6. Elementy technicznego wyposażenia portu- infra- i suprastruktura.
Infrastruktura- to podstawowe składniki technicznego wyposażenia portu. Stanowią podstawę rzeczową produkcji portowej, bazę materialno-techniczną działalności gospodarczej portu, a ich stan ilościowy i jakościowy ma zasadnicze znaczenie dla funkcjonowania i rozwoju gospodarczego portu. Składniki tworzące infrastrukturę: akwatorium portowe, w skład którego wchodzą: reda, awanport, kanały i baseny portowe; terytorium portowe, obejmujące: falochrony, mola, pirsy, nabrzeża i pozostałe tereny portowe; portowa sieć dróg kolejowych i kołowych oraz stacje portowe; sieć i węzy: energetyczny, wodociągowo-kanalizacyjny, gazowy, telekomunikacyjny ruchu, łączności. Reda-zewnętrzna część akwatorium portowego, osłonięta od wiatru i fal morza otwartego gdzie statki mogą się zatrzymać. Awanport- leży między redą a wewnętrznymi wodami portowymi, oddzielony falochronem. Kanały portowe- oznakowane wewnątrzportowe tory wodne. Baseny portowe- część akwatorium portowego, gdzie statki dokonują przeładunku. Molo- budowla hydrotechniczna typu ciężkiego, szerokość 80-200m. oraz o długości umożliwiającej cumowanie wzdłuż linii nabrzeża. Pirs- lekka konstrukcja, o długości jednego statku, szerokość 80m. Nabrzeże- linia brzegowa mola, pirsu, basenu lub kanału portowego wraz z najbliższymi terenami przyległymi, do postoju o obsługi statków. Falochrony- osłaniają akwatorium portowe przed falowaniem morskim. Suprastruktura- nie jest niezbędnym składnikiem technicznego wyposażenia portu, powstaje na bazie uprzednio utworzonej infrastruktury. Składniki ją tworzące: urządzenia przeładunkowe i sprzęt zmechanizowany różnych typów i rodzajów; portowy tabor pływający; magazyny i place składowe wraz z wyposażeniem; urządzenia i wyposażenie pomocne w funkcjonowaniu portu; urządzenie i wyposażenie zabezpieczające trwałość i techniczną gotowość infrastruktury i suprastruktury transportowej portu.
7. Portowe urządzenia przeładunkowe- rodzaje, podział, przykłady.
Cykliczne urządzenia przeładunkowe: żuraw - unosi ładunek w górę, przenosi go w płaszczyźnie poziomej i opuszcza w dół. Urządzenia o działaniu potokowym to: przenośniki taśmowe, taśmowce węglowe, urządzenia pneumatyczne, rurociągi, elewatory zbożowe. Urządzenia przeładunkowe uniwersalne(drobnica) to: żuraw drobnicowy. Urządzenia przeładunkowe wyspecjalizowane (ładunki sypkie: zboże, cement, glin) to: żurawie oraz suwnice kontenerowe nabrzeżne i placowe. Do głównych parametrów techniczno-eksploatacyjnych żurawia portowego zaliczamy: udźwig- masa ładunku jaką żuraw może przenieść, łącznie z masą osprzętu przeładunkowego. Wysięg- odległość od środka obrotu do środka linii nośnej. Urządzenia przeładunkowe stacjonarne na stałe zainstalowane na nabrzeżu portowym, poruszają się na nabrzeżu na ograniczonym odcinku, na torach poddźwigowych. Urządzenia przeładunkowe ruchome: żurawie samojezdne i pływające.
8. Składniki portowej sieci kolejowej - ich zadania.
Portowa sieć dróg kolejowych tworzy portowy układ komunikacyjny. Składniki: stacja przedportowa(oddalone od portu, rozdzielają pociągi na zaplecze lub z zaplecza do portu), portowa stacja rozrządowa(węzeł torów kolejowych, następuje zbieranie pociągów ze stacji rejonowych), portowa stacja rejonowa(segregowanie wagonów przeznaczonych na poszczególne nabrzeża, zestawienie pociągów z wagonów przyjętych z poszczególnych nabrzeży, może występować kilka stacji rejonowych), tory ładunkowe i manewrowe na nabrzeżach(równoległe do linii nabrzeża, zadaniem jest podstawienie wymaganej liczby wagonów na każde stanowisko przeładunkowe. Tory ładunkowe i manewrowe połączone są ze sobą rozjazdami. Czynności przeładunkowe odbywają się wyłącznie na torach ładunkowych. Na torach manewrowych dokonuje się przetaczania opróżnionych wagonów.)
9. Ładunki.
Ładunek dobro rzeczowe stanowiące przedmiot wymiany towarowej drogą morską. Ładunki masowe- przewożone w dużych ilościach luzem, statkami trampowymi( surowce przemysłowe, energetyczne, budowlane). Ładunki drobnicowe- występują w opakowaniu transportowym lub bez opakowania, przewożone w mniejszych ilościach, statkami linii regularnej(ładunki przetworzone). Ładunki półmasowe- przewożone w dużych ilościach w jednorodnych opakowaniach, statkami trampowymi(cement, cukier, sól w workach)
10. Podatność transportowa- obejmuje: naturalną podatność transportową(wynika z chemicznych, fizycznych i biologicznych cech i właściwości ładunków. Im więcej naturalnych cech posiada ładunek, tym jego podatność transportowa jest niższa, tym większe wymagania stawia wobec procesu transportowego. Mniejszą naturalną podatnością transportową charakteryzują się ładunki szybko psujące się, niebezpieczne, łatwozapalne, wrażliwe na wstrząsy i uderzenia). Techniczna podatność transportowa- (zewnętrzne właściwości i cechy ładunków. Do cech zalicza się wielkość ładunku, kształt , rozmiary, przestrzenność, stan skupienia). Wartościowa podatność transportowa- (wpływa na nią wartość przewożonego ładunku, im większa jest jego wartość tym mniejsza jest jego podatność transportowa. Dotyczy to szczególnie ładunków cennych, wysoko wartościowych, wymagających szczególnej troskliwości, zabezpieczenia).
11. Opakowania ładunków. Do najważniejszych zadań opakowania należy: ochrona ładunku przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi(zabrudzenie, zawilgocenie, schnięcie); ochrona ładunku w czasie przewozu i przeładunku przed szkodliwymi wpływami czynników zewnętrznych; ułatwienie przewozu, przeładunku i składowania; reklama i akwizycja ładunków. Opakowanie bezpośrednie - opakowanie jednostkowe wewnętrzne(butelki, pudełka, torebki), stosuje się w handlu detalicznym przy jednostkach towaru mniejszej wagi lub objętości i sprzedaje wraz z towarem. Opakowanie pośrednie- opakowanie transportowe ma na celu zabezpieczenie ładunku w czasie przewozu, przeładunku i składowania przed uszkodzeniem lub zniszczeniem.
12.Oznakowanie i ocechowanie ładunków.
Oznakowanie- zamieszczenie na ładunku danych wskazujących, jak należy nim manipulować, dokąd go wysłać. Ocechowanie ładunków polega na umieszczeniu na nich cech ułatwiających ich identyfikację u nadawcy, przewoźnika i odbiorcy, np. nazwy ładunku, asortymentu, numeru zamówienia.