Metody badań pedagogicznych
Tematy
Funkcje, pojęcia nauki
Pojęcia metody i metodologia badań pedagogicznych.
Pojęcia badań naukowych.
Typy badań pedagogicznych wg M. Sobockiego i S. Palki
Metody ilościowe i jakościowe w badaniach pedagogicznych
Etapy badania naukowego a etapy postępowania w badaniach pedagogicznych
Istota, rodzaje, właściwości, problematyka hipotez badań.
Procedura formułowania problemów badawczych
Pojęcia i rodzaje zmiennych i wskaźników w pedagogice.
Wykaz literatury:
M. Łobocki, Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych, Warszawa 1999
M. Łobocki, Metody i techniki badań pedagogicznych. Warszawa 2000
T. Pilch, T. Bołman, Zasady badań pedagogicznych strategieilościowe i jakościowe, Warszawa 2001
W. Zaczyński, Praca badawcza nauczyciela, Warszawa 1995
S. Palka, Metodologia badań praktyka pedagogiczna, 2006
A. Krajewski, Statystyka dla pedagogów wybrane zagadnienia,
Trzy elementy koncepcji badań w pedagogice.
Przedmiot i cele badań.
Układ problemów i hipotez badawczych, a struktura pracy promocyjnej.
Budowa przypisu bibliograficznego.
Analiza krytyczna przedstawionej koncepcji badań.
Prezentacja własnej koncepcji badań.
Metody, techniki i narzędzia badawcze badań pedagogicznych {Pilcha}
Eksperyment pedagogiczny, sondaż diagnostyczny, monografia pedagogiczna, meoda indywidualnych przypadków, obserwacja, techniki socjometryczne, kwestionariusz, ankiety - pojęcie charakterystyka, wady i zalety. Budowa narzędzia badawczego.
Wykorzystanie metod statystycznych do gromadzenia materiału empirycznego i opracowywania wyników badań.
Podstawowe pojęcia statystyki
Istota i właściwości pomiaru
Rodzaje skal pomiarowych
Budowa skal i wykresów
Analiza danych zawartych w tabeli na podstawie wskaźników procentowych - prezentacja graficzna wyników badań.
Nauka według Okonia - system usystematyzowanych pojęć, twierdzeń, hipotez
Nauka według Zaczyńskiego - to sądy o rzeczywistości są one dowiedzione i udowodnione.
Metodologia
Teoria sposobu zdobywania wiedzy o rzeczywistości, nauka o metodach badań naukowych o sposobach planowania i przeprowadzania badań i opracowanie wyników.
Od zakresu wyróżnia się
- m. ogólną - zajmuje się ogólnymi problemami metod, systemów naukowych
- m szczegółowa - bada metody i systemy wybranych nauk np. metoda pedagogiki, historii
Rodzaje badań naukowych:
Celowy proces zróżnicowanych badań mających zapenić człowiekowi obiektywne, dokładne i rzetelne poznanie określonego odcinka rzeczywistości
Wyróżniamy dwa rodzaje badań:
podstawowe
stosowane.
Celem badań podstawowych jest wzbogacenie wiedzy człowieka o rzeczywistości
Celem badań stosowanych jest znalezienie sposobów osiągnięcia celów praktycznych.
Typy badań pedagogicznych:
Weryfikacyjne - w których badacz poszukuje związków przyczynowo-skutkowych
- indukcyjne
- redukcyjne
- diagnostyczne - jak jest, jak było?
9.10.2009
Koncepcje badań pedagogicznych.
Przedmiot badań.
Przedmiotem badań jest to, co badacz bada{ wychowanie, nauczanie}. Są to cechy właściwości, którymi charakteryzuje się człowiek. To przyczyny, zjawiskam uwarunkowania, struktura tych procesów, oraz o ich strukturach { zjawisko niepowodzeń szkolnych, narkomanii}. Przedmiotem badań nogą być przekonania, opinie,poglądy. Może być organizacja i funkcjonowanie przedszkoli, szkół, zakładów opieki. Przedmiotem badań nie jest człowiek.
Cele badań.
Wyróżniamy cele badań
poznawczy
deskryptywny { co chce opisać}
eksplikatywny { wyjaśnia nam co chce wyjaśnić w swoim badaniu}
prognostyczny { wyjaśnia znaczenie tego co bada dla przyszłości
praktyczny { po co, komu i do czego? Potrzebne są wyniki tych badań} - wykazanie praktycznej przydatności
Sformułowanie problemu głównego
Problem - jest to pytanie, na które poszukujemy odpowiedzi
Wyróżniamy:
- problemy informacyjne subiektywne{ pytania, na które otrzymujemy odpowiedź pytając lub sięgając do źródeł}
- problemy badawcze, obiektywne { pytania na które sposobem znalezienia odpowiedzi jest podjęcie badania naukowego
Rodzaje pytań badawczych:
- pytania o charakterze dopełnienia, pytania o złożone sprawy, kwestie { jaki?, który?, dlaczego?, w jakim stopniu?}
- pytania czy problemy rozstrzygalne - to pytania o proste kwestie {cz?} prosta odpowiedź
Sformułowanie hipotezy głównej.
Warunki poprawnego sformułowania badania:
Jasno, jednoznacznie sformułowany
Sformułowany przy pomocy naukowej terminologii
Precyzyjnie określony zakres i zasięg tzn. z jego treści powinno wynikać kogo dotyczy
Rozstrzygalny - powinna istnieć możliwość znalezienia odpowiedzi
Praktyczny, użyteczny - znalezienie odpowiedzi na to pytanie owinno komuś, czemuś służyć.
