Dysortografia

Termin pochodzi od przedrostka dys- oraz wyrazów: orthos - prawidłowy

(j. grecki) i grapho - „piszę”, „rysuję” (j. grecki). Są to trudności w pisaniu przejawiające się popełnianiem różnego typu błędów: typowo ortograficznych , wynikających z nieprzestrzegania znanych uczniowi zasad pisowni oraz błędów specyficznych. Dysortografię rozpoznajemy u uczniów o prawidłowym rozwoju umysłowym, w przypadkach, gdy trudności występują pomimo znajomości zasad pisowni,

braku wad zmysłu i zaniedbania pedagogicznego, a spowodowane są zaburzeniami opisanych procesów.

Bardzo trudno znaleźć różnice pomiędzy dysleksją a dysortografią, zdaniem badaczy dysleksja (trudności w czytaniu) jest uwarunkowana np. genetycznie ma „lżejszą postać” i szybciej ustępuje, a dysortografia (błędne pisanie) często uwarunkowana jest organicznie, bywa bardzo nasilona i niezwykle trudna do usunięcia na drodze terapii. Niekiedy pełne jej ustąpienie nie jest możliwe.

Dysortografię jako specjalne zaburzenia w pisaniu rozpoznajemy wówczas, gdy

dotyczy dziecka o prawidłowym rozwoju umysłowym, które opanowało zasady pisowni, ma motywację do poprawnego pisania i popełnia (lub popełniało

w przeszłości) nie tylko błędy ortograficzne, lecz również specyficzne błędy

w pisowni wyrazów Rodzaj tych błędów w dużej mierze zależy od warunkujących je zaburzeń, zależnie od tego, czy dotyczą funkcji wzrokowych czy słuchowych.

Do specyficznych błędów należy:

• uporczywe opuszczanie, dodawanie i przestawianie liter i sylab;

• mylenie liter podobnych pod względem kształtu (np. l - t - ł) lub gdy

odpowiadające im głoski są do siebie podobne, różni je tylko dźwięczność bezdźwięczność ( np. d - t);

• mylenie liter o tym samym kształcie, lecz innym układzie przestrzeni (np. p - b, m- w);

• pisanie liter zwierciadlanych, pisanie wyrazu od strony prawej do lewej - pismo lustrzane (b-d);

• pomijanie znaków diakrytycznych (kropek, haczyków nad i pod literą);

• występowanie wyrazów bezsensownych wskutek pojawienia się

w jednym wyrazie kilku rodzajów błędów.

Motywowanie uczniów do pracy:

Warsztatowa forma zajęć, różnorodne, aktywizujące uczniów formy ćwiczeń, gry, konkursy mają za zadanie podniesienie atrakcyjności spotkań tak, aby dla uczniów nie była to kolejna lekcja języka polskiego. Inna organizacja przestrzeni w klasie, wprowadzenie wymyślonych wspólnie rekwizytów czy dekoracji sprzyjają stworzeniu przyjaznej atmosfery. Nauczyciel powinien dostrzegać nawet niewielkie postępy uczniów i wspierać ich, gdy efekty pracy będą, zwłaszcza na początku ćwiczeń, niewielkie. Dążymy do stworzenia sytuacji, w której uczeń nie musi obawiać się porażki, a liczy się jego wysiłek. Prowadzący często stosuje techniki dowartościowujące uczniów, np. stworzenie dla każdego tablicy sukcesów.

Układ treści ćwiczeń:

Zakłada się, że nie należy jednocześnie ćwiczyć kilku problemów ortograficznych, np. pisowni „ó” i „rz”. Zajęcia w całym roku szkolnym podzielone są na bloki tematyczne poświęcone różnym rodzajom trudności ortograficznych. Im wyższa klasa, tym wieksza liczba bloków tematycznych, szerszy zasób ćwiczonego słownictwa i wyższy stopień trudności zadań.

Uczeń utrwali sobie pisownię dzięki ćwiczeniom typu:

-rozsypanki wyrazowe

-tworzenie związków frazeologicznych

-dopisywanie wyrazów pokrewnych

-układanie zdań

Stopień opanowania pisowni można sprawdzić w dyktandach

---