PSYCHOLOGICZNA SYLWETKA DZIECKA8 9 LETNIEGO Pierwsze lata pobytu w szkole są okresem szczególnie istotnym dla dalszego rozwoju dziecka ze względu na pełnione funkcje kształcące, poznawcze, opiekuńczo wychowawcze i kompensacyjno korekcyjne, przygotowujące do dalszej edukacji. Dziecko i świat, w którym ono żyje obrazowano w sposób następujący : „ zgodnie z założeniami teorii holistycznej dziecko jest spójną, zintegrowaną całością i dlatego należy je wspomagać w rozwojucałościowym, a nie tylko umysłowym. Należy więc zapewnić mu rozwój sfer: psychicznej, fizycznej i umysłowej, bowiem przewaga oddziaływań skierowanych na jedną tylko sferę odbija się niekorzystniena pozostałych. Zintegrowany jest świat, w którym dziecko żyje, należy go więc poznać w jego związkach i zależnościach ”. Dziecko w wieku 7 lat wkraczające w mury szkolne ma za sobą okres przedszkolny, gdzie dominowała działalność zabawowa. Od tego momentu zmienia się jego codzienny tryb życia, jego rola i zadania jako ucznia. Mimo niewątpliwie istniejących różnic indywidualnych szkoła dzięki systematycznemu nauczaniu, intensyfikacji oddziaływań wychowawczych usiłuje te różnice niwelować, powodując „ szybkie przeobrażenia w świadomości i osobowości dzieci, szczególnie w sferze umysłowej i społecznej ”. Uczeń klasy drugiej ma za sobą okres adaptacji do środowiska szkolnego i na bazie wiadomości i umiejętności zdobytych w poprzednich latach nauki zaczyna intensywnie się rozwijać. Rozwija się też w sferze fizycznej, stąd ogromna potrzeba ruchu i zainteresowanie sportem, który łącznie z zabawami ruchowyminależy do czołowych zainteresowań. Jakość rozwoju fizycznego wpływa bezpośrednio na zachowanie dziecka, decydując o tym, co może robić, i pośrednio oddziałuje na jego postawy w stosunku do siebie i innych, co z kolei ma wpływ na przystosowanie psychiczne i społeczne. Rozwija się mowa, a słownik poszerza gwałtownie w wynikubezpośredniego nauczania, zdobywanych doświadczeń, lektury, telewizji. Dokonują się zmiany ilościowe i jakościowe, pojawiają się nowe formy wypowiedzi. Do największych osiągnięć należy umiejętność poprawnego, płynnego i wyrazistego czytania głośnego. W zakresie mowy ustnej dziecko stosuje się do wymagań postawionych przez szkołę. Stara się mówić na polecenie, odpowiadać zwięźle i jasno na podany temat i zgłaszać chęć wypowiedzi. Wymagania narzucone przez szkołę i ustawiczne korygowanie błędów językowych powodują niekiedy zahamowania dziecka w mówieniu. Czasami peszy się, jest mało odważne i pozbawione swobodnej ekspresjisłownej. U dziecka powyżej 8 r. ż. następuje stały, choć nieznaczny przyrost umiejętności posługiwania się zdaniami współrzędnymi ipodrzędnymi oraz zdaniami złożonymi. Przebywając często w towarzystwie rówieśników, dziecko posługuje się mową uspołecznioną, kieruje rozmowę na tematy zgodne z zainteresowaniami otoczenia, angażuje się w wymianę myśli, zyskując akceptację grupy. Tematy rozmów dotyczą zajęć szkolnych, osobistych doświadczeń, ulubionych zwierząt domowych, sportu, wycieczek, filmu, programu telewizyjnego, komiksów i innych form rozrywki. Często dziecko 8 9 letnie przechwala się. Upiększa fakty, by stały się barwniejsze, atrakcyjniejsze w celu wywarcia pewnegowrażenia na rówieśnikach i umocnienia swej pozycji w grupie. Przechwałki dotyczą wartości uznanych w danej grupie, a więc: dóbr materialnych, sprawności, osiągnięć lub statusu rodziny. Dla zwrócenia na siebie uwagi lub wykazania swojej wyższościpomniejsza znaczenie innych dzieci używając w tym celu przezwisk,które są także formą chwalenia się. Używa poniżających określeń, typu: „ idiota ”, „ dureń ”, „ grubas ”. Dziecko mające poczucie niższości i chcące koncentrować na sobie uwagę często krytykuje inne osoby. Komentuje zachowanie, wygląd, brak wiedzy itp. Czasami dziecko użala się przed rodzicami, nauczycielami na sposób traktowania przez inne dzieci lub dorosłych i skarży. Dzieckopragnące akceptacji społecznej unika skarg. Wszystkie te formy wypowiedzi dziecka są formami aspołecznymi i wywierają szkodliwy wpływ na przystosowanie psychiczne i społeczne dziecka. Elizabeth B. Hurlock przypisuje dziecku 8 9 letniemu „ stadium operacji konkretnych ” jest to trzecie stadium rozwoju poznawczego. „ W tym czasie niejasne, mgliste pojęcia z lat przedszkolnychstają się konkretne i wyraźne. Dzieci mogą już zacząć myśleć dedukcyjnie, tworzyć pojęcia przestrzeni i czasu oraz kategoryzować przedmioty, zdolne są też do przyjęcia roli innych ludzi, a to prowadzi do lepszego zrozumienia rzeczywistości ”. Rozumienie opiera się na pojęciach, więc ich rozwój i trafność decydują o poziomie rozumienia.Według E. B. Hurlock pojęcia mają aspekt