Powiększenie śledziony:

Śledziona może być badalna u 1/3 noworodków i 10% dzieci. Wtedy jest miękka, brzeg około 1-2 cm poniżej lewego łuku żebrowego.

Gdy patologiczna: twarda, nierówna powierzchnia, towarzyszą jej objawy choroby podstawowej.

Hipersplenizm = zespół objawów klinicznych związanych z nadmierną funkcją śledziony - dominuje pancytopenia.

Przyczyny:

1. Powiększenie pozorne

• opadnięcie trzewi (nadmierne rozdęcie płuc)

Powiększenie rzeczywiste

I. Zakażenia

• ostre

• bakteryjne: dur, podostre zapalenie wsierdzia, tularemia, dżuma

• wirusowe: mononukleoza zakaźna, cytomegalia

• pierwatniakowe: malaria, kala-azar

• przewlekłe

• bakteryjne: bakteryjne zapalenie wsierdzia, bruceloza, gruźlica, kiła, leptospiroza

• pierwotniakowe: toksoplazmoza, malaria, schistosomatoza, trzewna „larwa migrans”

• grzybicze: histoplazmoza, kokcydioidomikoza

II. Nienowotworowe choroby krwi

• niedokrwistość hemolityczna

• hematopoeza pozaszpikowa (osteopetroza, mielofibroza)

III. Choroby układowe

• autoimmunologiczne

reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń trzewny układowy, niedokrwistość hemolityczna autoimmunizacyjna, dermatomiositis, ch. Sjogrena

IV. Choroby spichrzeniowe i metaboliczne

• ch. Gauchera

• ch. Niemnna-Picka

• ch. Fabry'ego

• ch. Tangierska

• ostra hipertriglicerynemia

• ch. Kimura 

V. Choroby nowotworowe

• choroba Hodgkina, nieziarnicze chłoniaki

• białaczki

• przerzuty nowotworowe 

VI. Histiocytoza komórek Langerhansa

VII. Zespół mielodysplastyczny

VIII. Choroba posurowicza

IX. Zastoinowe powiększenie wątroby

• wewnątrzwątrobowe: marskość wątroby

• przetwątrobowa niedrożność żyły śledzionowej lub wrotnej (zakrzepica, wady rozwojowe)

X. Inne choroby

• sarkoidoza

• amyloidoza

• mukopolisacharydoza

• zespół Kawasaki

• przewlekła choroba ziarniniakowa

XI. Pierwotne choroby śledziony

• torbiele

• łagodne guzy (naczyniaki)

• krwawienie do śledziony

• częściowy skręt szypuły śledziony (splenomegalia zastoinowa, torbiele i ropnie)

Badania laboratoryjne - splenomegalia wynika z istniejącej choroby systemowej, której poszukujemy:

- morfologia, ocena f-cji wątroby, autoprzeciwciała, immunoglobuliny, wirusy, bakterie, badanie szpiku kostnego

Bad. obrazowe:

USG, TK, MR, radioizotop z Tc99m - ocenia funkcję śledziony

Dgn. różnicowa:

- guz lewego podżebrza (nerczak, neuroblastoma)

Powiększenie wątroby:

Dolny brzeg wątroby często wyczuwalny u zdrowych dzieci - na granicy lub nieco poniżej prawego łuku żebrowego. U zdrowych noworodków może być badalny do 2-2,5 cm.

Powiększenie może być uogólnione lub ograniczone;

Uogólnione:

- zmiany zapalne (ostre WZW, przewlekłe zapalenie wątroby, marskość żółciowa, uogólnione choroby bakteryjne i wirusowe, ch. pasożytnicze, grzybice)

- polekowe uszkodzenie wątroby

- zmiany zwyrodnieniowe (stłuszczenie, skrobiawica)

- zmiany zastoinowe w krążeniu (przekrwienie bierne, zsp. Budda-Chiarego, zastoinowa niewydolność krążenia)

- zmiany zastoinowe w drogach żółciowych

- genetyczne błędy metabolizmu (hemochromatoza, Wilson)

- zwyrodnienie wielotorbielowate wątroby

- choroby nowotworowe układu krwiotwórczego i rozsiane nowotwory wątroby

- ch. spichrzeniowe

Ograniczone:

- nowotwory złośliwe pierwotne i meta

- nowotwory łagodne

- torbiele i ropnie.

Badania: USG, TK, MR

Diagnostyka różnicowa:

- gdy guz w prawym podbrzuszu (nerczak, neuroblastoma)

Leczenie - przyczynowe