Skały magmowe:

1. Plutoniczne (głębinowe) - magma zastyga powoli - czas potrzebny na krystalizację poszczególnych minerałów

2. Wulkaniczne (wylewne) - magma zastyga szybko - brak czasu na powolną krystalizację. Poszczególne minerały niewidoczne lub słabo widoczne.

3. Żyłowe (mogą być klasyfikowane zarówno jako skały plutoniczne jak i wulkaniczne).

Plutoniczne	Wulkaniczne
Granit	Riolit
Syenit	Trachit
Dioryt	Andezyt
Gabro	Bazalt

Granit:

• skała magmowa, głębinowa, kwaśna,

• kwarc, skalenie potasowe (ortoklaz, mikroklin), plagioklazy, miki (biotyt, muskowit),

• struktura jawnokrystaliczna,

• tekstura masywna,

• granit pismowy (napisowy), rapakiwi, orbikularny.

Syenit:

• skała magmowa, głębinowa, obojętna

• minerały główne: skalenie potasowe (czasem ponad 90%)

• poboczne: amfibole (hornblenda), biotyt

• ZWYKLE BRAK KWARCU!

• struktura pełnokrystaliczna, grubo i średnioziarniste

• tekstura masywna, bezładna.

Dioryt:

• skała magmowa, głębinowa, obojętna,

• minerały główne: amfibole (hornblenda), plagioklazy,

• poboczne: pirokseny (augit), skalenie potasowe,

• struktura średnio-, gruboziarnista,

• tekstura masywna.

Gabro:

• skała magmowa, głębinowa, obojętna,

• minerały główne: plagioklazy (labrador - bytownit), piroskeny.

• struktura jawnokrystaliczna (średnio-, gruboziarnista) czasem porfirowata,

• tekstura masywna, bezkierunkowa.

Anortozyt:

• skała magmowa, głębinowa, obojętna,

• zbudowana głównie z plagioklazów bogatych w anortozyt (labrador - bytownit - anortyt) 90% tych minerałów

• czasem współwystępuje z gabrem, diorytem, syenitem

• w Polsce stwierdzono w otworach wiertniczych w podłożu krystalicznym Suwalszczyzny

Pegmatyt:

• skała magmowa, głębinowa, żyłowa, kwaśna

• kwarc, skalenie, biotyt, muskowit,

• struktura bardzo grubokrystaliczna,

• tekstura masywna,

• w pegmatytach występuje wiele minerałów, które nierzadko tworzą piękne kryształy (turmaliny, granaty, apatyt, korund). W Polskich pegmatytach stwierdzono występowanie ok. 280 różnych minerałów.

Perydotyt:

• skała magmowa, głębinowa, ultrazasadowa,

• głównym składnikiem jest oliwin (40-100%) oraz piroksenów (0-60%)

• struktura jawnokrystaliczna lub porfirowata,

• tekstura masywna.

Riolit:

• skała magmowa, wulkaniczna, kwaśna,

• stanowi wylewny odpowiednik granitu,

• kwarc, skalenie potasowe (mikroklin, ortoklaz), plagioklazy (albit), biotyt,

• struktura porfirowata lub afanitowa,

• tekstura zbita, porowata (pęcherzykowata lub migdałowcowa).

Trachit:

• skała magmowa, wulkaniczna, obojętna,

• stanowi wylewny odpowiednik syenitu,

• głównym składnikiem są skalenie alkaliczne, podrzędnie biotyt, plagioklazy

• struktura porfirowa,

• tekstura zbita, porowata.

Andezyt:

• skała magmowa, wulkaniczna, obojętna,

• stanowi wylewny odpowiednik diorytu,

• głównym składnikiem są plagioklazy (oligoklaz - andezyn), amfibole

• poboczne: pirokseny, biotyt,

• struktura porfirowa

• tekstura masywna, bezładna.

Bazalt:

• skała magmowa, wulkaniczna, obojętna,

• stanowi wylewny odpowiednik gabra,

• głównym składnikiem są plagioklazy zasobne w wapń (labrador - bytownit), pirokseny oraz niekiedy oliwiny,

• zwykle struktura afanitowa lub porfirowa,

• tekstura zbita lub porowata.

Żyłowym odpowiednikiem gabra i bazaltu jest diabaz. Drobnokrystaliczną odmianą diabazu jest doleryt. Zwykle diabazy posiadają strukturę ofitową.

Obsydian:

• skała magmowa, wulkaniczna (szkoło wulkaniczne,)

• składem nawiązuje do różnych skał wulkanicznych, najczęściej reprezentuje skały bogate w krzemionkę,

• barwa zwykle czarna lub czerwonawa,

• przełam muszlowy, ostrokrawędzisty,

• struktura szklista,

• z obsydianu wyrabiane były narzędzia (noże, groty strzał) w epokach przedhistorycznych.

Pumeks:

• skała wulkaniczna,

• powstaje ze spienionej lawy bogatej w składniki lotne,

• tekstura gąbczasta,

• struktura hialinowa,

• barwa najczęściej biała

Skały ultramaficzne - bardzo ciemne lub niemal czarne skały magmowe, złożone niemal wyłącznie z minerałów ciemnych.

Plutoniczne	Wulkaniczne	Minerały		Temperatura
Perydotyt		oliwiny
Gabro	Bazalt	pirokseny	Skalenie	1500°C
Dioryt	Andezyt	amfibole
Syenit	Trachit	Biotyt muskowit, kwarc
Granit	Riolit					573°C
Struktury: pełnokrystaliczne, porfirowate	Struktury: afanitowa, porfirowa, szklista

2

---