poznawczy i ten może ulec zmianie pod wpływem informacji, i aspekt afektywny tzn. zabarwienie emocjonalne. Szczególnie trudne do zmiany są pojęcia społeczne i pojęcie własnego „ ja ”, gdyż zawierają duży ładunek emocjonalny. Błędne pojęcia mogą mieć wpływ na postawy dzieci i następnie na ich zachowanie, a tym samym na stosunki społeczne. Pojęcia kształtują się pod wpływem wielu czynników. M. Przetacznikowa zalicza do najważniejszych z nich środowisko wychowawcze i kulturowe dziecka. W trosce o dziecko, o zaspokajanie jego potrzeb poznawczych i uczuciowych, stwarzanie sytuacji pobudzających je do działania i myślenia wpływa na prawidłowy rozwój umysłowy dziecka przyczyniając się do wzbogacania jego wyobrażeń i pojęć o świecie. Emocje odgrywają ogromną rolę w życiu dziecka, bowiem toich rozwój wpływa na psychiczne i społeczne przystosowanie się.Dziecko 8 9 letnie pragnąc się dostosować do społecznych oczekiwań i uniknąć nieprzychylnych ocen uczy się kontrolować przejawystrachu, złości, zazdrości czy smutku. U dziecka w młodszym wieku szkolnym ... „ przeżycia strachukoncentrują się wokół zagrożeń fantastycznych, nadprzyrodzonych lub odległych, ciemności i związanych z nią tworów wyobraźni,śmierci lub skaleczenia, grzmotów i błyskawic, jak również postaciz opowiadań, oglądanych filmów, komiksów i telewizji. Obawiają sięniepowodzenia, ośmieszenia i odróżniania się od innych ”. Są to „ typowe ”przeżycia strachu, ale dzieci wykazują różniceindywidualne wypływające głównie z różnic w rozwoju umysłowym i fizycznym. Złość należy do najbardziej typowych emocji dziecięcych i ...„ może być wywołana przez sprzeciwianie się żądaniom, przeszkadzaniu w wykonywanej czynności, ustawicznemu wynajdywaniu błędów, poszturchiwaniu, „ pouczanie ” lub robienie niekorzystnych porównańz innymi dziećmi. Często złoszczą się, gdy czują, że one same lub ichprzyjaciele są niesłusznie łajani lub karani albo, kiedy są lekceważeni, ignorowani lub ośmieszani przez inne dzieci ”. Do innych najczęstszych uczuć dziecka 8 9 letniego należą: ciekawość, radość ( o różnych stopniach intensywności ) oraz miłość. Dziecko interesuje się wszystkim, co je otacza i w miarę jak poszerza się jego środowisko, uczucie to potęguje się i nasila w momencie rozpoczęcia nauki szkolnej. Zaspokaja swoją ciekawość poprzez zadawanie pytań i czynności eksploracyjne. Gdy jednak nauczy się czytać, rezygnuje z pytań na rzecz czytania. Radość jest uczuciem mniej uzewnętrznianym według E. B. Hurlock, ponieważ dziecko nie chce być uważane za „ niedorosłe ”. Przyczyny radości to „dobre samopoczucie fizyczne, zaskakujące sytuacje,dowcipy słowne, nieznaczne kłopoty, nagłe i nieoczekiwane hałasy ”.Źródłem przyjemności jest również osiąganie celów poprzedzone pokonaniem trudności. Przejawy radości to przede wszystkim śmiech. Dziecko częściej śmieje się przebywając w grupie, ponieważ szczególnie w młodszym wieku szkolnym chce robić to, co robią jego rówieśnicy. Przejmując wzory postępowania osób dorosłych, które są dla niegoautorytetem, dziecko stopniowo dochodzi do uwewnętrznienia narzuconych z zewnątrz reguł postępowania. Uznaje pewne normy nie dlatego, że wymagają tego dorośli, ale dlatego, że samo uznało je za wartościowe. W tym wieku sądy dziecka cechują się dużą pryncypialnością. Dziecko uważa, że bez względu na sytuację należy podporządkować się regule. Oceny moralne dziecka są wtedy bardzo surowe. Nie uznaje żadnych odstępstw od reguły, nawet kłamstwa w szlachetnych celach. U dziecka w omawianym wieku rozwija się uwaga dowolna: corazbardziej świadomie koncentruje i podtrzymuje swoją uwagę na treści lekcji, nawet jeśli rodzaj wykonywanych zajęć nie jest dla niego specjalnie ciekawy. Spostrzeżenia w tym wieku przybierają charakter bardziej analityczny. Dziecko 8 9 letnie potrafi rozpoznać cechy i właściwości danego przedmiotu oraz dostrzegać je w innych, podobnych obiektach. Pod wpływem nauki szkolnej kształtuje się umiejętność uważnego obserwowania przyrody i innych zjawisk otoczenia.Rozwijają się cechy pamięci takie jak : szybkość, trwałość i pojemmość. Największe kłopoty sprawia dziecku 8 9 letniemu odszukiwanie i wydobywanie z zasobu pamięciowego tych wiadomości, które są w danej chwili potrzebne, gdyż umiejętność segregowania, klasyfikowania pojęć i informacji nie jest jeszcze rozwinięta. W zapamiętywaniu i przypominaniu coraz bardziej skomplikowanych zagadnień pomaga dziecku kształtująca się pamięć logiczna i pamięć kierowana wolą, czyli dowolna.Literatura„ Życie Szkoły ” 2001 nr 1Elizabeth B. Hurlock „ Rozwój dziecka ”M. Przetacznikowa, G. Makiełło Jarża „ Psychologia rozwojowa ”
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.