D. Strinati - Wprowadzenie do kultury popularnej - Kultura masowa i kultura popularna (r. I)
Kultura masowa i społeczeństwo masowe
Cechy społeczeństwa i kultury masowej (wynikające z urbanizacji i industrializacji):
- wykorzenienie przywiązania do ziemi
- destrukcja zwartych społeczności wiejskich
- upadek religii
- sekularyzacja społeczeństw zw. z przyrostem wiedzy naukowej
- zmechanizowana, monotonna i alienująca praca fabryczna
- życie w wielkich miastach wśród anonimowego tłumu
- mała integracja moralna
Industrializacja i urbanizacja prowadzą do zjawiska atomizacji - w społeczeństwie masowym wzajemne relacje między ludźmi upodabniają ich do atomów w związkach fizycznych (przypadkowe, przelotne, umowne i sporadyczne kontakty itp.). Społeczeństwo masowe nie może dostarczyć podstaw ładu społecznego i harmonii moralnej. Upadek pośredniczących organizacji społecznych (wieś, rodzina, kościół) wiąże się z utratą tożsamości, brakiem ukształtowanej moralności i zachowań społecznych. Bez owych organizacji jednostki są podatne na manipulację i wykorzystanie przez mass media i kulturę popularną.
Debata nad kulturą masową
Kultura masowa to kultura popularna tworzona przez masową technikę przemysłową i sprzedawaną dla zysku masowej publiczności konsumentów. Jest to kultura komercyjna, produkowana masowo dla masowego rynku, zestandaryzowana, sformalizowana, powtarzalna i powierzchowna. Głównym jej determinantem jest dochód, jaki przynosi. Kulturze masowej brak intelektualnego wyzwania i symulacji, zadawala się fantazją i eskapizmem. Zaprzeczając wysiłkowi myślenia - upraszcza i spłyca realny świat, dostarcza łatwych i spłaszczonych rozwiązań.
Kultura masowa i amerykanizacja
Amerykanizacja (wg Arnolda):
- tendencja do fragmentaryzacji (nieobecność centralnego autorytetu w rodzaju arystokracji czy państwa, które kieruje, naucza i ustanawia standardy)
- uprawianie banału (kulturalna i moralna degeneracja społeczeństwa, nieobecność standardów doskonałości)
Krytyka teorii kultury masowej
Stanowisko elitarystyczne - zakłada, iż kulturę popularną czy masową można rozumieć i interpretować wg zasad estetyki i smaku elit kulturalnych i intelektualnych; sądy elitarystyczne nie traktują ani alternatywnych interpretacji kultury popularnej ani wartości przez nie reprezentowanych.