Źródła formułowania problemów badawczych:
- literatura
- obserwacja, doświadczenie własne
- potrzeba społeczna
Rozbicie problemu głównego na problemy szczegółowe.
Hipoteza - to przypuszczalna odpowiedź na postawiony problem badawczy
Sformułowanie hipotez szczegółowych do problemów szczegółowych.
- powinna dać się zweryfikować
- w badaniach weryfikacyjnych { w czym postrzegany przyczynę, a co jest skutkiem}
- powinno mieć cześć poznawczą i wyjaśniającą.
Określenie zmiennej - zmiennej niezależnej i zmiennej zależnej oraz ich wskaźnikowanie { dobór wskaźników przy pomocy których badanie może być przeprowadzone. do zmiennych}.
- definicyjne
- informacyjne - oparte na wnioskowaniu
- empiryczne
Wybór metody badawczej, techniki, narzędzi badawczych
10,10,2009
Wskaźniki:
Wskaźniki empiryczne - są to takie, które są łatwo obserwowalne. Często wymagają zweryfikowania
Wskaźniki definicyjne - są to takie, które wynikają z definicji zjawiska lub procesu.
Wskaźniki inferencyjne - to takie, które oparte są na wnioskowaniu, przekazują nam zjawisko, którego wprost nie da się zaobserwować.
13.12.2009
Temat: Metody, techniki i narzędzia badaacz w badaniach ilościowych.
Wg Pilcha
Metoda badawcza - sposób postępowania w badaniach, który obejmuje szereg czynności koncepcyjnych a także czynności instrumentalnych, których wykonanie tych czynności umożliwia badaczowi znalezienie odpowiedzi na postawiony problem badawczy.
Wyodrębniamy:
Eksperyment
Wywiad diagnostyczny
Monografia
Metody indywidualnych przypadków.
Techniki badawcze - to czynności jakie badacz powinien wykonać
Analiza dokumentu
Techniki socjometryczne
Narzędzia badawcze:
Ankieta
Temat obserwacji
Kwestionariusz ucznia
Dziennik obserwacji
Eksperyment - metoda badawcza, która plega na celowym, planowym, świadomym wprowadzaniu czynnika do określonego układu czyli czynnika obserwowalnego i obserwacji skutków, które ten czynnik spowoduje w kontrolowanych warunkach.
Trzy rodzaje technik eksperymentalnych:
technika jednej grupy
technika grup równoległych
technika rotacyjna { eksperymentu krzyżowego}
Metoda indywidualnych przypadków - jest sposobem badań pedagogicznych polegającym na analizie jednostkowych losów ludzi uwikłanych w określone sytuacje wychowawcze lub na analizie konkretnych zjawisk natury wychowawczej w celu podjęcia działań terapeutycznych.
Techniki i metody
wywiad kwestionariuszowy
obserwacja
analiza dokumentów osobistych
Wady i zalety:
badacz może pomóc
wnikliwość
Monografia - metoda, która prowadzi do opisu instytucji, w której przedmiotem zainteresowań badacza jest jedna instytucja pedagogiczna. Geneza źródła powstania, statut, wypełnianie celów, realizacja funkcji.
Techniki :
analiza
eksperyment
Wady i zalety:
można udoskonalić pracę placówki
Sondaż diagnostyczny - metoda badawcza,, której przedmiotem zainteresowań są zjawiska społeczne, poglądy, opinie. Powinna być badana peuba reprezentatywna dla populacji.
Populacja - ogól osób, osobników, faktów, zjawisk, procesów, które mają choć jedną cechę wspólną.
Próba reprezentatywna - grupa osób, która jest pobrana w specjalny sposób z populacji najczęściej poprzez losowanie. To grupa , która swą strukturą : cechami, właściwościami{ powinna przypominać strukturę całej populacji.
Techniki i metody:
ankieta
wywiad diagnostyczny
analiza dokumentów
techniki statystyczne
Narzędzia badawcze
kwestionariusz ankiety
kwestionariusz wywiadu
Wady i zalety:
badamy próbę i uogólniamy na cała populację { istnieje możliwość manipulacji}.
Łatwo opracować wyniki
Obserwacja - celowe, świadome, planowe
Postrzeganie rzeczywistości
Gromadzenie materiału onserwacyjnego poprzez zapis odręcznie lub na taśmie
Interpretacja
Rodzaje obserwacji:
Czynna
Bierna
Techniki socjometryczne - badanie układu stosunków interpersonalnych w grupie: sympatii i antypatii.
17.01.2010
Pomiar - Przyporządkowanie liczb przedmiotom, zjawiskom zgodnie z określonyi zasadami w taki sposób aby odzwierciedlały zachodzące między nimi relacja
Właściwości pomiaru :
Ilościowy { dominują cyfry}
Względny { relatywny - punktem odniesienia są wartości przeciętne
Pośredni - pomiaru dokonuje się za pomocą wskaźników.
Wskaźnik - to cecha ,zjawisko lub zdarzenie na podstawie której wskazujemy z wysokim prawdopodobieństwem.
Cecha statystyczna - są o właściwości, którymi charakteryzuje siębadana przez nas zbiorowość
Wyodrębnia się zmienne ilościowe i jakościowe.
Zmienne ilościowa - wyraża się liczbami
Zmienne jakościowa:
- dwudzielną { dwa warianty}
- wielowariantowa { wiele wariantów}.
Skala pomiaru w naukach społecznych
- Nominalna, służy do pomiaru cech jakościowych
- Porządkowa, służy do pomiaru cech i właściwości ilościowych
- Interwałowa. służy do pomiaru
Skala ilorazowa nie ma zastosowania