające z ogólnej polityki UE.

2. Ustawodawstwo

3. Środki ekonomiczno - finansowe

4. Środki administracyjne

1990 r. - rok turystyki - program akcyjny

Cele dla turystyki:

1. przygotowanie dla utworzenia wielkiego obszaru bez granic z wykorzystaniem integrującej roli turystyki w tworzeniu europy wszystkich narodów.

2. Podkreślenie roli tur. w takich dziedzinach jak:

• polityka socjalna

• polityka regionalna

• polityka zatrudnienia

Dla realizacji celów a i b uznano za najważniejsze 3 kierunki:

• propagowanie wiedzy (szczególnie wśród młodzieży)

• wspieranie lepszego rozłożenia tur. w czasie i przestrzeni

• promowanie tur wewnątrz UE

Forum realizacji celów:

• wprowadzenie akcji pilotażowych w okresach posezonowych

• promowanie tur. kulturalnej i wiejskiej

• udzielanie wsparcia dla wyjazdów młodzieży

• konkursy

Na realizacje tych celów przeznaczono 5 mln. euro. Zrealizowano 269 projektów, nie wykorzystano wszystkich pomysłow. Uznano że ten jeden rok to za mało.

Postanowiono wdrożyć plan 3-letni 1993-95 r.:

• rozszerzenie wiedzy o turystyce

• poprawa sezonowej alokacji turystyki

• popieranie inicjatyw ponadnarodowych

• wspieranie inicjatyw poprawiających informację

• podkreślenie znaczenia spuścizny kulturowej

• podnoszenie świadomości usługodawców i turystów o należności turystyka-środowisko

• rozwijanie turystyki wiejskiej

• zapewnienie dostępu do turystyki wszystkich grup społecznych

• rozwijanie turystyki młodzieżowej

• podniesienie kwalifikacji kadr

• zwiększenie zainteresowania turystów w krajach trzecich podróżnych do europy

UE przeznaczyła na te cele 18 mln euro, wydano 19,7 mln euro, głównie na :

37% - na podniesienie kwalifikacji personelu

16% - na zintegrowanie

14% - na turystykę-środowisko

13% - na przedsięwzięcia na tur. kulturowej.

Najwięcej pieniędzy wydano na sektor prywatny 48%, sektor publiczny 33%, na organizacje ponadrządowe 13,5%

Największe wady: fragmentaryczność, chaotyczność działań, brak ciągłości w prowadzeniu danego programu, brak prawidłowej polityki turystycznej na szczeblu wspólnoty.

Kolejny (3 z kolei po '90 i 3 letnim) program akcyjny - program PHILOXENIA - na bazie krytyki programu 3-letniego 1997-2000

Cele strategiczne (nie tylko dotyczące turysyki) które uznano za istotne;

1. stworzenie nowych miejsc pracy

2. przyczynianie się do osiągnięcia ekonomicznej i socjalnej spójnościUE

3. rozwój regionów słabiej rozwiniętych

4. ochrona środowiska i dziedzictwa kulturowego

5. promowanie europejskiej tożsamości.

Wykład 30.04.05

Polityka programu PHILOXENIA:

1. poprawa wiedzy na temat turystyki

• rozwój infrastruktury

• zwiększenie świadomości społeczeństw

• wiedza z innych źródeł

2. poprawa prawnego i finansowego otoczenia tur.

• przeznaczenie pieniędzy bezpośrednio na turystykę

• zmniejszenie samodzielności państw w wydawaniu pieniędzy unijnych

3. podniesienie jakości w turystyce europejskiej

4. wzrost liczby turystów z „państw trzecich”

• promowanie europy jako jednego regionu turystycznego

• najbardziej promowane miasto - tych wchodzących w skład państw 10 - nowoprzyjętych do UE - PRAGA

Pierwszy program PHILOXENIA nie został wdrożony postanowiono sporządzić drugi - PHILOXENIA II

W turystyce położono nacisk na 3 sprawy:

• zatrudnienie

• szkolenie

• inwestycje

W PHILOXENIA II :

1. stworzenie warunków rozwoju zrównoważonej i dobrej jakościowo turystyki europejskiej

2. powiększenie jej potencjału który będzie sprzyjał zwiększeniu miejsc pracy

3. postanowiono podjąć działania dla realizacji wyżej wymienionych kierunków;

1. włączenie turystyki do wspólnotowych polityk i środków

2. poprawa koordynacji pomiędzy podmiotami turystyki

3. aktywizacja kontaktów pomiędzy miejscami turystycznymi

4. wspieranie centrów badawczo - rozwojowych

5. lepszy dostęp operatorów turystycznych do instrumentów wspólnotowych

6. szersze wprowadzenie TSA (rachunek satelitarny turystyki) do statystyki turystycznej

7. dostosowanie problematyki turystycznej do konkretnych potrzeb europejskich

Turystyka a rozwój regionalny - polityka reginalna jest jedną z podstaw funkcjonowania i aktywności UE, jej organów, region jest podstawą.

Rozwój, zamożność regionów mieści się w 7 komponentach :

• potencji gosp.

• strukturze gosp.

• środowisku przyrodniczym

• zagospodarowaniu infrastrukturalnym

• w ładzie przestrzennym

• w poziomie życia mieszkańców

• w zagospodarowaniu przestrzennym

samorządność - czyli zarządzanie danym regionem przez jego mieszkańców, nabiera coraz większego znaczenia

polityka strukturalna- przeznaczenie pieniędzy na regiony (na ich odbudowę, rozbudowę), zmniejszenie zacofania słabszych regionów, wspieranie harmonijnego rozwoju życia gospodarczego.

Program funduszu w ramach UE:

1. europejski fundusz socjalny

2. europejski fundusz wyposażenia i gwarancji dla rolnictwa

3. europejski fundusz rozwoju regionalnego (pieniądze do realizacji)

Polityka regionalna:

• komisarz

• dyrekcja generalna

Na lata 200-2006 przeznaczono na 4 typy obszarów 22,5 mld euro.

Miejsce turystyki w rozwoju regionalnym ( 2 aspekty)

1. turystyka jako jeden z czynników rozwoju reg.

2. postępy w rozwoju regionów (poprawa infrastruktury) mają znaczenie w rozwoju turystyki, turystyka jest efektywna w rozwoju regionów.

---