WEGETARIANIZM
WEGETARIANIZM
Rodzaj diety charakteryzujący się wyłączeniem z posiłków produktów pochodzenia mięsnego i ewentualnie jaj lub nabiału z powodów moralnych, etycznych bądź zdrowotnych
ODMIANY WEGETARIANIZMU
Laktoowowegetarianizm - najbardziej rozpowszechniona odmiana wegetarianizmu. Polega na rezygnacji z potraw mięsnych. Do jadłospisu dopuszczone są natomiast produkty pochodzenia zwierzęcego: nabiał, jajka, miód
Laktowegetarianizm - popularna odmiana wegetarianizmu, polegająca na wyłączeniu z jadłospisu jajek. Laktowegetarianie dopuszczają jednak spożywanie mleka i jego przetworów
Owowegetarianizm - dieta, która z produktów zwierzęcych dopuszcza jedynie spożywanie jajek
Weganizm - polega na rezygnacji ze spożywania wszelkich pokarmów wytwarzanych przez zwierzęta. Poza mięsem wyłączane są więc z jadłospisu mleko, sery, jaja oraz miód
ODMIANY WEGETARIANIZMU - C. D.
Witarianizm - dieta polegająca na spożywaniu wyłącznie świeżych warzyw i owoców. Odrzuca jakiekolwiek potrawy gotowane. Witarianie rezygnują również z wszelkich napojów typu kawa, herbata
Frutarianizm - najbardziej zaostrzona forma wegetarianizmu. Oprócz mięsa i produktów pochodzenia zwierzęcego, fruktarianie nie jedzą żadnych owoców i warzyw, które musieliby zerwać. Ich pokarmem są owoce, które same spadną z drzewa
BEZPIECZNE ?
Dieta laktoowowegetariańska i laktowegetariańska należą do najbardziej bezpiecznych spośród wszystkich diet wegetariańskich; ich zbilansowanie jest łatwe
Dieta wegańska jest trudna do zbilansowania, często pojawiają się braki wit. B12; weganie powinni spożywać mleko sojowe wzbogacone w wit. i skł. min. ( tj. Fe, wit. B12 itd.)
Frutarianizm i witarianizm - najbardziej niebezpieczne, niemożliwe do zbilansowania
FILOZOFIA I SPOSÓB NA ŻYCIE
Dla niektórych wegetarianizm jest także stylem życia opierającym się na ścisłych regułach etycznych nakazujących człowiekowi dążyć do doskonałości i harmonii z przyrodą, zgodnie z zasadą „ żyj i daj żyć innym”
Niektórzy z etycznych wegetarian porównują zwierzęta do ludzi, zdają sobie sprawę że zwierzęta cierpią i powinny być lepiej traktowane (prawo do życia i wolności)
Niektórzy przeszli na wegetarianizm, aby zmniejszyć głód na świecie. Zostało bowiem stwierdzone statystycznie, że produkcja mięsa zużywa duże zasoby pokarmów roślinnych, co uniemożliwia bogatszym państwom dostarczanie żywności biedniejszym regionom
Zwracają też uwagę, że jedzenie mięsa może być źródłem wielu nowych, nieznanych dotąd zagrożeń: zdrowotnych, ekologicznych i ekonomicznych, zarówno w skali globalnej, jak i lokalnej
DIETA WEGETARIAŃSKA A ZDROWIE
Większość naukowych autorytetów w sprawach żywieniowych zgodnie twierdzi, że przemyślana i dobrze zrównoważona dieta wegetariańska jest jedną z najzdrowszych stosowanych diet
Wegetarianie jako grupa, w porównaniu z resztą populacji na tym samym terenie, zazwyczaj wykazuje niższą, średnią masę ciała, niższy poziom cholesterolu we krwi, niższe ciśnienie krwi, znacznie mniej przypadków zawału serca, nadciśnienia, cukrzycy, kilkunastu rodzajów nowotworów, osteoporozy i miażdżycy
Rzekomy niedobór białek oraz aminokwasów wśród wegetarian stosujących zrównoważoną dietę nie został nigdy wiarygodnie dowiedziony
Głównym źródłem białka w diecie wegetariańskiej, w zależności od odmiany diety, mogą być jaja, mleko i jego przetwory lub rośliny wysokobiałkowe, takie jak np. rośliny strączkowe czy kasze
Stwierdzono, że w pewnych okresach życia, przy niewłaściwie skomponowanej diecie wegańskiej mogą występować niedobory witaminy B12 (głównie u osób starszych), witaminy D (u dzieci i młodzieży), żelaza i cynku. Niedoborów można stosunkowo łatwo uniknąć modyfikując odpowiednio swoją dietę w tych okresach życia poprzez włączenie do posiłków produktów wegetariańskich bogatszych w te witaminy i minerały.
SKŁADNIKI ODŻYWCZE W DIECIE WEGETARIAŃSKIEJ
W celu optymalizacji spożycia białka w całodziennym jadłospisie wegetarianina powinno znaleźć się: 6-11 asortymentów produktów zbożowych, 3-5 warzyw, 2-4 roślinne zamienniki mięsa, 2 produkty nabiałowe i ew. 2 mięsne. Produkty te należy tak łączyć w posiłkach, by uzupełniały się aminokwasowo, np. fasola z ryżem, omlet z groszkiem, kasza z grzybami itp. Powinno to zapewnić potrzebną ilość białka ( 90-100 g) i wystarczającą podaż niezbędnych aminokwasów.
PODSUMOWANIE
Dietę wegetariańską stosuje wielu sportowców i jest ona szczególnie korzystna w sportach wytrzymałościowych. Stosowanie diety wegetariańskiej zalecane jest również w leczeniu i zapobieganiu metabolicznym chorobom cywilizacyjnym oraz w żywieniu ludzi starszych. Natomiast szczególną ostrożność trzeba zachować przy stosowaniu jej w żywieniu dzieci i kobiet w ciąży.
Dieta wegetariańska nie ma w sobie żadnej „magicznej” mocy uzdrawiającej i wymaga umiarkowania oraz starannego dobierania pokarmów, w przeciwnym przypadku może być równie szkodliwa dla zdrowia, jak niewłaściwie realizowana dieta tradycyjna czy lecznicza