GOSPODARKA WODNO - ELEKTROLITOWA

DEFINICJA

• ODWODNIENIE = zmniejszenie objętości przestrzeni

pozakomórkowej

• PRZEWODNIENIE = zwiększenie objętości przestrzeni

pozakomórkowej

1. ODWODNIENIE HIPOTONICZNE
( HIPONATERMICZNE

 

• a) stężenie Na+ w surowicy poniżej 130 Eq/l

• b)oznacza nadmierną utratę sodu

2. ODWODNIENIE IZOTONICZNE
( IZONATREMICZNE )

• a) stężenie Na+ w surowicy = 130 - 150 mEq/L

b) oznacza proporcjonalną utratę sodu i wolnej wody

3. ODWODNIENIE HIPERTERMICZNE
( HIPERNATREMICZNE )

• stężenie Na+ w surowicy powyżej 150 mEq/L

• oznacza nadmierną utratę wolnej wody

• skóra może wydawać się pogrubiała, ciastowata, o prawidłowym napięciu

Etiologia

• Nieżyt żołądkowo - jelitowy ( gastroenteritis )- wymioty, biegunka

• Inne infekcje z ograniczeniem przyjmowania pokarmów

• Niedostateczna podaż płynów z innych przyczyn

• Wymioty acetonemiczne

• Cukrzyca ( diabetes mellitus ) ( kwasica ketonowa )

• Głównie u wcześniaków i noworodków : zły bilans płynów, niezbilansowane straty przez sondy, parowanie, zbyt suchą mieszankę oddechową w respiratorze, nieadekwatną podaż diuretyków

• Rzadkie powody : zwężenie odźwiernika ( pylorostenosis ), niedrożność jelit ( ileus ), niewydolność nerek w fazie wielomoczu, zespół nadnerczowo - płciowy z utratą soli, moczówka prosta ( diabetes insipidus ), oparzenia, mukowiscydoza

Kliniczne objawy odwodnienia

ODWODNIENIE LEKKIE ( ubytek masy ciała do 5% )

• -         śluzówki nieznacznie podsuszone

• -         wzmożone pragnienie

• -         prawidłowa funkcja krążenia

• -         niewielki niepokój

• -         inne objawy zależne od choroby podstawowej

ODWODNIENIE ŚREDNIE ( ubytek masy ciała do 10% )

• -         suche śluzówki

• -         u niemowląt apatia

• -         u małych dzieci przeraźliwy krzyk

• -         oddech kwasiczy

• -         hipotonia mięśniowa

• -         zmniejszona diureza

ODWODNIENIE CIĘŻKIE ( ubytek masy ciała > 10% )

• -         narastające wskaźniki wstrząsu

• -         zwykle apatia do utraty świadomości

• -         stojący fałd skórny

• -         skąpomocz do bezmoczu

Rozpoznawanie w przypadkach nagłych

• Badanie kliniczne z oceną stanu zagrożenia życia

• Morfologia ( podwyższony Ht ), gazometria ( kwasica ?), Na+, K+, Ca²⁺, glikemia, ew. Cl-, białko całkowite i albuminy, osmolalność

• Mocz : objętość, ciężar właściwy ( bilans ! )

Leczenie odwodnień

lekkich :

• nawadnianie doustne ( jeżeli dziecko nie wymiotuje )

• preparaty handlowe do nawadniania doustnego : Gastrolit, Saltoral

ciężkich :

Najpierw ustabilizować krążenie, następnie wyrównać zaburzenia wodno - elektrolitowe droga dożylną.

Koniec